
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 739 |
تعداد مقالات | 7,173 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,730,389 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,055,211 |
موقعیت ژئواستراتژیک کرمانشاهان در جدال میان مدعیان قدرت در ایران بعد از مرگ نادرشاه (از سال 1160 ه ق تا 1176 ه ق) | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 20، دوره 16، شماره 31، دی 1401، صفحه 511-541 اصل مقاله (600.01 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2022.36723.3010 | ||
نویسندگان | ||
فریبرز ویسی قلعه گلینه1؛ نصرالله پورمحمدی املشی* 2 | ||
1دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی. قزوین. ایران. | ||
2دانشیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی. قزوین. ایران. | ||
چکیده | ||
ایالت کرمانشاهان در دوره فرمانروایی نادرشاه یکی از مهمترین پایگاههای سیاسی و نظامی شاه افشار برای حمله به کشور عثمانی بود. نادرشاه با ساخت قلعه مستحکمی در کرمانشاهان این پایگاه را بیشازپیش تقویت کرد. همچنین موقعیت جغرافیایی این ایالت که در مسیر شاهراه ارتباطی خراسان به بغداد و خوزستان به آذربایجان قرار داشت، شرایط ممتازی را برای آن فراهم آورده بود. با مرگ نادر و شروع هرجومرج و ناآرامی در ایران، کرمانشاهان در کانون توجه مدعیان فرمانروایی بر ایران قرار گرفت؛ مدعیان سلطنت بر ایران دستیابی به کرمانشاهان را برای پیشبرد اهداف سیاسی- نظامی خود ضروری دانسته و در طول زد و خوردهای پرشمارشان، همواره برای تصاحب آن میجنگیدند. سؤال اصلی پژوهش حاضر آن است که موقعیت ژئواستراتژیک کرمانشاهان برای مدعیان سلطنت در ایران چه اهمیتی داشت؟ به نظر میرسد ایالت کرمانشاهان به علت وجود قلعه مستحکم و مجهز نظامی آن، هممرزی با سرزمینهای عثمانی، قرار داشتن در مسیرهای ارتباطی مهم و برخورداری از نیروهای شبهنظامی ایلات و عشایر، از اهمیت زیادی برای مدعیان سلطنت بر ایران برخوردار بود. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی علل درگیرهای متعدد مدعیان سلطنت بر ایران بر سر تصاحب کرمانشاهان، تدوینشده است. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که کریمخان زند به علت همبستگیهای قومی و قبیلگی با مردم کرمانشاهان، آشنایی با جغرافیای منطقه و تدابیر هوشمندانه در استفاده از موقعیت ژئواستراتژیک کرمانشاهان، بیشترین بهره را از امکانات طبیعی و انسانی این ایالت برد و توانست بر سایر مدعیان سلطنت غلبه کند. | ||
کلیدواژهها | ||
کرمانشاهان؛ استراتژیک؛ نادرشاه؛ مدعیان؛ قلعه | ||
مراجع | ||
استرآبادی، میرزا خان مهدی (1368). تاریخ جهانگشای نادری، تهران: دنیای کتاب.
اوبن، اوژن (1362). سفرنامه و بررسیهای سفیر فرانسه در ایران (ایران امروز 1907-1906)، ترجمه و حواشی علی اصغر سعیدی، بیجا: کتابفروشی زوار.
افشار، ایرج (1381). کرمانشاهان و تمدن دیرینه آن،2 ج، تهران: نگارستان کتاب.
بارتولد، ولادیمیر (1386). تذکره جغرافیای تاریخی ایران، ترجمه حمزه سردارور، تهران: توس، 1386.
پری، جان (1368). کریمخان زند، ترجمه علی محمدساکی، تهران: نشرنو.
دنبلی «مفتون»، عبدالرزاقبیگ (1350). تجربهالاحرار و تسلیهالابرار، بخش دوم، تصحیح و تحشیه حسن قاضی طباطبایی، تبریز: مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
حدیث نادرشاه، بینام (1376). تصحیح، تحشیه و تبلیغات رضا شعبانی، تهران: مؤسسه انتشارات بعثت.
رجایی، غلامعلی (1386). ایران و کریمخان زند، تهران: نیکتاب.
رجبی، پرویز (1389). کریمخان و زمان او، تهران: کتاب امه.
راولینسون، سرهنری (1361). سفرنامه، ترجمه سکندر امان اللهی بهاروند، تهران: انتشارات آگاه.
رنه دالمانی، هانری (1335). سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمه محمد علی فرهوشی، تهران: امیرکبیر.
زندیه، حسن، ویسی قلعه گلینه، فریبرز (1393). «رویکرد ایلات و طوایف کرمانشاهان در هم گرایی و واگرایی با حاکمان زندیه»، دوفصلنامه پژوهشنامه تاریخهای محلی ایران، سال دوم، شماره سوم، صص 37-51.
سلطانی، محمدعلی (1373). جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، ج 3، مقدمه عبدالحسین نوایی، تهران: مولف.
_______، (1372). ایلات و طوایف کرمانشاهان، ج 2، مقدمه عبدالحسین نوایی، تهران: مولف.
ساروی، محمدتقی (1371). تاریخ محمدی (احسنالتواریخ)، بهاهتمام غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: امیرکبیر.
سنندجی (فخر الکتاب)، میرزا شکر الله (1366). تحفهی ناصری در تاریخ و جغرافیای کردستان، تصحیح و حواشی حشمت الله طبیبی، تهران: امیرکبیر.
شوشتری، عبداللطیف (1363). تحفه العالم و ذیل التحفه، به کوشش صمد موحد، تهران: کتابخانه طهوری.
شهبازی، عبدالله (1369) مقدمهای بر شناخت ایلات و عشایر، تهران: نشر نی.
شعبانی، رضا (1378) مختصر تاریخ ایران در دورهی افشاریه و زندیه، تهران: انتشارات سخن.
____ (1369). تاریخ اجتماعی ایران در عصر فشاریه، ج 1، تهران: انتشارات نوین.
غفاری کاشانی، ابوالحسن (1369). گلشن مراد، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: زرین.
قزوینی، ابوالحسن (1367). فواید الصفویه (تاریخ سلاطین و امرای صفوی پس از سقوط دولت صفویه)، تصحیح مریم میراحمدی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
کاشانی، قاضی احمد (1404 ه ق). تاریخ نگارستان، مصحح مرتضی مدرس گیلانی، تهران: نشر کتاب فروشی حافظ.
کمپفر، انگلبرت (1363). سفرنامهی کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
کنت دو سرسی (1390). ایران در 1829-1840 م، ترجمه احسان اشراقی، تهران: انتشارات سخن.
گلستانه، ابوالحسن بن محمدامین (1356). مجمل التواریخ، ذیل زین العابدین کوهمره، به کوشش مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گروته، هوگو (1369). سفرنامه گروته، ترجمه مجید جلیلوند، تهران: نشر مرکز.
لنجانی اصفهانی، محمدحسن (1391). جنهالاخبار، بهانضمام نخبهالاخبار، تصحیح میرهاشم محدث، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
فوران، جان (1386). مقاومت شکننده، ترجمه احمد تدین، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
قدوسی، محمد حسین (1339). نادر نامه، خراسان: انجمن آثار ملی خراسان.
مروی، محمدکاظم وزیر مرو (1374). عالم آرای نادری، ج 3، تصحیح محمدامین ریاحی، تهران: انتشارات علمی.
مرعشی صفوی، میرزا محمد خلیل (1362). مجمع التواریخ (در تاریخ انقراض صفویه و وقایع بعد تا سال 1207 هق)، تصحیح عباس آشتیانی، تهران: کتابخانهی طهوری، کتابخانه سنایی.
محمدی کلهر، آیت (1382). سیری در تاریخ سیاسی کرد و کردهای قم، قم: انتشارات پرسمان.
متولی، عبدالله (1389). «عوامل مؤثر در مناسبات ایران و عثمانی در دوره زندیه»، نشریه تاریخ، تاریخ روابط خارجی، شماره 42.
مجتهد زاده، پیروز (1399). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت.
نامی، میرزا محمد صادق (1368). تاریخ گیتیگشای، با مقدمه سعید نفیسی، تهران: نشر اقبال.
ورهرام، غلامرضا (1385). تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در عصر زند، تهران: انتشارات معین.
هدایتی، هادی (1334). تاریخ زندیه، ج 1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 653 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 405 |