تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 702 |
تعداد مقالات | 6,856 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,209,603 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,520,836 |
معنا و کارکرد "اقتدار معنوی" در تصوف از آغاز مشروطه تا پایان عصر پهلوی | ||
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
مقاله 9، دوره 6، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 175-197 اصل مقاله (384.37 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2023.7580 | ||
نویسندگان | ||
اکرم گلی1؛ هادی وکیلی2 | ||
1دانشجوی دکترا تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
اقتدار معنوی در معنای مرجعیت معنوی، بالاترین درجه اعتبار دینی است که در واژه قطب معنای کامل خود را نشان می دهد. در نگاه تصوف از طریق کسب درجات معنوی می توان به این مقام دست یافت. ادعای صوفیان در چگونگی این دست یابی و شراکت آنان در این مقام با فقها، علاوه بر ایجاد رقابتهای شدید دینی، به محوری مهم و اثرگذار در چگونگی مناسبات دین و سیاست تبدیل شده است. به منظور شناخت مفهوم اقتدار معنوی در حوزه تصوف می توان شاخص هایی چون شجره نامه معنوی و رابطه مراد و مرید را برای آن تبیین کرد. پرسش این است که "اقتدار معنوی" در مناسبات صوفیان با حکومت های قاجار (دوره مشروطه) و پهلوی، از نظر معنا و کارکرد چه تغییراتی در مبانی اعتقادی تصوف ایجاد کرد. فرض بر این است که مفهوم اقتدار معنوی در طریقت های تصوف با تأثیرپذیری از شرایط سیاسی- اجتماعی، از رویکرد استقلال در برابر حکومت و علمای متشرع در سده های پیشین به سمت همگرایی و اتحاد با حکومت از یک سو و و مدارا با شریعت از دیگر سو متمایل شد. دستاورد این پژوهش تغییر و تحول در اندیشه و مبانی اعتقادی تصوف در این زمینه را نشان می دهد که پوسته معنوی را همچنان حفظ، اما در عمل با نشانه هایی از تلاش برای کسب قدرت دنیوی همراه بود. | ||
کلیدواژهها | ||
معنا؛ کارکرد؛ اقتدار معنوی؛ تصوف؛ مشروطه؛ پهلوی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 331 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 290 |