تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,731,228 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,362,725 |
بازخوانی انتقادی ناسیونالیسم باستانگرای دولت پهلوی؛ مبنای همبستگی یا عامل گسست؟ | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 5، دوره 16، شماره 31، دی 1401، صفحه 108-133 اصل مقاله (626.27 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2022.41426.3330 | ||
نویسندگان | ||
رضا بیگدلو* 1؛ سید محمود سادات2؛ زینب احمدوند3 | ||
1استادیار تاریخ ایران دوره اسلامی ،پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران | ||
2استادیار،گروه تاریخ انقلاب اسلامی.پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی | ||
3استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، شهر ارومیه، کشور ایران | ||
چکیده | ||
مفهوم هویت، چیستی و کیستی انسان را در اجتماع مورد مطالعه قرار میدهد. در دوران جدید با ترویج ناسیونالیسم، مقوله هویت ملی بهعنوان مهمترین هویت انسان در اجتماع مطرح و این هویت صورتبندی ساخت سیاسی- اجتماعی کشورها و نظام بینالملل را رقم زدهاست. در ایران بهدنبال آشنایی ایرانیان با ناسیونالیسم، بنا بهدلایل و معضلات داخلی و خارجی، نخبگان سیاسی و اجتماعی از آن استقبال کرده و آن را به یک جریان پرتوان در جامعه مبدل کردند. دولت پهلوی با توجه به قابلیت ناسیونالیسم در قالب و محتواپذیریاش، نوع باستانگرای آن را به ایدئولوژی دولت مدرن خود تبدیل کرد. این ناسیونالیسم کارکردهای متعددی در برسازی خودآگاهی ایرانیان از عصر پهلوی تا به امروز داشتهاست؛ این پژوهش بهروش تاریخی-تحلیلی بر آن است به این سؤال پاسخ دهد که چگونه ناسیونالیسم دولت پهلوی -ناسیونالیسم رمانتیک/ باستانگرا-زمینه را برای بروز بحران هویتی در جامعه ایرانی فراهم آوردهاست؟ فرض مقاله این است که این ناسیونالیسم خود از عوامل شکافهای هویتی در ایران بودهاست. دستاوردهای مقاله نشان می دهدکه ناسیونالیسم باستانگرای دولت پهلوی با نابسازی هویتی و دگرسازی از اسلام و هویت قومی-زبانی، سکولارسازی آن، بهرهگیری از آن در روند نوسازی جامعه، تاریخگرا بودن آن و نادیده گرفتن حقوق مدنی، زمینه بروز بحران و تشتت هویتی را در ایران فراهم کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
هویت ملی؛ حکومت پهلوی؛ ناسیونالیسم؛ مدرن سازی؛ ناسیونالیسم باستانی هویت قومی-زبانی | ||
مراجع | ||
آبراهیامیان، یرواند (1377) ایران بین دو انقلاب، ترجمه کاظم فیروزمند و دیگران، تهران نشر مرکز.
آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1357) الفبای جدید و مکتوب، به کوشش حمید محمدزاده، تبریز، نشر احیا.
اتابکی، تورج (1385) پانترکیسم و ملیگرایی ایرانی؛ ایران و جنگ جهانی اول، گردآوری تورج اتابکی، ترجمه مهدی حقیقتخواه، تهران، ققنوس.
استنفورد، مایکل (1384) درآمدی بر فلسفه تاریخ، ترجمه احمد گل محمدی، تهران، نشر نی.
اشرف، احمد (1395) هویت ایرانی، ترجمه حمید احمدی، تهران، نشر نی.
اشرف، احمد، «بحران هویت ملی و قومی در ایران»، ایراننامه، شماره 47، تابستان 1373، صص 550-591.
افروغ، عماد (1400)، هویت ایرانی در گذر تاریخ؛ نقد و ارزیابی کتاب هویت ایرانی، تهران، انتشارات علم.
افشار، محمود، مجله آینده، سال 2، شماره 8، دیماه 1306.
اکبری، محمدعلی (1384) تبارشناسی هویت جدید ایرانی، تهران، نشر علمی فرهنگیعلمی-فرهنگی.
انسار، پییر (1381) ایدئولوژیها، کشمکش و قدرت، ترجمه مجید شریف، تهران، قصیدهسرا.
ایرانشهر، حسین کاظمزاده (1297)، تجلیات روح ایرانی در ادوار تاریخی، بیتا، بینا.
بروجردی، مهرزاد (1389)؛ تراشیدم، پرستیدم، شکستم، تهران، نشر نگاه معاصر.
بزارسلان، حمید (1398) «ملاحظاتی در گفتمان تاریخنگارانه کرد در ترکیه»؛ در گفتارهایی در خاستگاه ناسیونالیسم کرد، ترجمه مراد روحی، تهران، نشر چشمه.
بشیریه، حسین (1380)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: گام نو.
بشیریه، حسین (1383) ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران؛ در حمید احمدی، ایران هویت ملیت و قومیت، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
بشیریه، حسین (1398) از اینجا تا ناکجا، تهران، نشر نی.
بلیکی، نورمن (1393) پارادایمهای تحقیق در علوم انسانی، ترجمه سید محمدرضا حسینی و دیگران، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
پهلوی، محمدرضا (1345)، انقلاب سفید، تهران، چاپخانه بانک ملی.
توفیق، ابراهیم (1400)، بازآرایی امپراتوری، تهران، گام نو.
توکلی طرقی، محمد (1382) تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ، تهران، نشر تاریخ ایران.
جنکینز، کیت (1384) بازاندیشی تاریخ، ترجمه ساغر صادقیان، تهران، نشر مرکز.
داوری، رضا (1365)، ناسیونالیسم و انقلاب، تهران: انتشارات دفتر پژوهشهای اسلامی.
رحمانیان، داریوش (1382) تاریخ علت شناسی انحطاط و عقبماندگی ایرانیان و مسلمین، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
سلیمانی، غلامعلی و آزرمی، علی (1396) «ملیگرایی باستانگرا و بحران در هویت انسان ایرانی؛ بازخوانی پاسخ مطهری»، دوفصلنامه انسانپژوهی دینی، سال 14، شماره 37، بهار و تابستان، صص 207-223.
شهابی، هوشنگ (1385) مقررات لباس پوشیدن در ترکیه و ایران؛ ایران و جنگ جهانی اول، گردآوری تورج اتابکی، ترجمه مهدی حقیقتخواه، تهران، ققنوس.
شیرازی، اصغر (1395)، ایرانیت، ملیت، قومیت، تهران: جهان کتاب.
صفا، ذبیحالله (1346)، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواخر قرن پنجم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
ضیاءابراهیمی، رضا (1396) پیدایش ناسیونالیسم ایرانی؛ نژاد و سیاست بیجاساز، ترجمه حسن افشار، تهران، نشر مرکز.
عظیمی، فخرالدین (1399)، هویت ایران، تهران، نشر آگاه.
فروغی، محمدحسین ادیب اصفهانی (ذکاءالملک)(1318) تاریخ ایران از اول تاریخ تاکنون، تهران، شرکت طبع کتاب.
قمری، داریوش (1380)، تحول ناسیونالیسم در ایران 1320-1332، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
کالینگوود، آر. جی. (1385) مفهوم کلی تاریخ، ترجمه علیاکبر مهدیان، تهران، نشر اختران.
کاتم، ریچ، ارد (1378)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، تهران: رسا.
کاوه، سال اول، 21 جمادیجمادی الاخر 1334، شماره 5 و 6.
کالهون، کریگ (1392)، ناسیونالیسم، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: آشیان.
کرمانی، میرزا آقاخان (1326 ق) آیینه سکندری (تاریخ ایران)، چ اول: بیجا، بینا.
کریمی مله، علی و گرشاسبی، رضا، باستانگرایی جدید و تأثیر آن بر امنیت فرهنگی-سیاسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیست و یکم، شماره 4، زمستان 1397، ص 154-181.
ماتی، رودی (1382)، «آموزشوپرورش در دوره رضاشاه»، در رضاشاه و شکلگیری ایران نوین، گردآورنده استفانی کرونین، ترجمه مرتضی ثاقبفر، تهران، جامی.
مانزلو، آلن (1394) واساخت تاریخ، ترجمه مجید مرادی سده، تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام.
مردیها، مرتضی، «تناقضنمای نظری ناسیونالیسم»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 63، بهار 1383، صص 143-168.
مسعود و زیباکلام، صادق (1397) «تبارشناسی ایدئولوژی ناسیونالیسم باستانگرا و دیگرسازی»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال 8، شماره 3، پاییز، صص 127-151.
ملایی توانی، علیرضا (1395) گفتمان تاریخنگاری رسمی دوره پهلوی پیرامون رضاشاه، تهران، پژوهشگاه علم انسانی و مطالعات فرهنگی. میرزایی، سید آیتالله (1399) ناسیونالیسم و قومیت در ایران، تهران، نشر آگاه.
نفیسی، سعید (1344) تاریخ شهریاری رضاشاه (از اسفند 1299 تا 24 شهریور 1320)، تهران: انتشارات شورای مرکزی بنیادگرایی شاهنشاهی ایران.
نفیسی، سعید (1345) تاریخ معاصر ایران از چهارم اسفندماه 1299 تا بیست و چهارم شهریورماه 1320، تهران، انتشارات فروغی.
هابزبام، ای. جی. (1382)، ملت و ملیگرایی پس از 1780، ترجمة جمشید احمدپور، مشهد: نشر نیکا.
ولی، عباس (1398) «تبارشناسی کردها؛ برساخت ملت و هویت ملی در نوشتههای تاریخی کرد»؛ در گفتارهایی در خاستگاه ناسیونالیسم کرد، ترجمه مراد روحی، تهران، نشر چشمه.
Amanat, Abbas(2012), Legend, Legitimacy and making a national narrative in the historiography of Qajar Iran: Persian Historiography. Ed: Edward Melville, I.B. Tauris, New york. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 368 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 190 |