اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شماره‌ها | 739 |
| تعداد مقالات | 7,184 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,742,860 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,062,411 |
تحلیل فضایی عدالت مکانی در آمایش کاربریهای خدماتی (پارک و فضای سبز، ورزشی و تفریحی-توریستی) شهر تبریز با رویکرد چند معیاری | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
| مقاله 2، دوره 12، شماره 43، تیر 1401، صفحه 31-64 اصل مقاله (2.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2022.37565.2888 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن محمودزاده* 1؛ مهری کرمی2 | ||
| 1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| از مشکلات اساسی شهرها در دهههای اخیر، توزیع نابرابر منابع و جمعیت در بخشهای مختلف شهری است. توجه به اهمیت توزیع کاربریهای خدماتی در نواحی شهری و فراهم نمودن امکانات و خدمات مورد نیاز عاملی مهم در ارتقاء سطح زندگی، عدالت اجتماعی و پایداری زندگی شهری است. خدمات عمومی شهر به عنوان مهمترین ابزار در دست مدیریت شهری، برای برقراری عدالت فضایی است. با توزیع مناسب این خدمات، شهر میتواند به عنوان بستر تحقق عدالت فضایی مطرح گردد. کلانشهر تبریز علاوه بر اینکه از تبعیض طبقاتی در بین گروههای اجتماعی – اقتصادی رنج میبرد، از تبعیض فضایی ناشی از توزیع نامناسب خدمات شهری نیز تهدید میشود. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی علمی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی است. به دلیل پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای مؤثر در مکانیابی کاربریهای خدماتی، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیمساز جهت تعیین مکان مطلوب جهت احداث کاربری های جدید را ضروری میسازد. در پژوهش حاضر ابتدا سرانه کاربری های مورد بررسی محاسبه و با سرانه استاندارد مقایسه شده و میزان کمبود در منطق دهگانه مشخص شد. سپس پارامترهای مؤثر در مکانگزینی کاربریهایی نظیر (پارک و فضای سبز، ورزشی و تفریحی-توریستی) شناسایی شده، و با استفاده از روشهای مبتنی بر سیستمهای پشتیبانی فضایی چند معیاره MC-SDSS برمبنای مدلهای Topsis و Saw در محیط نرمافزار ArcGIS و وزندهی پارامترها توسط کارشناسان خبره حوزه مطالعات شهری با روش تحلیل سلسه مراتبی در محیط نرمافزار Expert Choice نقشههای نهایی تهیه شده، و فضاهای کاملاً نامطلوب تا کاملاً مطلوب برای هر کدام از خدمات فوق شناسایی شدهاند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عدالت فضایی؛ کاربریهای خدماتی؛ سیستم پشتیبانی فضایی چند معیاره؛ مدل تاپسیس و سا؛ کلانشهر تبریز | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، محمد.، و شمسیپور، علیاکبر (1399). تحلیل توزیع خدمات عمومی با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: شهر بجنورد). پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری. مؤسسه جغرافیا, 8(1), 73-98. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=527774
افروغ، عماد (1377). فضا و نابرابری اجتماعی، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ص 65. https://pub.modares.ac.ir/book_treasure.php?mod=viewbook&book_id=120&slc_lang=fa&sid=1
اکبری، نعمت الله (1387). کاربرد روشهای رتبهبندی و تصمیمگیری چند شاخصه. تهران: انتشارات سازمان شهرداری و دهیاری کشور. https://civilica.com/doc/405487
بشیریه، حسین (1375). تاریخ اندیشههای سیاسی در قرن بیستم، اندیشههای جان رالز، اطلاعات سیاسی-اقتصادی. مؤسسه اطلاعات، شماره 109 و 110، ص36-43. http://noo.rs/TS1Od
بهروان، حسین (1385)، آمایش فرهنگی و عدالت شهری در مناطق دوازده گانه شهرداری مشهد، اولین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت شهری، مشهد. https://civilica.com/doc/74679
پورمحمدی، محمدرضا، (1392). برنامهریزی کاربری اراضی شهری، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ نهم، ص 38. https://www.adinehbook.com/gp/product/9644597052
حجتی، وحیده و حامد مظفرزاده (1387). "مفهوم عدالت اجتماعی و رابطه ان با شهر". جستارهای شهرسازی. محمدحسین جهانشاهی، شماره 25-24، بهار و تابستان 1387، ص 40. http://noo.rs/cuKPG
داداشپور، هاشم؛ رستمی، فرامرز. (الف1390). بررسی و تحلیل نحوهی توزیع خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت فضایی (مطالعه موردی: شهر یاسوج). فصلنامهی جغرافیا و توسعهی ناحیهای. دانشگاه فردوسی مشهد، سال نهم (شماره16)، ص 171-198. https://dx.doi.org/10.22067/geography.v9i16.11034
داداشپور، هاشم؛ رستمی، فرامرز. (ب1390). سنجش عدالت فضایی یکپارچه خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت، قابلیت دسترسی و کارایی در شهر یاسوج. مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای. معاونت تحقیقات و فناوری، دانشگاه اصفهان، 3(10)، ص 22-1. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=143247
داداشپور، هاشم؛ رستمی، فرامرز؛ علیزاده، بهرام. (1393). بررسی و تحلیل توزیع عادلانه خدمات شهری و الگوی پراکنش فضایی انها در شهر همدان. فصلنامه مطالعات شهری. دانشگاه کردستان، 3(12)، ص 5-18. https://www.magiran.com/paper/1445402
رضویان؛ محمدتقی (1381)، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، اتشارات منشی، تهران، ص 4.https://elmnet.ir/vslg?url=https%3A%2F%2Fdb.ketab.ir%2Fbookview.aspx%3Fbookid%3D322034&type=0&id=31259693
زیاری، کرامتاله؛ زنجیرچی، سیدمحمد؛ سرخکمال، کبری (1389). بررسی و رتبهبندی درجهی توسعهیافتگی شهرستانهای خراسان رضوی با استفاده از تکنیک تاپسیس، پژوهشهای جغرافیای انسانی. دانشگاه تهران، 42(72), 17-30. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=114113
زیاری، کرامتاله؛ و مهدیان بهنمیری، مهدیه و مهدی، علی (1392). بررسی و سنجش عدالت فضایی بهره مندی از خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت و قابلیت دسترسی در شهر بابلسر. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی). دانشگاه خوارزمی, 13(28), 217-241. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=193529
سالنامه آماری (1395). https://www.amar.org.ir/
سرور، رحیم؛ عشقی چهاربرج، علی؛ علوی، سعیده. (1396). تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در بهرهمندی از خدمات عمومی شهر، مطالعه موردی: حوزههای 16گانه شهر اردبیل. فصلنامه پژوهشهای بومشناسی شهری. دانشگاه پیامنور، 8(2)، ص 36-23. http://noo.rs/Op73F
شیعه، اسماعیل (1389). مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، تهران:انتشارات دانشگاه علم و صنعت، چاپ بیست و پنجم، ص 167-160. http://publication.iust.ac.ir/book_treasure.php?mod=viewbook&book_id=10099&slc_lang=fa&sid=10
صفری کرم، عبداله‌زاده طرف اکبر، موسوی میرسعید، فرامرزی اصل مهسا (1400). ارزیابی معیار عدالت فضایی در توزیع مکانی خدمات درمانی-بهداشتی شهرهای ایرانی-اسلامی؛ مطالعه موردی ارومیه. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. پروفسور محمدحسین پاپلی یزدی، ۳۶(۳) :۳۵۵-۳۴۱. http://georesearch.ir/article-1-1111-fa.html
ضرابی، اصغر؛ مغانی رحیمی، بهنام (1385). تأثیر جهانی شدن بر عدالت اجتماعی با تأکید بر عدالت فضایی، ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی. مؤسسه اطلاعات، 21(شماره 3و4)، ص 106-113. http://noo.rs/gfCZ3
عبدی دانشپور، زهره (1378). تحلیل عدم تعادل فضایی در شهرها، مورد تهران. مجله صفه، سال نهم، شماره 29، دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی. file:///C:/Users/Administrator/Downloads/37339971.pdf
کامران, حسن, پریزادی, طاهر, حسینی امینی, حسن. (1389). سطح بندی خدمات شهری در مناطق کلانشهر تهران. دو فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی منطقهای. مؤسسه آموزش عالی قشم، 1(1)، ص 164-147. http://ensani.ir/file/download/article/20140602141125-9916-17.pdf
لینچ،کوین (1376)، تئوری شکل خوب شهر، ترجمه دکتر سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، ص 138. https://www.gisoom.com/book/1847598/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%84-%D8%B4%D9%87%D8%B1/
محمدی علیرضا، هاشمی معصوم آباد رضا، محمدی چنور(1400). تحلیل فضایی توزیع و دسترسی به خدمات شهری در سطح محلات شهری با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: کاربریهای تجاری شهر اردبیل). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. دانشگاه خوارزمی، ۲۱(۶۳)، ۱۱۷-۹۹. http://jgs.khu.ac.ir/article-1-3651-fa.html
محمودزاده، حسن (1393). ارزیابی و تحلیل اکولوژیکی توسعه فضایی کلانشهر تبریز، رساله دکتری، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز.https://ganj.irandoc.ac.ir//#/articles/ff8cb4980cbcfc0f877078bad3d63ce7/search/147973ec68712deafe5606dca92aed65
محمودزاده، حسن؛ صمدی، محمد و هریسچیان، مهدی (1399). "بررسی تناسب زیرساخت سبز شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از متریکهای سیمای سرزمین و تحلیل شبکة فازی (مطالعة موردی: کلانشهر تبریز"(. پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری. مؤسسه جغرافیا، 8(2)، ص 325-299. https://dx.doi.org/10.22059/jurbangeo.2020.288146.1158
مرصوصی؛ نفیسه (1383). تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در تهران، پایاننامه دوره دکتری جغرافیا گرایش برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، ص 9.https://ganj.irandoc.ac.ir//#/articles/b64dc4de444fc5e6b75cef040a0c1ef4/search/189b1c8e4bbf2683c306dc5108964e8a
معروف نژاد, عباس, امیری, ابراهیم, کاووسی قافی, ولی. (1399). ارزیابی وضعیت اماکن و کاربری های ورزشی (مطالعه موردی: شهرایذه). نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی. دانشگاه تبریز، 24(74)، ص 233-247.https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_12333.html#:~:text=10.22034/GP.2021.38084.2551
مهندسان مشاور نقش محیط، (1391). طرح توسعه و عمران (جامع) شهر تبریز، گزارش محیطی مرحله موجود، وزارت راه و شهرسازی، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی.https://dx.doi.org/10.22059/jurbangeo.2020.288146.1158
Behzadian, M., Otaghsara, S. K., Yazdani, M., & Ignatius, J. (2012). A state-of the-art survey of TOPSIS applications. Expert Systems with applications, 39(17), 13051-13069. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0957417412007725
Dufaux,F, 2008,Birth announcement,Justice spatial/spatial justice,www.jssj.org.https://www.jssj.org/wp-content/uploads/2012/12/JSSJ1-0en2.pdf
Dymova, L., Sevastjanov, P., & Tikhonenko, A. (2013). A direct interval extension of TOPSIS method. Expert Systems with Applications, 40(12), 4841-4847.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0957417413001383
Hayaty, M., Tavakoli Mohammadi, M. R., Rezaei, A., & Shayestehfar, M. R. (2014). Risk assessment and ranking of metals using FDAHP and TOPSIS. Mine Water and the Environment, 33(2), 157-164.https://link.springer.com/article/10.1007/s10230-014-0263-y
Hewko, J. N. (2001). Spatial equity in the urban environment: assessing neighbourhood accessibility to public amenities. https://era.library.ualberta.ca/items/5e2fd707-941a-4659-b605-ff282d251dd2/view/128b7aea-7a13-42f3-aaa0-39bd269ad4ed/MQ69431.pdf
Kaphle, Isha. (2006), evaluating peoples accessibility to public park using Geographic Information Systems: A case study in Ames, Iowa State University.https://search.proquest.com/openview/529b1d606b7f2176f0e1e8ebadb4338f/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y
Kaur, N., Kaur, M., Padhi, S. S., & Singh, K. K. (2021). Geospatial analysis of the distribution of urban green spaces: a study of four Indian cities. Cities & Health, 1-17.https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=https%3A%2F%2Fwww.tandfonline.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1080%2F23748834.2021.1941722&btnG
Kunzmann, K. R. (1998). planning for spatial equity in Europe. International Planning Studies 3(1), 101–121.https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=https%3A%2F%2Fwww.tandfonline.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1080%2F13563479808721701&btnG
Oh, Kyushik., & Jeong, S. (2007). Assessing the spatial distribution of urban parks using GIS. Landscape and urban planning, 82(1-2), 25-32.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0169204607000345
Li, M., Wang, F., Kwan, M. P., Chen, J., & Wang, J. (2022). Equalizing the spatial accessibility of emergency medical services in Shanghai: A trade-off perspective. Computers, Environment and Urban Systems, 92, 101745. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0198971521001526
Martinez, J. (2009). The use of GIS and indicators to monitor intra-urban inequalities. A case study in Rosario, Argentina. Habitat International, 33(4), 387-396.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0197397508000933
Taleai, M., Sliuzas, R., & Flacke, J. (2014). An integrated framework to evaluate the equity of urban public facilities using spatial multi-criteria analysis. Cities, 40, 56-69.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264275114000523
Rahaman, K. R., & Salauddin, M. (2009). A spatial analysis on the provision of urban public services and their deficiencies: A study of some selected blocks in Khulna City, Bangladesh. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 4(1S), 120-132. https://www.jstor.org/stable/24872413
Shih, H. S., Shyur, H. J., & Lee, E. S. (2007). An extension of TOPSIS for group decision making. Mathematical and computer modelling, 45(7-8), 801-813.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0895717706003025
Soja, E. (2006). The city and spatial justice, justice spatial/spatial justice. Available in: http://www. jssj. org.https://www.jssj.org/wp-content/uploads/2012/12/JSSJ1-1en4.pdf
Wüstemann, H., Kalisch, D., & Kolbe, J. (2017), “Access to urban green space and environmental inequalities in Germany”. Landscape and Urban Planning, 164, 124–131.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0169204617300750
Yang, G., Zhao, Y., Xing, H., Fu, Y., Liu, G., Kang, X., & Mai, X. (2020). Understanding the changes in spatial fairness of urban greenery using time-series remote sensing images: A case study of Guangdong-Hong Kong-Macao Greater Bay. Science of The Total Environment, 715, 136763.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969720302734
Zajda, J., Majhanovich, S., Rust, V., & Sabina, E. M. (Eds.). (2006). Education and social justice (Vol. 4, No. 3). Dordrecht: Springer. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/1-4020-4722-3.pdf | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,060 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 687 |
||