تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 690 |
تعداد مقالات | 6,766 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,001,889 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,412,171 |
تحلیل آمیختگیهای مفهومی در مجموعه شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سردِ» فروغ فرخزاد | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 6، دوره 22، شماره 42، اردیبهشت 1403، صفحه 107-128 اصل مقاله (1.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2023.43434.3091 | ||
نویسندگان | ||
سارا حسینی* 1؛ عباسعلی آهنگر2 | ||
1دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ایلام. ایلام. ایران | ||
2استادرشته زبانشناسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان، ایرانان | ||
چکیده | ||
زندگی انسان با استعارهها در هم تنیده شده است و زبان نحوۀ فهم ما از جهان به واسطۀ استعارهها را انعکاس میدهد. یکی از مهمترین و تازهترین نظریهها در حوزۀ استعارهپردازی، نظریۀ آمیختگی مفهومی است که توسط فوکونیه و ترنر(1998، 2002) ارائه گردید و بر اساس آن، نقش زبان در ساخت خلاقانۀ معنا به ویژه استعاره های جدید مورد توجه خاص قرار گرفت. در این نظریه، حوزههای مفهومی مبدأ و مقصد استعاره در قالب فضاهای ذهنی مطرح شده اند که به صورت فضاهای درون دادی قلمداد می شوند و به نوبه خود، از حوزههای شناختی جداگانه ای بوجودآمده اند. هدف پژوهش حاضر تحلیل استعارههای مجموعه شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» اثر فروغ فرخزاد بر اساس نظریۀ آمیختگی مفهومی است. در حقیقت، در این پژوهش، نگارندگان به دنبال یافتن استعارههای پر تکرار این مجموعه و یافتن پیوند معنایی میان آنها هستند. در این راستا، انواع استعاره های موجود در این مجموعه، شناسایی و بر اساس روش تحلیل محتوا، از این منظر، توصیف و تحلیل شده اند. بررسی و تحلیل این اشعار نشان میدهد که تمام استعارههای این مجموعه، حول چهار حوزۀ مفهومیِ شیء، انسان، موجودات زنده و مکان پدید آمدهاند و از نظر انتزاعی یا عینی بودن حوزههای مبدأ و مقصد نیز به دو دستهی «انتزاعی- عینی» و «عینی- عینی» تقسیم میشوند. فروغ در این مجموعه، با زبانی پخته، و با بهرهگیری از استعارهها که بیشترین تکرار آن متعلق به «استعارۀ زمان» است، به شکلی ضمنی بر سرگردانی و تباهی انسان معاصر در گردونۀ زمان تأکید میورزد. | ||
کلیدواژهها | ||
استعاره؛ آمیختگی مفهومی؛ فضای آمیخته؛ فروغ فرخزاد | ||
مراجع | ||
1-آهنگر، عباسعلی؛ مشهدی، محمدامیر؛ دهمرده بهروز، سمیه. (1399)، تحلیل استعارههای بوستان سعدی بر اساس نظریۀ آمیزۀ مفهومی، علم زبان، شمارۀ دوازدهم، صص 153-105.
2-اردبیلی، لیلا؛ برکت، بهزاد؛ روشن، بلقیس؛ محمدابراهیمی، زینب. (1394)، پیوستگی معنایی متن از منظر آمیختگی مفهومی، دوماهنامۀ جستارهای زبانی، شمارۀ پنجم، صص47-27.
3-اصغرنژاد فرید، مرضیه؛ فقیه ملک مرزبان، نسرین. (1395)، آمیزهی مفهومی جنگ و شکار و عشق در غزلیات سعدی با تکیه بر نظریهی فوکونیه و ترنر، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ چهل و دوم، صص59-31.
4-اطهاری نیکعزم، مرضیه؛ احمدی، سهراب. (1397)، بُعد تجسمی عصیان و رهایی زبان با تأکید بر شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» فروغ فرخزاد، دوماهنامۀ جستارهای زبانی، شمارۀ ششم، صص 316-297.
5-باباچاهی، علی. (1377)، گزارههای منفرد «بررسی انتقادی شعر امروز ایران»، تهران: نارنج.
6-براهنی، رضا. (1344)، طلا در مس، تهران: چاپخانۀ چهر.
7-برکت، بهزاد؛ روشن، بلقیس؛ محمدابراهیمی، زینب؛ اردبیلی، لیلا. (1391)، روایتشناسی شناختی(کاربست نظریۀ آمیختگی مفهومی بر داستانهای عامیانۀ ایرانی)، ادبپژوهی، شمارۀ بیست و یکم، صص 32-9.
8-پُردل، مجتبی؛ رضایی، حدائق؛ رفیعی، عادل، آفرینش معانی پیدایشی در شعر سپید بر پایهی نظریۀ همآمیزی مفهومی، دوماهنامۀ جستارهای زبانی، شمارۀ چهارم، صص66-43.
9-پورابراهیم، شیرین. (1396)، کاربست نظریۀ آمیختگی مفهومی در مفهومسازی شهادت در شعر پایداری، نشریۀ ادبیات پایداری، شمارۀ هفدهم، صص 85-65.
10-حسامپور، سعید؛ نبوی، سمیه؛ حسینی، اعظم. (1394)، مرگ و مرگاندیشی در اشعار اخوانثالث، شاملو و فروغ فرخزاد، پژوهشنامۀ ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، شمارۀ بیست و چهارم، 96-77.
11-حقدار، علیاصغر. (1395)، فروغ فرخزاد و ژرفکاوی هویت زنانه در شعر فارسی، بیجا: باشگاه ادبیات.
12-خاقانیاصفهانی، محمد؛ قربانخانی، مرضیه. (1394)، استعاره از منظر بلاغت عربی و زبانشناسی شناختی، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شمارۀ سی و پنجم، صص122-101.
13-راستگو، کبری؛ سلیمی، سیدهفاطمه. (1398)، مجاز عقلی؛ مجاز یا حقیقت با رویکرد آمیختگی مفهومی در گفتمان قرآنی، زبان و ادبیات عربی، شمارۀ بیستم، صص 55-25.
14-رحیمی، سیما. (1398)، تحلیل تمثیل در مثنوی بر اساس نظریۀ آمیختگی مفهومی مارک ترنر با تکیه بر تمثیل «ملامت کردن مردم مردی را که مادرش را کشت به تهمت» از دفتر دوم مثنوی، نقد و نظریۀ ادبی، سال چهارم، دورۀ اول، صص 70-47.
15-زنجانبر، امیرحسین؛ کریمیدوستان، غلامحسین. (1399)، ردهبندی نشانههای شناختی «سوژههای تخیلی» در داستانهای کودک: از منظر نظریۀ آمیختگی مفهومی، زبانپژوهی، شمارۀ سی و هفتم، صص 195-177.
16-عرب یوسفآبادی، فائزه؛ پورقریب، بهزاد. (1396)، بررسی تطبیقی شعر ـایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» فروغ فرخزاد با شعر «سرزمین هرز» از تی. اس. الیوت، فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد سنندج، سال نهم، شمارۀ سی و دوم، صص24-1.
17-فتوحی، محمود. (1385)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
18-فرامرز قراملکی، احد؛ باقری، مهدی. (1396)، کاربست انتقادی نظریۀ آمیختگی مفهومی در خوانش «خزائن الهی» در المیزان، مطالعات قرآن و فرهنگ اسلامی، شمارۀ چهارم، صص 144-123.
19-فرخزاد، فروغ. (1382)، مجموعه اشعار فروغ فرخزاد، تهران: نگاه.
20-گلفام، ارسلان؛ کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه؛ حسن دخت فیروز، سیما. (1388)، استعارۀ زمان در شعر فروغ فرخزاد، نقد ادبی، شمارۀ هفتم، صص136-121.
21-لبش، علیاکبر؛ نجفیان، آرزو؛ روشن، بلقیس؛ سلطانی، سید علیاصغر. (1397)، مراحل ساخت معنا در خطبۀ 87 نهج البلاغه از دیدگاه نظریۀ آمیختگی مفهومی، جستارهای زبانی، شمارۀ چهل و هشتم، صص 23-1.
22-نازککار، زینوس. (1390)، فروغ نقطه تلاقی شعر و سینما، تهران: قطره. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 463 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 103 |