تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 629 |
تعداد مقالات | 6,353 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,719,196 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,357,482 |
تحلیل ناپایداری محیط با استفاده از شاخصهای ژئومورفولوژیکی (مطالعه موردی: توده نفوذی آله در قم) | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 32، شهریور 1401، صفحه 57-72 اصل مقاله (3.9 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2022.36643.1731 | ||
نویسندگان | ||
عبدالمجید احمدی* 1؛ ابوالفضل فرجی منفرد2 | ||
1استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بزرگمهر قاینات | ||
2دانشجوی دکتری مخاطرات ژئومورفولوژیک-دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
اشکال ژئومورفولوژیکی هرکدام در مراحل مختلفی از روند تغییرات محیطی و تکامل خود، شرایط پایداری و ناپایداریهایی را تحت تأثیر فرآیندهای بیرونی و درونی متحمل میشوند. یکی از این فرمها، تودههای آذرین هستند که در اثر حرکات زمینساختی و جنبش گسلها، شکل متمایزی به خود گرفته و تغییر مییابند. این تغییر را با استفاده از شواهد و شاخصهای ژئومورفولوژیکی میتوان نشان داد. توده آذرین آله در ورای کمربند دگرگونی سنندج -سیرجان در قسمت غربی استان قم واقع شده است. با بررسی الگوهای مختلف از قبیل الگوی زهکشی، تن رنگ، شیب، حلقههای مدور و شاخصهای ژئومورفولوژی، رشد توده در این منطقه آشکار شد. شاخص الگوی کاملاً حکایت از ناپایداری این توده را دارد. اکثر سطوح دامنههای توده آله متشکل از اشکال مثلثی شکل است که تشکیل این سطوح حاصل عملکرد فرآیندهای درونی فعال در مقابل فرآیندهای بیرونی میباشد. تن رنگ سطوح مخروطافکنهها روشن است که نشان از فعالبودن زمینساخت است. حلقههای دایرهای شکلگرفته در توده حکایت از گسترش دامنههای شرقی دارد. شیب مخروطافکنههای این توده بین ۵- ۱۰.۵ است که با عملکرد تکتونیک توجیه میشود و فرآیند مورفولوژی سطوح مخروطافکنهها بهصورت مجرا و پشتههای کوچک است و 2 مورد از حالت فرسایش در قسمت جنوب شرقی توده نفوذی مشاهده شد که به سمت رأس مخروطافکنه در حال پیشروی است. اسارت و انحراف آبراههها در منطقه، از شواهدی دیگری است که متأثر از تکتونیک فعال است. بهدلیل ناپایداری دامنهها و مخروطافکنهها هیچگونه فعالیت انسانی (به جزء مواردی خاص) در منطقه شکل نگرفته است. بهطورکلی این شاخصها و شواهد، از ناپایداری و فعالبودن جنبشهای زمینساختی در توده دیوریتی و همشکلنبودن قسمتهای مختلف توده آذرین خبر میدهند. بنابراین فعالبودن تکتونیک و ناپایداری این محیط کاملاً مورد تأیید است. | ||
کلیدواژهها | ||
توده آذرین آله؛ شاخصهای ژئومورفولوژی؛ مخروطافکنه؛ ناپایداری محیط | ||
مراجع | ||
احمدی، حسن.(1377). ژئومورفولوژی کاربردی؛ بیابان- فرسایش بادی، جلد 2، انتشارات دانشگاه تهران، ص48.
بدرزاده، زهرا. آقا زاده، معراج. (1393). ژئوشیم جایگاه زمینساخت تودههای نفوذی جنوب غرب جیرفت، مجله ژئوشیمی، 3(2)، 93-102 بهرامی، شهرام ، یمانی، مجتبی؛ علویپناه، سید کاظم(1387) تحلیل مورفومتری و مورفولوژی شبکه زهکشی در مخروط آتشفشانی تفتان، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، –40(2)،61-72
بهرامی، شهرام، شایان، سیاوش. (1392). بررسی تأثیر تکتونیک در ویژگیهای مورفومتریک شبکه زهکشی و سطوح مثلثی شکل تاقدیس دنهخشک، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،82(3)،197-210.
پرتابیان، عبدالرضا؛ فتاحی مقدم، مهدیه؛ مریدی فریمانی، علی اصغر؛ بیابانگرد، حبیب (1399) نقش تکتونیک در تکامل آتشفشان تفتان، جنوب شرق ایران، 9(23)، 173-186.
پورکرمانی، محسن؛ محجل، محمد؛ سلگی، علی؛ آرینه، مهران و ندری، روح اله (1391). زمینساخت جنبای جنوب قم تهدیدی برای مناطق جدید شهری، 8(3)، 203-213.
تقیزاده فرهمند، فتانه. اسکندری، معصومه. افسری، نرگس. قیطانچی، محمدرضا. (1387). بررسی زمینساخت و لرزهخیزی استان قم، مجله جهاد دانشگاهی، 3(3)، 59-70.
ثروتی، محمدرضا. پاینده، زینب. شفیعی، فاطمه(1395)ارزیابی فعالیت نوزمینساختی با استفاده از شاخصهای ژئومورفیک غرب کبیرکوه، نشریه پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 4(4)، 104-118.
حمزهای، زهرا؛ کنعانیان ، علی؛ سرجوقیان ، فاطمه؛ احمدیان، جمشید (1391) بررسی جایگاه تکتونیکی توده نفوذی نصرند، جنوب شرق اردستان، سیویکمین همایش علومزمین، تهران، صص 103-118.چورلی ریچارد، جی، شوم استانلی ای، سودن دیوید ای (1985). ترجمه معتمد، احمد (1379). ژئومورفولوژی، فرایندهای دامنهای، آبراههای، ساحلی و بادی، جلد3، انتشارات سمت، صص 550- 340.
رامشت، محمد حسین؛ عباسی، علیرضا؛ معیری، مسعود. (1388). تحلیل فضایی و ژنتیکی مخروطافکنهای ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 23(1)، 97-116..
رجایی، عبدالحمید؛ مددی، عقیل؛ رضایی مقدم، محمد حسین. (1383). تحلیل فعالیتهای نئوتکتونیک با استفاده از روشهای ژئومورفولوژی در دامنههای شمال غربی تالش، پژوهشهای جغرافیایی، 36(48)، 123-138.
رجبی،معصومه؛ شیرازی طرزم. (1388). نئوتکتونیک آثار ژئومورفولوژیکی گسل اصلی تبریز و گسلهای فرعی با آن، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 24(3)، 67-96.
شفیعی، الهه. علوی، سید احمد (1388). تکتونیک فعال در رشته کوه بینالود با تکیه بر بررسیهای مورفوتکتونیکی، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی،41(70)، 79-91.
علیزاده، امین. (1380). اصول هیدرولوژی کاربردی، انتشارات آستان قدس رضوی، ص 448-446
محجل، محمد؛ پروهان، ندا. (1384). هندسه و سینماتیک سامانه گسل قم- زفره و اهمیت آن در زمینساخت ترافشارشی، سال چهاردهم، 14(56)، 72-83..
مختاری، داوود. (1386). تحلیلهای زمینساخت رسوبی چاله تکتونیکی و درحال گسترش مرند، پژوهشهای جغرافیایی ، 39(60)، 129-146.
مقصودی، مهران. گورابی، قاسم، رسولی، عادل (1399). زمینساخت فعال و تأثیر آن بر مورفولوژی طاقدیسهای جزیره قشم، نشریه پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، 9(2)، 98-115.یمانی، مجتبی؛ مقصودی، مهران. (1382). نقش تکتونیک و تغییرات اقلیمی در تحول مخروطافکنهها اطراف چاله سیرجان، مجله بیابان، 8(1)، 137-151.
Al-Bataina, B. A., Al-Taj, M. M., & Atallah, M. Y. (2005). Relation between radon concentrations and morphotectonics of the Dead Sea transform in Wadi Araba, Jordan. Radiation Measurements, 40(2-6), 539-543 Chen, Y.C.et al. (2003). Along–Strike variation of morphotectonic features in the Western Foothills of Taiwan: tectonic implication based on Stream-gradient and hypsometric analysis. Geomorphology, 56, (1–2), 109-137 El Hamdouni,R.,Irigaray,C.,Fernandez,T.,Chacon,J.,Keller, E.A.,(2007).Assessment of relative tectonics, southwest border of Sierra Nevada(southern Spain) Geomorphology, 96(1–2), 150-173. Malik, J.Mahanty. c. (2007). Active tectonic influence on the evolution of drainage and Landscape: Geomorphic signatures From Fronal and hinterl and areas along the Northwestern Himalaya, Indi. Journal fasin, 29, ( 5–6), 604-618 Keller, E.A. and Pinter, N.(2002). Active Tectonics. Earthquakes, Uplift, and Landscape, New Jersey, Prentice-Hall.p355-518. ttps://searchworks.stanford.edu/view/4764839 Morisawa, M., and Hack, J.T.(1985). Tectonic Geomorphology, Boston, Unwin Hyman, p390. https://doi.org/10.1002/esp.3290120410 Sala, M.,( 2004), River Capture" In: A.S. Goudie (Ed.). Encyclopedia of Geomorphology, Routledge. .P639-1127. https://scholar.google.com. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 351 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 279 |