اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 613 |
| تعداد مقالات | 6,232 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,350,089 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,102,870 |
سنجش جداییگزینی مسکونی شهر اردبیل با استفاده از شاخص اندازه‌‌گیری چندگروهی | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای | ||
| مقاله 6، دوره 12، شماره 44، مهر 1401، صفحه 145-170 اصل مقاله (1.2 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2022.42596.3036 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم جامی اودولو1؛ محمدحسن یزدانی* 2؛ سمانه جلیلی صدرآباد3 | ||
| 1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
| 2استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ایران | ||
| 3استادیار گروه آموزشی معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| جداییگزینی شهری، در اکثر شهرهای جهان موضوع درخور توجهی است؛ زیرا در بسیاری از شهرها این جدایی، اگر نه پدیدآورنده، بلکه تشدیدکنندة برخی مسائل اجتماعی بوده است و بسیاری از مسائل اجتماعی و اقتصادیِ این‌گونه جوامع، از وجود جداییگزینی مسکونی ناشی می‌‌شود که تبدیل به چالش مهمی در سیاست‌‌گذاری شهری و سیاست‌‌گذاری مسکونی در شهرها شده است؛ بناﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺪف پژوهش حاضر ﺳﻨﺠﺶ ﺟﺪاﯾﯽﮔﺰﯾﻨﯽ مسکونی شهر اردبیل با استفاده از شاخص اندازه‌‌گیری چندگروهی است. روش تحقیق کمّی بوده و رویکرد آن توصیفی-تحلیلی است. جامعۀ آماری این تحقیق محدودۀ قانونی شهر اردبیل در سال 1395 و حجم نمونه نیز همۀ بلوک‌‌های آماری سال مذکور است. داده‌‌های مورد نیاز در قالب نقشه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نرم‌‌افزار GeoDa و تحلیل جداییگزینی فضایی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. به‌‌همین‌منظور ابتدا به سنجش میزان جداییگزینی چندگروهی بین طبقه‌‌های بالا، متوسط و پایین شهر پرداخته شد. نتایج نشان داد که میان قشرهای موجود در شهر جداییگزینی متوسط وجود دارد. براساس نتایج به‌دست‌آمده از روش‌های آمار فضایی مشخص شد که از بین 6738 بلوک شهری در سال 1395، شهر اردبیل از یک ساختار متمرکز و خوشه‌‌ای برخوردار است. در ﯾﮏ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪی ﮐﻠﯽ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪدﺳﺖآﻣﺪه ﺑـﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺗـﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ اردبیل دارای اﻟﮕﻮﯾﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ و پهنه‌‌هایی که از بالاترین میزان محرومیت شهری برخوردارند، در بخش‌‌های شمال غربی و جنوب شرقی قرار گرفته‌‌اند و عمدتاً شامل پهنه‌‌های اسکان غیررسمی، پهنه‌‌هایی با بافت نابسامان میانی و بافت‌‌هایی با پیشینۀ روستایی هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جداییگزینی مسکونی؛ شاخص‌‌های اندازه‌‌گیری چندگروهی؛ واحدهای مسکونی؛ شهر اردبیل | ||
| مراجع | ||
|
اعظم آزاده، منصوره. (1381). چگونگی جداییگزینی سکونتی در شهر تهران، فصلنامۀ علمی-پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س)، صاحب امتیاز: دانشگاه الزهراء (س)، دورة دوزادهم و سیزدهم، شمارۀ 44 و 45، صص 50-26.https://www.sid.ir/paper/13903/fa
ادیبی، حسین. (1356). مقدمه‌‌ای بر جامعه‌‌شناسی شهری، چاپ دوم، تهران: انتشارات شبگیر.https://www.fadakbook.ir/product/20296/
پاپلی یزدی، محمدحسین؛ رجبی سناجردی، حسین. (1389). نظریه‌‌های شهر و پیرامون. تهران: انتشارات سمت.https://samta.samt.ac.ir/product/8885
رفیعیان، مجتبی؛ قضائی، محمد؛ قاضی، رضا. (1397). بررسی جدایی‌‌گزینی‌‌های اجتماعی-فضایی مهاجران در شهر مشهد، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، صاحب امتیاز: موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دورة هفتم. شمارۀ 1، صص 151-178.https://jisr.ut.ac.ir/article_66190_8a112cc6e0e51ef653674039bc9f66eb.pdf
سجادیان، ناهید؛ نعمتی، مرتضی؛ شجاعیان، علی؛ قنواتی، طاهره. (1394). تحلیل نابرابری اجتماعی براساس متغیرهای منتخب در شهر اهواز (نمونة موردی: شهرک نفت، گلستان و حصیرآباد)، مجلة برنامه‌‌ریزی و آمایش فضا، صاحب امتیاز: دانشگاه تربیت مدرس، دورة نوزدهم، شمارۀ 2، صص 60-33.URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-10065-fa.html
فرجی، عیسی. (1393). کاربرد تحلیل شبکه در محیط GIS در ارائۀ الگوی مناسب پوشش‌‌دهی خدمات ایستگاه‌‌های آتش‌‌نشانی (مطالعۀ موردی شهر اردبیل)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد، دکتر عطا غفاری گیلانده، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکدۀ علوم انسانی، گروه جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری.https://www.virascience.com/thesis/810938/
قربانی، رسول؛ ده‌‌ده‌‌زاده سیلابی، پروین. (1400). تحلیل فضایی الگوی فقر شهری با تأکید بر شاخص‌‌های اجتماعی و عوامل مؤثر بر سازمان‌‌یابی آن، مطالعۀ موردی: شهر اردبیل، جغرافیای اجتماعی شهری، صاحب امتیاز: دانشگاه شهید باهنر کرمان، دورة هشتم، شمارۀ 2، صص 107-87.https://jusg.uk.ac.ir/article_3127_31a192bb5c96323247e7a6e9076c0f27.pdf
قضایی، محمد؛ پاکشیر، عبدالرضا؛ لطفی، سهند؛ سلطانی، علی؛ گلی، علی. (1393). بررسی جدایی‌‌گزینی‌‌های شهری گروه‌‌های مختلف جمعیتی شهر مشهد با تأکید بر ویژگی‌‌های سکونت، فصلنامۀ فضای جغرافیایی، صاحب امتیاز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهـر، دورة شانزدهم. شمارۀ 56، صص 51-33.http://geographical-space.iau ahar.ac.ir/article-1-890-fa.html
محمدی، نفسیه؛ مسگری، محمدسعدی؛ وفایی‌‌نژاد، علیرضا. (1392). شبیه‌‌سازی پویایی جمعیت به‌‌منظور مدل‌‌سازی جداییگزینی سکونتی با استفاده از مدل‌‌های عامل مبنا و GIS، سنجش از دور و GIS ایران، صاحب امتیاز: انجمن سنجش از دور ایران، دورة ششم، شمارۀ 2، صص 32-48.https://gisj.sbu.ac.ir/article_95384_634ec95efb2f89fb6745f542f775f5a5.pdf
مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن.https://www.amar.org.ir
نوبخت، فرزاد؛ یزدانی، محمدحسن؛ فیروزی مجنده، ابراهیم؛ نقی‌‌زاده باقی، عباس. (1399). انتخاب مکان بهینۀ ورزش همگانی در شهر اردبیل با استفاده از تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و سیستم‌‌های تصمیم‌‌گیری چندمعیاره، مطالعات ورزشی، صاحب امتیاز: پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)، دورة دوازدهم. شمارۀ 63، صص 306-281.https://smrj.ssrc.ac.ir/article_2077_9581defffbd014ee009a6a2c6150d134.pdf
یزدانی، محمدحسن؛ سلطانی، علی؛ نظم‌‌فر، حسین؛ عطار، محمدامین. (1395). سنجش جداییگزینی مسکونی پایگاه‌‌های اجتماعی-اقتصادی شهر شیراز با استفاده از شاخص‌‌های اندازه‌‌گیری چندگروهی، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، صاحب امتیاز: دانشگاه خوارزمی، دورة شانزدهم، شمارۀ 42، صص 222-197.http://jgs.khu.ac.ir/article-1-2695-fa.html
Afrough, E. 1998. Space and Social Inqualities, Tarbiyat modares University publications, 20.https://www.gisoom.com/book/1142607
Apparicio, P., Joan Carles, M., Amber, L., Éric, F., Denis, A. (2014). An open-source software for calculating indices of urban residential segregation. Social Science Computer Review, 32: 1.https://doi.org/10.1177/0894439313504539
Andersen, H. (2002). Excluded places: the interaction between segregation, urban decay and deprived neighbourhoods. Housing, Theory and Society, 19: 3-. https://doi.org/10.1080/140360902321122860
Atkinson, R. (2005). Neighbourhood and the impacts of social mix: Crime, Tenure Diversification and assisted mobility, Tasmania: Housing and Community Research Unit, ESRC Center for Neighbourhood Research.https://www.semanticscholar.org/paper/Occasional
Bailey, N., Wouter, P.C., van, G., Sako, M. (2017). Remaking Urban Segregation: Processes of Income Sorting and Neighbourhood Change. Population, Space and Place, 23: 3. https://www.academia.edu/20825554
Boustan, L.P. (2013). Racial residential segregation in american cities, Massachuseetts: National Bureau of Economic Research.https://link.springer.com/article/10.1007/bf00125462
Caldeira, T. (2000). City of walls: crime, segregation and citizenship in Sao Paulo, University of California Press.https://www.ucpress.edu/book/9780520221437/
Clark, W.A.V. (1991). Residential preferences and neighborhood racial segregation: A test of the Schelling segregation model, Demography, 1: 1-19.https://link.springer.com/article/10.2307/2061333
Crooks, A. (2009). Constructing and Implementing an Agent-based Model of Residential Segregation Through Vector GIS, Taylor & Francis, International Journal of Geographical Information Science, 24(5): 661 675.https://doi.org/10.1080/13658810903569572
Dhalmann, H. (2013). Explaining Ethnic Residential Preferences-the Case of Somalis and Russians in the Helsinki Metropolitan Area, Housing Studies, 3: 389-408.https://doi.org/10.1080/02673037.2013.759178
Feitosa, F., Bao Le, Q., Vlek, P.L.G. (2011). Multi-agent simulator for urban segregation (MASUS): A tool to explore alternatives for promoting inclusive cities, Computers, Environment and Urban Systems, 2: 104–115.https://doi.org/10.1016/j.compenvurbsys.2010.06.001
Gauvin, L., Vignes, A., Nadal, J.P. (2013). Modeling urban housing market dynamics: can the socio-sp atial segregation preserve some social diversity? , Economic Dynamics and Control, 7: 1300-1321.https://doi.org/10.1016/j.jedc.2013.03.001
Greenberg Raanan, M., Shoval, N. (2014). Mental maps compared to actual spatial behavior using GPS data: A new method for investigating segregation in cities, Cities, 36: 28–40.https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.09.003
Gerometta, J., Hausermann, H., Longo, G. (2005). Social innovation and civil society in urban governance: Strategies for an inclusive city, Urban Studies, 11: 2007–2021.https://journals.sagepub.com/doi/10.1080/00420980500279851
Goyal, S., Ghiglino, C. (2010). Keeping up with the neighbors: social interaction in a market economy, European Economic Association, 1: 90-119.https://doi.org/10.1111/j.15424774.2010.tb00496.x
Ibraimović, T., Masiero, L., Scagnolari, S. (2010). Ethnic segregation and residential location choice of foreigners, 10th Swiss Transport Research Conference, Swiss.https://www.semanticscholar.org
Iceland, J. (2010). Cicely Sharpe and Erika Steinmetz. Class differences in African American residential patterns in US metropolitan areas: 1990–2000, Social Science Research, 34(1), USA.https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2004.02.001
Lee, M.A. (2009). Neighborhood residential segregation and mental health: A multilevel analysis on Hi spanic Americans in Chicago. Soc. Sci. Med, 68, 1975–84.https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2009.02.040 Liu, L., Huang, Y., Zhang, W. (2017). Residential segregation and perceptions of social integration in Shanghai, China, Urban Studies:1-20.https://ideas.repec.org/a/sae/urbstu/v55y2018i7p1484-1503.html
Macy, M.W., and Rijt, A.V.D. (2006). Ethnic Preferences and Residential Segregation: Theoretical Explorations Beyond Detroit, Mathematical Sociology, 30: 275–288.https://doi.org/10.1080/00222500500544086
Massey, Douglas S., Nancy A, D. (1998). The dimensions of residential segregation. Social forces, 67: 2, Oxford University Press.https://doi.org/10.2307/2579183
Marcińczak, S., Sako, M., Maarten, V., Titi, T. (2016). Inequality and rising levels of socioeconomic segregation: Lessons from a panEuropean comparative study. East Meets West: New Perspectives on Socio-economic Segregation in European Capital Cities, London/NewYork: Routledge.https://doi.org/10.1080/02723638.2021.1959778
McPherson Miller. Lynn Smith-Lovin and James Cook, M. 2001. Birds of a feather: Homophily in social networks. Annual review of sociology, 27: 1.https://doi.org/10.1146/annurev.soc.27.1.415
Musterd, S., Wouter, PC., Van, G., Marjolijn, D., Jan, L. (2016). Adaptive behaviour in urban space: Residential mobility in response to social distance. Urban Studies, 53(2).https://www.jstor.org/stable/26146246
Rigby, J., Morrison, P., Callister, P. (2002), The spatial seperation of work-poor and workrich households in New Zealand 1986-2001b, Vicoria University of Wellington: Institute of Policy Studies.https://www.academia.edu/3732976/
Schelling, T.C. (1971). Dynamic Models of Segregation, Journal of Mathematical Sociology, 1: 143 186.https://doi.org/10.1080/0022250X.1971.9989794
Usher, T., Gaskin, D.J., Bower, K., Rohde, C., Roland James Thorpe, Jr. (2016). Residential Segregation and Hypertension Prevalence in Black and White Older Adults, Journal of Applied Gerontology, 2: 177-202.https://doi.org/10.1161/JAHA.121.023084
Van Der Laan Bouma-Doff, W. (2007), Involuntary Isolation: Ethnic Preferences and Residential Segregation, Journal of Urban Affairs, 3: 289–309.https://doi.org/10.1111/j.1467-9906.2007.00344.x | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 173 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 124 |
||