تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 643 |
تعداد مقالات | 6,317 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,873,485 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,468,611 |
نقش دربار سلاطین محلی قلمرو شرقی خلافت عباسی در گسترش تنجیم(دوران میانه اسلامی) | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 شهریور 1402 | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2023.43915.3471 | ||
نویسنده | ||
فاطمه زرگری* | ||
دانش آموخته دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام.دانشگاه شهید بهشتی.تهران.ایران | ||
چکیده | ||
برآمدن حکومتهای مستقل و نیمه مستقل، در فاصله قرون 3 تا 8ه. همزمان با ضعف ساختار سیاسی خلافت و افول نظارت مرکزی در مناطقی از جهان اسلام علاوه بر ایجاد تغییرات گسترده اجتماعی و سیاسی باعث ایجاد دگرگونیهای فرهنگی در سرزمینهای اسلامی گردید. در این زمان دربار سلاطین به کانون مهاجرت علما و دانشمندان تبدیل گردید. منجمان به عنوان مطلعان از اسرار آسمان در دربار سلاطین حضوری پررنگ و اثرگذار یافتند. «جداول نجومی» یا «زیجها» از جمله ابزارهای منجمان به منظور پیشگویی رخ دادهای آینده در قرون میانه دانسته میشود. بر این اساس سوال اصلی این مقاله این است که با توجه به جایگاه تنجیم در عملکردهای سیاسی سلاطین محلی، این امر چه تاثیری و چگونه بر توزیع جغرافیایی جداول نجومی در فاصله قرون 4 تا 8ه. داشته است؟ در این تحقیق از روش تاریخی به منظور توصیف و تحلیل دادهها استفاده شده است. یافتههای مقاله نشان میدهد در فاصله قرون 4 تا 8 تغییر مکانی تدوین جداول نجومی از بغداد به سایر نواحی سرزمینهای اسلامی به ویژه ایران و ماوراءالنهر رخ داده است. همچنین احداث رصدخانهها در این مناطق، نگارش زیجهای دقیق به نام حکام محلی و نگارش زیجها به زبان فارسی نمونههایی از اثرگذاری رویکرد تنجیمی دربار سلاطین بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
زیج؛ رصدخانه؛ منجمان؛ پراکندگی جغرافیایی؛ دربار سلاطین محلی؛ تنجیم.خلافت عباسی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 55 |