تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,734,120 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,365,044 |
اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر کارکردهای اجرایی و مهارگری شناختی دانشآموزان دارای اختلالات یادگیری خاص | ||
مجله مطالعات روانشناسی تربیتی | ||
مقاله 3، دوره 20، شماره 50، شهریور 1402، صفحه 53-34 اصل مقاله (907.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jeps.2023.7532 | ||
نویسندگان | ||
محمود جبارزاده چهاربرود1؛ منصور بیرامی* 2؛ اصغر نخستین گلدوست3؛ تورج هاشمی4 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران. | ||
2استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
3استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران. | ||
4استاد، گروه روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف از انجام پژوهش حاضر اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر کارکردهای اجرایی و مهارگری شناختی دانش آموزان پسر دارای اختلالات یادگیری خاص بود. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق کلیه دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری خاص شهر تبریز در سال تحصیلی 1400-1399 بود که نمونه ای به حجم 30 نفر از دانش آموزان پسر پایه دوم به روش نمونهگیری در دسترس و پس از کسب معیارهای ورود به مطالعه، در دو گروه 15 نفره جایگزین شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش، پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو ویلکات و همکاران (2011)، پرسشنامه عصب شناختی کولیج (2002) و آزمون استروپ کلاسیک رایدلی (1953) بود. گروه آزمایش طی 12 جلسه 90 دقیقه ای آموزش خودتعلیمی کلامی دریافت و در این مدت گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد آموزش خودتعلیمی کلامی بر بهبود کارکردهای اجرایی و مهارگری شناختی در همه مراحل آزمون استروپ کلاسیک اثر مثبت دارد (01/0>P). با توجه به نتایج به دست آمده، به روشنی معلوم می شود که بکارگیری روش آموزش خودتعلیمی کلامی برای حل مشکلات مزبوط به کارکردهای اجرایی و مهارگری شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری مفید و موثر است و می توان از این روش در در بین دانش آموزان بهره برد. | ||
کلیدواژهها | ||
اختلالات یادگیری خاص؛ خودتعلیمی کلامی؛ کارکردهای اجرایی؛ مهارگری شناختی | ||
مراجع | ||
آبباریکی، اکرم؛ یزدانبخش، کامران و مومنی، خدامراد. (1396). اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر کاهش نارسایی شناختی در دانش آموزان با اختلال یادگیری، فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 7(26)، 157-127.
انجمن روانشناسی آمریکا. (1400). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی DSM-5، ترجمه رضاعی، فرزین؛ علی نیلوفری، فرهاد شاملو، علی فخرایی، آتوسا فرمند. چاپ هشتم، تهران: کتاب ارجمند. ( نشر اثر اصلی 2013).
بیرامی، منصور؛ پیمان نیا، بهرام و موسوی قیه قشلاقی، الهام. (1392). مقایسه کارکردهای اجرایی در دانشآموزان دارای اختلال ناتوانی در ریاضی با همتایان عادی، دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 1(1)، 29-15.
پورعبدل، سعید؛ صبحی قراملکی، ناصر و عباسی، مسلم. (1394). نیمرخ نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص، مجله روش ها و مدل های روانشناختی، 8(20)، 72-55.
حاجیلو، نادر و رضایی شریف، علی. (1390). بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو، مجله ناتوانی های یادگیری، 1(1)، 43-24.
خانجانی زاده، هنگامه و باقری، سحر. (1391). اثربخشی خودآموزی کلامی بر بهبود سازگاری اجتماعی دانش آموزان با ناتوانایی های یادگیری، مجله ناتوانی های یادگیری، 2(1)، 52-43.
خدادادی، مجتبی؛ مشهدی، علی و امانی، حسین (1393). نرمافزار استروپ ساده. تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری- شناختی سینا.
شریفی، علی؛ علیزاده، حمید، غباری بناب، باقر و فرخی، نورعلی. (1398). مقایسه نیمرخ کارکردهای اجرایی کودکان با نارساییتوجه/ بیشفعالی و کودکان با اختلال یادگیری ویژه در مقایسه با کودکان عادی: با تأکید بر عدم همبودی بین دو اختلال، مجله توانمندسازی کودکان استثنائی، 10(1)، 44-28.
شیخ الاسلامی، علی، بشیرگنبدی، سپیده، سیداسماعیلی قمی، نسترن. (1399). اثربخشی آموزش مهارتهای خودآموزی کلامی بر اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی، اجتناب اجتماعی و اندوه در موقعیتهای جدید، اجتناب اجتماعی و اندوه عمومی) دانشآموزان کمرو. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی دانشگاه سیستان و بلوچستان، 17(37)، 99-120
صبحی قراملکی، ناصر. (1395). اثربخشی آموزش به روش خودآموزی کلامی بر بهبود پردازش هیجانی و مهارت اجتماعی دانشآموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص. ناتوانی های یادگیری. 5(3)، 88-71.
صمیمی، زبیر؛ حسنی، جعفر؛ کرد تمینی، مسلم؛ افزون، جواد. (1394). اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر توانایی مهارگری شناختی و عاطفی نوجوانان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. فصلنامه سلامت روان کودک. ۲ (۳)، ۳۷-21.
علی پور، فرشید؛ نجاتی، وحید؛ دهرویه، شهربانو؛ مرادعلیان، فاطمه؛ بداقی، الهه. (1399). تنظیم شناختی هیجان و مشکلات رفتاری در کودکان ۷ تا ۱۲ سال با نارسایی ویژه در یادگیری ریاضی، خواندن و نوشتن. فصلنامه کودکان استثنایی. ۲۰ (1)، ۹۸-۸۷.
علیزاده، حمید و زاهدی پور، مهدی. (1383). کارکردهای اجرایی در کودکان با و بدون اختلال هماهنگی رشدی، تازه های علوم شناختی، 6(3)، 56-49.
غریبی، حسن؛ قلی زاده، زلیخا و حکمتی، عیسی. (1394). اثربخشی آموزش خود تعلیمی کلامی بر بهبود کارکردهای شناختی کودکان مبتلا به نقص توجه ـ بیشفعالی، فصلنامه عصب روانشناسی، 1(3)، 37-21.
قلی پور کویچ، صالح؛ لیوارجانی، شعله؛ حسینی نسب، داود. (1398). اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر علایم نقص توجه/بیش فعالی و تعلل ورزی تحصیلی نوجوانان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی. فصلنامه طب توانبخشی 8(3)، 110-100.
کرک، ساموئل.ای؛ گالاکر، جیمز.جی. (1387). آموزش و پرورش کودکان استثنایی. ترجمه مجتبی جوادیان، چاپ پنجم، مشهد: انتشارات به نشر، آستان قدس رضوی.
کرین، ویلیام کریستوفر. (2000). نظریههای رشد (مفاهیم و کاربردها)، ترجمه غلامرضا خویی نژاد و علیرضا رجایی (1398)، چاپ دوم، تهران: رشد.
لوریا، ا.ر. (1391). زبان و شناخت، ترجمه حبیب اله قاسم زاده، تهران: انتشارات فرهنگان.
مرادی، محمدرضا؛ کیانی، محبوبه. (1399). اثربخشی تمرینهای عملی عصب روانشناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و دامنه توجه دانشآموزان با اختلال یادگیری خواندن. فصلنامه علمی ـ پژوهشی عصب روانشناسی، 6(4)، 58-43.
مهمانپذیر، مهناز؛ فرخی، نورعلی. (1400). مقایسهی کارکردهای اجرایی، تنظیم هیجانی و حافظهی کاری در دانشآموزان با و بدون اضطراب. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی دانشگاه سیستان و بلوچستان، 18(44)، 1-19.
نریمانی، محمد؛ ابوالقاسمی، عباس و ایل بیگی قلعه نی، رضا. (1396). اثربخشی آموزش خودتعلیمی کلامی بر کارکردهای اجرایی و هماهنگی دیداری حرکتی کودکان مبتلا به اختلال خواندن، مجله ناتوانی های یادگیری، 7(2)، 93-72.
هاردمن، مایکل ام؛ درو، کلیفورد جی؛ اگن، ام.ونیستون. (1397). روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی در «جامعه، مدرسه و خانواده»، ترجمه حمید علیزاده، فریبا یادگاری، کامران گنجی، مجید یوسفیلویه، چاپ ششم، تهران: نشر دانژه. ( نشر اثر اصلی 2002).
هاشمی، تورج؛ اقبالی، علی و محمودعلیلو، مجید. (1388). تأثیر خودآموزی کلامی بر بهبود سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک، مجله روانشناسی بالینی، 1(2)، 36-29.
هاشمی، تورج؛ بیرامی، منصور؛ اقبالی، علی، واحدی حسین؛ رضایی، رسول. (1388). تأثیر خودآموزی کلامی بر بهبود نشانههای مرضی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابلهای. فصلنامه کودکان استثنایی. ۹ (۳) ،۲۱۰-۲۰۳.
هالاهان و کافمن (2003). کودکان استثنایی -مقدمه ای بر آموزشهای ویژه، ترجمه مجتبی جوادیان (1387). تهران: انتشارات آستان قدس رضوی.
هاوتون، کیت؛ کرک، جوان؛ سالکووس کیس، پال و کلارک، دیوید میلر. (1398). رفتاردرمانی شناختی: راهنمای کاربردی در درمان اختلال های روانی(جلد1)، ترجمه حبیب الله قاسم زاده، تهران: کتاب ارجمند. ( نشر اثر اصلی 1989).
هرندی، ویدا؛ سلطانی، امان الله؛ منتظری، علیرضا و زین الدینی، زهرا. (1399). نقش کارکردهای اجرایی در عملکرد خواندن کودکان دارای اختلال یادگیری ویژه از نوع نارساخوانی، مجله مطالعات ناتوانی، 10(158)، 138-124.
Afeli, S. A. (2019). Academic accommodation strategies for pharmacy students with Specific learning disorder: What else can be done? Currents in Pharmacy Teaching and Learning. 11(8), 751-756.
Anyichie, A, C., & Onyedike, C.O. (2012). Effects of self-instructional learning strategy on secondary schools students’ academic achievement in solving mathematical word problems in Nigeria. African, Research review, An International Multidisciplinary Journal, Ethiopia, 6 (4), 302-323.
Barkley RA. (1998).Attention-deficit hyperactive disorder: A handbook for diagnosis and treatment. 2nd ed. New York: Guilford.
Barkley, R. A. (2003). Issues in the diagnosis of attention-deficit hyperactivity disorder in children. Journal of Brain and Development, 25(2), 77-83.
Chacko D, Karunakaran V, Rajan JC. (2021). Validation of an Ultrashort Screening Tool for Specific Learning Disorder Among School-Going Children. Indian J Psychol Med.;43(5):399–402.
Chu FW, Marle K, Hoarda MK, Nugent L, Scofield JE & Gearya DC. (2019). Preschool deficits in cardinal knowledge and executive function contribute to longer-term mathematical learning disability, Journal of Experimental Child Psychology, 188, 104-124.
Chutko, L.S., Surushkina, S.Y., Yakovenko, E.A., Anisimova, T.I., Didur, M. D. & Chekalova, S. A.(2022). Impairments to Executive Functions in Children with Dyslexia. Neurosci Behav Physi 52, 1–7.
Coolidge, F. (2002). The coolidge personality and neuropsychological Inventory for children:The CPNI. colorado: university of colorado at Colorado springs.
Cornoldi, C., Di Caprio, R., De Francesco, G., & Toffalini, E. (2019). The discrepancy between verbal and visuoperceptual IQ in children with a specific learning disorder: An analysis of 1624 cases. Research in Developmental Disabilities, 87, 64–72. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2019.02.002.
Diamond A. (2013). Executive functions. Annu Rev Psychol. 64:135.
Dias, N.M., Pereira, A.P.P., Seabra, A.G. (2022). Executive Functions in the Prediction of Academic Performance in Elementary Education, School and Developmental Psychology, 38, 1-11.
Faber, G. (2006). The effects of visualizing and verbalizing methods in remedial spelling training: individual changes in dyslexic student spelling test performance. International Journal of Special Education 21(3), 85-95
Feeney, D.M. (2022). Positive Self-Talk: An Emerging Learning Strategy for Students With Learning Disabilities. Intervention in School and Clinic, 57(3),189-193.
Freilich, R. & Shechtman, Z. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic adjustment of children with learning disabilities. The Arts in Psychotherapy, 37, 97-105.
Frick, P. J., Cornell, A. H., Bodin, S. D., Dane, H. E. & Barry, C. T. (2003). "Callousunemotional trains and developmental pathways to severeconduct problems". Developmental psychology, 39, 226-260.
Gabriely R, Tarrasch R, Velicki M, Ovadia-Blechman Z. (2020). The influence of mindfulness meditation on inattention and physiological markers of stress on students with learning disabilities and/or attention deficit hyperactivity disorder, Research in Developmental Disabilities, 100, 103-130.
Gathercole, S. E., Alloway, T. P., Willis, c., Adams, A. M. (2006). Working Memory in Children with Reading Disabilities. Journal of Experinental Child Psychology, 93, 265-270.
Glozman, J. (2015). Developmental Neuropsychology: Learning disabilities and remediation. The open behavioral science journal, (Suppl 1-M1) 12.
Kirk, S. A., Gallagher, J. J., Anastasiow, N. J., & Coleman, M. R. (2006). Educating exceptional children. Boston. Houghton Mifflin
Krause, T. H. (2015). Pinpointing the Deficit in Executive Functions in Adolescents With Dyslexia performing the Wisconsin Card Sorting Test. J Learn Disabil.47(3), 208-223
Linley , P . A & joseph , S .(2009). Positive psychology in practice. Hoboken, New Jersey: John wiley &sons , Inc .
Lipka, O., Sarid, M., Aharoni Zorach, I., Bufman, A., Hagag, A. A. & Peretz, H. (2020) Adjustment to higher education: A comparison of students with and without disabilities. Front. Psychol, 11, 1-11.
Locascio,G., Mahone, E.M., Eason, S.H., & Cutting, L.E. (2010). Executive dysfunction among children with reading comprehension deficits. Journal of Learning Disability, 1 14.
MacLeod, C. M. (2005). The Stroop task in cognitive research. Cognitive methods and their application to clinical research, (pp. 17-40). Washington, DC, US: American Psychological Association, ix, 289 pp.
Meichenbaum, D. (1970). Cognitive-behavior modification. An integrative approach. New York: Plenum Press.
Melara RD, Algom D.(2003). Driven by information: a tectonic theory of Stroop effects. Psychon Bull Rev; 110(3):422.
Miyake A, Friedman NP, Emerson MJ, Witzki AH, Howerter A. (2000). The Unity and diversity of executive functions and their contributions to complex “frontal lobe” tasks: a latent variable analysis. Cogn psycho; 41(1), 49- 100.
Moffitt TE, Arseneault L, Belsky D, Dickson N, Hancox RJ, Harrington H, Houts R, et al. (2011). A Gradient of childhood self-control predicts health, wealth, and public safety. Proc Natl Acad Sci.; 108(7):2693-2698
Naglieri, J., & Goldstein, S. J. N. Y., NY. (2014). Handbook of executive functioning. New York: Heidelberg Dordrecht London
Noushabadi, F; Adibsereshki, N; Sajedi, F; Bakhshi, E; Rostami, M. & Syakhaneh, S. (2015). Social Competence of Students with Learning Disability: Advantages of Verbal Self-Instructional Package. Iranian Rehabilitation Journal, 13,110-115
Reddy, M.K., Alku, P & Rao, K.S. (2020). Detection of Specific Language Impairment in Children Using Glottal Source Features, in Children Using Glottal Source Features, 8: 15273-15278.
Rmus M., McDougle S & Collins A.GE.(2020). The role of executive function in shaping reinforcement learning, Current Opinion in Behavioral Sciences, 38, 66-73
Seidman, L. J. (2006). Neuropsychological functioning in people with ADHD across the lifespan. Clinical Psychology Review, 26, 466-485.
Shapiro, E.S. & Cole, C.L. (1994). Behavior chang in the classroom: self-management interventions. New York: Guilford Press
Sideridis, G. D., Morgan, P., Botsas, G., Padeliadu, S., & Fuchs, D. (2006). Prediction of students with LD based on metacognition, motivation, emotions and psychopathology: A ROC analysis. Journal of Learning Disabilities, 39, 215–229.
Smith-Spark, J. H., & Fisk, J. E. (2007). Working memory functioning in developmental dyslexia. Memory, 15, 34-56.
Sofologi, M., Kougioumtzis, G.A., Efstratopoulou, M., Skoura, E., Sagia, S., Karvela, S., Salli, P.M., Makri, E., & Bonti, E. (2022). Specific Learning Disabilities and Psychosocial Difficulties in Children, Availlable: www.igi-global.com/chapter/specific-learning-disabilities-and-psychosocial-difficulties-in-children/288102.
Stanford, E & Delage, H.(2019). Complex syntax and working memory in children with specific learning difficulties, First Language, 4(4), 145-158.
Veyse, N; Habibollahi, S; Kasirloo, Y; Shayan, N; Zolghadri, P; Alizadeh, S. (2015). On the Impact of Teaching Verbal Self-instruction on the Improvement of the Emotional, Educational, and Social Adjustment in Students Afflicted with Mathematical Disorders. American Journal of Educational Research, 3(9): 1115-1121
Willcutt, E.G., Boada, R., Riddle, M.W., Chhabildas, N., DeFries, J.C., & Pennington, B.F. (2011). Colorado Learning Difficulties Questionnaire: Validation of a Parent-Report Screening Measure. Psychological Assessment, 3, 778–791.
Winsler, A; Manfra, L. & Diaz, R. M. (2007). Should I let them talk?: Private speech and task performance among preschool children with and without behavior problems. Early Childhood Research Quarterly, 22(2), 215-31.
Woodcack, S., & Jiang, H. (2012). Attrabution of the educational outcomes of students with learning disabilities in china. International journal of special education. 27 (2), 1- 14.
Xin, Y. P., Park, Y.P., Tzur, R., Si, L. (2020). The impact of a conceptual model-based mathematics computer tutor on multiplicative reasoning and problem-solving of students with learning disabilities, The Journal of Mathematical Behavior, 58, https://doi.org/10.1016/j.jmathb.2020.100762.
Yan R. (2022). Working With a Culturally and Linguistically Diverse Individual With Specific Learning Disability, Research Anthology on Physical and Intellectual Disabilities in an Inclusive Society, P.1197-1216. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 332 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 45 |