اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 643 |
| تعداد مقالات | 6,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,873,625 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,468,748 |
شناسایی عوامل مؤثر بر نابرابری منطقهای در ایران | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 41، دی 1400، صفحه 25-50 اصل مقاله (1.19 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2021.6573 | ||
| نویسندگان | ||
| رسول عباسی تقی دیزج* 1؛ اصغر پاشازاده2 | ||
| 1استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 2دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| چکیده | ||
| نابرابری منطقهای به‌عنوان یکی از اشکال موجود نابرابری، ازجمله مباحثی است که در نظام فرصت مطرح بوده و حضور/غیاب و شدت/ضعف آن تأثیر مهمی بر کمّیت و کیفیت نظم و انسجام جامعه در سطوح و ابعاد مختلف دارد. این مسئله به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه یک مسئلۀ جدی است. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه درصدد شناسایی عوامل مؤثر بر نابرابری منطقهای در ایران است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-اکتشافی بوده است و جامعۀ آماری تحقیق را کارشناسان آشنا به موضوع نابرابری و توسعۀ منطقهای ایران تشکیل می‌‌دهند که به روش گلوله‌برفی، تعداد 10 نفر از آن‌ها به‌عنوان نمونۀ آماری تحقیق انتخاب شدند. همچنین برای تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها از روش تحلیل محتوا، مدل‌سازی ساختاری- تفسیری( (ISM و تحلیل MICMAC استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین 47 عامل شناسایی‌شدۀ اولیه، 14 عامل ازجمله عوامل ضعف برنامهریزی درست، تصمیم‌های مدیران و برنامه‌‌‌ریزان و ضعف دسترسی به امکانات و تجهیزات، در محاسبۀ روایی محتوایی، ضریب CVR بالای 75/0 را کسب کردند و به‌عنوان عوامل نهایی نابرابری منطقهای شناخته شدند. همچنین سطح‌‌بندی عوامل نشان داد که عوامل مربوط در شش سطح قابل‌طبقه‌‌بندی هستند. عوامل منابع منحصر‌به‌فرد و قابلیت‌‌ها با 29 درصد اشتراک در پایین‌‌ترین سطح و عوامل تمرکزگرایی و ناکارآمدی دولت با 90 و 91 درصد اشتراک در بالاترین سطح قرار گرفتند. دسته‌‌بندی آن‌ها نیز نشان داد که عوامل محدودیت نیروی انسانی (با امتیاز قدرت نفوذ 10 و میزان وابستگی 5)، کمبود منابع مالی و سرمایه‌‌‌گذاری (با امتیاز قدرت نفوذ 8 و میزان وابستگی 7) و کم‌‌توجهی به پژوهش (با امتیاز قدرت نفوذ 13 و میزان وابستگی 5)، کلیدی‌‌ترین عوامل نابرابری منطقهای هستند و تأثیر بسیار زیادی بر نابرابری دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نابرابری منطقهای؛ توسعه؛ مدل‌سازی ساختاری- تفسیری (ISM)؛ تحلیل میک‌‌مک (MICMAC)؛ ایران | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، مرضیه؛ فلاحتی، علی؛ دل‌انگیزان، سهراب. (۱۳۹۹). بررسی پویای انتقال نابرابری منطقه ای در ایران (مطالعه موردی :استانهای ایران)، فصلنامۀ اقتصاد مقداری (بررسی‌‌های اقتصادی سابق، دانشگاه شهید چمران اهواز)، دورۀ هفدهم، شمارۀ 1، صص ۱۱۹-۸۵. DOI: 10.22055/JQE.2019.27789.1984
ازوجی، علاءالدین. (1390). سنجش و تحلیل نابرابری‌‌های منطقهای بازار کار در برنامۀ چهارم توسعه، فصلنامۀ برنامه و بودجه (موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی)، سال شانزدهم، شمارۀ 2، صص106-83.dor: 20.1001.1.22519092.1390.16.2.4.9
امیراحمدی، هوشنگ. (۱۳۷۵). پویایی‌شناسی توسعه و نابرابری استان‌‌ها در ایران، ترجمۀ علی طایفی، مجلۀ اطلاعات سیاسی-اقتصادی (موسسه اطلاعات)، شمارۀ ۱۱۰-۱۰۹. صص 154-171. http://ensani.ir/fa/article/103151
بیرو، آلن. (1366). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمۀ باقر ساروخانی، تهران: نشر کیهان. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/505346
پریزادی، طاهر؛ میرزازاده، حجت. (1397). توسعۀ منطقهای در ایران با رویکرد عدالت توزیعی، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (دانشگاه خوارزمی)، سال هجدهم، شمارۀ 50، صص 198-179.DOI: 10.29252/jgs.18.50.179
تقوایی، مسعود؛ شفقی، سیروس؛ قادری، محمدرضا. (1398). شناسایی عوامل کلیدی مؤثر در ایجاد نابرابری‌‌های منطقهای استان گلستان، مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا (دانشگاه گلستان)، سال نهم، شمارۀ 31، صص 140-165. DOI: 10.30488/GPS.2019.90114
تمامی، پوریا. (1396). عوامل مؤثر بر نابرابری‌‌های توسعۀ منطقهای استانهای ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ علوم اقتصادی، دانشگاه رازی.https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/001eef9790470a55fabc5f5185259ff0
توکلی‌نیا، جمیله؛ شالی، محمد. (۱۳۹۱). نابرابری‌‌های منطقهای در ایران، فصلنامۀ آمایش محیط (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر)، دورۀ پنجم، شمارۀ ۱۸، صص ۱۵-۱.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=189407
چلبی، مسعود. (1385). جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی. https://nashreney.com/content/%
حاتمینژاد، حسین؛ منوچهری میاندوآب، ایوب؛ بهارلو، ایمان؛ ابراهیم‌پور، احد؛ حاتمینژاد، حجت. (1391). شهر و عدالت اجتماعی: تحلیلی بر نابرابری‌‌های محله‌‌ای (مطالعۀ موردی: محله‌های قدیمی شهر میاندوآب)، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی (دانشگاه تهران)، دورۀ چهل‌وچهارم، شمارۀ 80، صص 41-63.DOI: 10.22059/JHGR.2012.24600
زبردست، اسفندیار؛ حق روستا، سمیه. (1394). تحلیل تطبیقی نابرابری‌‌های منطقهای بین استانهای همجوار (بررسی موردی: استانهای همدان و مرکزی)، نامه معماری و شهرسازی ]دانشگاه هنر)، دورۀ هشتم، شمارۀ 15، صص 113-138.DOI: 10.30480/AUP.2015.14
صادقی، احمد؛ سعیدی اقدم، مهران. (۱۳۹۳). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه‌نیافتگی اقتصاد ایران از دیدگاه خبرگان با استفاده از روش تلفیقی آزمون و خطا و فرایند تحلیل شبکۀ فازی. https://civilica.com/doc/872249
کریمی، زهرا؛ براتی، جواد. (1396). تعیین سطح نابرابری منطقهای استانهای ایران: تحلیل شاخص ترکیبی چندبُعدی، رشد و توسعۀ اقتصادی (دانشگاه پیام نور)، دورۀ هفتم، شمارۀ 26، صص 49-70. dor 20.1001.1.22285954.1396.7.26.3.3نظم‌فر، حسین؛ علی‌بخشی، آمنه؛ باختر، سهیلا. (1394). تحلیل فضایی توسعۀ منطقهای استان کرمانشاه با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (دانشگاه خوارزمی)، سال پانزدهم، شمارۀ 39. صص 229-252. dor 20.1001.1.22287736.1394.15.36.12.8وفایی، الهام. (1399). آیندۀ پیشرو: کلان‌‌روندهای منتخب برای ارزیابی توسعۀ منطقهای ایران، تهران: مرکز پژوهش‌‌های توسعه و آینده‌‌نگری.https://www.dfrc.ir/Portal/View/Page.aspx?PageId=27093e3c-d0fd-4de6-b1ae-fa5aff12d625&t=48هانت، دایانا. (1376). بررسی کلی مباحث نظری اقتصاد توسعه از سال‌‌های دهۀ 1940، ترجمۀ غلامرضا آزاد، مجلۀ اطلاعات سیاسی-اقتصادی (موسسه اطلاعات)، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 119 و 120، صص 186-197.https://www.sid.ir/fa/journal/JournalListPaper.aspx?ID=3070یاسوری، مجید. (1388). نابرابری؛ علل، چگونگی و پیامدهای آن، اطلاعات سیاسی اقتصادی (موسسه اطلاعات)، سال بیست و چهارم، شمارۀ 266، صص 218-229 . http://ensani.ir/fa/article/journal-number/14992
Collier, P., and Tuckett, D. (2021), Narratives as a coordinating device for reversing regional disequilibrium, Oxford Review of Economic Policy, 37 (1): 97-112.https://doi.org/10.1093/oxrep/graa060Corvers, F. & Mayhew, K. (2021), Regional inequalities: causes and cures, Oxf Rev Econ Policy. 37(1): 1–16.https://doi.org/10.1093/oxrep/graa067Coughlin, R. (2001). Convergence Theories, Prepared for Edgar F. Borgatta and Marie L, Washigton: Encyclopedia of Sociology (second edition).https://www.hse.ru/data/2010/01/20/1229134130/Gale%20Encyclopedia%20of%20Sociology%20Vol%201.pdf
Devas, N. Rakodi, C. R. (1993). Managing Fast-growing Cities: New Approaches to Urban Planning and Management in the Developing World, Harlow: Longman Scientific and Technical.https://doi.org/10.1080/00420989420080311Garcilazo, E., Moreno-Monroy, A., & Martins, J.O. (2021), Regional inequalities and contributions to aggregate growth in the 2000s: an EU vs US comparison based on functional regions, Oxford Review of Economic Policy, 37 (1): 70-96.https://doi.org/10.1093/oxrep/graa064Etzioni, A (2002), The Good Society," Seattle Journal for Social Justic, 1(1): 83-96.https://digitalcommons.law.seattleu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1264&context=sjsj
Forbes, D.K., (1984). The Geography of Underdevelopment, London; Croom Helm. 22(4): 1-214.https://doi.org/10.1080/00420988520080651
He,C., Zhou,Y. & Zhu,S. (2017), Firm Dynamics, Institutional Context, And Regional Inequality Of Productivity In China, Geographical Review , 107 (2): 296-316.https://doi.org/10.1111/j.1931-0846.2016.12194.xKim, S. (2008). Spatial Inequality and Economic Development: Theories, facts, and policies. Working Paper (No.6), Commission on Growth and Development, Washington, DC: The International Bank for Reconstruction and Development.https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/28050?locale-attribute=es
Kutscherauer, A. (2010). Regional Disparities in Regional Development of the Czech Republic. Ostrava: University of Ostrava.http://disparity.vsb.cz
McCann, P. 2020. Perceptions of regional inequality and the geography of discontent: insights from the UK. Regional Studies. 54(2): 256-267.https://doi.org/10.1080/00343404.2019.1619928Marchand, Y., Dubé,J. & Breau,S.(2020). Exploring the Causes and Consequences of Regional Income Inequality in Canada, Economic Geography, 96 (2): 83-107. https://doi.org/10.1080/00130095.2020.1715793Pacione, M. (2009), Urban Geography: A Global Perspective.Londan: Routledge.https://www.routledge.com/Urban-Geography-A-Global-Perspective/Pacione/p/book/9780415462020
Rodriguez-Pose, A. (2018), The revenge of the places that don’t matter (and what to do about it), Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 11 (1): 189–209.https://doi.org/10.1093/cjres/rsx024Roses, J. R., & Wolf, N. (2021), Regional growth and inequality in the long run: Europe, 1900 – 2015, Oxford Review of Economic Policy, 37 (1): 17-48.https://doi.org/10.1093/oxrep/graa062Shankar, R. & Shah, A. (2003). Bridging the Economic Divide within Countries: A Scorecard on the performance of Regional Policies in Reducing Regional Income Disparities, World Development, 31(8): 1421-1441.https://ideas.repec.org/a/eee/wdevel/v31y2003i8p1421-1441.html | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 511 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 405 |
||