تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 700 |
تعداد مقالات | 6,841 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,163,845 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,505,429 |
تحلیل عوامل تأثیرگذار در طراحی عناصر فضاهای شهری دوستدار کودک با بهرهگیری از نقاشی کودکان (نمونۀ موردی: پارکها و زمینهای بازی شهر مشهد) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
دوره 13، شماره 47، تیر 1402، صفحه 183-214 اصل مقاله (1.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2023.45759.3119 | ||
نویسنده | ||
رستم صابری فر* | ||
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
تا سال 2025، 60 درصد از کودکان در شهرها زندگی خواهند کرد و این گروه برای رشد سالم و تحرک کافی، نیازمند محیطی سالم و ایمن هستند؛ اما مشکل این است که در اغلب شهرهای ایران چنین شرایطی فراهم نشده است. در این بررسی با روش پیمایشی مقطعی و بهرهگیری از نقاشی، فضاهای سبز و بازی کودکان در مشهد، مورد ارزیابی قرارگرفت. به این منظور، نمونهای به حجم 120 نفر از کودکان انتخاب شدند که بین 6 تا 15 سال سن داشتند. از کودکان درخواست شد عناصر مورد نیاز در پارکها و زمینهای بازی را در نقاشی خود ترسیم کنند. نقاشیهای ترسیمشده، به روش تحلیل محتوا و مطابق پنج بُعد اساسی فیزیکی، ادراکی، شناختی، عاطفی و اجتماعی که براساس مصاحبۀ اکتشافی با 30 نفر از کارشناسان بومیسازی شدهبود، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بُعد فیزیکی در بین سایر ابعاد، جایگاه مهمتری را به خود اختصاص میدهد. علاوه بر آن، رشد کودکان بهصورت مرحلهای اتفاق میافتد و ترجیحات آنها با توجه به مرحلۀ رشد، کاملاً متفاوت است. مطابق با یافتههای این مطالعه، تا 9 سالگی کودکان به عناصر ادراکی توجه داشته و در 9 سالگی، به توسعۀ مهارتهای شناختی تأکید دارند و در 13 سالگی و بیشتر، ابعاد عاطفی و اجتماعی، جایگاه بالاتری را به خود اختصاص میدهند. برایناساس، در صورت وجود این المانها در پارکهای شهری، هم سلامت و آمادگی جسمانی کودکان تأمین خواهد شد و هم با حضور بیشتر کودکان در فضاهای شهری، سرزندگی، امنیت و اقبال بزرگسالان به این فضاها بیشتر خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
محیط دوستدار کودک؛ نقاشی کودکان؛ پارکها و فضاهای باز؛ مشهد | ||
مراجع | ||
اسدی، میلاد؛ نسترن، مهین. (1400). مناسبسازی فضاهای شهری برای کودکان براساس اصول شهر دوستدار کودک (موردمطالعه: محدودۀ هزارجریب و تخت فولاد منطقۀ 6 اصفهان)، توسعۀ پایدار شهری، موسسه دانشپژوهان، دوره 2، شمارۀ 2، صص 66-55. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27170128.1400.2.2.6.9
ایمانی، بهرام؛ یارمحمدی، کلثوم؛ یارمحمدی، کبری. (1396). بررسی شهر دوستدار کودک از دیدگاه کودکان (مطالعۀ موردی: ناحیۀ 1 شهر اردبیل)، جغرافیا و مطالعات محیطی، دانشگاه آزاد نجف آباد، دوره 6، شمارۀ 63، صص 34-19. https://journals.iau.ir/article_593126_7c980716e49c4c77b4b87513c212f4aa.pdf
تقوایی، مسعود؛ رضایی آدریانی، سهیلا. (1401). شناسایی شاخصهای فضای سبز دوستدار کودک (مطالعۀ موردی: پارک ناژوان اصفهان)، جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز، دوره 26، شمارۀ 80، صص 81-61. https://dx.doi.org/10.22034/gp.2022.44672.2788
خوارزمی، امیدعلی؛ جواهری، لیلا. (1399). ارزیابی شاخصهای شهر دوستدار کودک در کلانشهر مشهد، جغرافیای اجتماعی شهری، دانشگاه کرمان، دوره 7، شمارۀ 16، صص 210-192. https://jusg.uk.ac.ir/article_2625_d09210b53bff4a9c562f8dea87e97870.pdf
رستگار، امیر؛ بونفانتینی، برتراندو. (1395). تدوین راهنمای طراحی شهر دوستدار کودک، مدیریت شهری و روستایی، دانشگاه تبریز، دوره 25، شماره 44، صص 87-62.https://dx.doi.org/10.22034/gp.2020.39369.2604
زندرضوی، سیامک؛ ضیائی، کیوان؛ رحمانی، مریم. (1388). ظرفیتهای سرمایه اجتماعی برای برپایی اجتماعات محلهای در شهر «دوستدار کودک» در بم، رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، دوره 8، شماره 33، صص 104-81. http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-1859-fa.html
صابریفر، رستم. (1394). نقش طراحی و تجهیز پارکهای شهری در جلب و تأمین نیاز مراجعهکنندگان (نمونۀ موردی پارکهای شهری مشهد). جغرافیا و مطالعات محیطی، دانشگاه آزاد نجفآباد، دورۀ 4، شمارۀ 13، صص 52-37. https://journals.iau.ir/article_556311_23371bb765e391a9cd280b2c49488aa7.pdf
صفوی مقدّم، سیده مریم؛ نوغانی دخت بهمنی، محسن؛ خراسانی، محمدمظلوم. (1394). بررسی شهر دوستدار کودک و احساس شادی کودکان در شهر مشهد، علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، دوره 12، شمارۀ 1، صص 166-143. https://doi.org/10.22067/jss.v12i1.22577
عبدالهی، علیاصغر؛ آذرنوش، فروغ. (1399). ارزیابی فضاهای شهری برای کودکان بر اساس اصول شهر دوستدار کودک (مطالعۀ موردی: شهر کرمان)، پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد مرودشت، دورۀ 9، شمارۀ 3، صص 856-835. https://jusg.uk.ac.ir/article_3447_c437d71e85c92e15639f09ae7de7429a.pdf
فراری، احمد. (1380). نقاشیهای کودکان و مفاهیم آنها، تهران: انتشارات دیبا.
قلندریان، ایمان؛ یونسی، زهرا. (1400). بازتاب تصویری فضای شهری دوستدار کودک در نقاشی کودکان 7 - 12 سال، هویت شهر، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، دوره 15، شمارۀ 47، صص 28-15.. https://doi.org/10.30495/hoviatshahr.2021.15713
کاملنیا، حامد؛ حقیر، سعید. (1388). الگوهای طراحی فضای سبز در شهر دوستدار کودک، نمونۀ موردی: شهر دوستدار کودک بم، مجلۀ علمی-پژوهشی باغ نظر، پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی، دورۀ 6، شمارۀ 12، صص77- 88.https://www.bagh-sj.com/article_34.html
کربلایی، ابوالفضل؛ سهیلی، جمالالدین. (1392). بررسی ویژگیهای شهر دوست داشتنی از نگاه کودکان (مطالعۀ موردی: منطقۀ دو شهرداری قزوین)، مطالعات شهری، دانشگاه کردستان، دوره 3، شمارۀ 9، صص 68 -59. https://urbstudies.uok.ac.ir/article_7886_842c42d60819054b3cc46d55e49e5610.pdf
کریادو پرز، کلود. (1400). زنان نامرئی (ترجمۀ نرگس حسنلی)، تهران: انتشارات برج.
کیانی، اکبر؛ اسماعیلزاده، علی. (1391). تحلیل و برنامهریزی شهر دوستدار کودک از دیدگاه کودکان (مطالعۀ موردی: قوچان)، مجلۀ علمی- پژوهشی باغ نظر، پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی، دورۀ 9، شمارۀ 20، صص 51-61. https://www.bagh-sj.com/article_1176_28b87666573e9e562fc6ca1ce6e9b4a7.pdf
متینی، مریم؛ سعیدی رضوانی، نوید؛ احمدیان، رضا. (1393). معیارهای طراحی محلات مبتنی بر رویکرد شهر دوستدار کودک (نمونۀ موردی: محلۀ فرهنگ مشهد)، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دانشگاه سبزوار، دوره 4، شمارۀ 15، صص 112-91. http://journals.hsu.ac.ir/jarhs/article-1-143-fa.html
منصوری، امیر؛ قرهبیگلو، مینو. (1390). کیفیت فضای باز شهری در تعامل با کودکان، مطالعات شهر اسلامی ایرانی، دانشگاه تهران، دورۀ 2، شمارۀ 6، صص 72-63. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23453850.1399.10.22.4.7
یونیسف (صندوق کودکان سازمان ملل متحد). (1400). پیماننامۀ جهانی حقوق کودک، به همراه سه پروتکل الحاقی، یونیسف و مجمع ملی پیماننامۀ حقوق کودک وزارت دادگستری، تهران.
Adams, S., & Savahl, S. 2019, “Considering the Natural Environment in the Creation of Child-Friendly Cities”, Child Indic. Res. 12, 545–567. https://link.springer.com/article/10.1007/s12187-018-9531-x
Agarwal, M.K., Sehgal, V., & Ogra, A. 2021, “A Critical Review of Standards to Examine the Parameters of Child-Friendly Environment (CFE) in Parks and Open Space of Planned Neighborhoods: A Case of Lucknow City, India”, Soc. Sci. 10, 183-205. https://doi.org/10.3390/socsci10060199
Anbari, M., & Soltanzadeh, H. 2015, “Child-oriented architecture from the perspective of environmental psychology”, Eur. Online J. Nat. Soc. Sci. 3, 137–144. https://european-science.com/eojnss_proc/article/view/4463/2185
Atiyat, D. 2016, “Relationship of Children Psychology and the Use of Public Parks: Case Study of Jbaiha Amman Jordan”, J. Archit. Eng. Technol. 5, 173-182.https://pdfs.semanticscholar.org/18a5/147c49510a6c977fa620a6ff328b9190f3d5.pdf?_gl=1*1kgoh8t*_ga*OTUzMDAxNTk1LjE1OTg3NzE3NDA.*_ga_H7P4ZT52H5*MTY4NzAwNjU3Ny4yLjAuMTY4NzAwNjU3Ny42MC4wLjA
Bakar, M.S.A. 2001, “Children’s Drawings as Research Tool: Establishing Children’s Environmental Concepts and Preferences, Faculty of Architectural Studies”, The University of Sheffield, Sheffield, UK. https://ethos.bl.uk/OrderDetails.do?uin=uk.bl.ethos.392549
Bland, D. 2012, “Analysing children’s drawings: Applied imagination”, Support Learn, 35, 235–242.https://doi.org/10.1080/1743727X.2012.717432
Bridgman, R. 2004, “Child-Friendly Cities: Canadian Perspective, Children”, Youth Environ. 14, 178–200.https://doi.org/10.1080/1743727X.2012.717432
Brunelle, S., Herrington, S., Coghlan, R., & Brussoni, M. 2016, “Play Worth Remembering: Are Playgrounds Too Safe?” Child. Youth Environ. 26, 17–36. https://doi.org/10.7721/chilyoutenvi.26.1.0017
Brussoni, M., Gibbons, R., Gray, C., Ishikawa, T., & Sandseter, E.B.H. 2015, “What is the Relationship Between Risky Outdoor Play and Health in Children?” Syst. Rev. Int. J. Environ. Res. Public Health, 12, 6423–6454. http://dx.doi.org/10.3390/ijerph120606423
Egretta Sutton, Sh., & Kemp, P. (2002), “Children as a partner in neighborhood place making”, Journal of Environmental Psychology, 22, 171- 189. https://doi.org/10.1006/jevp.2001.0251
Eno, L., Elliott, C., & Woehlke, P. 1981, “Koppitz emotional indicators in the human-figure drawings of children with learning problems”, J. Spec. Educ. 15, 459–470. https://doi.org/10.1177/002246698101500407
Flowers, E.P., Timperio, A., Hesketh, K.D., & Veitch, J. 2019, “Examining the Features of Parks that Children Visit During Three Stages of Childhood”, Int. J. Environ. Res. Public Health, 16, 16-28.https://doi.org/10.3390/ijerph16091658
Freeman, C. 1995, “Planning and Play”, Child. Environ. 12, 381–388.
Freeman, C., & Tranter, P. 2011, “Children and their Urban Environment: Changing Worlds, 2011”, Routledge, London, UK. https://doi.org/10.7721/chilyoutenvi.24.3.0236
Ganbari Azarneir, S.A., Anbari, S., Hosseini, S.B., & Yazdanfar, S.A. 2015, “Identification of Child-Friendly Environments in Poor Neighborhoods”, Procedia Soc. Behav. Sci. 201, 19–29.https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.08.114
Ghasemabad, H.S., & Sharifabad, S.R. 2017, “Investigation of the Architectural Aesthetics and Its Impact on the Children in the Psychology of the Child”, Archit. Res. 7, 159–167.http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Goldfeld, S. 2019, “Creating community indicators for earlychildhooddevelopment: challengesand innovations from the kids in communities' study”, Cities & health, 1 – 10-19.https://doi.org/10.1080/23748834.2019.1596525
Groshong, L., Stanis, S.A.W., Kaczynski, A.T., Hipp, J.A., & Besenyi, G.M. 2017, “Exploring Attitudes, Perceived Norms, and Personal Agency”, J. Phys. Act. Health, 14, 108–116.https://doi.org/10.1123/jpah.2016-0069
Hartig, T., Berg, A.V.D., Hagerhall, C., & Tomalak, M. 2010, “Health Benefits of Nature Experience: Psychological, Social and Cultural Processes”, Springer, Berlin. http://dx.doi.org/10.1007/978-90-481-9806-1_5
Head, B., & Gleeson, B. 2007, “Creating Child-Friendly Cities (CCFC)”, Griffith University, Queenland, Australia.
Horelli, L. 1998, “Creating child-friendly environments: Case studies on children’s participation in three European countries”, Childhood, 5, 225–236. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/0907568298005002008
Hsu, Y.H. 2014, Analyzing Children’s Drawings”, UC Berkeley, Berkeley.
Jansson, M. 2015, “Children’s Perspectives on Playground Use as Basis for Children’s Participation in Local Play Space Management”, Local Environ. 20, 165–179. https://doi.org/10.1080/13549839.2013.857646
Kals, E., Shumacher, D., & Montada, L. 1999, “Emotional Affinity toward Nature as a Motivational Basis to Protect Nature”, Environ. Behav. 31, 178–202. https://doi.org/10.1177/00139169921972056
King, M., & Piper, C. 1995, “How the Law Thinks About Children”, Arena, Suffolk, UK.
Komürcü, B.G. 2017, “Evaluating Child-Friendly Cities in Munich City Research Study Regarding to Understand Child-Friendly City Concept”, ResearchGate, Berlin, Germany. https://www.bagh-sj.com/article_1176.html?lang=en
Krishnamurthy, S. 2019, “Reclaiming Spaces: Child Inclusive Urban Design”, Cities Health, 3, 86–98.https://doi.org/10.1080/23748834.2019.1586327
Kumar, A., & Rai, A.K. 2014, “Urbanization Process, Trend, Pattern and Its Consequences in India”, Neo Geogr. 3, 1–24. https://ipc2009.popconf.org/papers/91026
Legendre, A., & Herrera, J.G. 2011, “Interindividual differences in Children’s knowledge and uses of outdoor public spaces”, Psychology, 2, 193–206. https://doi.org/10.1174/217119711795712577
Leon, K., Kochanska, G., Radke, Y.M., & Ona, G.B. 1987, “A developmental interpretation of young children’s noncompliance”, Ona Dev. Psychol, 23, 799–806. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0012-1649.23.6.799
Lewis, D., & Greene, J. 1983, “Your Child’s Drawings”, Hutchinson, London.
Lynch, K. 1977, “Growing Up in Cities”, MIT Press, Cambridge, UK.
Malone, K., & Tranter, P. 2003, “Children’s Environmental Learning and the Use”, Child. Youth Environ. 13, 87–137. http://dx.doi.org/10.1080/1473328032000168813
Meire, J. 2007, “Qualitative Research on Children’s Play A review of recent literature; In Several Perspective on Children’s Play: Scientific Reflections for Practitioners”, Garant, Antwerp, Belgium.
Moore, R.C., Susan, M.G., & Daniel, S.I. 1992, “Play for All Guidelines”, MIG Communications, Berkeley, CA, USA.
Oloumi, S., Mahdavinejad, M., & Namvarrad, A. 2012, “Evaluation of Outdoor Environment from the Viewpoint of Children”, Procedia Soc. Behav. Sci. 35, 431–439. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.02.108
Pitsikali, A., Parnell, R., & McIntyre, L. 2020, “The public value of child-friendly space”, Archnet IJAR, 14, 149–165. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/ARCH-07-2019-0164/full/pdf?title=the-public-value-of-child-friendly-space-reconceptualising-the-playground
Quigg, R., Gray, A., Reeder, A., & Holt, A. 2010, “Using accelerometers and GPS units to identify the proportion of daily physical activity located in parks with playgrounds in New Zealand children”, Prev. Med. 50, 235–240. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2010.02.002
Rabinowitz, P. 2020, “Improving Parks and Other Community Facilities. Section 6. Changing the Physical and Social Environment”, Chapter 26: Implementing Promising Community Interventions, Section 6, the University of Kansas: Lawrence, Kansas. Available online: https://ctb.ku.edu/en/table-of-contents/implement/physical-social-environment/parks-communityfacilities/main
Thompson, J., & Philo, C. 2004, “Playful Spaces?”, Child. Geogr. 2, 111–130.
Uzzell, D.L. 1991, “Environmental psychological perspectives on landscape”, Landsc. Res. 16, 3–10. https://doi.org/10.1080/01426399108706325
Veitch, J., Flowers, E., Ball, K., Deforche, B., & Timperio, A. 2020, “Exploring Children’s Views on Important Park Features”, Int. J. Environ. Res. Public Health, 17, 25-46. https://doi.org/10.3390%2Fijerph17134625
Veitch, J., Hume, C., Salmon, J., Crawford, D., & Ball, K. 2012, “What helps children to be more active and less edentary?”, Child Care Health Dev. 39, 94–102. https://doi.org/10.1111/j.1365-2214.2011.01321.x | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 612 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 507 |