دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات30
تعداد شماره‌ها691
تعداد مقالات6,782
تعداد مشاهده مقاله11,081,263
تعداد دریافت فایل اصل مقاله7,478,925
زمانی, فاطمه, سیف, عبدالرضا. (1401). جامعه‌شناسی غزلیات انوری و سعدی با رویکرد زبان‌شناسی نقش گرای هلیدی. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 20(39), 157-174. doi: 10.22111/jllr.2021.24724.2273
فاطمه زمانی; عبدالرضا سیف. "جامعه‌شناسی غزلیات انوری و سعدی با رویکرد زبان‌شناسی نقش گرای هلیدی". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 20, 39, 1401, 157-174. doi: 10.22111/jllr.2021.24724.2273
زمانی, فاطمه, سیف, عبدالرضا. (1401). 'جامعه‌شناسی غزلیات انوری و سعدی با رویکرد زبان‌شناسی نقش گرای هلیدی', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 20(39), pp. 157-174. doi: 10.22111/jllr.2021.24724.2273
زمانی, فاطمه, سیف, عبدالرضا. جامعه‌شناسی غزلیات انوری و سعدی با رویکرد زبان‌شناسی نقش گرای هلیدی. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1401; 20(39): 157-174. doi: 10.22111/jllr.2021.24724.2273

جامعه‌شناسی غزلیات انوری و سعدی با رویکرد زبان‌شناسی نقش گرای هلیدی

پژوهشنامه ادب غنایی
دوره 20، شماره 39، مهر 1401، صفحه 157-174    اصل مقاله (1.14 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2021.24724.2273
نویسندگان
فاطمه زمانی* 1؛ عبدالرضا سیف2
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران.
2استادگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران. تهران. ایران
چکیده
انوری ابیوردی و سعدی شیرازی از غزلسرایان برجستة سدة 6 و 7 ه.ق در عرصة غزلیات عاشقانه­اند که وجود فاصله یک صد ساله بین آن دو  بررسی غزلیاتشان را از منظر جامعه­شناسی حائز اهمیت می­سازد. در مقاله حاضر با تکیه بر رویکرد زبان­شناسی نقشگرای هلیدی که برای زبان نقش مهمی در بازنمایی جهان واقع و پدیده­های اجتماعی قائل است، تحولات معنایی غزلیات انوری و سعدی ­و نحوة انعکاس بافت موقعیتی فردی و اجتماعی آنان در ساختار غزل، موضوع تحقیق قرار گرفته­است. بنابراین، پرسش اصلی تحقیق حاضر این است که انواع فعل در غزلیات سعدی و انوری چه تحولات اجتماعی و فرهنگی را منعکس می­سازد. بدین منظور، برمبنای روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر نظام گذرایی فعل در زبان­شناسی نقشگرا، بسامد هر یک از فرآیند­های فعلی - شامل رابطه­ای، مادی، وجودی، کلامی، رفتاری و ذهنی- را در 100 غزل آغازین دیوان هر یک از دو شاعر مذکور استخراج کرده و نوع کارکرد هر فرآیند در پیوند با نقش بینافردی و گسترة متنی هر یک با یکدیگر مقایسه شده­است. نتیجة این بررسی نشان می­دهد که غزلیات انوری غالباً مبتنی بر تجارب عاشقانه شخصی و به تمام معنا غزل است، حال آن که غزل سعدی دارای معانی و مفاهیم گوناگون فردی، اجتماعی، اخلاقی و تربیتی است که به شیوة ضمنی در سطوح استعاری، تمثیلی و کنایی زبان نمود پیدا کرده­است.
 
کلیدواژه‌ها
انوری؛ سعدی؛ جامعه­شناسی غزل؛ فرایندهای فعلی؛ زبان­شناسی نقشگرا
مراجع
 

  1. آقاگلزاده، فردوس و همکاران، 1390، سبک شناسی داستان براساس فعل: رویکرد نقشگرا، فصلنامة بهار ادب، سال چهارم، شمارة اول، صص 254- 243.
  2. امیرخانلو، معصومه، 1394، سبک­شناسی غزلیات حافظ براساس فعل، رویکرد نقشگرا، مجله ادب فارسی، سال 5، شمارة 2، پاییز و زمستان. صص 169- 186.
  3. انوری، اوحد الدین محمد بن محمد، 1364، دیوان انوری. تصحیح و مقدمه سعید نفیسی، چاپ سوم، انتشارات پیروز.
  4. ایشانی، طاهره و نرگس نظیف، 1394، بررسی و تحلیل سبک­شناختی فعل در غزلیات تعلیمی سعدی با رویکرد زبان­شناسی نقشگرا، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، دوره : 7 شماره: 25، صفحه:85 –
  5. حسن­لی، کاووس،1380، فرهنگ سعدی‌پژوهی. شیراز: انتشارات بنیاد فارس‌شناسی و مرکز سعدی‌شناسی.
  6. خرمشاهی، بهاءالدین، 1371، حافظ­نامه. تهران: علمی و فرهنگی.
  7. دبیر مقدم، محمد،1392، رده­­شناسی زبان­های ایرانی. دو جلد. تهران: سمت.
  8. دشتی، علی، 1383، قلمرو سعدی. تهران: امیرکبیر، 1381.
  9. رستگار فسایی، منصور، شیراز نماد فرهنگی سعدی. مجله سعدی­شناسی.
  10. سعدی، مصلح­الدین 1385، کلیات سعدی. تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: هرمس.
  11. شمیسا، سیروس، 1362، سیر غزل در شعر فارسی (از آغاز تا امروز). تهران: علم.
  12. صبور، داریوش، 1364، آفاق غزل فارسی. چاپ دوم، تهران: زوار.
  13. عبادیان، محمود، 1372، تکوین غزل و نقش سعدی، تهران: هوش و ابتکار.
  14. محجوب، محمدجعفر،1350، سبک خراسانی در شعر فارسی. تهران: فردوس.
  15. مشهور، پروین دخت و محمد فقیری،1394، بررسی انواع فرایند­های نقش اندیشگانی در غزلیات سعدی، پژوهشنامه ادب غنایی، دوره 13، شماره 25، صفحه 168- 153.
  16. معتقد، احسان، 1326، سعدی چه می­گوید، تهران: مطبوعات.
  17. مهاجر، مهران و محمد نبوی، 1393، به سوی زبان­شناسی شعر، تهران: آگه.
  18. Halliday, M. A. K & Hassan,1989, Ruqaiya; Language, Context and Text: Aspects of Language in a Social Semiotic Perspective, Oxford University Press, Oxford.
  19. Halliday, M. A. K, 2004, An introduction to Functional Grammar, London, Edward Arnold.
  20. Leech, Geoffrey N. and Short, Micheal.1981, H, Style in fiction: a linguistic introduction to English fictional prose.
  21. Simpson, p, 2004, Stylistics: A Resource Book for Students (Routledge English Language Introductions). London: Routledge.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 371
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 402


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب