
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 757 |
تعداد مقالات | 7,326 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,142,304 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,292,010 |
تحلیل ریسک و آسیبپذیری لرزهای سکونتگاههای انسانی شهرستان باشت با استفاده از مدل دیماتل فازی و Gis | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 2، دوره 12، شماره 35 - شماره پیاپی 1، فروردین 1402، صفحه 21-36 اصل مقاله (2.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2022.39945.1845 | ||
نویسندگان | ||
حسین غضنفرپور* 1؛ حسین حسینی خواه2؛ اسماعیل کمالی باغراهی3 | ||
1دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان | ||
2دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان | ||
3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان | ||
چکیده | ||
عصر پست متروپلیتین را میتوان عصر آسیبپذیری سکونتگاههای شهری و روستایی نامید؛ زیرا از یکسو این سکونتگاهها با مخاطرات طبیعی و بحرانهای تکنولوژیک و از سوی دیگر با بحرانهای امنیتی و اجتماعی روبرو میباشند. مقاله حاضر، ازنظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از سازمان نقشهبرداری کشور، تصاویر ماهوارهای و همچنین برای بررسی و تجزیهوتحلیل داه ها از نرمافزار ARCGIS، مدل Dimatel و WASPAS استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که از مساحت 64/1037 کیلومترمربع شهرستان باشت، 80/150 کیلومترمربع معادل 53/14، در پهنه بدون خطر و 25/282 کیلومترمربع معادل 25/27 درصد در پهنه کمخطر قرار دارد. 29/273 کیلومترمربع معادل 33/26 درصد در پهنه متوسط، 20/233 کیلومترمربع معادل 47/22 درصد در پهنه زیاد خطر زلزله و همچنین 320/98 کیلومترمربع از کل شهرستان معادل 47/9 در پهنه بسیار زیاد از خطر زلزله قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از خطر زلزله نشان داد که شهر باشت بر روی پهنه با خطر بالای زلزله قرار دارد. تحلیل فضایی میزان آسیبپذیری نقاط روستایی و آبادیها نشان میدهد که 94/32 درصد از آبادیها و روستاهای شهرستان باشت در پهنه با خطر خیلی بالا، 52/23 درصد در پهنه با خطر زیاد، 82/28 درصد در پهنه با خطر متوسط و 17/11 درصد از سکونتگاههای روستایی و آبادیها در پهنه با خطر کم زلزله قرار دارد؛ بنابراین انجام اقدامات لازم ازجمله جلوگیری از استقرار، صدور مجوز و ممانعت از ساختوساز بر روی گسلها، آگاهسازی عمومی در راستای اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع حوادث، جلوگیری از استقرار و تمرکز سکونتگاههای شهری و روستایی در پهنههای با خاطر بالا، برقراری سیستم هشدار و اخطارهای بهموقع در پسلرزههای قبل از زلزله، دسترسی تمام سکونتگاههای شهری و روستایی به راههای ارتباطی و مراکز امدادرسان برای دسترسی سریع به مناطق بحرانی پس از وقوع زلزله و... جهت کاهش آسیبهای جانی و خسارات مالی ناشی از بحران زلزله در مراکز جمعیتی شهرستان باشت امری ضروری به نظر میرسد. | ||
کلیدواژهها | ||
مدل دیماتل؛ زلزله؛ سکونتگاههای انسانی؛ شهر باشت | ||
مراجع | ||
ابلقی، علیرضا (1382). جایگاه مرمت ابنیه تاریخی در فرآیند مرمت شهری و تجارب سازمان عمران و بهسازی شهری در این زمینه. مجله هفت شهر، شماره 17، صص 43-30.
سرور، هوشنگ؛ امیر کاشانی اصل (1395). ارزیابی آسیبپذیری کالبدی شهر اهر در برابر بحران زلزله. فصلنامه آمایش محیط، شماره 34، صص 108-87.
عزیزی، محمدمهدی؛ اکبری، رضا (1387). ملاحظات شهرسازی در سنجش آسیبپذیری شهرها از زلزله. نشریه هنرهای زیبا، شماره 2، صص 36-25.
عسگری زاده، زهرا؛ رفیعیان، مجتبی؛ داداش پور، هاشم (1394). بررسی و تحلیل مدل تجربی رفتارهای کاهش خطر زلزله خانوارهای شهر تهران. مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال ۴، شماره ۱۵، صص 60-39.
قنبری، ابوالفضل؛ ملکی، محمدعلی؛ قاسمی، معصومه (1392). پهنهبندی میزان آسیبپذیری شهرها در مقابل خطر زمینلرزه (نمونه موردی: شهر تبریز). مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 5، صص 35-21.
ملکی، سعید؛ مودت، الیاس (1392). ارزیابی طیف آسیبپذیری لرزهای در شهرها بر اساس سناریوهای شدت مختلف با استفاده GIS (پژوهش موردی: شهر یزد). جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 5، صص 142-127.
مهدوی نژاد، محمدجواد، جوانرودی، کامران (1391). بررسی آسیبپذیری ناشی از زلزله در شبکههای ارتباطی تهران بزرگ (مطالعه موردی: خیابان ولیعصر شمالی تا چهارراه پارکوی). دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره 1، صص 21-13.
نوروزی، خدیجه؛ امیدوار، بابک؛ ملک محمدی، بهرام (1392). تحلیل ریسک مخاطرات چندگانه شهری در اثر سیل و زلزله (مطالعه موردی: منطقه بیست تهران). مجله مخاطرات محیط طبیعی، دوره 2، شماره 7، صص 68-53.
پورخسروانی، محسن؛ مهرابی، علی؛ جهانشاهی، زهرا (1397)، ارزیابی رابطة شاخص خطوارگی گسلها با لرزهخیزی در محدودة خطوط ریلی استان هرمزگان، برنامه ریزی فضایی، دوره 8، شماره 4، صص 124-111.
رنگزن، کاظم؛ کابلی زاده، مصطفی؛ کریمی، دانیا؛ نعیمی، ابراهیم (1395)، پهنه بندی خطرپذیری زلزله و مکانیابی مناطق امن در زمان مخاطرات طبیعی با استفاده الگوریتمهای هوش مصنوعی و GIS (مطالعۀ موردی: منطقه یک شهرداری کلانشهر اهواز)، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دوره 27، شماره 3، صص 66-49.
حسینی خواه، حسین؛ ضرابی، اصغر (1398)، نقش مدل ترکیبی تصمیم گیری WASPAS در شناسایی پهنه های لرزه خیز (پژوهش موردی: مراکز جمعتی شهرستان بهمئی)، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره ۶، شماره ۲، صص 164-147.
کریمی، مرتضی؛ نجفی، اسماعیل (1394)، ارزیابی خطر زلزله با استفاده مدل ترکیبی AHP-FUZZY در امنیت شهری (مطالعه موردی: منطقه یک کلانشهر تهران)، برنامهریزی شهری، دوره 6، شماره 20، صص 34-17.
نصیری، ابراهیم (1397)، تحلیل آسیب پذیری اجتماعی بافتهای فرسوده شهری کلانشهر کرج در برابر بحران زلزله با استفاده از مدل ویکور (مطالعه موردی کرج کهن)، دوره 12، شماره 1، فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، صص 50-31.
Cigna, F., Tapete, D (2021). Present-day land subsidence rates, surface faulting hazard and risk in Mexico City with 2014–2020 Sentinel-1 IW InSAR. Remote Sensing of Environment, Vol 253. https://doi.org/10.1016/j.rse.2020.112161. Deyasi, K., Abhijit, C., Anirban, B (2017). Network similarity and statistical analysis of earthquake seismic data, Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, Vol 478, 224–234. DOI: 10.1016/j.physa.2017.04.050. Haitao, Liu., Dongqing, Z., Zhaoxia, G (2017). Comparison study on two post-earthquake rehabilitation and reconstruction modes in China. International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol 23, 119-130. --https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2017.04.016. Hosseinpour, F., Abdelnaby, A (2017). Fragility curves for RC frames under multiple earthquakes. Soil Dynamics and Earthquake Engineering, Vol 98, 222–234. Huang, K., Shieh, J., Wu, H (2010). A DEMATEL method in identifying key success factors of hospital service quality. Knowledge-Based Systems 2010, 277–282. Ishrat, I., Naima, R., Mehedi, A (2015). GIS-based mapping of vulnerability to earthquake and fire hazard in Dhaka city Bangladesh. International Journal of Disaster Risk Reduction, Volume 13. Jena, R., et al (2021). Earthquake risk assessment in NE India using deep learning and geospatial analysis. Geoscience Frontiers, 12(3). https://doi.org/10.1016/j.gsf.2020.11.007. Kayako, S., Honami, Y., Kenzo, T (2017). Living environment, health status, and perceived lack of social support among people living in temporary housing in Rikuzentakata City, Iwate, Japan. International Journal of Disaster Risk Reduction, Volume 21, 266–273. Kreimer, A., Arnold, A., Carlin, A (2003). Building safer cities, The future of disaster risk, Disaster risk management series. The World Bank, Vol 3. Lantada, N., Pujades, L (2008). Vulnerability Index and Capacity Spectrum based method for Urban Seismic Risk Evaluation. Natural Hazards, DOI:10.007/s11069-007-9212-4 Li, CW., Tzeng, G (2009). Identification of a threshold value for the DEMATEL method using the maximum mean de-entropy algorithm to find critical services provided by a semiconductor intellectual property mall. Expert Systems with Applications, 36(6), 9891–9898. Linares, R., Alejandra, R (2012). Panama Prepares the City of David for Earthquakes. Project highlights issue 9, Panama,1-4. Qingyun, D., et al (2021). Linkage of deep lithospheric structures to intraplate earthquakes: A perspective from multi-source and multi-scale geophysical data in the South China Block. Earth Science Reviews, Vol 214. --https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2021.103504. Tielin, L., Wei, Z (2017). Earthquake responses of near-fault building clusters in mountain cities considering viscoelasticity of earth medium and process of fault rupture. Soil Dynamics and Earthquake Engineering, Volume 99, Pages 137–141. Tucker, B (1994). Some remarks concerning worldwide urban earthquake hazard and earthquake hazard mitigation. Issues in Urban Earthquake Risk, Vol 271. UN (2002). Johannesburg plan of implementation of the world summit on sustainable development, United Nations. UNDP (2004). Reducing disaster risk, A challenge for development, A global Report, New York, Prevention and Recovery, NY 10017, USA: Bureau for Crisis. Wald, D., Kishor, J., Bausch, D (2011). Earthquake Impact Scale. Natural Hazards Review, VOL 12. DOI: 10.1061/(ASCE)NH.1527-6996.0000040. Zhou, Y., Leung, C (2017). The oscillatory tendency of interevent direction in earthquake sequences, Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 478(15), 120-130. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 707 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 512 |