دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات29
تعداد شماره‌ها643
تعداد مقالات6,317
تعداد مشاهده مقاله9,873,502
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,468,616
رییسی, آسیه, علامی, ذوالفقار. (1401). هم سانی یا دگرسانی دو اهرم عشق در غزلیات مولانا و سعدی. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 20(39), 135-156. doi: 10.22111/jllr.2021.28507.2452
آسیه رییسی; ذوالفقار علامی. "هم سانی یا دگرسانی دو اهرم عشق در غزلیات مولانا و سعدی". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 20, 39, 1401, 135-156. doi: 10.22111/jllr.2021.28507.2452
رییسی, آسیه, علامی, ذوالفقار. (1401). 'هم سانی یا دگرسانی دو اهرم عشق در غزلیات مولانا و سعدی', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 20(39), pp. 135-156. doi: 10.22111/jllr.2021.28507.2452
رییسی, آسیه, علامی, ذوالفقار. هم سانی یا دگرسانی دو اهرم عشق در غزلیات مولانا و سعدی. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1401; 20(39): 135-156. doi: 10.22111/jllr.2021.28507.2452

هم سانی یا دگرسانی دو اهرم عشق در غزلیات مولانا و سعدی

پژوهشنامه ادب غنایی
دوره 20، شماره 39، مهر 1401، صفحه 135-156    اصل مقاله (1.23 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2021.28507.2452
نویسندگان
آسیه رییسی1؛ ذوالفقار علامی2
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا.تهران.ایران
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا.تهران.ایران.
چکیده
یافتن نقاط اشتراک و اختلاف بین عاشق و معشوق (دو اهرم عشق) ‌‌در دیوان شاعران مختلف به شناخت بیشتر جهان‌بینی و معیارهای زیباشناسانة ‌آن‌ها کمک می‌کند. در این مقاله با روش تحلیل مقایسه­ای و با استفاده از ابزار کتابخانه­ای، ویژگی­های گوناگون عاشق و معشوق در پنجاه غزل از سعدی و پنجاه غزل از مولانا استخراج شده است. بر اساس آن، گونه‌های مختلف معاشیق دسته‌بندی و در آخر اشتراکات و اختلافات نگاه دو شاعر بررسی شده ‌است. یافته‌ها در پی اثبات یا ردِ علمی برخی از فرضیه‌هایی است که پیشتر وجود داشته‌اند؛ فرضیاتی چون دست‌نیافتنی بودن معشوق سعدی، شخصی‌تر بودن عشق در غزلیات او، ثابت قدم‌تر بودن مولانا در استغراق اثبات شده است؛ همچنین این نکته که جمال، شرط اولیة عاشقی سعدی اما برای مولانا نتیجة عشق است و ویژگی‌‌های عاشق و معشوق در غزلیات متفاوت (عاشقانه/عارفانه) یک شاعر به هم شبیه­تر هستند تا گونة مشابهش در غزل شاعر دیگر. این یافته‌ها که ریشه در آرای عرفانی مولانا و جمال‌شناسی سعدی دارد بر تفاوت بنیادی جهان‌بینی دو شاعر صحه می‌گذارد. از دیگر تفاوت‌ها می‌توان به اختلاف موضعشان در برابر هردو نوع عشق حقیقی و مجازی، چگونگی توصیف معشوق، میزان قدرت عاشق در موقعیت عاشقانه و احساسات او اشاره کرد.
 
کلیدواژه‌ها
عاشق؛ معشوق؛ مولانا؛ سعدی؛ غزل
مراجع
منابع

  1. انوری، حسن، 1390، گزیده غزلیات سعدی، تهران: قطره.
  2. براتی، علی، 1392، سیرت و صورت عشاق در غزلیات سعدی و ابن فارض، پایان نامه ارشد، زاهدان: دانشگاه آزاد.
  3. برزگر خالقی، محمدرضا و تورج عقدایی، 1386، شرح غزل­های سعدی، تهران: زوار.
  4. پورجوادی، نصرالله، 1393، عهد الست، تهران: فرهنگ معاصر.
  5. پورنامداریان، تقی، 1380، در سایه آفتاب، تهران، سخن.
  6. چیتیک، ویلیام، 1382، راه عرفانی عشق و تعالیم معنوی مولوی، شهاب­الدین عباسی، تهران: پیکان.
  7. حمیدیان، سعید، 1383، سعدی در غزل، تهران: نشر قطره.
  8. روان فرهادی، عبدالغفور، 1372، معنی عشق نزد مولانا، تهران: اساطیر.
  9. زرین­کوب، عبدالحسین، 1364، سر نی، تهران: علمی.
  10. زرین­کوب، عبدالحسین، 1371، سیری در شعر فارسی، تهران: علمی.
  11. ستاری، جلال، 1374، عشق صوفیانه، تهران: مرکز.
  12. سعدی، شیخ مصلح­الدین، 1386، کلیات سعدی، به اهتمام محمد فروغی، تهران: نشر زوار.
  13. شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1384، گزیده غزلیات شمس، تهران: امیرکبیر.
  14. شمیسا، سیروس، 1362، سیر غزل در شعر فارسی از آغاز تا امروز، تهران: فردوسی.
  15. شیمل، آن ماری،1367، شکوه شمس، ترجمه حسن لاهوتی، تهران: علمی و فرهنگی.
  16. کرمی، محمدحسن و محمد مرادی، بررسی سیمای معشوق در غزلیات انوری، پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان،1389، شماره پانزدهم، صص99-118، پاییز و زمستان.
  17. لویزان، لئونارد، 1384، میراث تصوف، ترجمه مجدالدین کیوانی، تهران: نشر مرکز.
  18. ماسه، هانری، 1364، تحقیق درباره سعدی، محمد حسن اردبیلی و غلامحسین یوسفی، تهران: نشر توس.
  19. محمدی آسیابادی، علی، 1387، هرمنوتیک و نمادپردازی در غزلیات شمس، تهران: سخن.
  20. مختارپور قهرودی، علیرضا، 1378، عشق در منظومه­ی شمسی، تهران: امیرکبیر.
  21. مرتضوی، منوچهر، 1384، مکتب حافظ (مقدمه­ای بر حافظ شناسی)، تبریز: انتشارات ستوده.
  22. مولوی، جلال الدین، 1385، مثنوی معنوی، به تصحیح نیکلسون، تهران: امیرکبیر.
  23. مولوی، جلال­الدین، 1378، کلیات شمس، با تصحیحات و حواشی بدیع الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر.
  24. مولوی، جلال­الدین، 1360، گزیده غزلیات شمس، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران:سخن پارسی.
  25. نصرتی، عبدالله و راضیه بهرامی،1395، بررسی تطبیقی عشق در غزلیات مولانا، سعدی و حافظ، فصلنامه بهارستان سخن، ش34. صص1-24، زمستان.
  26. ولی­زاده پاشا، لیلا، 1375، نقد و بررسی شخصیت­ها و مکان­های عرفانی در غزلیات سعدی با توجه به آثار دیگر سعدی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 167
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 120


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب