تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 612 |
تعداد مقالات | 6,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,356,749 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,107,752 |
اثربخشی برنامه آموزشی سازگاری اجتماعی بر ادراک شایستگی، اشتیاق تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانشآموزان پسر | ||
مجله مطالعات روانشناسی تربیتی | ||
مقاله 7، دوره 19، شماره 48، بهمن 1401، صفحه 131-115 اصل مقاله (758.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jeps.2023.7421 | ||
نویسندگان | ||
حسن شفیعی* 1؛ محمد صالح رستمی2 | ||
1استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
2کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی سازگاری اجتماعی بر ادراک شایستگی، اشتیاق تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانشآموزان پسر انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشآموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر سقز که تعداد آنها بر اساس اعلام نظر آموزشوپرورش (2300N=) در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که از طریق روش نمونهگیری در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب گردید و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. ابزار اندازهگیری در این پژوهش پرسشنامههای ادراک شایستگی (هارتر، 1982) اشتیاق تحصیلی (فردریکز، بلومنفیلد و پاریس، 2004) و احساس تعلق به مدرسه (بری، بتی و وات، 2005) بودند. دانشآموزان گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقهای و به مدت 5 هفته متوالی (هر هفته 2 جلسه) تحت آموزش برنامه سازگاری اجتماعی (نجاری، جدیدی، مرادی و کریمی، 1397) قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخلهای دریافت نکرد. دادههای بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش برنامة سازگاری اجتماعی تأثیر معناداری برافزایش ادراک شایستگی (048/0p=)، اشتیاق تحصیلی (049/0p=) و احساس تعلق به مدرسه (040/0p=) در دانشآموزان پسر دارد. درمجموع نتایج حاکی از اثربخش بودن برنامه سازگاری اجتماعی بهعنوان یک روش مؤثر در افزایش ادراک شایستگی، اشتیاق تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانشآموزان پسر بود. لذا پیشنهاد میشود که این برنامه توسط متولیان آموزشوپرورش و نهادهای تربیتی جهت طراحی برنامههای آموزشی پیشگیرانه و بهبود دستاوردهای آموزشی مورداستفاده قرار بگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
برنامه آموزشی سازگاری اجتماعی؛ ادراک شایستگی؛ اشتیاق تحصیلی؛ احساس تعلق به مدرسه | ||
مراجع | ||
احمدپور، روژینا؛ آرمند، محمد و نجاری، مسعود. (1399). اثربخشی برنامة آموزشی سازگاری اجتماعی بر سرزندگی تحصیلی، هویت تحصیلی و انعطافپذیری شناختی دانشآموزان دختر شهر بوکان. فصلنامه علمی روانشناسی فرهنگی، 4(2)، 74-90.
انجمنی، سید ابراهیم و زادیونس، صیاد. (1395). تعیین نقش تابآوری، هوش هیجانی و خودکنترلی در پیشبینی سازگاری دانشآموزان مقیم مراکز شبانهروزی تحت پوشش بهزیستی استان گیلان. دومین همایش ملی روانشناسی مدرسه، اردبیل، دانشگاه محقق اردبیلی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. 99-109.
باقری، قدرت اله؛ غضنفری، احمد و نیکدل، فریبرز. (1398). بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه اشتیاق تحصیلی فردریکز در دانشآموزان مقطع متوسطه دوم. فصلنامه علمی پژوهشی روانسنجی، 7(28)، 23-42.
بشکار، مسلم؛ نیکمنش، زهرا و کهرازئی، فرهاد. (1400). اثربخشی آموزش مثبتنگری بر ادراک شایستگی و کیفیت زندگی دانشآموزان. مجله علمی پژوهان، ۱۹ (۴)، ۶۷- ۵۹.
پیری، موسی؛ شاهی، افسانه؛ برقی، عیسی. (1398). رابطه کیفیت تجارب یادگیری دانشآموزان در احساس تعلق به مدرسه با نقش واسطهای نگرش به برنامه درسی. مطالعات برنامه درسی، 14(53)، 55-76.
جوادی علمی، لیلا؛ اسدزاده، حسن؛ دلاور، علی و درتاج، فریبرز. (1399). مدلیابی روابط ساختاری اشتیاق تحصیلی دانشجویان بر اساس تدریس تحولآفرین، خودکارآمدی تحصیلی با میانجیگری نقش سرزندگی تحصیلی. دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 8(14)، 1-19.
حسینآبادی، جعفر؛ ناستی زایی، ناصر. (1401). اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بین فردی بر امید به تحصیل و احساس تعلق به مدرسه. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 19(47)، 52-33.
خرمایی، فرهاد، اکبری، عباس، صبری، مصطفی و نیرومند، حسین. (1397). پیشبینی شادکامی بر اساس ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده با واسطهگری تابآوری در دانشآموزان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 12(21)، 63-82.
خلج زاده، مهدیه؛ هاشمی، نظام. (1398). اثربخشی آموزش خود شفقت ورزی بر ادراک شایستگی و انعطاف پذیری روانشناختی دختران بد سرپرست. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 15(54)، 1-32.
درستکارمقدم، حسین؛ درتاج، فریبرز؛ فرخی، نورعلی. (1400). نقش میانجیگری اشتیاق تحصیلی در رابطۀ علّی سبکهای دلبستگی با فرسودگی تحصیلی دانشجویان. دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 12(1)، 185-168.
رشیدی، علی؛ زندی، فرزاد؛ یاراحمدی، یحیی و اکبری، مریم. (1400). اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر اشتیاق تحصیلی بر رفتارهای خودشکن تحصیلی دانشآموزان دوره دوم متوسطه ایوان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 15(1)، 9-23.
سربی، محمدحسین؛ بقائی پور، لیلا؛ نصیری زاده، محمد جمال؛ کهدویی، سمیه. (1396). تدوین مدل خوشبینی دانشآموزان بر اساس باورهای فراشناخت و ادراک شایستگی. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 14(27)، 137-160.
صفار حمیدی، الناز. (1395). اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر ادراک شایستگی و مهارتهای اجتماعی کودکان بد سرپرست و بیسرپرست شهر رشت. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
عیسی زاده، فاطمه؛ حیدری، شیما؛ آقاجانبکلو، سوسن و صفاری نیا، مجید. (1398). بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر بهبود سازگاری اجتماعی و سرمایه روانشناختی در افراد دارای اختلال هویت جنسی. پژوهشهای روانشناسی اجتماعی، 8(38)، 101-116.
عنایتی شبکلایی، مریم؛ عنایتی شبکلایی، مائده. ط(1400). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سازگاری اجتماعی و خود نظم دهی تحصیلی دانشآموزان دارای اختلال یادگیری خاص. دو فصلنامه مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان، ۲ (۱)، ۲۶۵-۲۵۶.
فارسی جانی، نیلوفر؛ بشارت، محمدعلی و مقدم زاده، علی. (1401). پیشبینی سازگاری اجتماعی بر اساس سبکهای دلبستگی و راهبردهای نظم دهی شناختی هیجان. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، ۲۱ (۱۰۹)، 71-88.
فاروقی، پریا؛ پورشالچی، حسام؛ اسمخانی اکبری نژاد، هادی. (1399). نقش احساس تعلق به مدرسه در پیشبینی اشتیاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانشآموزان. رفاه اجتماعی، ۲۰ (۷۸)، ۲۰۰-۱۸۱.
کریمی، جعفر و قصابی، صمد. (1401). اثربخشی برنامهی آموزشی سازگاری اجتماعی بر دلزدگی تحصیلی و درگیری تحصیلی دانشآموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر سقز. پایاننامه کارشناسی ارشد. مؤسسه آموزش عالی سراج. تبریز.
مام قادری، کامران؛ خضرنژاد، علی؛ شریفزاده، سید شهریار و ساتوری، فاروق. (1399). اثربخشی برنامهی سازگاری اجتماعی بر کاهش افسردگی و ارتقاء تابآوری سربازان وظیفه. نشریه علمی دانش انتظامی آذربایجان غربی، 13(49)، 63-74.
مکیان، راضیه، کلانتر کوشه، سید محمد. (1394). ویژگیهای احساس روانسنجی پرسشنامه احساس تعلق به مدرسه و ارتباط آن با فرسودگی تحصیلی و انگیزه پیشرفت در میان دانشآموزان شهر تهران. فصلنامه اندازهگیری تربیتی، 5(2)، 120-129.
ملاحسینی، امیرهوشنگ؛ نادی، محمدعلی؛ سجادیان، ایلناز. (1401). اثربخشی آموزش رفتارهای اجتماعی مطلوب تحصیلی بر اشتیاق و پایستگی تحصیلی دانشآموزان پسر دورة متوسطة دوم. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 11(1)، 145-167.
نامدار، امیر؛ کریمی، سارا؛ ضیائی، گیتی و عباسی، نازنین زهرا. (1399). تأثیر آموزش مشاوره تحصیلی گروهی بر احساس تعلق به مدرسه و اشتیاق تحصیلی دانشآموزان. رویش روانشناسی، ۹ (۷)، ۸۴- ۷۷.
نجاری، مسعود؛ جدیدی، هوشنگ؛ مرادی، امید و کریمی، کیومرث. (1397). تدوین برنامه آموزشی سازگاری اجتماعی و اثربخشی آن بر میزان قلدری دانشآموزان پسر. پژوهشهای روانشناسی اجتماعی، 8(29)، 43-58.
نجاری، مسعود؛ خضرنژاد، علی؛ خضرنژاد، اسعد و قادردوست، زینب. (1400). تعیین اثربخشی برنامهی آموزشی سازگاری اجتماعی بر رفتارهای خودشکن تحصیلی دانشآموزان پسر. راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی، 4(12)، 74-83.
نمازی، فرحناز؛ سهرابی شگفتی، نادره. (1397). نقش واسطه گری سازگاری اجتماعی در بین الگوهای خانواده و سلامت روان نوجوانان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 15(29)، 237-256.
نیک منش، زهرا؛ کاظمی، یحیی؛ زارع نژاد، زهره. (1396). تأثیرآموزش مهارتهای زندگی بر ادراک شایستگی وکنترل خشم دانشآموزان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 14(27)، 221-243.
واحدی، شهرام؛ فتحی آذر، اسکندر؛ ادیب، یوسف؛ امرایی، عاطفه. (1400). مقایسه تأثیر آموزش ترغیبی، آموزش روابط اجتماعی مبتنی بر برنامۀ درسی پنهان و آموزش ترکیبی بر احساس تعلق به مدرسه دانشآموزان دختر دوره ابتدایی مناطق محروم: مطالعه موردی شهرستان قلعه گنج. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، ۲۰ (۱۰۳)، ۱۰۷۶-۱۰۵۵.
References
Agbaria Q. (2020). Predictors of Personal and Social Adjustment among Israeli-Palestinian Teenagers. Child Indicators Research. 13:917-933.
Alrashidi, O., Phan, H., Ngu, B. (2016). Academic Engagement: An Overview of Its Definitions, Dimensions and Major Conceptualisations. International Education Studies, 9(12), 41-52.
Allen, K., Kern, M. L., Vella-Brodrick, D., Hattie, J., & Waters, L. (2018). What schools need to know about fostering school belonging: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 30(1), 1-34.
Arslan, G., Allen, K. A., & Ryan, T. (2020). Exploring the impacts of school belonging on youth wellbeing and mental health among Turkish adolescents. Child Indicators Research, 1-17.
Bachem R, Casey P. (2018). Adjustment disorder: a diagnosis whose time has come. Journal of Affective Disorders. 227:243-253.
Brew, C. Beatty, B. & Watt, A. (2004). Measuring students’ sense of connectedness with school. Paper presented at the Australian ssociation for Research in Education Annual Conference. Melbourne.
Cho, M. H. and Cho, Y. J. (2014). Instructor scaffolding for interaction and students' academic engagement in online learning: Mediating role of perceived online class goal structures. The Internet and Higher Education. 52, 397-422.
Çıkrıkçı, Ö., & Erzen, E. (2020). Academic procrastination, school attachment, and life satisfaction: a mediation model. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 1-18.
Denault, A. S., & Déry, M. (2014). Participation in organized aActivities and conduct problems in elementary school the mediating effect of social skills. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 19(1): 18-57.
Duchesne, S., & Ratelle, C. F. (2020). Achievement goals, motivations, and social and emotional adjustment in high school: A longitudinal mediation test. Educational Psychology, 40(8), 1033 -1051.
Duruamaku-Dim, J. U. (2019). Perception of Counselling Services and Social Adjustment among Primary School Pupils in Calabar, Cross River State. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 1-17.
Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School Engagement: Potential of the Concept, State of the Evidence. Review of Educational Research, 74(1), 59-109.
Gacek, M., Pilecka, W., & Fusińska-Korpik, A. (2014). Psychometric properties of Self-Perception Profile for Children in a Polish sample. Polish Journal of Applied Psychology, 12(3), 85-104.
Harter, S. (1982). The Perceived Competence Scale for Children. Child Development, 3 (52), 87 -97.
Liran BH, Miller P. (2019). The role of psychological capital in academic adjustment among university students. Journal of Happiness Studies, 20:51-65.
Liu, Y., Carney, J. V., Kim, H., Hazler, R. J., & Guo, X. (2020). Victimization and students’ psychological well-being: The mediating roles of hope and school connectedness. Children and Youth Services Review, 108, 104674.
Lopes, P. N., Salovey, P., Cote, S. & Beers, M. (2005). Emotional regulation abilities and the quality of social interaction. J Emotion, 5(1): 113-118.
McNealy, c., Nonnemaker, j., Blum, R. (2002). Promoting school connectedness: evidence from the national longitudinal study of adolescent health, journal of school health, 72(4), 138-146.
Naeini, T. S., Arshadi, F. K., Hatamizadeh, N., & Bakhshi, E. (2013). The effect of social skills training on perceived competence of female adolescents with deafness. Iranian Red Crescent Medical Journal, 15(12).
Nelson Jr, L. R., Signorella, M. L., & Botti, K. G. (2016). Accent, gender, and perceived competence. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 38(2), 166-185.
Preece, S., & Mellor, D. (2009). Learning patternsin socialskillstraining programs: an exploratory study. Child & Adolescent Social Work Journal, 26(1): 87- 101.
Quoidbach, J. & Hansenne, M. (2009). The impact of trait emotional intelligence on nursing team performance and cohesiveness. Journal of Professional Nursing, 25(1): 23-29.
Ratcliffe, B., Wong, M., Dossetor, A. & Hayes, S. (2014). Teaching social– emotional skills to school-aged children with autism spectrum disorder: A treatment versus control trial in 41 mainstream schools. Research in Autism Spectrum Disorders, 8(12): 1722-1730.
Redfield, J. L. (2008). The influence of an educational coaching model on children's perceived competence and self-esteem (Doctoral dissertation, Capella University).
Romera Félix, E. M., Luque González, R., Ortega Ruiz, R., Gómez Ortiz, O., & Camacho López, A. (2022). Positive peer perception, social anxiety and classroom social adjustment as risk factors in peer victimization: a multilevel study. Psicothema.
Serrano, C., Murgui, S., & Andreu, Y. (2022). Improving the prediction and understanding of academic success: The role of personality facets and academic engagement. Revista de Psicodidáctica (English ed.), 27(1), 21-28.
Shahim, S. (2004). Self perception of competence in Iranian children. Psychological Reports, 94, 872-876.
Walker, K. W., & Pearce, M. (2014). Student engagement in one-shot library instruction. The Journal of Academic Librarianship, 40(3-4), 281-290.
Zhang, Y., Qin, X., & Ren, P. (2018). Adolescents' academic engagement mediates the association between Internet addiction and academic achievement: The moderating effect of classroom achievement norm. Computers in Human Behavior, 89, 299-307. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 307 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185 |