تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 690 |
تعداد مقالات | 6,765 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,998,868 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,409,821 |
ارزیابی طرح ساماندهی مسیل جنوبی شهر نجفآباد بر پایه روابط بین مولفههای طبیعی و انسانی هویت محلی و حس مکانی | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 35 - شماره پیاپی 1، فروردین 1402، صفحه 37-58 اصل مقاله (2.25 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2022.40008.1846 | ||
نویسنده | ||
رسول شریفی نجف آبادی* | ||
استادیارجغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مسیلها یکی از اجزای شهرها هستند که به عنوان زهکش طبیعی عمل کرده و با تخلیه رواناب حاصل از بارندگیهای سیلآسا، شهر را از خطر تخریب مصون میدارند. امروزه مدیران شهری سعی میکنند که از این ظرفیت طبیعی استفاده دیگری هم ببرند و با کاشت درخت، نصب مبلمان شهری، ایجاد مسیرهای پیادهروی و دوچرخهسواری و... محیط مفرح و شادابی را ایجاد نموده و حس مکانی شهروندان را تقویت نمایند تا تعلق و دلبستگی آنها به محیط افزایش پیدا کرده و از فشارهای زندگی در محیط شهری نیز کاسته شود. اما در این بین، همواره باید مراقبت نمود که این بهرهبرداری مضاعف منجر به تغییر اساس و ساختار مسیل نشده و آن را از مدار کاربری اولیه خارج نسازد. در محدوده جنوبی شهر نجفآباد نیز یک مسیل طبیعی وجود داشته که شهرداری با اجرای طرحی در صدد ساماندهی و بهرهبرداری بیشتر از آن برآمد. هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل این طرح بر پایه روابط بین مولفههای طبیعی و انسانی هویت محلی و حس مکانی بوده است. این تحقیق کاربردی با استفاده از روشهای کتابخانهای، میدانی و پیمایشی و تکیه برآمارتوصیفی و استنباطی حاصل از 360 پرسشنامه در قالب نرمافزار spss20 صورت گرفته است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که در اجرای این طرح به مولفههای انسانی بیش از مولفههای طبیعی توجه شده است. از آنجایی که احساس مکانی شکل گرفته در شهروندان نیز بیشتر مرتبط با مولفههای انسانی است، این موضوع به طور ضمنی نشان دهنده نوعی غفلتزدگی از کاربری طبیعی این مسیل تلقی میشود که میتواند زمینهساز شکلگیری مخاطرات آتی باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
ساماندهی مسیل؛ شهر نجف آباد؛ حس مکانی؛ هویت محلی | ||
مراجع | ||
اصغریمقدم، محمدرضا. (1378). جغرافیای طبیعی شهر (هیدرولوژی و سیلخیزی شهر). تهران، نشر مسعی. چاپ اول.198.
بهزادپور، محمد.(1397). بررسی حس تعلقمکانی در مجتمعهای مسکونی و نقش طبیعت بر آن (مطالعهموردی: مجتمع مسکونی اکباتان، پردیسان، زیتون و مهرگان). پژوهش و برنامهریزی شهری، 9 (34): 200-184. 20.1001.1.22285229.1397.9.34.13.4 doi:
پورجعفر، رستنده؛ امین، محمدرضا. (1388). الگوهای طراحیمنظر در امتداد مسیلهای درونشهری (مطالعهموردی: مسیل الوسجرد همدان). نشریه هویت شهر، 3(5): 28-15.
تقوایی، علیاکبر؛ ضابطیان، الهام؛ عسگریزاده، زهرا. (1395). بکارگیری فناوریهای نوین در توسعه مجدد زمینهای قهوهای (نمونه موردی: مسیل کن). مجله نقش جهان، 6(3): 25-15.
حاجینژاد، علی؛ رمضانزاده لسبویی، مهدی؛ محمدی آباده، سمیه؛ محمودی، محمود. (1392). بررسی هویت شهری در فرآیند بازسازی بعد از زلزله (مطالعه موردی: شهر بم). مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، 11(20): 60-81.
حجت، عیسی.(1384). هویت انسانساز، انسان هویتپرداز، تأملی در رابطه هویت و معماری. نشـریه هنرهای زیبا، 4(20): 41-54.
حسینیزاده مهرجردی، سیدسعیده. (1397). بازخوانی عناصـر هویـتبخش معمـاری و شهرسـازی یـزد در سـفرنامه ابـراهام جکسون. فصلنامه مطالعات ملی، 19(1): 111-130. 20.1001.1.1735059.1397.19.73.7.6 doi:
حسینیون، سولماز. (1387). رود و درههای شهری، سرمایههایی روان با مسیلهای تخلیه آب. مجله شهرداریها، 9(90): 41-46.
خلیلی، احمد؛ دهقانی، مصطفی. (1399). سنجش و تحلیل فضایی هویت شهری در مقیاس نواحی شهر جدید هشتگرد. مجله پژوهشهای معماری اسلامی، ۸ (۳): 88-69. URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1355-fa.html
درفشی، خهبات. (1399). عوامل مؤثر بر تغییرپذیری فضایی ریسک سیلاب درکلانشهر تهران. مجله تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۷ (۳): 146-125. URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3094-fa.html
دویران، اسماعیل؛ کریمینژاد، ملیحه. (1393) . هویت و حس تعلق مکانی در فضاهای عمومی جدیدالاحداث شهری (مطالعه موردی: بوستان نهجالبلاغه- تهران). مجله هویت شهر، 8(18): 92-81.
دیوسالار، اسدالله؛ شکری فیروزجاه، پری؛ فردوسی، سجاد. (1390). تحلیل مقایسهای باززندهسازی فضاهای شهری ایران و تجارب جهانی موفق در حوزه مسیلها و رودخانههای شهری. مجله پژوهشهای بومشناسی شهری، 2(4): 71-95.
روستایی، شهرام. جباری، ایرج (1392). ژئومورفولوژی مناطق شهری. تهران. انتشارات سمت. چاپ ششم. 240 .
زینلی قطبآبادی، امینه. ( 1394). شناسایی نقش مولفههای طبیعی در ایجاد هویت شهری (نمونه موردی: شهربابک). مجله پژوهشهای منظر شهر، مجله پژوهشهای منظر شهر، 5(5): 7-18.
شریفی نجف آبادی، رسول؛ غیور نجف آبادی، حسنعلی. (1390). طراحی شهر نجفآباد، جلوهای از حاکمیت تفکر برنامهریزی ناحیهای در عصر صفوی. مجله تحقیقات جغرافیایی، 103(4): 1-25.
صمدپور شهرک، امیر؛ اعتصام، ایرج؛ عینیفر، علیرضا. (1398). تبیین عوامل انگیزش حس مکان در جامعه روستایی با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری(مطالعه موردی: پهنه روستایی استان آذربایجان شرقی). مجله مسکن و محیط روستا، ۳۸ (۱۶۵): 80-65.
ضابطیان، الهام؛ خیرالدین، رضا. (1397). سطوح حس مکان در فضاهای شهری (نمونه موردی: میدان امام خمینی و امام حسین شهر تهران). مجله دانش شهرسازی، 2(2), 63-47. 10.22124/upk.2018.10448.1091 doi:
فکوهی، ناصر. (1381). شکلگیری هویتی و الگوهای محلی، ملی و جهانی (مطالعه مورد لرستان)، مجله جامعهشناسی ایران، 4(4): 161-127.
فلاحت، محمدصادق. (1386). نقش طرح کالبدی در حسمکان مسجد. نشریه هنرهای زیبا، 22(3): 35-42.
قطبی، علی اکبر. (1387). مفهوم هویت و معماری امروز ایران. مجله آینه خیال، 2(10): 83-87.
قنواتی، عزت الله؛ ثروتی، محمدرضا؛ منصوری، رضا؛ نجفوند، سمیرا. (1396). ساماندهی مسیل شهری فرحزاد در شمال کلانشهر تهران از دیدگاه ژئومورفولوژی. مجله سپهر، 26(101): 64-107. 10.22131/sepehr.2017.25729 doi:
کریمی، بهرام؛ قربانی، مهرداد؛ قاسمی وسمهجانی، ابوطالب. (1396). ارزیابی نقش احیا و باززندهسازی روددرهها در توسعه گردشگری شهری (مطالعه موردی: روددره فرحزاد). فصلنامه گردشگری شهری، 4(3): 63-75. 10.22059/jut.2018.139335.156 doi:
کیانزاد، محمدحسین. (1397). اسیلهای نجفآباد و نقش آبخوانهای آن در باروری قناتهای شهر. کنفرانس ملی قنات، میراث ماندگار و آب، دانشگاه پیام نور مرکز اردکان، 1و2 اسفند 1397. https://civilica.com/doc/906305/
گندمکار، امیر. (1391). مدیریت بحران وقوع سیل در شهر اصفهان با استفاده از سامانههای جوی. مجله تحقیقات جغرافیایی، 27(2): 127-115.
معیری، مسعود؛ انتظاری، مژگان. (1387). سیلاب و مروری بر سیلابهای استان اصفهان، مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی. مجله چشمانداز جغرافیایی، 3(6): 109-123.
Arifwidodo, S. D., and Orana Ch. (2013) The relationship between housing tenure, sense of place and environmental management practices: A case study of two private land rental communities in Bangkok ,Thailand .Sustainable Cities and Society. no. 8:16-23. Emily S. Bernhardt, Margaret A. Palmer(2007) Restoring streams in an urbanizing world, Freshwater Biology (2007) 52, 738–751. https://doi.org/10.1111/j.1365-2427.2006.01718.x Gralepois, M. (2020). What Can We Learn from Planning Instruments in Flood Prevention? Comparative Illustration to Highlight the Challenges of Governance in Europe, Water, 12(6), 1841. https://doi.org/10.3390/w12061841 Hansson, K., Danielson, M., & Ekenberg, L. (2008). A framework for evaluation of flood management strategies. Journal of Environmental Management, 86, 465-480. DOI: 10.1016/j.jenvman.2006.12.037 Hyunhoe Bea. (2011). Urban stream restoration in korea :Design considerations and residents willingness to pay”,Urban Forestry and Urban Greening 10, p-p:119-126. DOI:10.1016/J.UFUG.2011.02.001 Jorgensen, B.S and Stedman, R.C. (2001). Sense of place as an attitude: Lakeshore owners attitudes toward their properties. Journal of Environmental Psychology. Vol.21, No.3, pp.233-248. Meng, M., Dąbrowski, M., Tai, Y., Stead, D., Chan, F. (2019). Collaborative spatial planning in the face of flood risk in delta cities: A policy framing perspective, Environmental Science & Policy, 96, pp. 95-104. https://doi.org/10.1016/j.envsci.2019.03.006 Pascale, S., Giosa, L., Sdao, F., Sole, A. (2009). Assessment of systemic vulnerability in flood prone areas, WIT Transactions on Ecology and the Environment, 120, pp. 933-942. Beighley, R.E., and Moglen, G.E. 2002. Trend Assessment in rainfall-runoff behavior in urbanizing watersheds. Hydrologic Engineering Journal, 7(1): 27-34. DOI:10.2495/SDP090882 Punter, J. V. (1991). Participation in Design of Urban Space. Landscape Design. No. 200, pp: 24- 27. Ribeiro, L., and Barao, T, (2006). “Greenways for recreation and maintenance of landscape quality: five case studies in Portugal”, Landscape Urban Planning. 76, 79-97. Shamai, Samuel .(1991). Sense of place: An empirical measurement. Geoforum, 22(3), 347-358. Steele, F. (1981). The sense of place. Boston: CBI Publishing Company. Suriya, S., and Mudgal, B.V. (2012). Impact of urbanization on flooding: the Thirusoolam sub watershed – a case study. Journal of Hydrology, 412: 210-219. https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2011.05.008 Turner, T., (1998). “Landscape Planning and Environmental Impact Design”, UCL, London. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 563 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 349 |