تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 612 |
تعداد مقالات | 6,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,353,166 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,104,996 |
تحلیل چالشهای بهره برداران دهقانی و اثرات آن بر توسعه روستایی با رویکرد معادلات ساختاری (مورد مطالعه: استان زنجان، ایران) | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 01 تیر 1402 اصل مقاله (737.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2023.7600 | ||
نویسندگان | ||
زلیخا نادرخانی ایالوئی* 1؛ یوسف قنبری2 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر که با ترکیبی از روشهای توصیفی ـ تحلیلی و علی انجام گرفته است، بررسی چالشهای بهرهبرداران دهقانی و اثرات این چالشها بر توسعه روستایی استان زنجان میباشد. برای گردآوری دادههای مورد نیاز علاوه بر مطالعات اسنادی از شیوه میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش بالغ بر75831 بهرهبردار دهقانی واقع در استان زنجان است، با استفاده از فرمول کوکران 340 خانوار به عنوان نمونه آماری برآورد شدهاند. و برای تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده از آزمونهای مربوطه و نرمافزارهای SPSS،AMOSE, EXCEL وGIS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد چالشهای اقتصادی، مهمترین مشکل بهرهبرداران در استان میباشند و میانگین چالشهایی که بهرهبرداران دهقانی با آن مواجهاند با مقدار 79/3، به صورت معناداری بیشتر از حد متوسط میباشد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد، در بین شهرستانهای استان به لحاظ چالشهای پیشروی بهرهبرداران تفاوت آماری معناداری وجود دارد و شهرستانهای سلطانیه، ایجرود و ماهنشان با میانگین رتبهای967/3، 864/3 و651/3، دارای بیشترین و خدابنده، ابهر و زنجان با میانگین رتبهای 347/3، 429/3 و 481/3 دارای کمترین میزان چالشهای بهرهبرداری دهقانی هستند. همچنین وضعیت کلی توسعه روستایی با میانگین 26/2، به صورت معناداری پایینتر از میانگین مبنا قرار دارد و در میان شاخصهای آن، دو بعد کلیدی مدیریتی و اقتصادی توسعه روستایی در وضعیت نامناسبتری قرار دارند. نتایج مدل نهایی پژوهش در خصوص اثرات چالشهای پیشروی بهرهبرداری دهقانی بر توسعه روستایی که برازش آن به تأیید نهایی رسید نشان داد، چالشهای اجتماعی و محیطی با ضرایب 67/0- و 26/0-، به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اثر منفی بر توسعه روستایی بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعه روستایی؛ بهره برداری دهقانی؛ معادلات ساختاری؛ استان زنجان | ||
مراجع | ||
ایروانی، هوشنگ؛ علیرضا دربانآستانه (1383). اندازهگیری و تحلیل و تبیین پایداری واحدهای بهرهبرداری (مطالعۀ موردی: گندمکاران استان تهران)، مجلۀ علوم کشاورزی ایران. جلد 35. شمارۀ 1. صفحات 52-39.
بدری، سیدعلی؛ علیرضا رکنالدینافتخاری؛ محمد سلمانی؛ دادله بهمند (1390). نقش بهرهبرداری زراعی (خانوادگی) در توسعۀ پایدار روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان قیر و کارزین- استان فارس)، پژوهشهای جغرافیای انسانی. دوره 43. شماره 76. صفحات 48-33.
بیگی، احمد (1388). بررسی شاخصهای پایداری در توسعۀ روستایی، همایش ملی انسان، محیطزیست و توسعۀ پایدار. 19 و 29 اسفند. صفحات 7-1.
https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=7013
پورمرعشی، سیدمحمد (1375). یکپارچهسازی زمینهای کشاورزی در ایران و کشورهای دیگر، مجلۀ برنامه و بودجه. دوره 1. شماره 11. صفحات 82-57.
جبرئیلی، محرمعلی؛ آنه محمد قرهگل (1393). بررسی نقش دیدگاههای مختلف در بهرهبرداری از مزارع خُرد، دهقانی و بزرگ در توسعۀ پایدار کشاورزی، سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران. صفحات 15-1.
حسینی، غلامحسن (1388). آسیبپذیری و توسعۀ نظام بهرهبرداری کشاورزی در ایران، فصلنامۀ راهبرد. شمارۀ دوره 17. شماره 3. صفحات 147-129.
رضایی، عبدالمطلب؛ مرتضی اکبری؛ علی اسدی (1385). اصلاح ساختار نظام بهرهبرداری خُرد و دهقانی، راهبرد توسعۀ پایدار کشاورزی. وزرارت جهاد کشاورزی معاونت ترویج و نظام بهرهبرداری.
-زاهدی، شمسالسادات؛ غلامعلی نجفی (1385). بسط مفهوم توسعۀ پایدار، مدرس. دوره 10. شماره 4. صفحات 76-43.
- دربان آستانه، علیرضا؛ سیدحسن مطیعی لنگرودی؛ فرزانه قاسمی (1397). شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر معیشت پایدار کشاورزان (مورد مطالعه: شهرستان شازند)، فصلنامه پژوهشهای روستایی. دوره 9. شماره 2. صفحات 337-324.
- سواری، مسلم؛ حسین شعبانعلی فمی؛ هوشنگ ایروانی؛ علی اسدی (1397). طراحی الگوی برون رفت از چالشهای پایدارسازی معیشت کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی در استان کردستان، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 5 (2 ). صفحات 18-1.
- شایان، حمید؛ خدیجه بوذرجمهری؛ رضا میرلطفی (1389). بررسی نقش کشاورزی در توسعهی کشاورزی (مطالعه موردی:بخش میانکنگیسیستان)،مجله جغرافیاوتوسعه ناحیهای. دوره 8. شماره 15. صفحات171-151.
شعبانعلیفمی، حسین؛ زهرا قارون؛ جواد قاسمی (1391). مدیریت نظامهای بهرهبرداری کشاورزی در ایران، تهران. ناشران سروا و آوای مسیح.
شهبازی، اسماعیل (1372). توسعه و ترویج روستایی، ناشر دانشگاه تهران. تهران.
شوکتیآمقانی؛ محمد؛ خلیل کلانتری؛ علی اسدی؛ حسین شعبانعلی فمی (1397). بررسی عوامل مؤثر بر خُردی و پراکندگی اراضی کشاورزی در استان آذربایجان شرقی، مجلۀ تحقیقات اقتصاد. دوره 49. شماره 3. صفحات 507-487.
شیخزاده، مجتبی (1390). گسترش شرکتهای زراعی در راستای ضرورت یکپارچهسازی اراضی، برزگر، 1058،صفحات 13-10.
- علیزاده، کتایون؛ حجت حاتمینژاد (1394). نقش نظامهای بهرهبرداری در توسعۀ پایدار کشاورزی ایران (نمونۀ موردی: بخش مرکزی تربت حیدریه)، مجلۀ علوم جغرافیایی. دوره 11. شماره 22. صفحات 87-71.
article_528098.html
عبداللهی، محمد) 1377). نظامهای بهرهبرداری کشاورزی در ایران، وزارت کشاورزی معاونت امور نظام بهرهبرداری. تهران.
- عیسیپور، سینا؛ رضا مقدسی؛ مهدی پیروزیان؛ جلیل اجلی (1397). بررسی کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی نظامهای بهرهبرداری خُرد و دهقانی در روستاهای شهرستان میانه، فصلنامۀ راهبردهای توسعۀ روستایی. دوره 5. شماره 3. صفحات 424- 407.
10.22048/RDSJ.2019.115991.1703
- قنبریشیرسوار، علی (1400). گزارش پژوهشی: بررسی وضعیت زمین و نظام بهرهبرداری مناسب در ایران)، خبرگزاری صدا و سیما . 20 مهر 1400.
- حیدری، ساربان؛ سهیلا باختر (1395). بررسی نقش تعاونیهای تولید روستایی در توانمندسازی اجتماعی کشاورزان گندمکار شهرستان اسلامآباد غرب، پژوهشهای جامعهشناسی. سال 10. شماره 2. صفحات 113-97.
10.22048/RDSJ.2018.74005.1630
حیدریساربان، وکیل (1391). بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونیهای تولید روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان پارسآباد)، نگرشهای نو در جغرافیای روستایی. دوره 4. شماره 2. صفحات 165-151.
- کریم، محمدحسین؛ محمود صفدرینهاد؛ مسعود امجدیپور (1393). توسعۀ کشاورزی و اقتصاد مقاومتی جایگزین نفت، فصلنامۀ سیاستهای راهبردی و کلان. دوره 2. شماره 6. صفحات 127-103.
-کمالی، حسین؛ ابوالفضل مددی (1385). مسائل و مشکلات و چالشهای نظام بهرهبرداری خُرد و دهقانی، وزارت جهاد کشاورزی. معاونت ترویج و نظام بهرهبرداری.
لهساییزاده، عبدالعلی (1372). جامعهشناسی کشاورزی، نشر سمت. تهران.
مطیعیلنگرودی، سیدحسن؛ ابراهیم شمسایی (1388). توسعه و کشاورزی پایدار از دیدگاه اقتصاد روستایی، تهران. انتشارات دانشگاه تهران.
مرکز آمار ایران (سالنامۀ آماری استان زنجان). 1395.
مجاورباغچه، منصور؛ سلیمان رسولیآذر؛ لقمان رشیدپور (1398). واکاوی و بررسی چالشهای نظامهای بهرهبرداری خُرد و دهقانی در استان آذربایجان غربی، پژوهشهای ترویج و آموزش کشاورزی. دوره 12. شماره4. صفحات 50-41.
وزارت جهاد کشاورزی، سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران (1394). نظام تشکیل و استقرار شرکتهای کشت و صنعت در بخش کشاورزی.
نکوئینائینی، علی (1394). سنجش پایداری نظامهای بهرهبرداری کشاورزی در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی، فصلنامۀ سیاستهای راهبردی و کلان. دوره 3. شماره 9. صفحات 139-123.
نجفی، غلامعلی؛ شمسالسادات زاهدی (1384). مسئله پایداری در کشاورزی ایران، مجله جامعهشناسی ایران. دوره 6. شماره 2. صفحات 106-73.
ورمزیاری، حجت؛ فرحناز رستمی؛ شهپر گراوندی (1392). الگوسازی نهادهای مؤثر بر توسعۀ کشاورزی خُرده مالکی ایران از نگاه متخصصان؛ با تأکید بر نهادهای غیردولتی، توسعۀ روستایی. دوره 5. شماره 2. صفحات 156-133.
وثوقی، منصور (1366). جامعهشناسی روستایی، نشرکیهان. تهران.
References Ahad.U., Inayatullah, M ( 2013). Challenges To The Agricultural Development In Iran, Vol. 2 , No, 10,85-91. https://www.researchgate.net/publication/358504213 Baumgartner, H., & Homburg, C (1995). Applications of structural equation modelling in marketing research, A review. International Journal of Research in Marketing, Vol. 13, 139-161. https://doi.org/10.1016/0167-8116(95)00038-0 Chapagain, T., Raizada, N.M (2017). Agronomic Challenges Opportunities for Terrace Agriculture in Development Countries, Department of Plant Agricuiture, University of Guelph, Vol . 8, 1-15. https://doi.org/10.3389/fpls.2017.00331 Duffy, P (2018). Small –farm settlement landscapes in transition. Irish Geography Vol. 50, No. 2, 12-19. Huang, Q., Li, M., Chen, ZH. & Li, F (2011). Land consolidation: an approach for sustainable development in rural China. Ambio,Vol. 40, 93-95. Garnevska, E., Liu,G., Mary Shadboltc, N (2011). Factors for Successful Development of Farmer cooperatives in Northwest China. International Food and Agribusiness Management Review , Vol. 14, No. 4, 69-84. Jouzi, Z., Azadi, H., Taheri, F., Zafarshani,K., Gebrehiwot, K ., Van Passel, S & Lebailly, F (2017). Organic farming and small-scale farmers:main opportunities and challenges. Ecological economics. Vol 132, 144-154. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2016.10.016 Karbasioun, M., Mulder, M., Biemans, M (2008). Changes and Problems of Agricultural Development in Iran. World J. Agric. Sci, Vol. 4, No. 6, 759-769. https://www.researchgate.net/publication/37792164 Lynch, H., Uchanskim M., Patrick, M., Wharton, C (2018). Small farm sustainability in the south west: Challenges, Opportunities, and best practices for local farming in Arizona and New Mexico. Food Studies, Vol 8, No 2, 45-56. 10.18848/2160-1933/CGP/v08i02/45-56 Maleki, Sh., Bigdeli Rad, V ( 2017). Social Sustainability Measures for Rural Areas in Iran, Space Ontology International Journal, Vol. 6, No. 1, 79-84. 20.1001.1.23456450.2017.6.1.8.9 Shook, C. L., Ketchen, D. J. Jr., Hult, G. T.M.,& Kacmar, K.M (2004). An assessment of the use of structural equation models in strategic management research, Strategic Management Journal, Vol. 25, 397- 404. https://doi.org/10.1002/smj.385 UNDP (1994). Sustainable human development and agriculture, New York, NY.USA. Werts, C. E., Linn, R. L., Joreskog, K. G (2010). Quantifying unmeasured variables, Measurement in the Social Sciences (H. M. Blalock, Jr. Ed). 10.4324/9781351329088-11
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 31 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |