اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 604 |
| تعداد مقالات | 6,158 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,090,311 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,932,997 |
ارائۀ سناریوهای مدیریت یکپارچۀ پسماند شهر مشهد | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
| مقاله 6، دوره 12، شماره 43، تیر 1401، صفحه 149-178 اصل مقاله (1.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2022.38404.2913 | ||
| نویسندگان | ||
محمد رحیم رهنما  1؛ محمد اجزاء شکوهی2؛ رضا داوری3
| ||
| 1استاد، گروه آموزشی جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد | ||
| 2دانشیار، گروه آموزشی جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد | ||
| 3دانشجوی دورۀ دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد | ||
| چکیده | ||
| رشد جمعیت و شهرنشینی، منجر به افزایش تولید پسماند و نگرش تک‌‌بُعدی به سیستم مدیریت پسماند، منجر به اثرات تخریبی زیستمحیطی و افزایش هزینه‌‌ها شده‌است. الگوی مدیریت یکپارچۀ پسماندهای جامد (ISWM ) از مناسب‌‌ترین الگوهای مؤثر در کاهش هزینه‌های اقتصادی مدیریت پسماند و اثرات زیستمحیطی پسماندها به‌شمار می‌رود. این مطالعه با رویکرد آیندهپژوهی از طریق شناسایی شاخصهای کلیدی مؤثر بر الگوی مدیریت یکپارچۀ پسماند در راستای تدوین سناریوهای پیشِ‌‌روی مدیریت پسماند شهر مشهد انجام شده‌است. جامعۀ آماری تحقیق، شامل 25 نفر از کارشناسان (سازمان مپ شهرداری مشهد) و متخصصان (دانشگاهی) است. پس از بررسی، 23 شاخص مؤثر شناسایی شد، سپس با تحلیل نرم‌‌افزار میک‌‌مک، 10 شاخص بهعنوان پیشران‌‌های کلیدی مشخص شد. با تدوین 30 فرض عدم‌قطعیت برای پیشران‌‌ها، با استفاده از ماتریس اثرات متقابل و نرم‌‌افزار سناریوویزارد، به شناسایی سناریوهای محتمل پیشِ‌‌روی مدیریت پسماند شهر مشهد براساس الگوی مدیریت یکپارچۀ پسماند پرداخته‌‌شد. براساس نتایج، 59048 سناریو محتمل وجود دارد که فقط 5 سناریو دارای سازگاری بالا و احتمال وقوع بیشتر هستند. سناریوی اول و دوم با مجموع امتیاز 167 و 149 بهعنوان سناریوهای محتمل مطلوب، شرایط امیدوارکننده‌‌ای را برای آیندۀ مدیریت پسماند شهر مشهد ارائه می‌‌دهند. سناریوهای سوم، چهارم و پنجم بهعنوان سناریوهای بحرانی (نامطلوب) گویای شرایط نامناسب برای آیندۀ مدیریت پسماند شهر مشهد است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پسماند شهری؛ مدیریت یکپارچۀ پسماندهای جامد؛ آیندهپژوهی؛ سناریونگاری؛ کلان‌‌شهر مشهد | ||
| مراجع | ||
|
آراسته، مژگان؛ باغبان، امیر؛ باغبان، سجاده. (1399). شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر تاب‌آوری شهری با رویکرد آینده‌‌نگاری. نشریۀ علمی-پژوهشی برنامهریزی توسعۀ کالبدی، دانشگاه پیام نور، دورۀ دوم، شمارۀ 18، صص 63-78.https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_7007_124f894a2805b1c6717d5385c6ece85e.pdf
احمدی، ژیلا؛ چلاوی، سپیده. (1398). تحلیل بر تأثیر سرمایۀ اجتماعی در مدیریت پسماند. دومین همایش بین‌المللی دانشگاه سبز. دانشگاه اصفهان. https://conf.ui.ac.ir/fa/article.php?lrId=11&cnfId=10
احمدی، نسیبه. (1388). معرفی و نقد روش دلفی، مجلۀ علوم اجتماعی، خانه کتاب ایران، شمارۀ 22، صص 108-100 .. http://ensani.ir/fa/article
تیشه‌‌یار، ماندانا. (1390). آیندهپژوهی در مطالعات استراتژیک. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
حسینی، سید مصطفی؛ رهنما، محمدرحیم؛ شکوهی، محمد اجزا؛ خوارزمی، امیدعلی. (1398). تبیین سناریوهای دستیابی به شهر سبز در کلان‌‌شهر مشهد، با رویکرد آیندهپژوهی. مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، دورۀ نهم، شمارۀ 34، صص 17-36. https://civilica.com/doc/1029572
خوارزمی، امیدعلی، ولی پورارمی، معصومه. (1392). مدیریت جامع پسماندهای شهری با اولویت تفکیک از مبدأ بر مبنای تفکر سیستمی، مطالعۀ موردی: شهرستان ساری، پنجمین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت شهری. دانشگاه فردوسی مشهد. https://www.sid.ir/Fa/Seminar/ViewPaper.aspx?ID=29081
دادرس، بیژن؛ رئیسی، سهراب. (۱۳۹۸). مدل‌سازی مدیریت پسماند با تأکید بر بازیافت زبالههای شهری (مورد مطالعه: شهرکرد). فصلنامۀ پژوهشهای مکانی فضایی، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی اصفهان، دورۀ سوم، شمارۀ 2، صص 79-102.https://www.magiran.com/magazine/2664
داودیان، جواد؛ کیوانلو شهرستانکی، عقیل؛ خان محمدی، علی؛ رضایی، محمدرضا. (1393). ارزیابی استراتژی مدیریت پسماندهای شهری مشهد به روش SWOT. اولین کنگرۀ تخصصی مدیریت شهری و شوراهای شهر. ساری. مرکز همایش‌‌های توسعۀ ایران. https://civilica.com/doc/271471/
رشید ارده، حبیب‌اله؛ خزایی، سعید. (1395). شناسایی عوامل مؤثر راهبردی بر آیندۀ صنعت بانکداری. فصلنامۀ فرایند مدیریت و توسعه، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، دورۀ بیست‌وششم، شمارۀ 3، صص 71-104.http://jmdp.ir/browse.php?a_id=2395&sid=1&slc_lang=fa
رفیعی، رضا؛ سلمان ماهینی، عبدالرسول؛ خراسانی، نعمت‌اله. (1388). ارزیابی محیط‌زیست چرخۀ حیات سامانۀ مدیریت پسماند شهری مطالعۀ موردی: شهر مشهد. مجلۀ علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، شمارۀ 16، صص 220-208.https://www.sid.ir/paper/9110/fa#downloadbottom
رفیعی، هادی؛ شاهنوشی، ناصر؛ رهنما، محمدرحیم. (1392). بررسی و رتبه‌بندی مناطق شهری از نظر مشارکت شهروندان در تفکیک از مبدأ زباله با استفاده از برنامهریزی چندمعیاره: مطالعۀ موردی شهر مشهد. فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، محمدحسین پاپلی یزدی، دورۀ دوم، شمارۀ 109، صص 195-213.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=234410
رهنما، محمدرحیم؛ کاظمی، خلیل‌الله. (1391). بازنگری راهبردی حوزۀ خدمات شهری مدیریت محلی ایران با تأکید بر پسماند شهری، مطالعۀ موردی: شهر مشهد. مدیریت شهری، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، شمارۀ 30، صص 319-307.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=188727
رهنما، محمدرحیم؛ معروفی، ایوب. (1394). سناریونگاری در مطالعات شهری و منطقهای (مفاهیم، روش‌‌ها و تجارب)، چاپ اول، مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر مشهد.
زالی، نادر؛ پورسهراب، آناهید. (1396). آینده‌‌نگاری توسعۀ منطقهای با رویکرد تلفیقی سناریونویسی و مدل تحلیلی SWOT مطالعۀ موردی: استان گیلان. برنامهریزی و آمایش فضا. دانشگاه تربیت مدرس، دورۀ بیست‌ویکم، شمارۀ 3، صص 189-220.http://ensani.ir/fa/article/377545
سپهر، عادل؛ بیگلر، مصطفی؛ صفرآبادی،اعظم. (1393). اولویت‌بندی مکان‌های مستعد دفن پسماند شهر مشهد با تأکید بر شاخصهای ژئومورفیک. جغرافیا و توسعه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، شمارۀ 34، صص 152-139.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=211496
شاهکوهی، خواجه؛ خوش‌فر، غلامرضا؛ نگاری، اعظم. (1394). بررسی میزان مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند خانگی موردشناسی: شهر مشهد. جغرافیا و آمایش شهری منطقهای، دانشگاه سیستان وبلوچستان، دورۀ پنجم، شمارۀ 15، صص 215-232.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=254878
شهرداری مشهد. (1398). گزارش سالانۀ سازمان مدیریت پسماند مشهد.https://wmo.mashhad.ir.
صابری‌فر، رستم؛ شکرگزارعباسی، علی. (1398). ارزیابی فنی، اقتصادی، زیستمحیطی تولید برق از زبالههای جامد شهری: مطالعۀ موردی مشهد. فصلنامۀ پژوهشهای سیاست‌‌گذاری و برنامهریزی انرژی، وزارت نیرو، دورۀ پنجم، شمارۀ 1، صص 169-195. https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=541849
فرزادکیا، مهدی؛ قاسمی، لیلا؛ اله‌آبادی، احمد؛ رستگار، ایوب. (1391). بررسی میزان پسماندهای جامد تولیدشدۀ شهر مشهد در سال 1391. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دورۀ ششم، شمارۀ 23، صص 888-895.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=269508
کهنسال، محمدرضا؛ زارع، علی‌فیروز، برادران، محمدمهدی. (1394). داده‌کاوی و تحلیل رفتار شهروندان در تفکیک زباله از مبدأ بهره‌گیری از الگوریتم C4.5 درخت تصمیم، مطالعۀ موردی شهر مشهد. مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، دانشگاه فردوسی مشهد، دورۀ بیست‌وچهارم، شمارۀ 13، صص 133-155.https://jgrd.um.ac.ir/article_31239.html
منزوی، مسعود. (1391). سناریوها: هنر گفت‌وگوی راهبردی، اثری ای: کیس فندرهیدن. چاپ اول، تهران: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آیندهپژوهی علوم و فناوری دفاعی.
Bartholomew,K.(2005).Integrating Land Use Issues into Transportation Planning:Scenario Planning: University of Utah, College of Architecture & Planning. https://collections.lib.utah.edu/ark:/87278/s6qv44kf
Garnett, K., Cooper, T., Longhurst, P., Jude, S., & Tyrrel, S. (2017). A conceptual framework for negotiating public involvement in municipal waste management decision-making in the UK. Waste Management, 66, 210-221.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956053X17302519
Greene, K. L., & Tonjes, D. J. (2014). Quantitative assessments of municipal waste management systems: Using different indicators to compare and rank programs in New York State. Waste Management, 34(4), 825-836. https://www.researchgate.net/publication/259917066_Quantitative_assessments_of_municipal_waste_management_systems_Using_different_indicators_to_compare_and_rank_programs_in_New_York_State
Grzesik, K. (2018). The environmental impact of municipal waste management systems. In E3S Web of Conferences (Vol.45, 00020).p8.https://www.academia.edu/52579756/The_environmental_impact_of_municipal_waste_management_systems
Jouhara, H., Czajczyńska, D., Ghazal, H., Krzyżyńska, R., Anguilano, L., Reynolds, A. J., & Spencer, N. (2017). Municipal waste management systems for domestic use. Energy, 139, 485-506.https://www.researchgate.net/publication/318782741_Municipal_waste_management_systems_for_domestic_use
Mahajan, S. A., Kokane, A., Shewale, A., Shinde, M., & Ingale, S. (2017). Smart waste management system using IoT. International Journal of Advanced Engineering Research and Science, 4(4), 237122.https://ijaers.com/uploads/issue_files/12%20IJAERS-APR-2017-35-Smart%20Waste%20Management%20System%20using%20IoT.pdf
Mamadzhanov, R., Zakirova, Y., & Umarov, M. (2020, April). Municipal Waste Management in Towns of Switzerland: a Foreign Ecologist's View. In E3S Web of Conferences (Vol. 169, p. 02010).https://www.mdpi.com/journal/sustainability
Mesjasz-Lech, A. (2014). Municipal waste management in context of sustainable urban development. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 151, 244-256.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042814054652
Morrissey, A. J., & Browne, J. (2004). Waste management models and their application to sustainable waste management. Waste management, 24(3), 297-308. https://www.researchgate.net/publication/5391371
Mwangi, M. W., & Thuo, A. D. M. (2014). Towards conceptual and theoretical foundation for identifying problems, challenges and mechanisms for municipal waste management in developing countries. International Journal of Innovation and Scientific Research ISSN 2351-8014 Vol. 2 No. 2 Jun. 2014, pp. 230-251.https://www.academia.edu/30959234/
Perrot, J. F., & Subiantoro, A. (2018). Municipal waste management strategy review and waste-to-energy potentials in New Zealand. Sustainability, 10(9), 3114.https://www.mdpi.com/2071-1050/10/9/3114
Plastinina, I., Teslyuk, L., Dukmasova, N., & Pikalova, E. (2019). Implementation of circular economy principles in regional solid municipal waste management: The case of Sverdlovskaya Oblast (Russian Federation). Resources, 8(2), 90. https://www.mdpi.com/2079-9276/8/2/90
Pomberger, R., Sarc, R., & Lorber, K. E. (2017). Dynamic visualisation of municipal waste management performance in the EU using Ternary Diagram method. Waste management, 61, 558-571.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28161336/
Salau, O., Osho, S., Sen, L., Osho, G., & Salau, M. (2017). Urban Sustainability and the Economic Impact of Implementing a Structured Waste Management System: A Comparative Analysis of Municipal Waste Management Practices Developing Countries. waste management, 4(1).https://www.macrothink.org/journal/index.php/ijrd/article/view/10005
Sefouhi, L., Kalla, M., & Bahmed, L. (2014). Assessment of different methods of treatment for an integrated municipal waste management for an Algerian city. Management of Environmental Quality: An international Journal. https://www.researchgate.net/figure/Integrated-solid-waste-management-model-for-Batna_fig1_263287234
Tanatanee,S.,& Hantrakul,S.(2019).Municipal Waste Management Challenge of Urbanization: Lesson Learned from FROM PHITSANULOK, THAILAND. Geographia Technica, 14. pp 39to 46.https://www.semanticscholar.org/paper/Municipal-Waste-Management-Challenge-of-Lesson-From-Tantanee-Hantrakul/9c8a09d29adda9cda6ef4c50b33a95414c6d27dc
Wilson, D. C., Velis, C. A., & Rodic, L. (2013, May). Integrated sustainable waste management in developing countries. In Proceedings of the Institution of Civil Engineers-Waste and Resource Management (Vol. 166, No. 2, pp. 52-68). ICE Publishing.https://www.researchgate.net/publication/237076750_Integrated_sustainable_waste_management_in_developing_countries | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 413 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 142 |
||
