تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 712 |
تعداد مقالات | 6,941 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,411,737 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,791,013 |
شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پژمردگی فضاهای شهری (نمونۀ موردی: کلانشهر تبریز) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 7، دوره 12، شماره 45، دی 1401، صفحه 157-182 اصل مقاله (870.18 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2022.42908.3046 | ||
نویسندگان | ||
شاپور عباسی1؛ علی پناهی* 2؛ حسن احمدزاده3 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. | ||
2استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
3استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
در دهههای اخیر، فضاهای شهری به دلایل مختلفی همچون کاهش نرخ اقتصادی توسعه، تغییرات جمعیتی، تعدیل ساختار صنعتی و اُفت بازار املاک و مستغلات تحت فشار بودهاند و بحث زوال و پژمردگی شهری گسترش یافته و به یک پدیدۀ جهانی تبدیل شده است؛ ازاینرو، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر گسترش پژمردگی شهری و برنامهریزی استراتژیک بهمنظور مواجهه با گسترش این پدیده و تحقق توسعۀ پایدار ضرورتی اجتنابناپذیر است. در این راستا، هدف از تحقیق حاضر شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پژمردگی فضاهای شهری در کلانشهر تبریز است. روش تحقیق ترکیبی از رویکردهای کمّی-کیفی و با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی بوده و در راستای تجزیهوتحلیل دادهها از معادلات ساختاری مبتنیبر واریانس با روش حداقل مربعات جزئی Smart-pls استفاده شده است. جامعۀ آماری تحقیق نیز شامل کارشناسان، مدیران و مسئولان شهری و نخبگان دانشگاهی بوده (حدود 1400 نفر) و حجم نمونه با استفاده از قواعد خاص روش حداقل مربعات جزئی و مدل اصلاحشدۀ کوکران 344 نفر تعیین شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که بیشترین اثرگذاری در راستای شکلگیری پژمردگی شهری در کلانشهر تبریز مربوط به متغیرهای نظام مدیریتی تکنوکراتگرا و سوقیافتن منابع و امکانات به سمت دهکهای پردرآمد جامعه، عدمتفکیک مداخلات در انواع بافتهای شهری (جدید، قدیمی، فرسوده و غیررسمی)، فرسودگی بافت و قدیمیبودن تجهیزات و تحول در مراکز اقتصادی بهترتیب با امتیاز 791/0، 744/0، 728/0 و 639/0 بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که تحولاتی همچون جابهجاییهای جمعیتی و تغییر مراکز اقتصادی در دهههای اخیر موجب شکلگیری عدمتعادلهای فضایی در ابعاد مختلف و پژمردگی برخی از فضاهای شهر شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
فضای شهری؛ پژمردگی شهری؛ توسعۀ پایدار؛ کلانشهر تبریز | ||
مراجع | ||
آذر، عادل؛ غلامزاده، رسول؛ قنواتی، مهدی. (1391). مدلسازی مسیری-ساختاری در مدیریت: کاربرد نرمافزار Smart-PLS. تهران: نگاه دانش.https://www.gisoom.com/book/1871491
تلخابی، حمیدرضا؛ سلیمانی، محمد؛ سعیدنیا، احمد؛ زنگانه، احمد. (1396). انفجار مادرشهر و توسعۀ گسیختۀ منطقۀ کلانشهری تهران در چارچوب نظریۀ زوال شهری. پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، موسسه جغرافیا، دورۀ 6، شمارۀ 3، صص 472-451.https://www.sid.ir/paper/261204/fa
سلیمانی، محمد؛ تولائی، سیمین؛ زنگانه، احمد؛ تلخابی، حمیدرضا. (1392). زمینهها و فرایندهای زوال در بخش مرکزی شهر اراک. مطالعات مدیریت شهری، دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دورۀ 5، شمارۀ 13، صص 34-23.https://www.sid.ir/paper/199190/fa
مهندسان مشاور نقش محیط. (1395). طرح توسعه و عمران «جامع» تبریز، وزارت راه و شهرسازی، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی، مصوب 24/81395.http://nmoheet.com/FA
فرجام، رسول. (1396). تحلیل عوامل مؤثر بر کاهش کیفیت محیطی بخش مرکزی شهرها (موردپژوهشی: بخش مرکزی کلانشهر شیراز). برنامهریزی منطقهای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ 7، شمارۀ 26، صص 176-161.https://www.sid.ir/paper/503165/fa
فرهادی، جواد؛ زنگانه، احمد؛ کمانرودی، موسی؛ سلیمانی مهرنجاتی، محمد. (1397). نقش نخبگان تولیدی-تجاری در ارتقای محلات رو به زوال شهری (نمونۀ موردی: محلۀ ایثار شهر مشهد). جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، دورۀ 5، شمارۀ 8، صص 298-281.http://ensani.ir/fa/article/391906
کاپلان، دیوید اچ. ویلر؛ جیمز ا. هالووی، استیون آر. (1391). جغرافیای شهری. ترجمۀ حاتمینژاد، حسین و عبدالمطلب براتنیا. تهران: انتشارات سمت.https://www.fadakbook.ir/product/7995
کلارک، دیوید. (1392). زوال شهری. ترجمۀ زنگانه، احمد، جانه، بهاره، زنگانه، ابوالفضل و الهام امیرحاجلو. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد خوارزمی.https://www.fadakbook.ir/product/4947
منصوریان، حسین؛ پوراحمد، احمد؛ عاشوری، حسن. (1398). تحلیل عوامل مؤثر بر پژمردگی شهری در ناحیۀ 3، منطقۀ 12، شهر تهران. جغرافیا و پایداری محیط، دانشگاه رازی، دورۀ 9، شمارۀ 31، صص 14-1.https://www.sid.ir/paper/221190/fa
Alves, D., Barreira, A. P., Guimaraes, M. H., & Panagopoulos, T. (2016). Historical trajectories of currently shrinking Portuguese cities: A typology of urban shrinkage. Cities, 52, 20–29. https://doi.org/10.1016/j.cities.2015.11.008
Audirac, I. (2018). Shrinking cities: An unfit term for American urban policy? Cities, 75 (5), 12–19.https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.05.001
Chetty, M. (2014). Urban Renewal: A Case Study of Clare Estate. Durban: s.n.http://hdl.handle.net/10413/11345
Chimhowu, A. (2019). The ‘new’ African customary land tenure, Characteristic, features and policy implications of a new paradigm. Land Use Policy, 81, 897–903. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.04.014
Cuthbert, A. (2017). Urban decay and regeneration: Context and issues. Journal of Urban Design, 22, 140–143.https://doi.org/10.1080/13574809.2017.1288873
Durden, T. D. (2013). Code Violations and Other Blight Indicators: a Study of Colony Park/Lakeside (Austin, Texas). Austin: The University of Texas at Austin.https://repositories.lib.utexas.edu/handle/2152/22643
Ferreira, F.A.F., Spahr, R.W., Sunderman, M.A., Govindan, K., & Meidute-Kavaliauskiene, I. (2022). Urban blight remediation strategies subject to seasonal constraints. European Journal of Operational Research, 296(1), 277-288.https://doi.org/10.1016/j.ejor.2021.03.045
Galdini, R. (2005). Urban Regeneration Process-The Case of Genoa, an Example of Integrated Urban Development Approach. Paper presented at the ERSA conference papers.http://hdl.handle.net/10419/117623
Goldstein, J., Jensen, M., & Reiskin, E. (2001). Urban vacant land redevelopment: Challenges and progress. Cambridge, MA: Lincoln Institute of Land Policy.https://www.lincolninst.edu
Gordon, C. (2004). Blighting the Way: Urban Renewal, Economic Development, and the Elusive Definition of Blight. Fordham Urban Law, 31, 305–337.https://ir.lawnet.fordham.edu/ulj/vol31/iss2/2
Haase, A., Rink, D., Grossmann, K., Bernt, M., & Mykhnenko, V. (2014). Conceptualizing urban shrinkage. Environment and Planning, 46(7), 1519–1534. DOI: 10.1068/a46269
Haase, A., Wolff, M., & Rink, D. (2018). From shrinkage to regrowth: The nexus between urban dynamics, land use change and ecosystem service provision. Urban Transformations, 10(6), 197–219. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-319-59324-1_11
Hoekveld, J. J. (2014). Understanding spatial differentiation in urban decline levels. European Planning Studies, 22(2), 362–382.https://doi.org/10.1080/09654313.2012.744382
Hosseini, A., Pourahmad, A., Taeeb, A., Amini, M., & Behvandi, S. (2017). Renewal strategies and neighborhood participation on urban blight. International Journal of Sustainable Built Environment, 6, 113-121.https://doi.org/10.1016/j.ijsbe.2017.03.004
Lind, K. & Schilling, J. (2015). Abating Neighborhood Blight with Collaborative Policy Networks-Where Have We Been, Where Are We Going? The University of Memphis law review, 46, 803-855.https://www.researchgate.net/publication/304354075
Lousada, A.L.D., Ferreira, F.A.F., Meidute-Kavaliauskiene, I., Spahr, R.W., Sunderman, M.A., & Pereira, L.F. (2021). A sociotechnical approach to causes of urban blight using fuzzy cognitive mapping and system dynamics. Cities, 108, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.cities.2020.102963
Maier, K. (2001). Citizen participation in planning: climbing a ladder? European Planning Studies, 9(6), 707–719.https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/713666506
Mireku, S.A., Abubakari, Z., & Martinez, J. (2021). Dimensions of Urban Blight in Emerging Southern Cities: A Case Study of Accra-Ghana. Sustainability, 13, 1-24.DOI: 10.3390/su13158399
Nelle, A., Gronbmann, K., Haase, D., Kabisch, S., Rink, D., Wolff, M. (2017). Urban shrinkage in Germany: An entangled web of conditions, debates and policies, Cities, 99, 116-123.https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.02.006
Pacione, M. (2009). Urban Geography: A Global Perspective. 3rd ed.; Routledge: London, UK.https://www.routledge.com
Pallagst, K., Fleschurz, R., & Trapp, F. (2017). Greening the shrinking city—policies and planning approaches in the USA with the example of Flint, Michigan. Landscape Research, 42(7), 716–727. DOI: 10.1080/01426397.2017.1372398
Qin, X., Yuan, W., Li., J., Qi, X. (2020). Identification and analysis of urban Shrinkage risk based on residential property values. Habitat International, 106, 1-13.https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2020.102265
Robinson, J., & Cole, A. (2007). Urban Blight: An Analysis of State Blight Statutes and Their Implications for Eminent Domain Reform. s.l., s.n.http://www.ct.gov
Sagan, I., & Grabkowska, M. (2012). Urban regeneration in gda´nsk, Poland: Local regimes and tensions between top-down strategies and endogenous renewal. European Planning Studies, 20(7), 1135–1154.DOI: 10.1080/09654313.2012.674347
Weaver, R., & Bagchi-Sen, S. (2013). Spatial analysis of urban decline: the geography of blight. Applied Geography, 40, 61–70.https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2013.01.011
Weaver, R.C. (2013). Re-framing the urban blight problem with transdisciplinary insights from ecological economics. Ecological Economics, 90, 168–176.https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2013.03.009
Zhu, S., Chen, Q., & You, S. (2011). Study on urban space expand model and its factual simulation in Changsha. Areal Research Development, 30(1), 65–68.https://www.oriprobe.com | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 477 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 416 |