تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 641 |
تعداد مقالات | 6,336 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,889,909 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,484,137 |
بررسی رابطۀ توانمندسازی بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندان حاشیهنشین محلۀ همتآباد اصفهان | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 7، دوره 12، شماره 43، تیر 1401، صفحه 179-206 اصل مقاله (888.12 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2022.38311.2925 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا اقتصاد1؛ رضا اسماعیلی* 2؛ اصغر محمدی3 | ||
1دانشجوی دکتری جامعهشناسی سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (واحد دهاقان)، دهاقان، ایران | ||
2استادیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان ( واحد اصفهان)، اصفهان، ایران | ||
3استادیار گروه جامعهشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد دهاقان)، دهاقان، ایران. | ||
چکیده | ||
در چندین دهۀ اخیر، توسعۀ شهرنشینی با خود معضلاتی را به همراه داشته که حاشیهنشینی یکی از این مسائل اجتماعی بودهاست. مسئلۀ اصلی در بین حاشیهنشینان، پایینبودن سطح کیفیت زندگی آنان است؛ بههمیندلیل نظریهپردازان حوزۀ شهری معتقدند با توانمندسازی ساکنان محلی در محلات حاشیهنشین شهری میتوان کیفیت زندگی آنان را بالا برد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ بین توانمندسازی بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندان محلۀ همتآباد اصفهان است که برای رسیدن به اهداف پژوهش از نظریۀ فیترمن استفاده شدهاست. پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد کمّی از نوع راهبرد پیمایش (توصیفی- همبستگی) بودهاست. جامعۀ آماری 15488 نفر از شهروندان محلۀ همتآباد بودهاند که با استفاده از فرمول کوکران نمونهای 371 نفری از آنها مورد بررسی قرار گرفتهاند. ابزار پژوهش پرسشنامه محققساخته بوده که اعتبار آن از طریق صوری و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ-کیفیت زندگی (90/0)، احساس شایستگی (90/0)، احساس مؤثربودن (72/0)، معناداربودن (86/0)، حق تعیین سرنوشت (70/0)- بهدست آمدهاست. همچنین برای تحلیل دادههای پژوهش از نرمافزار Spss24 استفاده و برای تجزیهوتحلیل یافتهها از آمارههای توصیفی و استنباطی استفاده شدهاست. یافتههای پژوهش نشان داد که میزان کیفیت زندگی ساکنان محلۀ همتآباد از متوسط میانگین پایینتر بودهاست. نتایج حاصل از فرضیات پژوهش بیان میکند که بین توانمندسازی و کیفیت زندگی (68/0) رابطۀ مثبت و معنیداری وجود دارد. همچنین بین تحصیلات، درآمد و کیفیت زندگی تفاوت معنیداری مشاهده شد. نتایج بهدستآمده از مدل رگرسیونی پژوهش نشان داد که متغیر توانمندسازی با بتای β=64 توانستهاست 38 درصد از واریانس متغیر کیفیت زندگی را تبیین کند. | ||
کلیدواژهها | ||
توانمندسازی؛ کیفیت زندگی؛ تحصیلات؛ درآمد؛ همتآباد | ||
مراجع | ||
اسمیت، دیوید. ام. (1382). کیفیت زندگی: رفاه انسانی و عدالت اجتماعی، ترجمۀ حسین حاتمینژاد، ماهنامۀ اطلاعات اقتصادی– سیاسی، موسسه اطلاعات، شمارۀ 186، صص 173- 160.https://b2n.ir/d71770
اشتریان، کیومرث،چرخیده، کیومرث، پناهی، محمدعادل،اشتریان،خدیجه، (1388). توانمندسازی فرهنگی اجتماعمحور؛ طرحی برای خانههای فرهنگ دانشجویی، دفتر برنامهریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی ، وزارت علوم.https://b2n.ir/t67937
آریافر، شهره؛ خواجهسروی، غلامرضا. (1399)، حاشیهنشینی و تأثیر آن بر توسعۀ سیاسی-اجتماعی در کلانشهر تهران، جامعهشناسی سیاسی ایران، انجمن علمی جامعه شناسی سیاسی ایران، سال سوم، شمارۀ ۴، صص 143-170.
براهوی آرزو، ابراهیم زاده آسمین، حسین، اسدی سروستانی، خدیجه(1400)، بررسی جامعهشناسی تأثیر حاشیهنشینی برمدیریت شهری (مورد مطالعه: ناحیه کریمآباد زاهدان)، کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی.https://b2n.ir/k70466
برقی، شهریار. (1399). بررسی تأثیر برنامههای توانمندسازی در مناطق حاشیهنشین در افزایش مشارکت اجتماعی مطالعۀ موردی شهرستان پاکدشت، جغرافیا و روابط انسانی، آئیژ عزمی، دورۀ 3، شمارۀ 2، صص 172-191.https://b2n.ir/t93239
پاپلی یزدی، محمدحسین؛ رجبی سناجردی، حسین. (1392). نظریههای شهر و پیرامون، تهران: انتشارات سمت.
پورموسوی، موسی؛ معصومی، سلمان. (1389). ساماندهی و توانمندسازی محلههای آسیبپذیر با تأکید بر نقش مدیریت شهری، شهرداریها، سال 11، شمارۀ 99، صص 32-40.تقوایی، مسعود؛ حسینیخواه، حسین؛ علیزاده اصل، جابر. (1394). استراتزی توسعۀ شهری با تأکید بر توانمندسازی محلات شهری (مطالعۀ موردی: اکبرآباد یزد)، مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، سال ششم، شمارۀ 16، صص 147-129.http://gps.gu.ac.ir/article_10095.html
حسنوند، باقر؛ حسنوند، عباس؛ حسندوندی، صبا. (1394). بررسی رابطۀ فرسودگی شغلی با توانمندسازی و کیفیت زندگی کاری در پلیس، مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، دانشگاه شهید بهشتی، سال 10، شمارۀ 38، صص 103-126.https://www.magiran.com/paper/1508347
داداشپور، هاشم؛ علیزاده، بهرام. (1393). اسکان غیررسمی و امنیت تصرف زمین، تهران: انتشارات آذرخش.
ربانی خوراسگانی، علی؛ کیانپور، مسعود. (1386). مدل پیشنهادی برای سنجش کیفیت زندگی: مطالعۀ موردی: شهر اصفهان. مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، شمارۀ 15، صص 108-67.https://b2n.ir/b38459
رضوانی، محمدرضا؛ منصوریان، حسین؛ احمدی، فاطمه. (1388). ارتقای روستاها به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی (مطالعۀ موردی: شهرهای فیروزآباد و صاحب در استانهای لرستان و کردستان)، فصلنامۀ پژوهشهای روستایی، دانشگاه تهران، شمارۀ 1، صص 65-33.https://b2n.ir/q75992
رفیعیان، مجتبی؛ سیفالدینی، فرانک. (1384). راهبردهای ساماندهی اسکان غیررسمی و برنامۀ مداخله در شهر بندرعباس، مجلۀ بینالمللی علوم مهندسی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، جلد 16.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=51735
سالاروندیان، فاطمه؛ حسینی، سید علی. (1395). نقش مشاغل غیررسمی در تسکین اسکان غیررسمی (مطالعۀ موردی: حصار امیر پاکدشت)، فصلنامۀ علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، شمارۀ 14.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=299484
سلیمی، سمانه؛ سعیدیان، نرگش. (1393). بررسی رابطۀ کیفیت زندگی کاری، توانمندسازی روانشناختی و تأثیر تعاملی متغیرهای جمعیتشناختی بر بهرهوری کارکنان شهرداری زاهدان، مدیریت بهرهوری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، شمارۀ 28، صص 7-32.
شاه حسینی، پروانه ( 1382 ) ، تبیین فرایند ناهنجاری های کالبدی، اقتصادی سکونتگاههای خودرو پیرامون کلانشهر تهران، مورد: پاکدشت، تهران: دانشگاه تهران: دانشکده ادبیات.
شرکت عمران و مسکن سازان منطقه مرکزی ( استان اصفهان )، (1400).
شاطریان، محسن، کیانی سلمی، صدیقه. (1395). بررسی و مقایسۀ ابعاد توانمندسازی در بین محلات شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ پشت مشهد بالا و محلۀ طاهر و منصور شهر کاشان، نشریۀ مطالعات نواحی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال سوم، شمارۀ 4، صص 202.https://b2n.ir/n75835
غفارینسب، اسفندیار. (1391). نقش شهروندی فعال در بهبود کیفیت زندگی شهری، مطالعات جامعهشناسی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، سال دوم، شمارۀ 2، صص 162-139.https://b2n.ir/b54613
فتحزاده، حیدر؛ زاهد زاهدانی، سید سعید. (1394). برنامهریزی راهبردی بهمنظور توانمندسازی محلات حاشیهنشین، محلات حاشیهنشین سیلاب، احمدآباد و یانوق دره سی تبریز، جامعهشناسی معاصر، دانشگاه بوعلی سینا، شمارۀ 6، صص 61-88
فرهنگی نجفی، زینب (1391). ارزیابی ارتقای کیفیت زندگی شهری در سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد توانمندسازی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طبابایی، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری.https://www.virascience.com/thesis/604071
کوکبی، افشین؛ پورجعفر، محمدرضا؛ تقوایی، علیاکبر. (1384). برنامهریزی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری، تعاریف و شاخصها، جستارهای شهرسازی، محمدحسین جهانشاهی، شمارۀ 12، صص 13-6.https://b2n.ir/t35517
کیانی سلمی، صدیقه؛ صفری، حامد. (1399). شناسایی عوامل تسهیلکنندۀ توانمندسازی محلههای حاشیهنشین شهر اصفهان (مطالعۀ موردی: محلۀ عاشقآباد)، پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، موسسه جغرافیا، دورۀ هشتم، شمارۀ 1، صص 192-161.https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_76120.html
موحد، علی؛ حیدریان، مهدی. (1396). بررسی نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در توانمندسازی بافتهای فرسودۀ شهری، اولین همایش بافتهای فرسودۀ شهری، چشمانداز توسعۀ پایدار، ارزشها و چالشها.
نظریان، اصغر؛ شوهانی، نادر. (1390). توانمندسازی نظام مدیریت شهری براساس الگوی شهر شهروندمدار در ایلام. چشمانداز جغرافیایی، شمارۀ 16، صص 151.https://b2n.ir/e1806
هادیزاده بزار، مریم. (1382). حاشیهنشینی و راهکارهای ساماندهی آن در جهان، انتشارات شهرداری مشهد، تیهو.https://b2n.ir/h75225
Barimani, H., & Karsami, A. G. (2018). Investigating the relationship between urban services provided by Sari Municipality and enhanced quality of life of citizens living in marginalized areas (slums). The islamic college university journal, (48), 37-52.https://www.iasj.net/iasj/article/145887
Das, D. ( 2008). Urban quality of life: A case study of Guwahati. Social Indicators Research, 88, 297-310.https://www.jstor.org/stable/27734702
Dissart, J., and Deller, S. (2000). Quality of life in the planning literature. Journal of PlanningLiterature, 15: 135-161.https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01617230/file/Dissart.Deller-2000-JPL-Quality.Life.Planning.Literature.pdf
Foo, T.S. (2000). Subjective assessment of urban quality of life in Singapore (1997-1998). Habitat International, 24, 31-49.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0197397599000260
Hardina, D. (2003). Linking citizen participation to empowerment practice: A historical overview. Journal of Community Practice, 11(4), 11-38.https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1300/J125v11n04_02
Kapur, R. (2018). Socio-Economic Development and Empowerment of Disadvantaged Groups.https://www.researchgate.net/publication/323691483_Socio-Economic_Development_and_Empowerment_of_Disadvantaged_Groups
Liu, B. C. (1976). Quality of life indicators in U.S. metropolitan areas: A statistical analysis, , Praeger.
Massam, B. H. (2002). Quality of life: public planning and private living. progress in planning, 58, 141–227.http://www.tlu.ee/~arro/Happy%20Space%20EKA%202014/quality%20of%20life.pdf
Pacione, M. (2003). Urban environmental quality and human wellbeing, a social geographical perspective. Landscape and Urban Planning 65 19Spreitzer, G.M. (1995). Psychological empowerment in the workplace:Dimensions, measurement, and validation,Academy of Management Journal,38(5),1442-1465.https://cmapspublic.ihmc.us/rid=1Q62GWNLB-HKQB6S-4CTB/uban%20environmental%20quality%20and%20human%20wellbeing.pdf | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,305 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 267 |