تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,731,568 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,362,969 |
اسطورهشناسی تحلیلی سرستونهای تخت جمشید؛ تمثیلها و تمثالهای هویتساز در معماری هخامنشی | ||
مطالعات هنرهای تجسمی | ||
دوره 1، شماره 1،2، تیر 1402، صفحه 67-75 اصل مقاله (1.59 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jart.2023.44918.1030 | ||
نویسنده | ||
سهند محمدی خبازان* | ||
دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مجموعۀ کاخها و بناهای ارگ تخت جمشید مزیّن به آرایهها، نقوش برجسته و تندیسهایی ویژه است که هریک به معنایی ارجاع میدهند و از این میان، آرایههای سرستونها مشتمل بر چهار نوع تندیس گاو، شیر، انسانگاو بالدار و پرنده با پنجۀ شیر است. مطالعۀ این چهار نقشمایه با روش اسطورهشناسی تمثیلی «ژرژ فردریش کروزر» در حکم یکی از روشهای رویکرد اسطورهشناسی نو، نشان داد که معنای در پس این سرستونها از یک سو متأثر از روایتهای اسطورهای اقوام ایرانی و هندو-ایرانی و از سوی دیگر مثأثر از نجوم و هیئت پیشرفتۀ اقوام بینالنهرینی است. چنانکه سرستون شیر در ایوان شرقی آپادانا، با میترا، ایزدِ نور و گرمای خورشید و از منظر نجومی با خورشید؛ سرستون گاو در تالارهای اصلی با برکت و زندگی، و در ایوان غربی آپادانا با گاو در مقابل شیر به عنوان یک پدیدۀ نجومی دال بر آغاز بهار و نیز با کُشتهشدن گاو به دست میترا، تمثیلی از آفرینش و برکت در ارتباط است؛ درنهایت سرستون انسانگاو بالدار نیز دال بر کنشهای سهگانۀ هندو-اروپایی و محافظت از برکت زندگی است و هم میتواند به صورت فلکی مرد آبریز در نجوم و هم انکی، ایزدِ دانایی و آب در اسطورههای بینالنهرین اشاره داشته باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
هخامنشی؛ تخت جمشید؛ سرستون؛ اسطورهشناسی تمثیلی؛ آرایه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 11 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27 |