تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 613 |
تعداد مقالات | 6,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,350,173 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,102,608 |
تبیین رقابتپذیری استان آذربایجان غربی با رویکرد آیندهنگاری | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 5، دوره 21، شماره 70، فروردین 1402، صفحه 122-149 اصل مقاله (1.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2023.7424 | ||
نویسندگان | ||
رضا قادری* 1؛ محمد رسولی2 | ||
1استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
چکیده | ||
رقابتپذیری بهعنوان یک علت، یک نتیجه و وسیلهای برای دستیابی به نوعی استاندارد زندگی مشخص در یک منطقۀ خاص است که سعی بر شناسایی توانمندیهای مناطق دارد. در همین راستا با توجه به اینکه وارد عصر عدمقطعیت شدهایم، برای حفظ وضعیت بقاء و استمرار در رقابت، نیاز است به شرایط و بسترهای رقابتپذیری توجه گردد. برهمین اساس تحقیق حاضر با هدف تبیین وضعیت رقابتپذیری استان آذربایجان غربی سعی داشته است ضمن شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر رقابتپذیری استان، سناریوهای محتمل رقابتپذیری را در افق آینده مشخص و دلایل تحقق آنها را ذکر کند تا درنهایت اولویتهای توجه رقابتپذیری تعیین شوند و بستر مناسب تصمیمگیری پیشِروی مسئولان قرار گیرد. بدینمنظور 54 شاخص در 4 بُعد که براساس مطالعات کتابخانه-میدانی شناسایی شدهاند، با استفاده از نرمافزارهای micmac، Scenario Wizard و مدل IPA مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتهاند. از آنجا که پژوهش حاضر مبتنی بر خبرگان بوده است، نمونۀ تحقیق 20 نفر به روش هدفمند (گلولهبرفی) انتخاب شدهاند. نتایج تحقیق نشان داده است که الگوی رقابتپذیری استان آذربایجان غربی بهصورت ناپایدار بوده و وضعیتهای محتمل برای آیندۀ رقابتپذیری استان بیانگر 30 سناریوی سازگار بوده است که ضریب تحقق سناریوهای با وضعیت نامطلوب بهدلیل کمتوجهی به شاخصهای کنترلکنندهای چون: «امنیت سرمایهگذاری، تابآوری در برابر بیماریهای عفونی، برندسازی، رقابت آزاد و مبتنی بر شایستهسالاری، بسترسازی درجهت پرورش جامعۀ خلاق»، بالا بوده است؛ در حالی که تأکید بر برخی شاخصها چون انحصار فعالیتهای تولیدی، صادرات- واردات باعث اتلاف هزینه شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
رقابتپذیری؛ آینده نگاری؛ استان آذربایجان غربی؛ مدلIPA | ||
مراجع | ||
باباییمیبدی، حمید (1395). طراحی مدل آیندهنگاری توسعۀ منطقهای با رویکرد برنامهریزی سناریو مبنا و سیستم دینامیک (مطالعۀ موردی: استان یزد)، رسالۀ دکتری رشتۀ مدیریت صنعتی گرایش: تحقیق در عملیات، استاد راهنما غلامرضا گودرزی. دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد. دانشگاه تربیت مدرس.
دادفر، شیما؛ واراز مرادی مسیحی؛ رضا احمدیان؛ علیرضا بندرآباد (1397). تدوین فرایند طرحهای توسعۀ شهری بر مبنای رویکرد آیندهنگاری، فصلنامۀ جغرافیا. دورۀ 16. شمارۀ 57. صفحات 46-30.
رحیمی، صالح؛ رمضان حسینزاده (1400). سنجش و اولویتبندی ضریب رقابتپذیری منطقهای در ایران براساس مؤلفههای اقتصاد دانش، زیستبوم، دورۀ 1. شمارۀ 2. صفحات 85-63.
رسولی، محمد؛ محسن احدنژاد؛ محمدتقی حیدری (1400). تحلیل اهمیت- عملکرد عوامل کلیدی موفقیت در بازآفرینی بافتهای ناکارآمد شهری با تأکید بر ذینفعان (مطالعۀ موردی: شهر زنجان)، فصلنامۀ برنامهریزی توسعۀ شهری و منطقهای. دورۀ 6. شمارۀ 16. صفحات 178-149.
رسولی، محمد؛ ظهیر هاشمینسب (1398). بازآفرینی بافتهای فرسودۀ شهر ارومیه در راستای توسعۀ گردشگری با ترکیب رویکرد آیندهنگاری و مدل swot، پنجمین همایش بینالمللی مهندسی عمران، معماری و شهرسازی با رویکرد توسعۀ پایدار. صفحات 17-1.
زالی، نادر (1388). آیندهنگاری توسعۀ منطقهای با رویکرد برنامهریزی سناریو مبنا، نمونۀ موردی: استان آذربایجان شرقی، رسالۀ دکتری تخصصی. رشتۀ جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی. دانشگاه تبریز.
زیاری، کرامتاله؛ طاها ربانی؛ رامین موچشی (1396). آیندهپژوهشی: پاردایمی نوین در برنامهریزی با تأکید بر برنامهریزی شهری و منطقهای (مبانی، مفاهیم، رویکردها و روشها)، انتشارات دانشگاه تهران. چاپ 1.
زیاری، کرامتاله؛ محمد اسکندریثانی؛ فاطمه کهکی؛ سیروس رامش (1399). بررسی راهکارهای توسعۀ منطقهای استان خراسان رضوی با رویکرد رقابتپذیری منطقهای، فصلنامۀ علمی-پژوهشی جغرافیا (برنامهریزی منطقهای). شمارۀ 2. صفحات 839-823.
ستوده، نازنین (1400). آیندهنگاری رقابتپذیری منطقهای در استان کرمانشاه، استاد راهنما جمال فتحالهی. پایاننامۀ دکتری رشتۀ علوم اقتصاد. دانشکدۀ علوم اجتماعی. گروه اقتصاد. دانشگاه رازی کرمانشاه.
سرشماری نفوس و مسکن ایران (1395). مرکز آمار ایران.
شیعه، اسماعیل (1391). مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، دانشگاه علم و صنعت ایران. چاپ 31.
علوی، سعید؛ محمد حسنزاده؛ حسن نظمفر (1401)، تحلیل رقابتپذیری گردشگری ایران در مقایسه با رقبای سند چشمانداز 1404، جغرافیا و مطالعات محیطی. شمارۀ 42. صفحات 189-171.
قادرنژاد، هیوا (1394). بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر توسعۀ صادرات استان آذربایجان غربی به اقلیم کردستان عراق، استاد راهنما بهرام رضازاده. دانشگاه ارومیه.
کارگرسامانی، امیر (1393). طراحی مدل رقابتپذیری شهری با تأکید بر شاخصهای حکمرانی خوب شهری در بستر فرایند جهانیشدن، رسالۀ دکتری مدیریت استراتژیک. استاد راهنما اسدالله کردنائیج. دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
مدنی، نیوشا (1395). شناسایی و اولویتبندی عوامل مؤثر بر رقابتپذیری منطقهای در استان گیلان، دانشگاه گیلان. گروه شهرسازی.
موسوی، میرنجف؛ محمد رسولی (1399). طرح پژوهشی آیندهپژوهی در جمعیت استان آذربایجان غربی، متقاضی طرح: سازمان ثبت احوال استان آذربایجان غربی.
هاشمزاده، فرشید (1394). تدوین راهبردهای توسعۀ منطقهای با محوریت نظریه پایه توسعۀ استان (مطالعۀ موردی: استان آذربایجان غربی)، استاد راهنما نادرزالی. دانشگاه گیلان.
یغفوری، حسین؛ سیدعلی حسینی؛ سیدهمریم حسینی (1399). تدوین سناریوهای مؤثر بر توسعۀ گردشگری با رویکرد آیندهنگاری مطالعۀ موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد، فصلنامۀ گردشگری شهری. دورۀ 7. شمارۀ 1.صفحات 127-107.
References Ainins,S & Hisham, Nh. (2008). Applying Importance - Performance Analysis to Information Systems, an Exploratory Case Study, J Inf Technol, 1-13. Akbari, E., Akbari, M.,& Ansari, M (2019). Measurement and Analysis of Spatial Distribution of Competitiveness Indicators in West Asia Region with Emphasis on Iran, Journal of Regional planning, 9(33): 1-14. https://www.sid.ir/paper/230723/en Angel RJ & Heffeman TW (2008). Service Quality in Postgraduate Education, J Qual Assur Educ, 236-254. https://www.researchgate.net/publication/236982832_Service_Quality_in_Postgraduate_Education Annoni,p & Ddijkstra, l (2019). The eu regional competitiveness index 2019. European Commission http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/work Chroboci ´nska, k (2021), Comparative Analysis of Regional Competitiveness in Poland from 2010–2019 in the Context of the Concept of Sustainable Development, Sustainability, 13(6), 3202. https://doi.org/10.3390/su13063202 Dadashpoor, H& Dadejani, M (2014). Identifying and Prioritizing the Radical Factors Influencing Regional Competitiveness (Case study: Kurdistan Province), Journal of Regional planning,5(19): 27-42 https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_911.html?lang=en Della Corte, V., & Aria, M (2016). Coopetition and sustainable competitive advantage. The case of tourist Destinations, Tourism Management, No.54, 524-540. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261517715300601 Elahi, P (2014). Programming of the central part of the historical city of Kerman with the approach to improving competitiveness, Master's thesis, Urban Planning, Tarbiat Modares University https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f7dce4c42d9b1358b9631ce1b9626712 Era, E. (2002). The Potential of Regional Foresight. Final Report of the STRATA-ETAN Expert Group:“Mobilizing the regional foresight potential for an enlarged European Union – an essential contribution to strengthen the strategic basis of the European Research Area. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/c59c8604-274c-4de0-8b8f-266bfe1e1e47 Garshasbi, A., Ismailipour M.,,& Elham, M (2017). Key Components of Industrial Policy with a New Approach to Improve Regional Competitiveness, Bimonthly of Business Studies, No. 79, 1-14. Ichikawa, H. Yamato, N. Dustan, P (2017). Competitiveness of global cities from the perspective of the global power city index, Urban Transitions,198: 736-742. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.130592 Jovane, F., Seliger, G., Stock, T (2017). 14th Global Conference on Sustainable Manufacturing, GCSM 3-5 October 2016, Stellenbosch South Africa, Procedia Manufacturing, Vol.8: 1-19. https://gcsm.eu/SouthAfrica/index.html Kirjavainen, j. Saukkonen, N (2019). Sustainable Competitiveness at the National, Regional, and Firm -Levels. Springer Nature Switzerland AG,4 https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-3-319-95726-5_4 Lesniewski, M. A (2014). The Resource Competitiveness of Enterprises, Economics and Organization of Enterprise. https://www.researchgate.net/publication/329726254_Research_of_competitiveness_of_the_enterprise_on_theprinciples_of_strategic_planning Martilla, JA. James, JC (1977)., Importance- Performance Analysis, J of Marketing, 77-79. https://www.jstor.org/stable/1250495 Mousavi, M. Ghaderi, R. Taghilo, A.A. Kahaki, F (2018). Scenario Development in Realizability Territorial Spatial Arrangement (Case Study: Khorasan-e-Razavi), Town and Country Planning, 10(1): 65-91. https://jtcp.ut.ac.ir/article_66941.html?lang=en Pires, I.M.M (2020). Regional Competition, Regional Dumping, International Encyclopedia of Human Geography (Second Edition), Vol.11, 243-251. https://novaresearch.unl.pt/en/publications/regional-competition-regional-dumping-2 Rafah Kahriz., A, Mohammadzadeh, Y., Zenozi, J., Hashemi Baranjabadi, N., & Ghasemi Zadeh, N (2018). The impact of competitiveness on economic performance in selected developing and developing countries Findings, Quarterly Journal of Strategic and Macro Policies, Vo 7, 86-107 https://www.jmsp.ir/article_65713.html?lang=en Rasoli, M., Hashemi Nasab, Z.,& Rahmanpour, I (2019). Competitiveness in a Regional System with an Emphasis on Tourism, Sokhan Gostar. https://jzpm.marvdasht.iau.ir/m/article_4082.html?lang=en Sáez, L. Periáñez, I (2015). Benchmarking urban competitiveness in Europe to attract investment ,Cities, 48: 76-85. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264275115000803 Šegota .A, Tomljanović. M .,& Huđek. I V (2017 ), Contemporary approaches to measuring competitiveness, Journal of Economics, 35(1): 123-150. https://hrcak.srce.hr/file/270562 Shafiee Roodposhti, M., Bahrami, F.,& Karimizadeh Shvani, F (2019). Presenting the Pattern of Competition in Free Trade Zones, Journal of Business Administration Researches, 11(21): 181-207. https://www.sid.ir/paper/382584/en Shahkarami, K. Rahnama, M. Chharrahi, M.,& Heydarinesar, M (2019). An Analysis of the National Position of the Mashhad City on the Socio-Economic Development Based on the City- Competitive Brand on the Horizon of 2024,Urban Structure And Function Studies, 6(18): 87-108. https://shahr.journals.umz.ac.ir/article_2179.html?lang=en Smith, S.,& Costello C (2009). Satisfaction with a Culinary Event Utilizing Importance - Performance https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1356766708100818 Tang,y., Xia,N., Varga,L., Tan,Y., Hua,X.,& Li,Q (2022). Sustainable international competitiveness of regional construction industry: Spatiotemporal evolution and influential factor analysis in China. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652622002335 Wang, H., Cheng, Zh.,& Zhu, D (2020). Striving for global cities with governance approach in transitional China: Case study of Shanghai, Land Use Policy, Vol.90: 1-11. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264837719310634 Yasoori, M.,& Sejodi, M (2018). Regional Development Strategy (RDS), a Modern Approach to a Balanced Regional Development, 8(29): 93-106 https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_2777.html?lang=en
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 126 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 125 |