تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 612 |
تعداد مقالات | 6,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,356,310 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,107,428 |
تحلیل آماری-سینوپتیکی بارشهای سنگین منجر به سیلاب فروردین 1398 در حوضه آبریز درود بروجرد | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 10، دوره 11، شماره 32، شهریور 1401، صفحه 169-188 اصل مقاله (4.34 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2022.38564.1806 | ||
نویسندگان | ||
ابراهیم بیرانوند1؛ امیر گندمکار* 2؛ علیرضا عباسی3؛ مرتضی خداقلی4 | ||
1دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد | ||
2دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد | ||
3استادیار گروه جغرافیا، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد | ||
4دانشیار بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران | ||
چکیده | ||
رخداد بارش سیلآسای فروردین 1398 در استان لرستان نمونهای بارز از بارشهای سنگینی بود که خسارتهای بسیار قابلتوجهی به زیرساختهای کشاورزی، شهری، حملونقل و ارتباطات برجای گذاشت. هدف از این پژوهش، بررسی و الگویابی سینوپتیکی-آماری بارش سنگین فروردین 1398 در حوضه آبریز درود-بروجرد است. در این راستا، از دادههای مربوط به میزان بارش روزانه ایستگاهی ماه فروردین 1398 ایستگاههای سینوپتیک بروجرد و درود، دادههای فاکتورهای سینوپتیکی پایگاه اقلیمی NOAA برای دو روز 5 و 12 فروردین 1398 و دادههای جو بالای پایگاه دانشگاه وایومینگ برای روزهای 5 و 12 فروردین 1398 استفاده شد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که رخداد بارشی فروردین 1398، ازجمله بارشهای سنگینی بوده که در موج اول (5 فروردین) 15 درصد از کل بارش سال و در موج دوم (12 فروردین) 20 درصد از کل بارش متوسط سالانه منطقه، ثبت شده است. تحلیل الگوهای سینوپتیکی این رخدادهای بارش سنگین نشان داد که الگوی سینوپتیک مشابهی مولد این دو موج بارش سنگین در منطقه بوده است. در هر دو روز وجود یک ناوه عمیق با یک هسته بستهشده با ارتفاع 5500 و 5550 ژئوپتانسیل متر بر روی شرق دریای مدیترانه و قرارگیری غرب ایران در بخش جلویی یک ناوه بسیار عمیق شرایط صعود و ورود سیستمهای کمفشار را برای غرب کشور به وضوح فراهم کرده است. در این دو روز شاخص امگا بهصورت معنیداری به مقدار حدی (0.2-)رسیده بود. ازلحاظ تأمین رطوبت بارشهای این دو روز نتایج نشان داد که در سطح 850 میلی-بار، تزریق رطوبت در منطقه موردمطالعه با تعامل دو سیستم سیکلونی (در شرق دریای مدیترانه) و آنتی سیکلونی (روی خلیج عدن) صورت گرفته است و منبع تأمین رطوبت نیز بهترتیب دریای مدیترانه، دریای سرخ و خلیجفارس بوده است که رطوبت را در سطح منطقه به 11 تا 13 گرم در کیلوگرم هوای خشک رسانده است. شاخصهای ناپایداری جو بالا، وجود ناپایداری بسیار شدید را در منطقه تایید نمیکرد. ناپایداری متوسط در ترازهای پایین جو که قابلیت گسترش به تراز فوقانی را نداشته است (نمودار Skew-T)، بیانگر آن بوده است که یک سامانه سینوپتیک سراسری، کل منطقه را درگیر کرده است و عامل همرفت محل نقشی نداشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
بارش سنگین؛ فروردین 1398 تحلیل آماری-سینوپتیکی؛ حوضه درود-بروجرد | ||
مراجع | ||
جوان، کاظم؛ طاهری شهرآیینی، حمید؛ نصیری صالح، فرزین؛ حبیبی نوخندان، مجید. (1390). روشی جدید جهت پیشبینی پراکنش مکانی دما و بارش در حوضه آبریز رودخانه قره سو اردبیل. نشریه پژوهشهای اقلیمشناسی، 2(5 و 6) ،117-130.
داداشی رودباری، عباسعلی؛ فلاح قالهری، غلام عباس؛ کرمی، مختار؛ باعقیده، محمد. (1395). تحلیل تغییرات بارش حوضه آبریز هراز با استفاده از روشهای آماری و تکنیک تحلیل طیفی. هیدروژئومورفولوژی، 3(7)، 59-86.
دهبان، حسین؛ ابراهیمی، کیومرث؛ عراقی نژاد، شهاب؛ بذر افشان، جواد. (1398). ارزیابی دقت مدلهای NMME در پیشبینی بارش ماهانه مطالعه موردی حوضه سفید رود. نشریه هواشناسی کشاورزی، 7(1) ،3-12.
قاسمی فر، الهام؛ ناصرپور، سمیه؛ آرزومندی، لیلی. (1396). شناسایی الگوهای سینوپتیکی بارشهای سیلخیز غرب ایران. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4 (2)، 69-86.
گندمکار، امیر؛ رییسی، توران. (1391). رابطه بارش و رواناب در حوضه گوجان، مجله جغرافیایی سپهر. 21(1) ، 38-40.
مهدی نسب، مهدی؛ طاووسی، تقی؛ میرزایی، رضا. (1393). پیش بینی احتمال وقوع سیل و حداکثر بارش متحمل زیر حوضه پلدختر با استفاده از روش سریهای جزیی. فصلنامه علمی پژوهشی اکوسیستمهای طبیعی ایران، 5(1) 97 -109
نگارش، حسین؛ ویسی، جلیل. (1392). تجزیهوتحلیل اثرات تغییر بارش در سیلخیزی حوضه آبریز رود خانه راوند منطقه اسلام آباد غرب استان کرمانشاه. فصلنامه علمی پژوهشی برنامهریزی منطقهای، 3(11)، 79-98.
لشکری، حسن؛ اسفندیاری، ندا. (1400). الگوهای همدیدی و ترمودینامیکی رودخانههای جوی منجر به بارش سنگین دوره سرد کشور ایران، مخاطرات محیط طبیعی، 10 (29)، 125-144.
عساکره، حسین؛ خجسته، آتوسا. (1400). فراوانی ورود چرخندهای مدیترانهای به ایران و اثر آنها بر بارشهای فراگیر، مخاطرات محیط طبیعی، 10 (27)، 159-176.
Ahmad, E. S., William, A.G. )2018). A classification of synoptic patterns inducing heavy precipitation in Saudi Arabia during the period 2000-2014. The Journal of Atmosfera, 31, pp 47-67. Chang, C.H., W. Huang. ( 2013). Hydrological modeling of typhoon-induced extreme storm runoffs from Shihmen watershed to reservoir. Taiwan. Nat Hazards, 67, pp 747– 761. Chen, C.S., Yuh-Lang, L., Wen-Chun, P., Che-Ling, L. (2010). Investigation of a heavy rainfall event over southwestern Taiwan associated with a ub synoptic cyclone during the 2003 Mei-Yu season. Atmospheric Research,1-20. Chen, Ch., Lin, Y., Hsu, N., Liu, C., Chen., C. (2011). Orographic effects on localized heavy rainfall events over southwestern Taiwan on 27 and 28 June 2008 during the post-MeiYu period. Atmospheric Research, 101, pp 595–610. Coats, R. (2010). Climate Change in the Tahoe Basin: Regional Trends, Impact and Drivers. Climate change, 102, pp 435-466. Federico, S., Avolio, E., Pasqualoni, L., Bellecci, C. (2008). Atmospheric patterns for heavy rain events in Calabria. Natural Hazards and Earth System Sciences, 8, pp 1173-1186. Kumar, A.J., R.Dudhia. Rotunno, D., Mohanty, U.C. (2008). Analysis of the 26 July 2005 Heavy rain event over Mumbai. India using the Weather Research and Forecasting (WRF) model. Quarterly journal of the royal meteorological society, 134 (636), pp 1897-1910. Lana, A. J., Campins, A., Genov, A. (2007). Atmospheric patterns for heavy rain events in the Balearic Islands. Advances in Geosciences, 12, pp 27-32. Mateo, J., Ballart, D., Brucet, C M., Aran, J. (2009). A study of a heavy rainfall event and a tornado outbreak during the passage of a squall line over Catalonia. Meteorological Service of Catalonia, Berlín 38, Barcelona E - 08029, Spain. Matlik, O., Post, P. (2008). Synoptic weather types have caused heavy precipitation in Estonia in the period 1961-to 2005. Estonian Journal of Engineering, 14(3), pp 195-208. Mohanty, M., Mohapatra, M., Jaafry, S. N. A. (2014). Characteristic features of heavy rainfall over Gujarat and Rajasthan states of India due to very severe cyclonic storm phet over the Arabian Sea (31 May to 07 June 2010). Monitoring and Prediction of Tropical Cyclones in the Indian Ocean and Climate Change. Springer, Amsterdam, Netherlands, 35, pp 412-421 Muller, M., spar, M., Matschullat, J. (2009). Heavy rains and extreme rainfall-runoff events in Pineda, N., Bech, J., Rigo, T., Montanya, J. (2011). A Mediterranean nocturnal heavy rainfall and tornadic event, Part II: Total lightning analysis. Atmospheric Research, 100, pp 638–648. Sampath, D.S., Weerakoon, S.B., Herath, S. (2015). HEC-HMS model for runoff simulation in a tropical catchment with intra-basin diversions – a case study of the Deduru Oya river basin. Sri Lanka. ENGINEER, 1,pp 1-9. Seibert, P., Frank, A., Formayer, H. (2007). Synoptic and regional patterns of heavy Precipitation in Austria. Theoretical and Applied Climatology, 87, pp 139-153. Shamir, E. (2017). The value and skill of seasonal forecasts for water resources management in the Upper Santa Cruz River basin in southern Arizona. Journal of Arid Environments, 137, pp 35-45. Tank, A. K., Zwiers, F. W., Zhang, X. (2009). Guidelines on Analysis of extremes in a changing climate in support of informed decisions for adaptation. World Meteorological Organization, pp. 52 Wang, H., Chen Yu, L. (2016). Distinguishing human and climate influences on streamflow changes in the Luan River basin in China. Catena, 136, pp 182–188. Weldon, D., Reason, C. J. C. (2014). Variability of rainfall characteristics over the South Coast region of South Africa. Theoretical and Applied Climatology, 115, pp 177-185 World Meteorological Organization. (2011). Weather extremes in a changing climate: hindsight on foresight, ISBN:978-92-63- 11075-6 Yan. Z., Jones, P.D., Davies, T.D., Moberg, A., Bergstrom, H., Camuffo, D., Cocheoc, M., Demaree, G. R., Verhoeve, T., Theoen, E., Barriendos, M., Rodriguez, R., MarttinVide, J., Yang, C. (2002). Trends of extreme temperature in Europe and China are based on daily observations. Climatic Change). Guidelines on Analysis of extremes in a changing climate in support of informed decisions for adaptation.). Guidelines on Analysis of extremes in a changing climate in support of informed decisions for adaptation, 53, pp 355- 392. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 372 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 258 |