اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 629 |
| تعداد مقالات | 6,353 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,719,081 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,357,424 |
کاربست روش ابن خلدون در نقد اخبار بلاذری درباره فتوح قتیبه بن مسلم باهلی در ماوراءالنهر | ||
| نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 5، دوره 16، شماره 30، اردیبهشت 1401، صفحه 113-135 اصل مقاله (506.03 K) | ||
| نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2021.38553.3140 | ||
| نویسندگان | ||
| مهین امیر شاهکرمی1؛ اصغر منتظر القائم2؛ مصطفی پیرمردیان* 3 | ||
| 1دانشجوی دکتری و عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور ،گروه تاریخ دانشگاه اصفهان .اصفهان .ایران. | ||
| 2استاد گروه تاریخ،دانشکده ادبیات علوم انسانی ، دانشگاه اصفهان. اصفهان ایران | ||
| 3دانشیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان .اصفهان.ایران. | ||
| چکیده | ||
| احمد بن یحیی بلاذری(170یا180- 279 هـ.ق) مورخ، نسب شناس ،جغرافی‌دانان بزرگ جهان اسلام و صاحب کتاب «فتوح‌البلدان» است، که یکی از مهمترین منابع تاریخی فتوح و مرجع بسیاری از مورخان بشمار می آید.وی مدت‌ها کارگزار دیوان خراج در دربار عباسیان بود. نظر به اهمیت و نقش روایت های بلاذری در بازنمایی فتوح مسلمانان، بررسی و نقد روش وی در تاریخ نویسی فتوح با تکیه بر چهارچوب های تاریخ نگاری در آراء ابن خلدون خواست مقاله پیش روست. از میان اخبارمتعدد و پرشمار او، گزارش های وی درباره فتوح ماوراءالنهر که توسط قتبیه بن مسلم باهلی صورت گرفته، از ابعاد مختلفی برخوردار است از این رو سوال اصلی پژوهش حاضر این است‌که مولفه های تاریخ نویسی بلاذری پیرامون فتوح قتیبه‌بن‌مسلم در ماوراءالنهر مطابق با معیارهای تاریخ نگاری روشمند ابن خلدون چیست؟بررسی‌ها تاریخی با رویکرد توصیفی-تحلیلی در فتوح البلدان نشان داد روایت های بلاذری پیرامون اخبار فتوح از دقت کافی در درج رخدادها برخوردار نیست و گزارش های او در باره فتوح ماوراءالنهر قابل نقد است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلاذری؛ فتوح البلدان؛ فتوح؛ قتیبه‌بن‌مسلم باهلی؛ ماوراءالنهر؛ تاریخنگاری؛ روش ابن‌خلدون | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌بطوطه، محمدبن‌عبدالله طنجه‌ای (1361) رحله ابن‌بطوطه، ترجمۀ محمدعلی موحد، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن‌حوقل، محمدبن‌حوقل (1366ش)، صورةالارض، ترجمۀ جعفر شعار، امیرکبیر: تهران.
ابن‌خرداذبه، عبدالله‌بن‌عبدالله (1889م)، المسالک و الممالک، نشر دخویه، لیدن.
ابن‌خلدون، عبدالرحمن‌بن‌محمد (1391ه)، مقدمۀ ابن‌خلدون، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت.
------------------- (1971م)، تاریخ ابن خلدون المسمی بالعبر، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت.
ابن‌خَلَّکان ابی‌العباس شمس‌الدین (1972) وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، تصحیح احسان عباس، بیروت: دارالفکر.
ابن‌ندیم محمدبن‌اسحاق (1366)، الفهرست، تحقیق و ترجمۀ محمدرضا تجدد، تهران: امیرکبیر.
اصطخری، ابراهیم‌بن‌محمد (1338ش) المسالک و الممالک، ایرج افشار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
بلاذری، احمدبن یحیی‌بن جابر (1932)، فتوح‌البلدان، تعلیق و تصحیح رضوان محمد رضوان، مصر: المطبعه المصریه بالازهر.
---------------- (1367)، فتوح‌البلدان، ترجمۀ محمد توکل، تهران: نشر نقره.
بیرونی، ابوریحان (1363)، آثارالباقیه، ترجمۀ اکبر داناسرشت، تهران: انتشارات امیرکبیر.
حدود العالم من المشرق الی المغرب (1372) مقدمۀ بارتولد، تعلیقات مینورسکی، ترجمۀ میرحسین شاه، تصحیح مریم میراحمدی و غلامرضا ورهرام، تهران: انتشارات دانشگاه الزهرا.
حموی، یاقوت (بی‌تا) معجم‌البلدان، بیروت: دارصادر.
زمانی محجوب، حبیب (1394)، بررسی ورود اسلام به ماوراءالنهر، بنیاد پژوهش‌های اسلامی: آستان قدس رضوی.
طبری، محمدجریر (1409ق)، تاریخ الرسل و الملوک، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
عزیزی، حسین (1391)، نقد و بررسی منابع تاریخی فتوح در سه قرن اول هجری با رویکرد به فتوح ایران، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
قاسم‌بن‌سلام ابی‌عبید (1989) کتاب النسب، تحقیق مریم محمد خیر الدرع، بیروت: دارالفکر.
قزوینی (1373) آثارالبلاد و اخبارالعباد، ترجمه محمد مراد بن عبدالرحمان، تصحیح سید محمد شاهمرادی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گیب، هامیلتون، (1337)، فتوحات اعراب در آسیای مرکزی، ترجمۀ حسین احمدپور، تبریز: نشر اختر.
لسترنج، گی (1386) فتوحات اعراب در آسیای مرکزی، ترجمۀ حسین احمدپور، نشر اختر: تبریز.
محیط طباطبایی، سیدمحمد (1363)، زبان خوارزمی، یادنامۀ محمدبن‌موسی خوارزمی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
مرادزاده، رضا (1382)، چگونگی نفوذ و گسترش اسلام در چین، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
مستوفی، حمد اله(1362) نزهه القلوب، تصحیح گای لسترنج، تهران، دنیای کتاب.
مسعودی، علی‌بن‌حسین (بی‌تا)، مروج الذهب، دارالاندلس، بیروت.
مقدسی، محمدبن‌احمد (1361)، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمۀ علینقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
ناصف نصار (۱۳۶۶ش)، اندیشۀ واقع‌گرای ابن‌خلدون، ترجمۀ یوسف رحیم‌لو، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
یزدی، شرف‌الدین علی (1389) ظفرنامه، به اهتمام جمشید کیانفر، تهران: اساطیر.
یعقوبی، احمدبن‌ابی‌یعقوب (1892م)، البلدان، دخویه، لیدن. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 142 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 117 |
||