تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,731,224 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,362,724 |
بررسی تاثیر شاخصهای قابلیتی و کارکردی شهرداری در حضور و مشارکت شهروندان (نمونۀ موردی: شهرداری مشهد) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 8، دوره 13، شماره 46، فروردین 1402، صفحه 203-232 اصل مقاله (1.01 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2023.44065.3072 | ||
نویسنده | ||
رستم صابری فر* | ||
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
بحثهای زیادی دربارۀ تنگناهای مالی شهرداری مطرح بوده و پیشنهاد بسیاری از محققان بر این است که شهرداری باید درآمد پایدار داشتهباشد؛ اما واقعیت آن است که شهرداری نهادی خدماتی است و باید هزینۀ خدمات خود را از شهروندانی اخذ کند که از این خدمات بهرهمند میشوند؛ بنابراین اگر شهرداری توانایی دریافت این هزینهها را ندارد، این فرض مطرح است که ممکن است نقصی در سیاستگذاریها یا کارکردهای این نهاد وجود دارد. به همین منظور، این بررسی قصد داشت فرضیۀ وجود سیاستگذاری و وضعیت کارکردی شهرداری را به آزمون بگذارد. روش این بررسی از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و دادههای مورد نیاز از 150 نفر از کارشناسان حوزۀ برنامهریزی شهری گردآوری شد. دادههای گردآمده با استفاده از آزمون تی تکنمونهای، آزمون فریدمن و همچنین روش تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی (PLS) تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین کارکرد و کیفیت سیاستهای تدوینشده و همچنین شاخصهای قابلیتی و عملکردی شهرداری مشهد، رابطۀ مثبت و معنیداری برقرار است؛ اما چون کیفیت و کارکرد سیاستهای طراحیشده در سطح مناسبی قرار ندارد، شاخصهای قابلیتی و کارکردی دچار ضعف اساسی بوده و همین عامل در ناکامی شهرداری در کسب هزینۀ خدمات ارائهشده به ساکنان اثرگذار بوده و شهروندان این نهاد را نه یک نهاد خدماتی که سازمانی حاکمیتی قلمداد میکنند. تا این اختلال مرتفع نشود، شهرداری همچنان مجبور است از شیوههایی کسب درآمد کند که علاوه بر ناپایداربودن، مشکلات زیادی را برای شهر و شهروندان ایجاد میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
ضعف قابلیتی؛ شاخصهای کارکردی؛ مشارکت شهروندان؛ شهرداری؛ مشهد | ||
مراجع | ||
ابراهیمنیا، وحیده؛ عبدی دانشپور، زهره. (1398). سیاستگذاری در بزرگشهر تهران: روشهای واکاوی دوگانۀ یکپارچگی-غیریکپارچگی، هنرهای زیبا(دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران)، دورۀ بیستودوم، شمارۀ 1، صص 28-15. https://doi.org/10.22059/jfaup.2017.62262
ابراهیمی، عرفان؛ جلیلوند، شهاب. (1393). دولت حداقلی از نگاه هابرماس، کنگرۀ ملی پژوهشهای کاربردی علوم انسانی اسلامی، دانشگاه علمی و کاربردی، صص 108-101.
آخوندی، عباس؛ برکپور، ناصر؛ اسدی، ایرج؛ بصیرت، میثم؛ طاهرخانی، حبیبالله. (1387). آسیبشناسی مدل ادارۀ امور شهر در ایران، پژوهشهای جغرافیایی(دانشگاه تهران)، شمارۀ 63، صص 156-135. https://jhgr.ut.ac.ir/article_19764_cc300f2b07ec9932448034d7e8f41ea4.pdf
امانپور، سعید. (1397). بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تمایل شهروندان به پرداخت عوارض شهرداری (مورد مطالعه: شهر ایذه)، مطالعات مدیریت شهری(دانشگاه آزادی اسلامی)، دورۀ دهم، شمارۀ 35، صص 32-23. https://ums.srbiau.ac.ir/article_13931_35aeb74591b5fb8627f95c3e16883119.pdf
پوراحمد، احمد؛ رحیمی، حجتاله؛ مشکینی، ابوالفضل؛ حاتمینژاد، حسین. (1394). تبیین پیامدهای گفتمان جهانیگرایی بر الگوی حکمروایی قلمرویی کلانشهرها (نمونۀ موردی: کلانشهر تهران)، آمایش جغرافیایی فضا(دانشگاه گلستان)، دورۀ پنجم، شمارۀ 18، صص 208-93. http://gps.gu.ac.ir/article_13824_b61c4011445f2f2614c71587e6270ca2.pdf
پوراحمد، احمد؛ مهدیان بهنمیری، معصومه؛ مهدی، علی. (1392). تحلیلی بر عوامل عدمتحقق مدیریت واحد شهری از دیدگاه قوانین موجود، اقتصاد و مدیریت شهری(انجمن اقتصاد شهری ایران)، دوره اول، شمارۀ 2، صص 50-31. https://www.sid.ir/paper/240210/fa#downloadbottom
حاجیآقا، رحیم؛ پاکنیا، محبوبه. (1397). تبیین جایگاه حوزۀ عمومی و امر سیاسی در اندیشۀ سیاسی هانا آرنت، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی(دانشگاه شهید بهشتی)، دورۀ دهم، شمارۀ 1، صص 83-62.https://piaj.sbu.ac.ir/article_99734.html
حسینی، عزت. (1400). طراحی مدل مشارکت اجتماعی ساکنان در بازآفرینی بافتهای ناکارآمد شهری (نمونۀ موردی: شهر مشهد)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، مشهد: دانشگاه پیامنور.
داورزنی، محمد؛ بارانی، صمد. (1399). درک نقش میانجی مالکیت روانشناختی در رابط بین رهبری اخلاقی و عملکرد کارکنان، مدیریت نظامی(دانشکده افسری امام علی)، دوره نوزدهم، شمارۀ 76، صص 28-1.https://www.sid.ir/paper/385779/fa
دشتی، علی. (1388). جایگاه حقوقی و تعاملات قانونی شوراهای اسلامی محلی در نظام حقوقی و سیاسی ایران، مجلۀ تحقیقات حقوقی(دانشگاه شهید بهشتی)، دوره 12، شمارۀ 49، صص 553-513.https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56415.html
رضایی، میثم؛ زنگیآبادی، علی. (1399). ارزیابی و تحلیل نقش کنشگران مدیریت شهری در مدیریت یکپارچة بافت تاریخی کلانشهر شیراز با استفاده از مدل ANP، آمایش جغرافیایی فضا(دانشگاه گلستان)، دورۀ دهم، شمارۀ 36، صص 196-179. https://doi.org/10.30488/gps.2020.110899
رهنما، محمدرحیم؛ رضوی، محمدمحسن. (1391). بررسی تاثیر حس تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد، معماری و شهرسازی (هنرهای زیبا)، دوره هفدهم، شماره 2، صص 29-36. SID. https://sid.ir/paper/154365/fa
زمانی، آرش؛ کاکاوند، مهدی؛ صارمی، محمدصادق. (1398). بررسی تجربیات داخلی شرکتهای فناور در حوزۀ مدیریت پسماند، تهران: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری.
سازمان آب منطقهای خراسان. (1374). مطالعات تعیین حریم و بستر رودخانهها، جلد اول، مطالعات نظری و حقوقی. مشهد: سازمان آب منطقهای خراسان.
سعادت، علی. (1371). آبخیزداری سد طرق مشهد، مشهد: مهندسین مشاورسازآب شرق.
سعیدنیا، احمد. (1382). کتاب سبز شهرداری، جلد مدیریت شهری، تهران: سازمان شهرداریهای کشور.
شاهواری، مهدی. (1395). دولتها نگران کوچکشدن قلمروهایشان هستند، کنکاش(شهرداری تهران)، دوره اول، شمارۀ 1، صص 3-1.
شرابی، هشام. (1385). پدرسالاری جدید، ترجمۀ احمد موثقی، تهران: انتشارات کویر.
صابریفر، رستم. (1391). بررسی عوامل تأثیرگذار بر عضویت و مشارکت روستائیان در شرکتهای تعاونی روستایی، موردشناسی: استان خراسان رضوی، جغرافیا و آمایش شهری-منطقهای(دانشگاه سیستان و بلوچستان)، دوره اول، شمارۀ 4، صص 76-65. https://doi.org/10.22111/gaij.2012.877
صابریفر، رستم. (1392). تعیین شکاف کیفیت خدمات ارائهشده در شهرداریها، نمونۀ موردی شهر مشهد، تحقیقات جغرافیایی(موسسه خصوصی امبرکبیر)، دورۀ بیستوهشتم، شمارۀ 109، صص 139-127.
صابریفر، رستم. (1399الف). واکاوی احساس نابرابری و اثر آن بر مشارکت شهروندان در ادارۀ کلانشهرها (موردشناسی: شهر مشهد)، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای(دانشگاه سیستان و بلوچستان)، دورۀ دهم، شمارۀ ۳۵، صص 162-143. https://gaij.usb.ac.ir/article_5573_acca4cad4613d8cab76d0acf0f17fe62.pdf
صابریفر، رستم. (1399ب). تعیین و تشخیص عوامل مؤثر بر طراحی سازمان هوشمند برای مدیریت شهری (مطالعۀ موردی: شهرداری مشهد)، پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری(دانشگاه تهران)، دورۀ هشتم، شمارۀ 2، صص 467-445. https://doi.org/10.22059/jurbangeo.2020.299143.1245
صابریفر، رستم؛ حسینی، عزت. (1401). تعیین مؤلفههای مؤثر بر مشارکت شهروندان در قالب نظریۀ دام اجتماعی و اثر تماشاگر (نمونۀ موردی: شهر مشهد)، جغرافیا و آمایش شهری و منطقهای(دانشگاه سیستان و بلوچستان)، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 43، صص 90-65. https://doi.org/10.22111/gaij.2022.39341.2949
صابریفر، رستم. (1400). بررسی اثر احساس محرومیت بر بهزیستی اجتماعی در بافتهای ناکارآمد شهری (نمونۀ موردی: شهر مشهد)، مطالعات جامعهشناختی شهری(دانشگاه آزادی اسلامی واحد دهاقان)، دورۀ یازدهم، شمارۀ 38، صص 98-72. https://doi.org/10.30495/uss.2021.681582
صابریفر، رستم، محمدینیا، نعیمه. (1400). اثر مداخلۀ اجتماعی بر ارتقای محلات حاشیهنشین. نمونۀ موردی: محلۀ مهرآباد شهر مشهد، آمایش جغرافیایی فضای(دانشگاه گلستان)، دورۀ یازدهم، شمارۀ 40، صص 102-83. https://doi.org/10.30488/gps.2020.202972.3107
صابریفر، رستم؛ معزی، سید عزیز؛ فلاحت، محسن. (1394). باغشهر اسلامیه، تهران: امیدمهر.
صبوری، منوچهر. (1374). جامعهشناسی سازمانهها، تهران: انتشارات شبتاب.
علیاحمدی، علیرضا؛ میرعابدینی، زهره. (1398). واکاوی فرایند سیاستگذاری عمومی در مدیریت شهری تهران (1397-1393)، سیاستگذاری عمومی(دانشگاه تهران)، دورۀ پنجم، شمارۀ 1، صص 98-75. https://doi.org/10.22059/ppolicy.2019.71576
عنبری، موسی؛ حسنوند، احسان. (1389). رابطۀ فرهنگ پدرسالار و مشارکت زنان، فصلنامۀ روستا و توسعه(وزارت جهادکشاورزی)، دورۀ سیزدهم، شمارۀ ۱، صص 153-131.http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59213.html
فنی، زهره، سجادی، ژیلا؛ سلیمانی، منضور. (1394). نقش سرمایه های اجتماعی در مدیریت ومشارکت محله ای (مورد مطالعه: محلههای سلیمانی(تیموری)و هاشمی منطقه ده شهرتهران، مجله آمایش جغرافیایی فضا (دانشگاه گلستان)، دوره چهارم، شماره 18، صص 122-105. http://gps.gu.ac.ir/article_13818_b0857678d9af8c6d4012d7999fe7d2cd.pdf
فیروزی، محمدعلی؛ روستایی، شهریور؛ کاملیفر، محمدجواد؛ ملکی، سعید. (1399). شناخت و ارزیابی تأثیر مؤلفه های حکمروایی شهری از منظر رویکرد مدیریت دانش مطالعه ای در کلان شهر تبریز، آمایش جغرافیایی فضا(دانشگاه گلستان)، شماره 37، صص 90-73. https://www.doi.org/10.30488/gps.2020.124936
قلیپور، رحمتالله؛ محملی ابیانه، حمیدرضا. (1394). تأملی بر مفهوم شهر اسلامی، مقدمهای بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت شهری، تهران: نشر الگوی پیشرفت.
کاظمینان، غلامرضا؛ جلیلی، غلامرضا. (1394). سیاستگذاری شهری نهادگرا، ضرورت برنامهریزی و مدیریت توسعۀ شهری، اولین همایش مدیریت و توسعۀ شهری، جهاد دانشگاه، تهران.
کاظمیان، غلامرضا؛ میرعابدینی، زهره. (1390). آسیبشناسی مدیریت یکپارچۀ شهری در تهران از منظر تصمیمگیری و سیاستگذاری، هنرهای زیبا(دانشگاه تهران)، دورۀ سوم، شمارۀ 46، صص 38-28. https://jfaup.ut.ac.ir/article_25058_330587939481c73ce6afd3231c510af3.pdf
کامکار، غلامرضا. (1395). حقوق شهری و شهرسازی، تهران: انتشارات مجد.
کیخا، احمد، عباسپور، عباس. (1398). رابطه بین هوش سازمانی و عملکرد سازمانی با میانجی گری خلاقیت (مورد کاوی: دانشگاه تهران)، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی(دانشگاه آزاد اسلامی)، دوره 8، شماره 4، صص 32-1.https://journals.iau.ir/article_665730.html
لطفی، سهند. (1386). بازآفرینی شهری: به سوی زبانی مشترک برای مدیریت و حفاظت شهری در ایران، آبادی(راه و شهرسازی)، شماره 32، صص 67-53.
محمدینیا، نعیمه. (1397). نقش مداخلۀ اجتماعی در تسهیل توسعۀ محلات کمتر برخوردار شهری (مورد مطالعه: محلۀ مهرآباد مشهد)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، مشهد: دانشگاه پیام نور، مشهد.
مسلمی، یوسف. (1397). سیاستگذاری شهری در ایران: ارائۀ یک مدل کاربردی (مطالعۀ موردی: کلانشهر کرمان)، سیاست(دانشگاه تهران)، دوره چهلوهشتم، شمارۀ 1، صص 173-163. https://doi.org/10.22059/jpq.2018.99109.1006273
ملکی، سعید؛ مدانلو، مسعود. (1395). نقش شهرداری الکترونیک در توسعه فضای شهری (مطالعه موردی: محلات منطقه 6 شهر تهران)، آمایش جغرافیایی فضا(دانشگاه گلستان)، دوره ششم، شماره 22، صص 208-192. http://gps.gu.ac.ir/article_44778_babec789ab15232d1aeb794e056cc78a.pdf
مهدوی، محمدصادق؛ باقری، دانیال. (1398). تحلیل و نقد نظریۀ سیستمهای نیکلاس لومان، پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی(پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، دورۀ نوزدهم، شمارۀ 9، صص 253-231.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_4872.html
هابرماس، یورگن. (1384). نظریۀ کنش ارتباطی، ترجمۀ کمال پولادی، تهران: انتشارات روزنامۀ ایران.
هاشمی، سید مناف. (1387). مجموعه قوانین و مقررات مالی، اداری و منابع درآمدی شهرداریها، تهران: شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
هلالی، فاطمه؛ خیاطی، فاطمه. (1391). ارائۀ الگوی سطوح قانونپذیری دانشجویان دانشگاههای تهران (با تأکید بر مدل آجیل پارسونز)، فصلنامۀ نظم و امنیت انتظامی(نیروی انتظامی)، دورۀ پنجم، شمارۀ 1، صص 136-109. https://www.sid.ir/paper/188824/fa#downloadbottom
Blackman, T. 1995, “Urban Policy in Practice”, Routledge, London.
Alqudaha, I., Carballo-Penelaa, A., Ruzo-Sanmartína, E. 2022, “High-performance human resource management practices and readiness for change: An integrative model including affective commitment, employees’ performance, and the moderating role of hierarchy culture”, European Research on Management and Business Economics, 28, 1-12. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
Choi, C. G., Lee, S., Kim, H., Seong, E. 2019, “Critical junctures and path dependence in urban planning and housing policy: A review of greenbelts and New Towns in Korea’s Seoul metropolitan area”, Munocipal of Seoul, Seoul. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.09.027
Ferlie, E., Ongaro, E. 2017, “Strategic Management in Public Services Organizations”, Routledge, London.https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190228637.013.1396
Feuvre, M. L., Medway, D., Warnaby, G., Ward, K., Goatman, A. 2016, “Understanding stakeholder interactions in urban partnerships”, Cities, 52, 55-65. https://doi.org/10.1016/j.cities.2015.10.017
Geyer, H. 2009, “International Handbook of Urban Policy”, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham.
Harrison, S. P., Bartlein, P. J., Izumi, K., Li, G., Annan, J., Hargreaves, J., Braconnot, P., and Kageyama, P. 2015, “Evaluation of CMIP5 Palaeo-Simulations to Improve Climate Projections”, Nature Climate Change, 5, 735–743. http://dx.doi.org/10.1038/nclimate2649
He, J., Shu, T.-F., Bao, C.-K. and Brown, L. 2011, “Framework for integration of urban planning, strategic environmental assessment and ecological planning for urban sustainability within the context of China”, Environmental Impact Assessment Review. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2010.09.002
Holland, B. 2015, “Typologies of national urban policy: A theoretical analysis”, Cities, 48, 125–129.
Kay, A. 2005, “A critique of the use of path dependency in policy studies”, Public administration, New York.
Land Use Policy, 2, 195-204. https://doi.org/10.1111/j.0033-298.2005.00462.x
McCormack, G. R., Koohsari, M. J., Turleya, T. Nakayag, T., Shibata A., Ishi, K, Yasunaga, A., Okad, K. 2021, “Evidence for urban design and public health policy and practice: Space syntax metrics and neighborhood walking”, Health & Place, 67, 1-5. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2019.102277
Mergel, I., Edelmann, N., Haug, N. 2019, “Defining digital transformation: Results from expert interviews”, Government Information Quarterly, 36(4),12-20 https://doi.org/10.1016/j.giq.2019.06.002
Rinaldi, F. M. 2016, “From local development policies to strategic planning—Assessing continuity in institutional coalitions”, Evaluation and Program Planning.
Torfing, J. 2009, “Rethinking path dependence in public policy research”, Critical policy study, London.https://doi.org/10.1080/19460170903158149
Yang, R. J. 2014, “An investigation of stakeholder analysis in urban development projects: Empirical or rationalistic perspectives”, International Journal of Project Management, 32(5), 838-849.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0263786313001506
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 207 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 149 |