دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات27
تعداد شماره‌ها589
تعداد مقالات6,026
تعداد مشاهده مقاله8,849,521
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,834,226
کلاهدوزها, پرستو, عابدیها, حمید. (1401). گفتمان اصلاح دینی در شبه‌قاره هند قرن نوزدهم (سر سیّد احمد خان). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 14(43), 189-212. doi: 10.22111/jsr.2021.28057.1877
پرستو کلاهدوزها; حمید عابدیها. "گفتمان اصلاح دینی در شبه‌قاره هند قرن نوزدهم (سر سیّد احمد خان)". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 14, 43, 1401, 189-212. doi: 10.22111/jsr.2021.28057.1877
کلاهدوزها, پرستو, عابدیها, حمید. (1401). 'گفتمان اصلاح دینی در شبه‌قاره هند قرن نوزدهم (سر سیّد احمد خان)', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 14(43), pp. 189-212. doi: 10.22111/jsr.2021.28057.1877
کلاهدوزها, پرستو, عابدیها, حمید. گفتمان اصلاح دینی در شبه‌قاره هند قرن نوزدهم (سر سیّد احمد خان). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1401; 14(43): 189-212. doi: 10.22111/jsr.2021.28057.1877

گفتمان اصلاح دینی در شبه‌قاره هند قرن نوزدهم (سر سیّد احمد خان)

مطالعات شبه قاره
دوره 14، شماره 43، مهر 1401، صفحه 189-212  XML اصل مقاله (654.18 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2021.28057.1877
نویسندگان
پرستو کلاهدوزها email 1؛ حمید عابدیها2
1استادیار تاریخ اسلام، دانشگاه دانش البرز قزوین، ایران
2استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور قزوین، ایران
چکیده
از آنجا که جریان اصلاح‌طلبی اسلامی برآن است تا تفسیری نوین از مبانی دینی، متناسب با مقتضیات زمان و مکان ارائه دهد تا آن را از گزند انحطاط و انحراف رهایی بخشد، این گفتمان همواره در بین نواندیشان دینی و احیاگران مذهبیِ اقصی‌نقاط جهان اسلام از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بوده است. منتها، گوناگونیِ رویکردها و راهکارهای این مصلحان، بی‌شک ضمن متأثرشدن از فرایندهای متفاوت فکری-عملی آن‌ها، به متفاوت‌بودن ساختار سیاسی-اجتماعی محل زایش و تکامل بینش آن‌ها نیز بازمی‌گردد. با این وصف، سید احمدخان، دگراندیشِ قرن نوزدهم شبه‌قاره، در دورانی می‌زیست که این منطقۀ جغرافیایی از لحاظ سیاسی، شدیداً تحت حاکمیت استعمار بریتانیا به سر می‌برد و از حیث عقیدتی نیز مسلمین هند در‌ قهقرای تفکرات دینی قرار داشتند. این شرایط بحرانی موجب شد تا وی به تحولی عمیق در باورهای عقیدتی و رفتارهای سیاسی مسلمانان بیندیشد و پیشرفت علمی آنان را بنیادی‌ترین راه نجاتشان از عقب‌ماندگی بداند. او در کنار ارائۀ برنامه‌های مختلف خویش، ارتباط سازش‌مدارانه با غرب را نیز تجویز می‌کرد و این مهم‌ترین علت مخالفت جدی جامعۀ سنتی-مذهبی با شیوۀ اصلاحی وی بود.
نوشتار حاضر می‌کوشد با طرح این سؤال که رویکردها و راهکارهای مصلحانۀ سید احمدخان چه تأثیراتی در بازسازی تفکر دینی مسلمانان هند داشت؟ با استفاده از روشی توصیفی-تحلیلی، ضمن آشنایی با وضعیت مسلمانان آن روز، به بررسی تفکرات و اقدامات سید احمدخان در راستای برون‌رفت جامعۀ اسلامی هند از جمود و تحجّر بپردازد.
 
کلیدواژه‌ها
اسلام؛ شبه‌قاره هند؛ قرن نوزدهم؛ گفتمان اصلاح‌طلبی؛ سر سید احمدخان
مراجع
  1. قرآن‌کریم
  2. نهج‌البلاغه
  3. احمد، عزیز. (1367). تاریخ تفکراسلامی در هند، ترجمۀ نقی لطفی و محمدجعفر یاحقی، تهران: انتشارات کیهان.
  4. احمدبت، بشیر. (1390). بررسی دلایل انحطاط تفکر اسلامی و راه‌های احیای آن در اندیشه‌های استاد مطهری و اقبال لاهوری، مجلۀ اندیشۀ تقریب، 27، 58-39.
  5. اسپیر، پرسیوال. (1387). تاریخ هند، ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده، قم: نشر ادیان.
  6. اسدآبادی، سید جمال‌الدین. (1358). مقالات جمالیه، گردآوری: لطف‌الله اسدآبادی، تهران: نشر طلوع آزادی.
  7. امین، احمد. (1376). پیشگامان مسلمان تجددگرایی در عصر جدید، ترجمۀ حسن یوسفی اشکوری، تهران: علمی‌ و فرهنگی.
  8. بازرگان، مهدی. (بی‌تا). آزادی هند، تهران: نشر امید.
  9. پیترز، رادولف. (1365). اسلام و استعمار (جهاد در عصرحاضر)، مترجم: محمد خرقانی، مشهد: موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس.
  10. تاراچند. (1374). تأثیر اسلام در فرهنگ هند، ترجمۀ علی پیرنیا و عزالدین عثمانی، تهران: انتشارات پاژنگ.
  11. ثبوت، علی‌اکبر. (1372). نگاهی به تفسیر سر سید احمد خان، نشریۀ نامۀ فرهنگ، ۹، ۸۷-۷۴.
  12. جمشیدی بروجردی، محمدتقی. (1379). ملی‌‌گرایی هندو، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
  13. جهان‌بین، اسماعیل؛ مهدوی، سید بسم‌الله. (1390). راهکارهای سر سید احمدخان برای حل بحران عقب‌ماندگی جوامع اسلامی شبه‌قاره، مجلۀ سخن تاریخ، 15، 124-103.
  14. حالی، مولانا الطاف حسین. (1990). حیات جاوید، جی کی آفسیت پریس جامع مسجد دهلی، ترقی اردو بیورو، نئی دهلی.
  15. حامد، رضیه؛ رفعت سلطان. (2002). علیگره میراچمن، دهلی: ناشر، بهارت آفیست دهلی.
  16. حائری، عبدالهادی. (1374). آزادی‌های سیاسی و اجتماعی از دیدگاه اندیشه‌گران، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  17. حسینی، محمدعلی. (1351). سید احمدخان پیشتاز در بیداری مسلمانان شبه‌قاره، مجلۀ هلال، 122، 9-12.
  18. حلبی، علی‌‌اصغر. (1374). تاریخ نهضت‌های دینی-سیاسی معاصر، تهران: انتشارات بهبهانی.
  19. خامنه‌‌ای، سید علی. (1347). مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان، تهران: انتشارات آسیا.
  20. خواجه پیری، مهدی. (1383). تفاوت‌های فکری سید جمال‌الدین اسدآبادی با سر سید احمدخان، مجموعه مقالات بزرگداشت سید جمال‌الدین، تهران مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 43-31.
  21. دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی. (1367). زیر نظر محمد کاظم بجنودی، جلد ۸، مقالۀ فرامرز حاج منوچهری، ۳۳۷۹.
  22. رحیم اف، افضل‌الدین. (1390). بررسی و نقد اندیشه‌های اجتماعی، سیاسی و دینی سرسیداحمدخان هندی، مجلۀ پیام مبلغ، 6، 88-59.
  23. رشاد، علی‌اکبر. (1384). احیای دین و اصلاح دین‌داری، مجلۀ قبسات، 22، 3-8.
  24. زنگنه، پیمان؛ خسروی زارگز، مسلم. (1396). واکاوی تأثیر ساخت قدرت سیاسی هندوستان بر اندیشۀ سید احمدخان هندی، نشریۀ مطالعات شبه‌قاره، 33، ۹۰-۶۹.
  25. شیّال، جمال‌‌الدین. (1383). نهضت‌های اصلاحی شبه‌‌قاره‌‌ هند، ترجمه، تصحیح و نگارش غلامحسین جهان‌‌تیغ، زاهدان، به کوشش مؤسسۀ هفت اقلیم شرق.
  26. صاحبی، محمدجواد. (1367). اندیشۀ اصلاحی در نهضت‌های اسلامی، تهران: مؤسسۀ کیهان.
  27. صاحبی، محمدجواد. (1381). سرچشمه‌‌های نواندیشی دینی، قم: انتشارات احیاگر.
  28. عطایی، عبدالله. (1393). بررسی تطبیقی اندیشه‌های اصلاحی سید جمال‌الدین اسدآبادی و سید احمدخان، مجلۀ شبه‌قاره (ویژۀ فرهنگستان)، 3، 198-181.
  29. عنایت، حمید. (1389). سیری در اندیشۀ سیاسی عرب، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
  30. فتحپوری، داکتر محمد اسماعیل آزاد. (1996). ندوه العلما: محرّک و بانی، مطبع: خواجهع پریس جامع مسجد، دهلی.
  31. فیاض، محمدصادق. (1386). ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻘﻴﻪ ﻣﺪاراﺗﻲ؛ ﻳﻜﻲ از راﻫﻜﺎرﻫﺎی اﻧﺴﺠﺎم اﺳﻼﻣﻲ در ﻓﻘﻪ ﺷﻴﻌﻪ، نشریۀ سفیر، 1(4)، 21-48.
  32. گلی، مهرناز. (1394). نقد و بررسی دیدگاه سید احمد خان هندی در مورد معجزه، مطالعات شبه‌قاره، 2۲، 69-92.
  33. ماسئیان، اوانس. (1372). شورش هندوستان، به اهتمام صفاالدین تبرائیان، تهران: انتشارات نیلوفر.
  34. مشیرالحسن. (1367). جنبش اسلامی و گرایش‌های قومی در مستعمرة هند، ترجمۀ حسن لاهوتی، تهران: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  35. مطهری، مرتضی. (1377). بررسی‌ اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد سالۀ اخیر، تهران: انتشارات صدرا.
  36. مکّی، داکتر مختار احمد. (2006). تحریک آزادی کی نمائنده مسلم مجاهدین، دهلی: ناشر بهارت آفیست پریس.
  37. موثقی، احمد. (1374). جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، چاپ مهر.
  38. میرعبداللهی، سید باقر. (1385). تفسیر علمی قرآن/ تعاریف دلایل و نقدها، مجلۀ خردنامۀ همشهری، 4، ۲۳-۲۰.
  39. ناصرخان، محمد. (2016). سر سید نمبر، دهلی نو: ناشر فرید بک دپو.
  40. نصیری، منصور. (1380). زمینه‌های تاریخی و سیر اندیشۀ اصلاح‌گرایی دینی سید جمال‌الدین اسدآبادی، فصلنامۀ معرفت، 51، ۷۵-۶۶.
  41. نظامی، خلیق احمد. (1377). سر سید احمدخان (مؤسس دانشگاه علیگره اسلامی)، ترجمۀ توفیق سبحانی، مجلۀ نامۀ پارسی، 3(8)، 210-194.
  42. نقوی، نورالحسن. (بی‌تا). فکر و نظر ناموران علی گره، ناشر: مسلم یورینورسیتی علی گره.
  43. النمر، النعیم ذاکر. (2012). آزادی هندکی جد و جهد مین مسلمانون کاحصه، لکهنو: دارالعلوم ندوه العلما.
  44. النمر، داکترعبدالمنعم. (1981). تاریخ الاسلام فی الهند، بیروت: المؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع.
  45. نهرو، جواهر لعل. (1382). نگاهی به تاریخ جهان، ترجمۀ محمود تفضلی، سه جلدی، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
  46. هاردی، پیتر. (1369). مسلمانان هند بریتانیا، ترجمۀ حسن لاهوتی، مشهد: آستان قدس رضوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
  47. هندی، سید احمدخان. (1901). تصفیة‌‌العقاید، دهلی.
  48. هندی، سید احمدخان. (بی‌تا). تفسیر‌‌‌القرآن‌ هوی الهدی و الفرقان، ترجمۀ محمدتقی ‌‌فخر داعی‌‌گیلانی، تهران: نشر آفتاب.
  49. هندی، سیداحمدخان. (1962). مقالات سرسید، جلد 1، لاهور.
  50. وحید، اختر. (1370). سر سید احمدخان و اندیشۀ دینی، ترجمۀ رسول جعفریان، مجلۀ تاریخ و فرهنگ معاصر، 1(1)، 26-31.
  51. وول، جان. (1373). واکنش مسلمانان در برابر استعمار، ترجمۀ بیژن بهداروند، مجلۀ کیهان فرهنگی، 114، 32-35.
  52. Ahmad, Ali. (2007). Sir Syed Ahmad Khan on Education, India, Aligarh Muslim University.
  53. Ayubi, Nazih. (1994). Political Islam: religion and oplitics in the Arab world, ‎London: Routledge.
  54. Begum, Rehmani. (1985). Sir Syed Ahmad Khan the politics of Education Reform, Lahore.
  55. Hasan, Imtiaz. (1951). Islamic Movements in India, Bombay: Gupta Press.
  56. Hillal Dessouki, Ali. E. (1987). Islamic Modernism IN; The Encyclopedia of Religion, Mircea Eliade, Vol. 10, New York.
  57. Lelyveld, David. (2003). Aligarh’s First-Generation Muslim Solidarity in British India, Oxford.
  58. Nizami, Khaleq Ahmad. (2009). History of the Aligarh Muslim University, Dehlli.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 45
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 39


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب