دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات27
تعداد شماره‌ها589
تعداد مقالات6,026
تعداد مشاهده مقاله8,849,500
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,834,212
سیدزاده, نصیر احمد, خلیلی جهانتیغ, مریم, بارانی, محمد. (1401). وجودشناسی عرفانی شیخ سرهندی و بازتعریف وی از مرتبۀ وهم. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 14(43), 141-156. doi: 10.22111/jsr.2023.42462.2268
نصیر احمد سیدزاده; مریم خلیلی جهانتیغ; محمد بارانی. "وجودشناسی عرفانی شیخ سرهندی و بازتعریف وی از مرتبۀ وهم". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 14, 43, 1401, 141-156. doi: 10.22111/jsr.2023.42462.2268
سیدزاده, نصیر احمد, خلیلی جهانتیغ, مریم, بارانی, محمد. (1401). 'وجودشناسی عرفانی شیخ سرهندی و بازتعریف وی از مرتبۀ وهم', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 14(43), pp. 141-156. doi: 10.22111/jsr.2023.42462.2268
سیدزاده, نصیر احمد, خلیلی جهانتیغ, مریم, بارانی, محمد. وجودشناسی عرفانی شیخ سرهندی و بازتعریف وی از مرتبۀ وهم. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1401; 14(43): 141-156. doi: 10.22111/jsr.2023.42462.2268

وجودشناسی عرفانی شیخ سرهندی و بازتعریف وی از مرتبۀ وهم

مطالعات شبه قاره
دوره 14، شماره 43، مهر 1401، صفحه 141-156  XML اصل مقاله (727.89 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2023.42462.2268
نویسندگان
نصیر احمد سیدزاده1؛ مریم خلیلی جهانتیغ email 2؛ محمد بارانی3
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
3دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
شیخ احمد سرهندی، مشهور به امام ربانی، در میان عرفایی که به نقد و بازتعریف مفاهیم عرفانی پرداخته‌اند، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. وی در آغاز هزارۀ دوم قمری به مدد علوم کشفی منحصر به فرد خود، پاره‌ای از مفاهیم عرفانی را بازتعریف کرد. مسئلۀ اصلی تحقیق، دست‌یابی به تعریف وجودشناسی عرفانی و مرتبۀ وهم از دیدگاه سرهندی است. نتیجۀ بحث و تحلیل نشان می‌دهد که گسترش و نفوذ اندیشه‌های ابن عربی و شاگردانش در میان صوفیان هند، سرهندی را بر آن داشت تا به نقد وجودشناسی مکتب ابن عربی بپردازد. او با طرح نظریۀ وحدت شهود به رد نظریۀ وحدت وجود ابن عربی پرداخت و مفاهیم وجودشناختی او را تعریفی دوباره کرد. این مقاله ضمن مرور آرای سرهندی درخصوص رابطۀ خداوند و عالم، به روش تحلیل محتوا به توضیح مرتبۀ وهم براساس مکتوبات وی می‌پردازد. سرهندی برخلاف ابن عربی-که وجود کائنات را وجودی موهوم می‌داند که بر ظاهرِ وجود (خداوند) نمود پیدا کرده‌اند و لذا جدای از خداوند نیستند- معتقد است که نمود و ثبوت عالم هر دو در مرتبۀ وهم واقع شده و به‌طریق ظلی در خارج متحقق است؛ بنابراین جدای از حق سبحانه است.
 
کلیدواژه‌ها
شبه‌قاره؛ احمد سرهندی؛ وحدت وجود؛ ابن عربی؛ مرتبۀ وهم؛ اطلاق مَقْسَمِی
مراجع
  1. ابن ترکه اصفهانی، صائن الدین علی بن محمد. (1424). التمهید فی شرح قواعد التوحید، بیروت: مؤسسۀ ام‌القری.
  2. ابن عربی، محیی‌الدین. (1386). فصوص الحکم، دیباچه، برگردان متن و توضیح و تحلیل: موحد، محمد علی؛ صمد موحد، تهران: نشر کارنامه.
  3. ابن عربی، محیی‌الدین. (1946). فصوص الحکم، جلد اول، قاهره: دارالاحیاء الکتب.
  4. ابن عربی، محیی‌الدین. (بی‌تا). الفتوحات المکیه، بیروت: دارالصادر.
  5. بهارنژاد، زکریا. (1385). وجودشناسی عرفانی، پژوهش‌های فلسفی- کلامی، فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه قم، 8(2)، 112-89.
  6. توران، امداد. (1389). اصول اساسی هستی شناسی در عرفان ابن عربی، پژوهش‌های فلسفی- کلامی، فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه قم، 11(3-4)، 194-176.
  7. جلیلی، رضا. (1399). تحلیل انتقادی دیدگاه ابن‌تیمیه دربارۀ وجودشناسی عرفانی، مجلۀ علمی-پژوهشی جاودان خرد، 38، 92-63.
  8. جنگجو، محسن. (1395). وجودشناسی عرفانی به روایت شیخ احمد سرهندی، پژوهش‌های هستی‌شناختی دوفصلنامۀ علمی-پژوهشی، 5(9)، 102-81.
  9. چیتیک، ویلیام. (1389). درآمدی بر تصوف، ترجمۀ محمدرضا رجبی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان.
  10. خواجه‌گیر، علیرضا؛ حیدری، سروناز. (1399). معناشناسی حضرات خمس در عرفان اسلامی و تری کایه در مهایانه بودایی، دوفصلنامۀ مطالعات شبه‌قاره، 12(39)، 35-54.
  11. دانشور، سیدعلی. (1387). آشنایی با کلیات علوم اسلامی، تهران: دانشگاه پیام نور.
  12. دبیران، حکیمه. (1385). پژوهشی در مکتوبات شرف‌الدین منیری، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، 14(52-53)، 45-65.
  13. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1344). ارزش میراث صوفیه، تهران: انتشارات آریا.
  14. سرهندی (امام ربانی)، احمد. (1383). مکتوبات امام ربانی (سه جلدی) مقدمه، تصحیح و تعلیق حسن زارعی و ایوب گنجی، زاهدان: انتشارات صدیقی.
  15. شریفیان، مهدی؛ احمدی میثم. (1395). نقد و بررسی دیدگاه‌های ابن عربی از منظر شیخ احمد سِرهندی، پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)، 10(2)، 19-42.
  16. شیرازی، صدرالدین محمد. (1981). الحکمت المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دارالاحیاء التراث العربیه.
  17. عباسی، ابن الحسن. (2003). الامذهبیه، تعریب ولی‌خان مظفر، کراچی: المکتبة الفاروقیه.
  18. عثمانی، علامه محمدتقی. (2006). فتح الملهم، دمشق: دارالقلم.
  19. عفیفی، ابوالعلاء. (1380). شرحی بر فصوص الحکم، ترجمۀ نصرالله حکمت، تهران: انتشارات الهام.
  20. علمی، قربان؛ باغستانی، مرضیه؛ فتحی، معصومه. (1394). سیروسلوک عرفانی در اندیشه شیخ احمد سرهندی، مطالعات شبه‌قاره، 7(25)، 45-68.
  21. قمشه‌ای، محمدرضا. (1378). مجموعه آثار محمدرضا القمشه‌ای حکیم صهبا، اصفهان: کانون پرورش.
  22. قونوی، صدرالدین. (2010). مفتاح الغیب، چاپ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  23. قیصری. (1375). شرح فصوص الحکم، تصحیح و تعلیق سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  24. کربلایى، مرتضى. (1399). وحدت جود یا وحدت شهود ابن عربی از نگاه علاءالدوله سمنانى، سید محمد گیسودراز و شیخ احمد سرهندی، تهران: مدسه عالی شهید مطهری.
  25. مجتبایی، فتح‌الله. (1375). احمد سرهندی، مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، جلد 6. تهران: دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، 48-58.
  26. ندوی، ابوالحسن. (1383). تاریخ دعوت و اصلاح، ترجمۀ محمدقاسم قاسمی، زاهدان: انتشارات صدیقی.
  27. واحدجوان، وحید. (1397). وحدت وجود در عرفان اسلامی، قم: انتشارات قائم آل محمد.
  28. یزدان‌پناه، سید یدالله. (1389). مبانی و اصول عرفان نظری، نگارش سید عطا انزلی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 54
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب