تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 735 |
تعداد مقالات | 7,131 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,584,424 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,937,332 |
باغشهر دریایی و تحلیل چیدمان فضایی سکونتگاهها مطالعۀ موردی: بندرعباس | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 1، دوره 20، شماره 67، تیر 1401، صفحه 1-27 اصل مقاله (2.26 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/j10.22111.2022.6915 | ||
نویسندگان | ||
حامد ولی پور1؛ محمد حسین رامشت* 2؛ مسعود تقوایی3 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران | ||
2استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
3استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
اهمیت هویت مکانی سواحل، نهتنها پویایی نقش اقتصادی و ارتباطی سواحل را بیشازپیش روشن ساخته که تعریفکننده ایدههای جدیدی در ساختار شهرهای آینده نیز بشمار میآید. مدلسازی نحوه چیدمان فضایی مناطق ساحلی جنوب ایران، سازمندی اجتماعی نوظهوری که هویت فضایی متفاوتی با سایر سازمندیها خواهد داشت را نوید میدهد و ازجمله ویژگیهای آن سیالبودن ساختار مدیریت آن و تبعیتنکردن آن از الگوی سلسلهمراتبی است. این سازمندی اجتماعی، طبیعت-بنیاد و بوم-بنیاد بوده و خردهسیستمهای اجتماعی درون آن ضمن استقلال هویتی، سهامدار نقش فرامنطقهای آن محسوب میشوند. در این پژوهش، مدلسازی و کشف روابط چیدمان فضایی چنین سازمندی با اتکاء به قواعد محیطی و نگاه پدیدارشناسی، بسط و مورد بحث قرار میگیرد. ازاینرو سکونتگاه جدید که دراینجا "باغشهر دریایی" نامگذاری شده، حاصل خروجی چنین ارزیابی است. تحلیل چیدمان فضا با نگاه به فضای ژئودموگرافیک اکوسیستم دریایی حرا در سواحل شمالی خلیجفارس و دریای عمان در سطوح چینش فضایی، آرایه و درایهها مفهومسازی، فرموله و مدلسازی گردیده و در سه سطح مفهومی، ریاضی و گرافیکی تبیین شده است. فضانمایی با ساختارهای فراکتالی و غیرفراکتالی در جهت نمایهسازی عمق و درجه ارتباط بین مؤلفههای فضایی بکارگرفته شده و در بخش چینش الگوهای فضایی، آرایههای تراکمی، فاصلهای، پراکندگی و توزیع، مدنظر بوده و مدلهای مفهومی با استفاده از دادههای کمی و ریاضی، به مدل تجربی تبدیل شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد: تحلیل و ادراک نحو فضای ژئودموگرافیک میتواند در آمایش بنیادین سرزمین، هویتمندی و کشف روابط موجود بین سازمندیها و توسعه سازمندیها موثر باشد. متروپل میناب–بندرعباس میتواند به عنوان یک "باغشهر دریایی" مطرح گردد، زیرا خصیصه طبیعی جنگلهای دریایی حرا و خصیصه ارزش فرهنگی آن میتواند الگوی سازمندی جدیدی را در شکوفایی تمدن نوین و شکلگیری الگوی پیشرفت دریاپایه تحقق بخشد. | ||
کلیدواژهها | ||
سازمندی؛ چیدمان فضا؛ سکونتگاه؛ متروپل دریایی؛ باغشهر دریایی | ||
مراجع | ||
داداشپور، هاشم؛ مجتبی آراسته (1396). واکاوی روابط فضایی در بنادر جنوبی ایران و حوزههای پسکرانۀ آن؛ ارائۀ یک نظریه زمینهای: مطالعۀ موردی مثلث فضایی شیراز، بندرعباس و بوشهر، فصلنامۀ برنامهریزی و آمایش فضا. دورۀ 21. شمارۀ 3. صفحات 187-145. https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-4581-fa.html
اداره کلمهندسی سواحل و بنادر،سازمان بنادر و دریانوردی (1393). ژئومورفولوژی در مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی ایران، سواحل خلیجفارس و دریای عمان (مطالعات طرح مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی ایران) (ICZM)، جلد دوم. تهران. انتشارات سازمان بنادر و دریانوردی. 168 صفحه. https://iraniczm.pmo.ir/fa/digitallibrary/
مرکز آمار ایران (1395). سرشماری نفوس و مسکن. https://www.amar.org.ir
محمدیان، عبرت (1396). نسبیگرایی در ژئومورفولوژی شهری، مطالعۀ موردی منطقۀ شهری اهواز، استاد راهنما: امیر صفاری و محمدحسین رامشت. رسالۀ دکتری ژئومورفولوژی. دانشکدۀ علوم جغرافیایی. دانشگاه خوارزمی تهران. https://ganj.irandoc.ac.ir//#/articles/4810e97c1c14d86df52f1b7db87b5943
محمدیان، عبرت؛ امیر صفاری؛ امیر کرم (1398). منطق چیدمان فضایی سکونتگاههای جلگۀ خوزستان، فصلنامۀ جغرافیا و آمایش شهری. دورۀ 9. شمارۀ 33. صفحات 160-147. https://gaij.usb.ac.ir/article_5145.html
نعمتاللهی، فاطمه (1397). مؤلفههای مکانی دفاع غیرعامل در سکونتگزینی، مطالعۀ موردی: سواحل شمالی خلیجفارس، استاد راهنما: محمدحسین رامشت. رسالۀ دکتریژئومورفولوژی.دانشکدۀ علوم جغرافیایی و برنامهریزی. دانشگاه اصفهان. http://lib.ui.ac.ir/DL/Search
نعمتاللهی، فاطمه؛ محمدحسین رامشت (1398). مدلسازی و آنالیز چیدمان ژئودموگرافیک در حوضۀ آبریز خلیجفارس، فصلنامۀ پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی. دورۀ 8. شمارۀ 3. صفحات 63- 34. http://www.geomorphologyjournal.ir/article_102793.html
Batty, M. (2017). Space Syntax and Spatial Interaction:Comparisons,Integrations,Applications.University College London, UK, P.208. https://www.ucl.ac.uk/bartlett/casa/case-studies/2017/feb/casa-working-paper-208 Burt,J.E,Barber, G & Rigby,D.L(2009). Elementary statistics for geographers. Guilford, Newyork. 3rd Edition, P.653. https://www.guilford.com/books/Elementary-Statistics-for-Geographers/Burt-Barber-Rigby/9781572304840 Chang, K. T. (2018). Introduction to geographic information systems. McGraw-Hill Higher Education, Boston. 9th Edition, P.461. https://www.mheducation.com/highered/product/introduction-geographic-information-systems-chang/M9781259929649.html Hegazi, Y.S., & Fouda, M. (2019). Re-imaging Rosetta historic core through Space Syntax. International Journal of Architectural Research, 13(3), 645-669. https://www.researchgate.net/publication/337168698_Reimaging_Rosetta_historic_core_through_Space_Syntax Hillier, B. (2007). Space is the machine: a configurational theory of architecture. Space Syntax, University College London, UK. 1ST Edition, P.380. https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/3881/ Hillier, B., & Hanson, J. (1984). The Social Logic of Space. Cambridge, Cambridge University Press. 1ST Edition, P.296. https://www.amazon.com/Social-Logic-Space-Bill-Hillier/dp/0521367840 Kuhn, H. W., &. Kuenne, R. E. (1962). An efficient algorithm for the numerical solution of the Generalized Weber Problem in spatial economics. Journal of Regional Science, 4(2):21-33. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-9787.1962.tb00902.x Mitchell, A. (2005). The ESRI Guide to GIS Analysis,Vol. 2. ESRI Press, 1ST Edition, P.252. https://www.amazon.com/ESRI-Guide-GIS-Analysis-Measurements/dp/158948116X Rashid, M. (2019). Space syntax: a network-based configurational approach to studying urban morphology. IN D’Acci, L. eds., The mathematics of urban morphology, PP. 199–251. Faculty of Architecture, TU-Delft, The Netherlands, Springer Nature Switzerland. https://www.researchgate.net/publication/332871159_Space_Syntax_A_Network_Based_Configurational_Approach_to_Studying_Urban_Morphology Rogowski, A., & Goyne, J. (2002). Dynamic Systems Modeling and Four Dimensional Geographic Information Systems. In Clarke, K. C., Parks, B. O., Crane, M. P., & Parks, B. O. eds., Geographic Information Systems and Environmental Modeling, PP.122-159.Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. https://www.amazon.com/Geographic-Information-Systems-Environmental-Modeling/dp/0130408174 Van Nes, A (2019). Applied mathematics on urban space. IN D’Acci, L, eds., The Mathematics of Urban Morphology, PP. 253–270. Faculty of Architecture, TU-Delft, The Netherlands, Springer Nature Switzerland. https://repository.tudelft.nl/islandora/object/uuid:81146024-03ca-4a60-93c3-f92988897ca8?collection=research Bafna, S. (2003). Space syntax; a brief introduction to its logic and analytical techniques. Journal of environmental and behavior,35(1).17-29. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0013916502238863 Li, Z., Zhu, C., & Gold, C. (2004). Digital terrain modeling: principles and methodology. CRC press. Long, Y., Baran, P. K., & Moore, R. (2007). The Role of space syntax in spatial cognition; evidence from urban china. Proceedings of the Sixth International Space Syntax Symposium, Istanbul, Turkey. www.spacesyntaxistanbul.itu.edu.tr
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 685 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 799 |