تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 732 |
تعداد مقالات | 7,041 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,573,932 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,930,965 |
تحلیل فضایی و سطحبندی شاخصهای توسعۀ باغداری در استانهای کشور | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 9، دوره 20، شماره 69، دی 1401، صفحه 183-202 اصل مقاله (745.73 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2022.7283 | ||
نویسندگان | ||
رحمان زندی* 1؛ مهناز ناعمیتبار2 | ||
1دانشیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
2دانشجو ی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
چکیده | ||
تخصیص بهینه میان بخشهای مختلف اقتصادی، شناخت صحیح از میزان بازدهی منابع در هریک از بخشها را طلب میکند. در مواقعی که کمیابی یک یا چند منبع که در تولید یک بخش نقش حیاتیتری دارند، وجود داشته باشد، تخصیص بهینۀ آن منبع کمیاب میان بخشهای مختلف امری حیاتی است. در این پژوهش استانهای مختلف کشور از نظر پراکندگی فضایی و سطوح توسعهیافتگی شاخصهای باغداری با روشهای مختلف تحلیل عاملی و تحلیل خوشهای و همچنین روش HDI مورد سنجش قرار گرفته است که بهدلیل اهمیت کاربرد مدل تحلیل عاملی، تحلیل خوشهای و HDI در مطالعات جغرافیایی در این پژوهش سعی شده است به کمک توزیع فضایی شاخصهای باغداری در 30 استان کشور از لحاظ توسعهیافتگی پرداخته شود، برای این منظور 22 متغیّر نرمسازیشده مورد مطالعه قرار گرفتند و از میان آنها 4 عامل انتخاب شد که 87 درصد از اطلاعات متغیّرهای اولیه را در درون خود دارا هستند و سپس براساس این چهار عامل استانهای مختلف کشور به 5 خوشۀ همگن طبقهبندی شد و برای سنجش توسعهیافتگی آن از روشHorticultural development index شاخص توسعۀ کشاورزی استفاده شده است که توسعهیافتهترین استان از نظر باغداری اصفهان با HDI 24/0 درصد و محرومترین استانهای بوشهر و قم با HDI 94/0 درصد است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل فضایی؛ سطحبندی؛ باغداری؛ تحلیل عاملی؛ تحلیل خوشهای | ||
مراجع | ||
اسدی، هرمز؛ غلامرضا سلطانی؛ جواد ترکمانی (1386). قیمتگذاری آب کشاورزی در ایران، فصلنامۀ اقتصاد کشاورزی و توسعه. شمارۀ 58. سال 11. 90-61. https://www.sid.ir/paper/870948/fa#downloadbottom
اسماعیلی، رضا (1385). بررسی شاخصهای توسعۀ اجتماعی و سطحبندی آن در شهرستانهای استان اصفهان، پایاننامۀ دکتری. رشتۀ جامعهشناسی. دانشگاه اصفهان. https://www.sid.ir/paper/56618/fa
برقی، حمید؛ یوسف قنبری؛ احمد حجاریان (1390). تحلیل درجۀ توسعهیافتگی شهرستانهای استان اصفهان در شاخصهای عمدۀ بخش کشاورزی، مجلۀ پژوهش و برنامهریزی شهری. سال 2. شمارۀ 4. 128-113.
تقوایی، مسعود؛ احمد تقدیسی؛ محمدرضا بسحاق (1390). تعیین جایگاه توسعهیافتگی شهرستانهای استان فارس در شاخصهای اصلی بخش کشاورزی، مجلۀ علمی تخصصی برنامهریزی فضایی. سال 1. شمارۀ 2. 40-25.
حاجیحسنی، یعقوب (1376). سطحبندی استانهای کشور در سال 1376 به روش تحلیل عوامل، سازمان برنامه و بودجۀ استان آذربایجان غربی. https://sppl.ui.ac.ir/article_16011.html?lang=en
حاجی رحیمی، محمـود؛ جـواد ترکمـانی (1382). بررسی نقـش رشد بخش کشاورزی در رشد اقتصادی ایران. فصلنامۀ اقتصاد کشاورزی. سال 11. شمارۀ 4. 89-71. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/716171
حقی، محمدعلی (1371). شاخصهای کالبدی و طرحریزی سرزمین. فصلنامۀ شهرسازی اسلامی. سال 1. شمارۀ 3. https://www.sid.ir/paper/117250/fa
رسولی، میرحسین؛ محمدجعفر ملکوتی (1384). بررسی مصرف سولفات روی در دفع کمبود روی، غلظت عناصر معدنی و کیفیت بهینه در منطقۀ سلماس، مدیریت تغذیۀ بهینه در باغهای میوه. معاونت باغبانی وزارت کشاورزی. چاپ اول. تولید بیشتر با کیفیت بهینه. مجموعه مقالات. انتشارات سینا.
https://www.sid.ir/paper/958639/fa#downloadbottom
ریاحی، وحید؛ فرهاد جوان؛ سیروس حجت شمامی (1396). تحلیل الگوی مکانی- فضایی توسعۀ کشاورزی در سکونتگاههای روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان گیل دولاب شهرستان رضوانشهر)، مهندسی جغرافیایی سرزمین. دورۀ اول. شمارۀ 1. 52-40. http://www.jget.ir/article_44682.html
سعیدیراد، مجید؛ یعقوب اسفرم؛ فرزاد کرمی؛ مرتضی قورچی (1399). تحلیل شکاف جغرافیایی شاخصهای توسعۀ کشاورزی در استان لرستان، فصلنامۀ مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. سال 1. شمارۀ 1. 44-31.
شریفی، امید؛ غلامحسین عبداللهزاده (1381). نقش صنایع تبدیلی کشاورزی (با تأکید بر محصولات باغی در توسعۀ کشاورزی). نشریۀ جهاد. سال 23. شمارۀ 261. 59-55.
شفیعی، لادن (1386). شناسایی عوامل مؤثر بر توسعۀ کاشت زیتون در استان کرمان. فصلنامۀ اقتصاد کشاورزی و توسعه. دورۀ 15. شمارۀ 2. 22-1. http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58889.html.
صدیقی، حسن؛ مینا موسوی (1393). تعیین سطح توسعهیافتگی کشاورزی استانهای کشور. فصلنامۀ راهبردهای توسعۀ روستایی. جلد 1. شمارۀ 1. 71-55. http://rdsj.torbath.ac.ir/article_9684.html.
فطرس، محمدحسن؛ محمود بهشتیفر (1385). تعیین سطح توسعهیافتگی استانهای کشور و نابرابری بین آنها طی سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۸۳. نامه مفید. شمارۀ 12. نامـۀ اقتـصادی. 122-۱۰۱ https://qjerp.ir/article-1-248-en.pdf.
فطرس، محمدحسن (1375). اثر سیاستهای پولی و مالی دولت بر متغیّرهای عمدۀ بخش کشاورزی. بررسی کلی دورۀ زمانی 70-1350. مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. سیستان و بلوچستان.
قاسمی، مریم؛ خدیجه بوذرجمهری؛ مهناز اسماعیلی (1394). سنجش و ارزیابی پایداری کشاورزی سکونتگاههای روستایی دهستان گلمکان شهرستان چناران. دومین کنفرانس بینالمللی توسعۀ پایدار، راهکارها و چالشها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیطزیست و گردشگری. تبریز. https://civilica.com/doc/485351/
کرمی، آیتاله؛ مدینه خسروجردی؛ حمید رستگاری (1398). سطحبندی توسعۀ کشاورزی در شهرستانهای استان فارس با ترکیب شبکۀ عصبی مصنوعی و GIS. جغرافیا و توسعه. شمارۀ 56. 214-195.
https://gdij.usb.ac.ir/article_4887.html
کلانتری، خلیل (1382). پردازش و تحلیل دادهها در تحقیقات اجتماعی-اقتصادی. انتشارات شریف. تهران.
کلاین، پاول (1381). راهنمای آسان تحلیل عاملی، ترجمۀ علیئی. انتشارات دانشگاه امام حسین(ع). تهران.
کهنسال، محمدرضا (1375). تعیین کارایی استفادۀ عوامل تولید کشاورزی در منطقۀ تربت حیدریه، اولین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. زابل. https://elmnet.ir/article/1816930-51951
مزینی، نادر؛ ابوالفضل باغبانی آرانی؛ رسول مالکی (1390). مقایسه و رتبهبندی استانهای کشور با توجه به شاخصهای زیربخش باغبانی، مجلۀ دانش زراعت. سال 4. شمارۀ 5. 102-89. http://jdas.shahed.ac.ir/article_1279.html
مشرفی، مهدی (1378). خلاصهای از گزارش سطحبندی استانهای کشور از نظر شاخصهای توسعه در مقاطع 75-72-67-. سازمان برنامه و بودجۀ استان آذربایجان غربی. https://jgusd.um.ac.ir/article_25645.html
مظهری، محمد؛ رسولزاده، مریم؛ براتی، جواد (1394). تعیین سطح توسعهیافتگی بخش کشاورزی شهرستانهای استان خراسان رضوی طی سالهای 1389-1380 براساس تاکسونومی عددی با وزندهی. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. شمارۀ 3. 44-21. https://jae.marvdasht.iau.ir/article_986.html
منصوری؛ سلحچینی (1385). تاریخ، نقش فعالیتهای کشاورزی در توسعۀ روستایی بخش خانمیرا،پایاننامۀ کارشناسی ارشد. http://thesisdl.ui.ac.ir/Forms/Public/Details.aspx?Id=495&&Type=False&&Abs
مولوی، نورالدین (1376). نقش باغبانی در توسعۀ کشاورزی پایدار، ماهنامۀ آب، خاک، ماشین. سال 4. شمارۀ 29. https://www.sid.ir/paper/820067/fa
نتایج تفصیلی سرشماری عمومی کشاورزی. مرکز آمار ایران. 1382.
کلانتری، خلیل (1391). مدلهای کمّی در برنامهریزی (منطقهای، شهری و روستایی)، تهران. فرهنگ صبا.
https://www.gisoom.com/book/1989349/
References Ajagekar, B. B., Masal, N. S. (2011). Regional disparities in the levels of agricultural development in Kolhapur District of South Maharashtra, Indian Streams Research Journal, 1,139-144. http://oldisrj.lbp.world Bhatia, V.K., Rai, S.C. (2004). Evaluation of socio-economic development in small areas, New Dehli. https://www.mdpi.com/2075-5309/12/7/947/pdf Jena, D. (2014). Agricultural Development Disparities in Odisha. A Statistical Study. American Review of Mathematics and Statistics, 2, 45-53. https://ageconsearch.umn.edu/record/186273/ Patil, B. D. (2013). Regional Disparities in Levels of Agricultural Development in Dhule and Nandurbar Districts, India, Research Journal of Agriculture and Forestry Sciences, 1, 9-12, 104231. https://gsma.lu.ac.ir Raman, R., Kumari, R. (2012). Regional disparity in agricultural development: a district level analysis for Uttar Pradesh, Journal of regional development and planning, 1, 71-90. https://econpapers.repec.org/article/risjrdpin/0006.htm Sharma, D., Shardendu, S. (2011). Assessing farm-level agricultural sustainability over a 60- year period in rural eastern India. Environmentalist, 31, 325-337. https://ideas.repec.org | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 555 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 458 |