تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 587 |
تعداد مقالات | 6,018 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,815,876 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,818,652 |
بررسی تمرکزگرایی مذهبی مبتنی بر نیکواعتقادی و بازخورد آن در مدارس نظامیه | ||
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 13، دوره 16، شماره 31، آبان 1401، صفحه 265-286 | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2022.37037.3037 | ||
نویسندگان | ||
محسن رحیمی دشت آبادی1؛ سید علاء الدین شاهرخی ![]() | ||
1گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
2دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
3استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
4استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
چکیده | ||
مدارس نظامیه در روند تحولات فکری و دینی عصر سلجوقی نقش بسزایی ایفا کردند و ضرورت دارد برخی کارکردهای مغفول این نهاد مورد بررسی قرار گیرد؛ سیاست دینی خواجه نظامالملک، بانی مدارس، بر تمرکززایی مذهبی اهلسنت استوار بود. او به منظور مشروعیتبخشی به سلاجقه و تحکیم وحدت دینی اهلسنت در برابر جریانات رقیب، منش مذهبی خاصی را بر اساس آموزههای شافعی-اشعری در پیش گرفت و تحت الگوی “نیکواعتقاد“ به تبیین معیارهای آن پرداخت و به صورت منسجم در قالب فعالیت آموزشی- تبلیغی آن را در نظامیهها اجرا کرد. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی با بررسی شرایط دوره وزارت خواجه به بیان مولفههای این الگو و اهداف آن که به ترسیم خطمشی سیاسی مبتنی بر دیانت و در عرصه دینی به ایجاد توازن میان نحلههای سنی و تفکیک اندیشههای دینی در قالب سنتگرا و بدعتگذار انجامید، میپردازد. یافتههای تحقیق نشان میدهد خواجه با این الگو در زمینه دینی، تقویت اصول و وحدت اهلسنت در برابر تبلیغات دینی جریانات مخالف را فراهم آورد و در زمینه سیاسی عملکرد و بقای سلجوقیان را با معیارهای نیکواعتقادی مشروعیت بخشید و برای نهادینه کردن سازمانیافته الگوی نیکواعتقادی آن را در مدارس نظامیه پیادهسازی کرد. | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 214 |