اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 701 |
| تعداد مقالات | 6,847 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,203,249 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,515,686 |
واکاوی توسعۀ پایدار روستایی با تأکید بر مشارکت جوامع محلی مورد مطالعه: روستاهای شهرستان زرین دشت | ||
| نشریه جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 12، دوره 20، شماره 69، دی 1401، صفحه 270-295 اصل مقاله (916.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2022.7287 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن شایان1؛ فضل ا له اسمعیلی* 2؛ مهدی خداداد3 | ||
| 1دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
| 2استادیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 3کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف بررسی واکاوی توسعۀ پایدار روستایی با تأکید بر مشارکت جوامع محلی روستاهای شهرستان زریندشت انجام شده است، در این راستا، پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی-تحلیلی است که به دو روش مطالعۀ کتابخانه‌ای و پیمایشی میدانی انجام پذیرفت. جامعۀ آماری پژوهش را 18 روستای شهرستان زریندشت را تشکیل دادند که براساس نمونه‌‌گیری تصادفی و فرمول کوکران تعداد (370) سرپرست خانوار بر حسب درصد حجم نمونه در هریک از روستا‌‌ها تعیین شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از نرمافزار SPSS و مدل WASTPAS استفاده شد. نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌‌ای نشان داد که میانگین به‌دست‌آمده در شاخص اقتصادی برابر با 52/2، شاخص اجتماعی- فرهنگی 84/2، شاخص زیستمحیطی 84/2 و شاخص نهادی 144/3 برآورد شده است، درواقع وضعیت مشارکت جوامع محلی در همۀ شاخص‌‌ها به غیر از شاخص نهادی نامطلوب است. درادامه نیز نتایج رگرسیون نشان داد، 95 درصد تغییرات متغیّر وابسته (ابعاد توسعۀ پایدار)، به‌وسیلۀ شاخص‌‌های مشارکت جوامع محلی تبیین می‌‌شود. همچنین نتایج نشان داد، در بین شاخص‌‌های مستقل واردشده به معادلۀ رگرسیون، سهم شاخص (مشارکت اجتماعی-فرهنگی)، در پیش‌‌بینی تغییرات مثبت متغیّر وابسته (توسعۀ پایدار مناطق روستایی) بیشتر از سایر شاخص‌‌های مشارکت است. در ادامه نیز نتایج تحلیل مسیر نشان داد، اثرات مستقیم مشارکت نهادی بر پایداری روستا‌‌ها بیشتر از سایر شاخص‌‌های مشارکت است و کمترین اثرات مستقیم در شاخص‌‌های نهادی و زیستمحیطی است. پس از بررسی ارتباط بین مشارکت و توسعۀ پایدار روستاهای زریندشت، به رتبه‌‌بندی هریک از دهستان‌‌های زریندشت براساس توسعۀ پایدار با تأکید بر مشارکت جوامع محلی پرداخت شد، نتایج نشان داد، دهستان ایزد خواست شرقی با مقدار وزن 543/3 در بُعد اقتصادی، 435/3 در بُعد اجتماعی، 564/3 در بُعد کالبدی و 576/3 در بُعد زیستمحیطی بالاترین رتبه و دهستان زیرآب در بُعد اقتصادی با مقدار وزن 115/3، بُعد اجتماعی با مقدار وزن 117/3، بُعد کالبدی با مقدار وزن 120/3، بُعد زیستمحیطی با مقدار وزن 131/3، به‌ترتیب رتبه‌‌های بالا و پایین را به خود اختصاص داده‌‌اند. نتایج رتبه‌‌بندی دهستان‌‌ها براساس ابعاد پایداری، گویای ارتباط معنادار بین ابعاد پایداری است، درواقع نتایج مدل ساختاری تحقیق به کمک نرمافزار AMOS حاکی از معنی‌‌داربودن روابط بین عوامل سه‌‌گانه است. به‌گونه‌‌ای که بین ابعاد توسعۀ پایدار ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مشارکت جوامع محلی"؛ "توسعه پایدار"؛ "روستاهای شهرستان زریندشت | ||
| مراجع | ||
|
استیگلیتز، جوزف (1382). به‌سوی پارادایم جدید توسعه، ترجمۀ اسماعیل مردانی گیوی، اطلاعات سیاسی- اقتصادی. شمارۀ 197 و 198.
بزرگ‌نیا، اردشیر، (1389)، نقش سرمایۀ اجتماعی در توسعه، بازیابی‌شده از سایت آفتاب.
اسدی، زینب؛ عیسی پوررمضان؛ نصرالله مولایی‌هشجین (1395). نقش مشارکت در توسعۀ روستایی بخش خشک‌ظبیجار شهرستان رشت، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 5. شمارۀ 1. صفحات 82-61.
برقی، حمید؛ یوسف قنبری؛ محمد محمدسعیدی (1392). بررسی عملکرد شورای اسلامی روستا و میزان مشارکت مردم در توسعۀ روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان حسین‌‌آباد شهرستان نجف‌‌آباد)، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 2. شمارۀ 4. صفحات 138-119.
حیاتی، داریوش؛ مجتبی دهقان‌‌پور، ؛ زهرا نامجویان (1386). راهبرد مشارکت مردم در توسعۀ روستایی با نگرش به تجربۀ اجرای پروژۀ توانمندسازی اهالی روستاهای منطقۀ کامفیروز فارس. مجموعه چکیدۀ مقاله‌‌های دومین همایش ملی توسعۀ روستایی در ایران. مؤسسۀ توسعۀ روستایی.
خراشادی‌زاده، مهدیه؛ مرتضی اسمعیل‌‌نژاد (1393). نقش زنان در توسعۀ پایدار روستایی مطالعۀ موردی روستای خراشاد شهرستان بیرجند، مجلۀ مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان. دورۀ 3. شمارۀ 2. صفحات 28-7.
زاهدی، محمد جواد (1391). توسعه و نابرابری، انتشارات مازیار. چاپ هفتم.
سرور، رحیم؛ میرنجف موسوی؛ تهمینه دانیالی (1391). رابطۀ مشارکت محلی و توسعۀ روستایی: مطالعۀ موردی بخش مرحمتآباد، فصلنامۀ روستا و توسعه. سال 14. شمارۀ 2. صفحات 137- 117.
سجاسی‌قیداری، حمدالله؛ احمد رومیانی؛ سمیه صانعی (1393). ارزیابی و تبیین کارکرد صنایع روستایی در توسعۀ مورد: دهستان صائین قلعه در شهرستان ابهر، اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. دورۀ 3. شمارۀ 8. صفحات 105-87.
شایان، محسن؛ سیروس قنبری؛ جواد بذرافشان (1397). سطح‌بندی و تحلیل وضعیت پایداری در سکونتگاه‌های روستایی مطالعۀ موردی: شهرستان زریندشت، مجلۀ جغرافیا و آمایش شهری و منطقه‌ای. شمارۀ 26. صفحات 196-179.
شجاعی، زهرا (1380). مجموعه مقالات کارگاه آموزشی توسعۀ مشارکت زنان، تهران. انتشارات علامه طباطبایی.
شریفی‌‌نیا، زهرا (1399). تحلیل موانع مشارکت مردم محلی در توسعۀ روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان بیشه‌‌سر بخش مرکزی شهرستان قائم‌‌شهر)، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی. دورۀ 52. شمارۀ 3. صفحات 1151-1131.
شفیعی‌‌ثابت، ناصر؛ سعیده هراتی‌‌فرد (1398). توانمندسازی ذی‌‌نفعان برای مشارکت در توسعۀ پایدار گردشگری با نقش میانجی اثرات ادراک‌شده از گردشگری، برنامهریزی و توسعۀ گردشگری. دورۀ 8. شمارۀ 2. صفحات 90-71.
شمسی، مریم؛ محمدامین خراسانی؛ سیدحسن مطیعی لنگرودی (1399). سنجش آثار تنوع فعالیت‌های اقتصادی بر سطح رفاه جامعۀ روستایی (مورد: بخش مرکزی شهرستان کرمان)، فصلنامۀ علمی- پژوهشی برنامهریزی منطقه‌ای. دورۀ 10. شمارۀ 37. صفحات 62-47.
عنابستانی، علیاکبر؛ رضاخسروبیگی؛ علیاکبر تقیلو؛ محمدحسن اکبری (1391). تحلیل عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر میزان مشارکت مردم در نواحی روستایی مطالعۀ موردی روستاهای بخش مرکزی شهرستان جهرم، مجلۀ روستا و توسعه. سال 15. شمارۀ 1. صفحات 108-85.
عنبری، موسی (1390). جامعه‌‌شناسی توسعه: از اقتصاد تا فرهنگ، تهران. انتشارات سمت.
عینالی، جمشید (1393). ارزیابی نقش گردشگری خانه‌‌های دوم در تنوع‌‌بخشی به اقتصاد روستایی مطالعۀ موردی: دهستان حصار ولیعصر در شهرستان آوج، مجلۀ پژوهش و برنامهریزی روستایی. دورۀ 3. شمارۀ 5. صفحات 107-97.
فراهانی، حسین؛ محمد ولایی؛ زکیه رسولی‌نیا (1392). ارزیابی اثرات بازار هفتگی ملکان بر پایداری اقتصادی نواحی روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان مرحمتآباد شمالی، شهرستان میاندوآب)، مجلۀ پژوهش و برنامهریزی روستایی. دورۀ 2. شمارۀ 3. صفحات 232- 211.
گرجی‌کرسامی، علی؛ علی بابایی‌‌کارنامی (1396). بررسی نقش سرمایۀ اجتماعی در مشارکت کشاورزان در تعاونی‌‌های تولیدی کشاورزی چهاردانگه ساری، مجلۀ تعاون و کشاورزی. سال 6. شمارۀ 24. صفحات 150-129.
منصوری، عبدالرضا (1393). بررسی مشکلات تشکل‌‌های مردم‌نهاد در برنامه‌‌های ترویجی مرتبط با توسعۀ پایدار روستایی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت. دانشکدۀ کشاورزی. گروه توسعۀ روستایی. رشتۀ مدیریت توسعه. مرودشت.
نجفی‌‌کانی، میرزاعلی (1391). بررسی و سنجش میزان مشارکت مردم و نقش آن در توسعۀ روستایی (مطالعۀ موردی: دهستان سلطانعلی شهرستان گنبدکاووس)، مجلۀ چشم‌‌انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی). سال 6. شمارۀ 20. صفحات 137- 118. نیازی، محسن (1381). تبیین موانع مشارکت اجتماعی شهر کاشان سال 1380، پایان‌نامۀ دکتری جامعه‌‌شناسی. دانشگاه اصفهان.
هدایتی‌مقدّم، زهرا؛ سیداسکندرصیدایی؛ سیدهدایت الله نوری (1394). سنجش میزان پایداری نواحی روستایی با استفاده از تکنیک‌‌های تصمیم‌‌گیری چند‌‌شاخصه: مطالعۀ موردی روستاهای شهرستان فلاورجان، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌‌ای. سال 13. شمارۀ 1. پیاپی 24. صفحات 112-91.
الهی چورن، محمدعلی؛ مهدی رمضان‌‌زاده لسبوئی؛ اسفندیار الهی چورن (1399). ارزیابی نقش مؤلفه‌‌های سرمایۀ اجتماعی در توسعۀ پایدار روستا‌‌ها (مطالعۀ موردی: دهستان زانوس رستاق روستای چورن)، مهندسی جغرافیای سرزمین. دورۀ 4. شمارۀ 7. صفحات 145-133.
یاسوری، مجید؛ نادرافقی؛ سیده فاطمه امامی (1396). مشارکت روستایی راهکاری درجهت دستیابی به توسعه و کاهش فقر مطالعۀ موردی: دهستان سراوان شهرستان رشت، مجلۀ پژوهش و برنامهریزی روستایی. سال 6. شمارۀ 3 (19). صفحات 234-219. http://ensani.ir/fa/article/377591/
References Avijit, G. (1998), Ecology and Development in Third World, Second Edition, Routledge, London. 3. https://www.amazon.com/Ecology-Development-Third-Routledge-Introductions/dp/0415186315 Axinn, G. H., Axinn, N. W. (1997). Collaboration in Rural Development, a Practioner. https://www.googleadservices.com/pagead/aclk? Azizu, A. (2014). Stakeholder participation in development planning process in the Yilo Krobo Municipality (Doctoral dissertation, Scholl of Graduate Studies, Kwame Nkrumah University of Science and Technology) https://scholar.google.com/scholar? Borec, A., and Turk, J. (2009). Sustainable Rural Development-Eu Agricalture Perspective, Revija za geografijo - Journal for Geography, Vol. 4, No. 1, 37-52. Chigbu, U.E. (2012). Village Renewal as an Instrument of Rural Development: Evidence from Weyarn, Germany, Community Development, No 43, 209-224. https://scholar.google.com/scholar? Dobie, P. (2004), Models for National Strategies: Building Capacity for Sustainable Development, Development Policy Journal, Vol. 1, and Special Issue: Capacity for P31Sustainable Development, 2004. Goulet, D. (1989). “Participation in Development New Avenues”, World development,Vol.17, No.20,165-175. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0305750X89902428 Lee, K. N. (1993). Greed, Scale Mismatch and Learning, Ecological Application, Vol. 3, No. 4, 560-564. https://www.jstor.org/stable/1942079 Prasad, Durga, (2013). Peoples Participation in Development : sikkimin, 2278-0211, No. 5. Putnam, R.D. (2011). Bowling alane: Americas declining social capital. Journal of Democracy, 6(1), 65-78. Ruth, M.,(2001). Women and Sustainable Development, Non-Governmental Liaison Service. 2001, available on www.un-ngls.org.116. Varga, E.(2008).the Challenges of Sustainable Rural Development towards Engineering, Policy, Montreal.2. https://www.ineer.org/Events/ICEE2008/full_papers/full_paper285.pdf Wackernagel, M., Yount, J.D. (2000). Footprints for Sustainability, Vol. 2, No. 1, 23-44. Ward, N., Brown, D.L.(2009).Placing the Rural in Regional Development,Regional Studies,No.43,1237-1244. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00343400903234696 WHITE, C. (2004). Strategic Management, New York, Palgrave Macmillan. 112. https://scholar.google.com/scholar? World Commision in environment and development. 1987our. https://idl-bnc-idrc.dspacedirect.org/bitstream/handle/10625/152/WCED_v17_doc149.pdf Zeller, M. (2006). Rural development theory and policy. Germany: University of Hohenheim.23 https://www.researchgate.net/profile/Andreas-Neef-
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 639 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 528 |
||