تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,734,142 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,365,057 |
ارائهی الگویی جهت ارتقاء زیستپذیری در فضاهای عمومی زیر سطحی شهرها | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 8، دوره 12، شماره 43، تیر 1401، صفحه 207-230 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2022.39753.2960 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی امتی1؛ حسین ذبیحی* 2؛ محمدرضا خطیبی3؛ رمضانعلی شورمیج1 | ||
1گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران | ||
2دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
3استادیار گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران | ||
چکیده | ||
افزایش جمعیت جوامع انسانی، منجر به افزایش شهرهای پرجمعیت، فشرده و پرتراکم شده است که توسعه در ارتفاع و زیرِ زمین را رایج ساخته است. با وجود مزیتهای ناشی از زندگی فشرده انسانها در کنار یکدیگر، ازدحام ناشی از تراکم، تهدیدی برای کیفیتهای زیست انسانها به وجود آورده است. مفهوم زیستپذیری، در پاسخ به این دغدغه، به کیفیتهای عینی و ذهنی مورد انتظار انسانها از محیط زیست میپردازد. توسعههای جدید زیرسطحی که عمدتاً متأثر از افزایش تراکم و ازدحام در شهرها هست، در اغلب موارد، کمتر به کیفیتهای زیستی انسانها در زیرِ سطح زمین پرداخته است و بیشتر به جنبههای عملکردی توجه شده است. کاهش نظارت اجتماعی، تأمین امنیت، تأمین تهویه، نور و کنترل رطوبت، خوانایی و جهتیابی از جمله مهمترین چالشهای این نوع از توسعه است. لزوم ایجاد و رواج استفاده از فضاهای عمومی پویا و اجتماع محور در طبقات زیرین، محرک پرداختن به این پژوهش بوده است. به منظور ارائهی الگویی جهت ارتقاء زیستپذیری در فضاهای عمومی زیر سطحی شهرها، دادههای کیفی جمعآوری شده، به روش اسنادی (تحلیل پایه) و داده بنیاد (تحلیل مکمل) به صورت همزمان مورد تحلیل قرار گرفت. روش جمع آوری اطلاعات، مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختارمند میباشد. جهت تحلیل دادههای کیفی و کدگذاری از نرم افزار Nvivo استفاده شد. از ترکیب تحلیل پایه و مکمل، مؤلفههای کلیدی سازنده فضای زیرسطحی زیستپذیر یعنی مؤلفههای عملکرد ـ دسترسی؛ ادراکی؛ هویت؛ زیستمحیط و تابآوری شناسایی و بررسی شد. همچنین جهت ارائه الگو از روش داده بنیاد استفاده شد. بر اساس سوالات مطرح شده در فرآیند مصاحبه، 389 ارجاع ارائه گردید. با بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله تلخیص دادهها، 20 کد اولیه و 7 کد محوری استخراج گردید و پس از کشف روابط علی ـ معلولی، الگوی فضای زیرسطحی زیستپذیر مبتنی بر الگوی دانه برفی ارائه گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
زیست پذیری؛ فضای زیر سطحی؛ نظریه داده بنیاد | ||
مراجع | ||
پریزادی، طاهر؛ مرادی، طاهر و ساکی، فاطمه. (1398). تحلیل زیستپذیری در محلههای بخش مرکزی شهرها؛ مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر بروجرد. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، دانشگاه کردستان، دوره 8، شماره 31، صفحات 16-3.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=480935
پور جعفر، علی؛ رنجبر، احسان و خرمی، علی. (1396). تبیین مدل نوین کیفیتهای طراحی شهری فضاهای شهری زیرزمینی. فصلنامه علمی- پژوهشی نقشجهان، دانشگاه تربیت مدرس، دوره 7، شماره 3، صفحات 95-79.https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-2088-fa.html
حسینی، راحله. (1394). تدوین معیارهای توسعه فضاهای زیرسطحی از منظر شاخصهای مدیریت بحران شهری. نشریه باغ نظر، پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر، دوره 12، شماره 35، صفحات 64-53.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=260690
خزاعی نژاد، فروغ؛ سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی و زنگانه، احمد. (1395). زیستپذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخصها. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، موسسه جغرافیا (دانشگاه تهران)، دوره 4، شماره 1، صفحات 50-27.https://dx.doi.org/10.22059/jurbangeo.2016.58120
ردایی، مهجبین؛ صالحی، اسماعیل و فریادی، شهرزاد. (1397). تحلیل راهبردی مبتنی بر عقلانیت اکولوژیک برای توسعه فضاهای زیرسطحی شهری با رویکرد زیست پذیری (مطالعه موردی: شهر کویری یزد). فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای، دانشگاه علامه طباطبایی، دوره 3، شماره 6، صفحات 80-43.https://dx.doi.org/10.22054/urdp.2020.46204.1151
رزاقی اصلی، سینا؛ خاتمی، متین و امتی، مصطفی. (1397). بازشناسی مؤلفههای مؤثر در زیستپذیری فضاهای امن زیرسطحی مبتنی بر رویکرد نظریه مبنایی. فصلنامه مدیریت شهری، دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، بهار 1397، شماره 50، صفحات 128-121.https://www.magiran.com/paper/1837158
سعیده زرآبادی، زهرا سادات؛ هوشمند، مرجانه؛ ماجدی، حمید و نوری، علی. (1398). ارائه مدل مفهومی از مؤلفههای فضای زیرسطحی بهعنوان محرک توسعه شهر با استفاده از نظریه داده بنیاد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، پروفسور محمدحسین پاپلی یزدی (پژوهشکده امیر کبیر)، دوره 35، شماره 1، صفحات 62-56.http://georesearch.ir/article-1-774-fa.html
صیامی، قدیر؛ باقر زاده، فهیمه و سپاهی، اعظم. (1394). محلات پایداری شهری: الگویی جدید در بازساخت مفهوم محله در ایران (مطالعه موردی: محله اردام در منطقه 10 شهرداری مشهد). مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، سال دوم، شماره 2، شماره پیاپی 3، صفحات 53-29.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=315031
عباس زادگان، مصطفی؛ الهی، مسعود و انامپور، محمد. (1391). توسعه فضاهای عمومی چند سطحی در بافت مرکزی شهر مشهد، نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، شرکت بازآفرینی شهری ایران، دوره 3، شماره 40-39، صفحات 81-70.http://www.haftshahrjournal.ir/article_20391.html
علیالحسابی، مهران و مولائی، اصغر. (1392). ارتقای پایداری شهرهای بزرگ در برابر مخاطرات محیطی با رویکرد توسعه زیرسطحی (نمونه موردی: شهر تهران). فصلنامه آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، پاییز 1392، شماره 22، صفحات 62-39.https://www.magiran.com/paper/1222952
فلاحی، علیرضا. (1393). مستندسازی طراحی شهر زیرزمینی گوجی در ویتنام از منظر پدافند غیرعامل. فصلنامه مسکن و محیط روستا، پژوهشکده سوانح طبیعی، دوره 33، شماره 147، صفحات 64-51.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=227543
مولایی، اصغر. (1398). توسعه فضاهای زیرسطحی شهری؛ راهبردی نوین در توسعه شهری. فصلنامه مطالعات ساختار و کارکرد شهری، دانشگاه مازندران، سال ششم، دوره 6، شماره 18، صفحات 86-57.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=549669
مولائی، اصغر. (1391). توسعهی پایدار شهری با استفاده از فضاهای زیرسطحی- مطالعه موردی: محدودهی میدان تجریش. نشریه مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی، دانشگاه صنعتی شاهرود و انجمن تونل ایران، دورهی 1، شمارهی 1، صفحات 88-69.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=185548
نصر اصفهانی، رضا؛ صفاری، بابک و بشیری، مجید. (1397). تعیین کاربری بهینه فضاهای زیرزمینی شهری (خیابانهای منتخب شهر اصفهان). فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، دوره 6، شماره 2، صفحات 110-95.https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=347136
ویلر، استفان. (1393). برنامهریزی برای پایداری: ایجاد جامعۀ زیست پذیر، متعادل و اکولوژیک (ترجمۀ محمود جمعه پور و شکوفه احمدی). تهران: نشر علوم اجتماعی.https://www.adinehbook.com/gp/product/6009433117
Admiraal, H., & Cornaro, A. (2018). Future cities–resilient cities. In Underground Spaces Unveiled: Planning and creating the cities of the future (pp. 115-127): ICE Publishing.
Bobylev, N. (2016). Underground space as an urban indicator: Measuring use of subsurface. Tunneling and Underground Space Technology 55 (2016) 40–51. https://doi.org/10.1016/j.tust.2015.10.024
Broere, W. (2016). Urban underground space: Solving the problems of today’s cities. Tunneling and Underground Space Technology 55 (2016) 245-248. doi.org/10.1016/j.tust.2015.11.012
Daniel L.Childersa, Steward T.A.Pickettb, J, Morgan Grove, Laura, Ogdend, Alison, Whitmere (2014). Advancing urban sustainability theory and action: Challenges and opportunities. Land. Urban Plan, 125, 320–328.10.1016/j.landurbplan.2014.01.022
Ghasemi.Kimia, Hamzenejad. Mahdi, Meshkini. Abolfazl (2019), The livability of Iranian and Islamic cities considering the nature of traditional land uses in the city and the rules of their settlement, Habitat International, Volume 90, August 2019, 102006. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2019.102006
Hend H. Yassin, Livable city: An approach to pedestrianization through tactical urbanism, Alexandria Engineering Journal (2019) 58, 251–259. https://doi.org/10.1016/j.aej.2019.02.005
Hunt, D.V., Makana, L.O., Jefferson, I., & Rogers, Chris David Foss Rogers. (2015). Livable cities and urban underground space, Tunneling and Underground Space Technology. 10.1016/j.tust.2015.11.015
Jianqiang. Cui, Wout. Broere, Dong. Lin (2021), Underground space utilization for urban renewal, Tunneling and Underground Space Technology, Volume 108, February 2021, 103726. https://doi.org/10.1016/j.tust.2020.103726
Kashef, M. (2015). Urban livability across disciplinary and professional boundaries, Frontiers of Architectural Research. http://dx.doi.org/10.1016/j.foar.2016.03.003.
Luís Tender, M., Pedro Couto, J., & Bragança, L. (2017), the role of underground construction for the mobility, quality of life and economic and social sustainability of urban regions. Civil Engineering, REM, Int. Eng. J., Ouro Preto, 70(3), 265-271. https://doi.org/10.1590/0370-44672016700151
Qian, Q.H. (2016). "Present state, problems and development trends of urban underground space in China". Tunneling and Underground Space Technology, 55, 280–289. https://doi.org/10.1016/j.tust.2015.11.007
Ritter. Stefan, Hale. Sarah , Jenny Langford ,Sean Salazar (2021), Loretta von der Tann , From urban underground space (UUS) to sustainable underground urbanism (SUU): Shifting the focus in urban underground scholarship, Land Use Policy, Volume 109, October 2021, 105650.https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105650
Yong-Kang Qiao, Fang-Le Peng, Soheil. Sabri , Abbas .Rajabifard (2019) , Socio-environmental costs of underground space use for urban sustainability, Sustainable Cities and Society, Volume 51, November 2019, 101757.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 391 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |