تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,731,553 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,362,958 |
بررسی عملکرد دادههای باز تحلیل شبکهای (GFS) برای شناسایی توفانهای تندری عصرگاهی در ایران | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 37، مهر 1402، صفحه 39-56 اصل مقاله (2.06 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2023.42534.1906 | ||
نویسندگان | ||
محمدعلی نصراصفهانی* 1؛ احمدرضا قاسمی2 | ||
1استادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد | ||
2دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد | ||
چکیده | ||
این پژوهش با هدف بررسی ویژگیهای کلی توفانهای تندری عصرگاهی در کشور براساس تعداد رخداد و همچنین بررسی توانایی داده-های بازتحلیل شبکهای GFS در شناسایی توزیع مکانی آنها انجام شده است. به این منظور در یک دوره 9 ساله (2015-2008) گزارش-های رعدوبرق ثبت شده در 361 ایستگاه همدیدی کشور در ماههای آوریل (فروردین) و می (اردیبهشت)، به عنوان ماههایی که بیشترین توفان تندری در آنها رخ داده است، مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا روزها از نظر تعداد توفانهای تندری به چهار چارک تقسیم شدند. در گام بعدی ده شاخص نشانگر ناپایداری جوی از دادههای بازتحلیل ساعت 12 گرینویچ استخراج و یا محاسبه شدند. در نهایت نقشه پهنه-بندی میانگین این شاخصها در هر چارک و انطباق نقطهای در ایستگاههایی که دارای رعدوبرق ثبت شده بودهاند، مورد بررسی دقیقتر قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهترین عملکرد را شاخص CIN یا شاخص سرکوب همرفت داشته است. میزان دقت این شاخص در پیش-بینی ناپایداریها حدود 90 درصد برآورد گردید. شاخص KI در ناپایداریهای ضعیف عملکرد متوسطی داشته ولی با تشدید ناپایداری و سامانمندشدن آن در چارک چهارم عملکرد آن بهبود قابل ملاحظهای پیدا کرده است. دو شاخص TT و 4LFTX نیز عملکرد مشابه به هم داشته و ناپایداریهای شدید را در غرب کشور به خوبی آشکار کردهاند. سایر شاخصها عملکرد مناسبی نداشته و نیاز است که مقادیر آستانه آن با توجه به وضعیت اقلیمی کشور بازتعریف شود. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ بازتحلیل؛ پهنه بندی؛ توفان تندری؛ شاخص ناپایداری | ||
مراجع | ||
برنا، رضا؛ فاخر نسب، احمد. (1391). بررسی شاخصهای ناپایداری LCL، LI و KI در وقوع توفانهای تندری در ایستگاه دزفول. اولین همایش ملی جغرافیا، مخاطرات محیطی و توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، 42-33. https://jm.um.ac.ir/article_29948.html
تاج بخش، سحر؛ غفاریان، پروین؛ میرزایی، ابراهیم. (1388). روشی برای پیش بینی رخداد توفانهای تندری با طرح دو بررسی موردی. مجله فیزیک زمین و فضا، 35(4)، 166- 147.
حسینی، سید اسعد؛ کربلایی، علیرضا (1400). واکاوی همدیدی و ترمودینامیکی وقوع طوفانهای تندری در فلات ایران. نشریه جغرافیا و مخاطرات محیطی، 10(39)، 59-81.
خوش اخلاق، فرامرز؛ ماهوتچی، محمدحسن (1398). واکاوی همدیدی بارشهای تندری مخرب مشهد. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 21(91)، 235-249.
رسولی، علی اکبر؛ خدیجه، جوان (1391). تحلیـل رونـد وقوع توفانهای رعدوبرقی در نیمۀ غربی ایران با کاربرد آزمونهـای ناپـارامتری. فضـای جغرافیـایی، 12(38)، 111-1269.
زاهدی، مجید؛ چوبدار، اصغر. (1386). مقایسه شاخص های ناپایداری جوی حوضه آبریز آجی چای با استانداردهای ناپایداری جوی و تعیین الگو برای حوضه. جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 5(9)، 44-23.
صادقی حسینی، علیرضا؛ رضائیان، مهتاب. (1385). بررسی تعدادی از شاخص های ناپایداری و پتانسیل بارور سازی ابرهای همرفتی منطقه اصفهان. مجله فیزیک زمین و فضا. 32(2)، 98- 83 .
صالحی، حسن؛ ثنایی نژاد، سید حسین؛ موسوی بایگی، محمد. (1393). بررسی شاخصهای ناپایداری هنگام وقوع پدیدههای آب و هوایی مخرب در مشهد. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 9(3)،123 113.
عزیزی، قاسم؛ گرامی، محمد صالح؛ شریفی، لیلا (1396). تحلیل فضایی طوفان های تندری در گستره کشور ایران. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 17(47)، 243-259.
عسگری، احمد؛ محبی، فرشته. (1389). مطالعه آماری، همدیدی توفان های تندری در استان خوزستان. چهارمین کنفرانس منطقهای تغییر اقلیم، 119 – 111.
علیزاده، امین؛ کمالی، غلامعلی؛ موسوی، فرهاد؛ موسوی بایگی، محمد (1391). هوا و اقلیم شناسی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ پانزدهم. 392 صفحه.
فلک، عسل؛ برنا، رضا؛ اسدیان، فریده (1399). تحلیل زمانی و مکانی توفان های تندری جنوب غربی ایران. جغرافیایی سرزمین، 17(67) 90-103.
کاویانی، محمدرضا، علیجانی، بهلول (1391). مبانی آب و هواشناسی. انتشارات سمت، چاپ دوم. 592 صفحه.
مجرد، فیروز؛ کوشکی، سمیرا؛ معصوم پور، جعفر؛ میری، مرتضی. (1396). تحلیل شاخص های ناپایداری توفان های تندری در ایران با استفاده از داده های بازتحلیل. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4(4)، 33-48.
موسوی بایگی، محمد؛ اشرف، بتول. (1389). بررسی و مطالعه نمایه قائم هوای منجر به بارندگیهای مخرب تابستانه: مطالعه موردی، مشهد. نشریه آب و خاک، 24(3)، 1048 - 1036.
میرموسوی، سید علی؛ اکبرزاده، یونس. (1388). مطالعه شاخصهای ناپایداری در تشکیل تگرگ در ایستگاه هواشناسی تبریز، مجله فضای جغرافیایی. 25(9)، 108-95.
Barnes, G. M. (2010). Meteorological hazards in the Tropics, Severe convective storms and flash floods, Chapter in Tropical Meteorology, Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS) (www.eolss.net): sponsored by the UNESCO, 109 pp. Florin Necula, M. (2010). Recent Changes in Thunderstorm Activity in Vaslui, Present Environment and Sustainable Development. 4, 407-414. http://pesd.ro/articole/nr.4/Necula%202.pdf Galanaki, E., Lagouvardos, K., Kotroni, V., Flaounas, E., Argiriou, A. (2018). Thunderstorm climatology in the Mediterranean using cloud-to-ground lightning observations. Atmospheric Research, 207, 136–144. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0169809517309948 Galway, J.G. (1956). The lifted index is a predictor of latent instability. Bulletin of the American Meteorological Society, 37, 528–529. https://journals.ametsoc.org/view/journals/bams/37/10/1520-0477-37_10_528.xml Gottlieb, R. (2009). Analysis of stability indices for severe thunderstorms in the Northeastern United States. Cornell University, Ithaca, New York. 23pp. Kalashinkov, D., Loikith, P., Catalano, A., Waliser, D. Lee, H. Abatzoglou J. (2020). A 30-year climatology of meteorological conditions associated with lightning days in the interior western United States. Journal of Climate, 33(9), 3771-3785. DOI:10.1175/JCLI-D-19-0564.1. Miller, R. C. (1972). Notes on analysis and severe storm forecasting procedures of the Air Force Global Weather Central. Tech, Rep, 200 (Rev), AWS, USAF. Nisi, L., Ambrosetti, P., Clementi, L., (2012). Combining satellite, radar, and NWP data for severe convection nowcasting over the Alpine area, The Seventh European Conference on Radar in Meteorology and Hydrology, France. Stull, R. (2015). Practical Meteorology: An Algebra-based Survey of Atmospheric Science, The University of British Columbia, Vancouver, Canada, 880 pp. Taszarek, M., Allen, J., Groenemeijer, Edwards, R., Brooks, H., Chmielewski, V. Enno, S. (2020a). Severe convective storms across Europe and the United States. Part 1: Climatology of lightning, large hail, 3 severe winds, and tornadoes. Journal of Climate, 33(23), 10239-10261. DOI:10.1175/JCLI-D-20-0345.1. Taszarek, M., Allen, J., Púčik, T., Hoogewind, K. Brooks, H. (2020b). Severe convective storms across Europe and the United States. Part 2: ERA5 environments associated with lightning, large hail, severe wind, and tornadoes. Journal of Climate, 33(23), 10263-10286. DOI: 10.1175/JCLI-D-20-0346.1. Tsenova, B., Bogatchev, A. (2020). On the use of atmospheric instability indices based on NWP model production for thunderstorm forecast. Bulgarian Journal of Meteorology and Hydrology. 24, 1-23. http://meteorology.meteo.bg/global-change/files/2020/BJMH_2020_V24_N2/BJMH_24_2_2.pdf. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 110 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 58 |