تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 691 |
تعداد مقالات | 6,782 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,080,602 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,478,687 |
وضعیت فضای حضور در برساخت هنری مؤلف-راوی غزلیات شمس | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 5، دوره 21، شماره 41، مهر 1402، صفحه 75-96 اصل مقاله (1.11 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2022.42570.3068 | ||
نویسندگان | ||
فراست پیروزی نژاد1؛ پارسا یعقوبی جنبه سرایی* 2؛ تیمور مالمیر3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
3استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
چکیده | ||
در عرفان عاشقانه مسألۀ مواجهه با نظام نشانهها و کنش نشانهورزی به نحو خاصی موجب بازنمایی و سامانبخشی به دالِ کلان جهان وحدت یا وضعیت حضور گردیده است؛ به طوری که کارکرد ارجاعی و قراردادی زبان به غیاب درآورده میشود و نشانهها کارکرد رمزی و لایههای معنایی عمیقتری مییابند. وجوه دلالی تمثیلها و استعارههای برسازندۀ فضای حضور به جهان پیش از هبوط به مرحلۀ پیشازبان بازمیگردد؛ بر همین اساس تجربۀ حضور در بعد زمان بر محور زمان زیستۀ تجربهکننده و شکستن زمان و در بعد مکان با روساختی متفاوت و گذر از مکانی کنشی و فیزیکی به فضایی در ساحت تجربۀ شهودی نمود مییابد. از میان نوشتارهای عرفانی غزلهای مولوی از منظر نشانهشناسی تمثیلها و استعارههای برسازندۀ فضای حضور یا وحدت متنوع و چند لایه است. سؤال اصلی این نوشتار این است که برساخت هنری مؤلف- راوی غزلیات شمس در بازنمایی فضای حضور در رمزگان زبانی-روایی متن غزلیات شمس چگونه سامان یافته است؟ روش تحقیق به شیوۀ توصیفیتحلیلی و متناسب با معرفتشناسی حاکم بر متن است. نتیجه نشان میدهد که مؤلف- راوی غزلیات شمس با روایتپردازی مبتنی بر حضور هر کدام از تمثیلها و استعارههای خرد و کلان را با ذیل وجوهی از دالهای حوزههای زیستی و معرفتی در جهت تبیین ماهیت فضای رازناک، ابهامآمیز، غیرشفاف، بلعنده، نامتعین، تفکیکناپذیر، بیکران و منبسط جهان وحدت به کار گرفته است | ||
کلیدواژهها | ||
غزلیات شمس؛ حضور؛ نشانه-شناسی؛ فضا؛ زمان و مکان | ||
مراجع | ||
قرآن کریم
آلموند، یان،( 1390)، تصوف و ساختارشکنی: بررسی تطبیقی آراء دریدا و ابن عربی، ترجمۀ فریدالدین رادمهر، تهران: پارسه.
آگامبن، جورجیو، (1390)، کودکی و تاریخ: دربارۀ ویرانی تجربه، ترجمۀ پویا ایمانی، تهران: مرکز.
احمدی، بابک،(1384)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
اکبری، محسن، سهروردی،(1396)، بارکلی و هستی به مثابه حضور، تهران: نگاه معاصر.
اکو امبرتو،(1389)، نشانهشناسی، ترجمۀ پیروز ایزدی، چاپ دوم، تهران: ثالث.
بابک معین، مرتضی ، ( 1396)، ابعاد گمشدۀ معنا در نظام روایی کلاسیک؛ «نظام معنایی تطبیق یا رقص در تعامل»، تهران: علمی فرهنگی.
بلانشو، موریس،(1388)، ادبیات و مرگ، ترجمۀ لیلا کوچکمنش، تهران: گام نو.
بوبر، مارتین، (1380)، من و تو، ترجمۀ ابوتراب سهراب و الهام عطاردی، تهران: فروزانروز.
پورنامداریان، تقی،(1385)، داستان پیامبران در کلیات شمس: شرح و تفسیر عرفانی داستانها در غزلهای مولوی، جلد اول، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
چهرازی، پیمان، (1400)، زبان و شاعری: ادگار آلنپو... [و دیگران]، گردآوری و ترجمۀ پیمان چهرازی، تهران: آگه.
خلیلی جهانتیغ، مریم،(1380)، سیب باغ جان، تهران: سخن.
دریدا، ژاک،(1392)، فروید و صحنۀ نوشتار، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران: روزبهان.
سارتر، ژان پل،( 1388)، ادبیات چیست، ترجمۀ ابوالحسن نجفی، تهران: نیلوفر.
سروش، عبدالکریم،(1367 )، تمثیل در شعر مولانا و گفتگویی پیرامون هنر، تهران: برگ.
شفیعی کدکنی، محمدرضا،( 1368)، موسیقی شعر، تهران: آگاه.
شمس قیس، رازی،( 1388 )، المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح محمد قزوینی، تهران: علمی.
شوالیه، ژان، گربران، آلن،( 1388)، فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
ضیمران، محمد،( 1383)، درآمدی بر نشانهشناسی هنر، تهران: نشر قصه.
علیا، مسعود،( 1388)، کشف دیگری همراه با لویناس، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
فتحزاده، حسن،( 1391)، «دریدا و واسازی استعاره»، نشریۀ فلسفه، سال 39، شمارۀ یک، صص 16-1.
فرضی، سارا،( 1389)، «تبیین تجربۀ عرفانی فنا و اتحاد با مطلق در مثنوی مولوی بر اساس نظریۀ لکان»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، راهنما امید همدانی، دانشگاه فردوسی مشهد.
فینک، بروس،(1397 )، سوژۀ لاکانی بین زبان و ژوئیسانس، ترجمۀ محمدعلی جعفری، تهران: ققنوس.
کاسیرر، ارنست،(1378)، فلسفۀ صورتهای سمبلیک، ترجمۀ یدالله موقن، تهران: هرمس.
کدیور، محسن،(1374) «تحلیل و نقد نظریۀ موهوم بودن زمان»، فصلنامۀ مفید: میان رشتهای، دورۀ1، شمارۀ 1، صص 134-89.
کمبل، جوزف، (1377)، قدرت اسطوره، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: مرکز.
کین، سم،( 1397)، گابریل مارسل، ترجمۀ مصطفی ملکیان، تهران: هرمس.
گیسلر، نورمن،( 1384)، فلسفلۀ دین، ترجمۀ حمیدرضا آیتالهی، تهران: حکمت.
لوویزن، لئونارد،( 1379)، شیخ محمود شبستری، ترجمۀ مجدالدین کیوانی، تهران: مرکز.
محمدی آسیابادی، علی،( 1387)، هرمنوتیک و نمادپردازی در غزلیات شمس، تهران: انتشارات سخن.
محمدی آسیابادی، علی، علیپور، زهرا،( 1388)، شادی و خوشدلی نزد شمس، پژوهشنامۀ ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال هفتم، شمارۀ سیزدهم، صص 148-125.
مرغوب، حوا، سرامی، قدم علی، حکمت، شاهرخ، زیباشناختی تمثیل در مثنوی مولانا با گرایش حس نوستالژی، فصلنامۀ زیباییشناسی ادبی، سال شانزدهم، شمارۀ 35، صص121-95، 1397.
مولوی، جلالالدین محمدبن محمد،(1391)، کلیات شمس یا دیوان کبیر، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، تهران: بهنود.
میتنفورد، میرندا بوروس،( 1394) دایرهالمعارف مصور نمادها و نشانهها، تهران: نشر سایان.
میرصادقی، جمال،( 1385)، عناصر داستان، تهران: سخن.
نسفی، عزیزالدین،( 1379)، انسان کامل، تصحیح ماریژان موله، طهوری: انجمن ایران شناسی فرانسه در تهران.
وکیلی، هادی، جعفری امان آبادی، هادی،( 1394)، «رودولف اتو، مادۀ امر قدسی و صورتهای آن»، پژوهشنامۀ عرفان، دوفصلنامه، سال نهم، شمارۀ هفدهم، صفحات230-209.
هگل، گئورگ ویلهم،( 1390)، پدیدارشناسی جان، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: کندوکاو.
یونگ، کارل گوستاو،( 1352)، انسان و سمبلهایش، ترجمۀ ابوطالب صارمی: امیرکبیر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,026 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 176 |