
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 769 |
تعداد مقالات | 7,457 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,440,612 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,469,277 |
نقش مؤسسه انتشارات فرانکلین در تمرکزگرایی چاپ کتب درسی ابتدایی در ایران دوره پهلوی از 1357 تا 1336ش. | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 2، دوره 16، شماره 31، دی 1401، صفحه 26-50 اصل مقاله (661.66 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2022.41054.3310 | ||
نویسندگان | ||
میثم امانی1؛ کریم سلیمانی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
2دانشیار گروه تاریخ دانشکده علوم انسانی.دانشگاه شهید بهشتی تهران ایران | ||
چکیده | ||
انحصار چاپ کتابهای درسی را میبایست اقدامی در جهت تمرکزگرایی در حوزه آموزش دانست که دولتهای مطلقه به شدت به انجام آن علاقهمند بودند. در ایران هنگامیکه دولت در وضعیت تمرکزگرایی قرار میگرفت، انحصار در حوزه آموزش افزایش مییافت و برعکس، زمانیکه قدرت مرکزی با چالش روبرو بود، تنوع فضای آموزشی را پر میکرد. با اشغال ایران در شهریور 1320 و سقوط حکومت استبدادی رضاشاه، دورهای از حاکمیت غیرمتمرکز آغاز شد و در زمینه کتب درسی، سلایق و تنوع فراوانی به وجود آمد. حکومت پهلوی که با کودتای 28 مرداد 1332 قدم در تمرکزگرایی گذاشته بود و تحقق این امر را با قرار گرفتن در بلوک غرب میدید، با استمداد از مؤسسه انتشارات فرانکلین که یک شرکت آمریکایی بود، چاپ کتب درسی ابتدایی را در انحصار گرفت. اگرچه دولت از سال 1342ش. با تأسیس سازمان کتب درسی به ظاهر در جهت تمرکز این حوزه تحت نظارت خود برآمد، اما این امر از نفوذ مؤسسه فرانکلین نکاست. در این مقاله تلاش شده است تا با روشی توصیفی- تحلیلی و با اتکا بر اسناد تاریخی، چگونگی شکلگیری نظم آموزشی از طریق سامان یافتن کتب درسی بررسی شود. اگرچه اقدام به تمرکزگرایی در چاپ کتب درسی تا حدی با توفیق همراه بود، اما از آنجا که دولت امکان نظارت بر این مسئله را نداشت، شاهد شکلگیری یک رانت همراه با واگذاری بخشی از امتیاز دولت به یک مؤسسه غیرایرانی هستیم که با اعتراضها و مخالفتهای زیادی روبرو شد و تلاشی در جهت از بین بردن بومیگرایی و آزادیهای حوزه آموزشی قلمداد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
مؤسسه انتشارات فرانکلین؛ کتب درسی؛ سازمان کتب درسی؛ تمرکزگرایی؛ پهلوی دوم | ||
مراجع | ||
منابع و مطالعات
اسناد
کتابخانه ملی وسازمان
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران [ساکما]، شماره بازیابی 198912- 264، شماره سند 5
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران [ساکما]، شماره بازیابی 094611-298، شماره سند 0020.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران [ساکما] ،شماره بازیابی 092599- 298، شماره سند، 0021.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران [ساکما] شماره بازیابی 092599- 298، سند شمارههای 0021 تا 0034.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران [ساکما] ، شماره بازیابی 094611- 298، اسناد شماره0010.
مرکز اسناد ریاست جمهوری، شماره بازیابی 829151، شماره سند 8.
مرکز اسناد ریاست جمهوری، شماره بازیابی 829151، شماره سند 10- 8.
مرکز اسناد ریاست جمهوری شماره بازیابی، 829151.
مرکز اسناد ریاست جمهوری، شماره بازیابی، 64807. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 822 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 530 |