تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 690 |
تعداد مقالات | 6,765 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,998,867 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,409,821 |
تحلیل عدالت اجتماعی و پراکنش شهری در توزیع خدمات عمومی شهری مطالعۀ موردی: شهر تربتحیدریه | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 5، دوره 21، شماره 72، شهریور 1402، صفحه 117-141 اصل مقاله (1.49 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2023.44609.3487 | ||
نویسندگان | ||
رحمان زندی* 1؛ فاطمه شهریار2؛ یعقوب زنگنه3؛ مهدی زنگنه4 | ||
1دانشیار گروه GIS و سنجش از دور، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
3دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
4استادیارگروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
چکیده | ||
امروزه گسترش شهرها و افزایش جمعیت در نواحی مختلف شهر، سبب پراکنش جمعیت شهری شده است؛ ازاینرو، رسالت عدالت فضایی در شهرها در راستای توزیع عادلانه امکانات و خدمات شهری با توجه به رفع نیاز شهروندان امری ضروری است؛ بنابراین، اگر مدیران شهری نتوانند امکانات و خدمات عمومی را بهصورت عادلانه و مطلوب در مناطق مختلف شهر توزیع کنند، زمینة ایجاد نارضایتی شهروندان از دسترسی به خدماترسانی را فراهم خواهند کرد؛ بنابراین، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با هدف تحلیل عدالت اجتماعی و پراکنش شهری در توزیع خدمات عمومی شهری، ازطریق نرمافزار ARC GIS در شهر تربتحیدریه انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را 13 ناحیة شهر تربتحیدریه تشکیل داده است. این پژوهش ابتدا با استفاده از مدل جینی و مدل آنتروپی شانون به محاسبة توزیع و پراکندگی جمعیت در نواحی مختلف شهر پرداخته است. درنهایت ازطریق محیط ArcMap به ترسیم نقشههای الگوی توزیع و پراکندگی فضایی نزدیکترین فاصلۀ همسایگی کاربریها و خدمات عمومی شهری و رتبهبندی نواحی به 5 دسته (بسیار محروم، محروم، نسبتاً مطلوب، مطلوب و بسیار مطلوب) در 13 ناحیۀ این شهر پرداخته است. نتایج حاصل نشان داد: نواحی (2-7-8-4) بهعنوان نواحی بسیار مطلوب، نواحی (1-5-10) مطلوب، نواحی (3-11-12) نسبتاً مطلوب، نواحی (5-6) محروم و ناحیۀ (13) بهعنوان ناحیۀ بسیار محروم از خدمات عمومی شهری در این شهر رتبهبندی و شناسایی شدهاند؛ بنابراین خدمات عمومی عادلانه و متناسب با جمعیت شهر توزیع نشده است؛ بهطوریکه نواحی مرکز و داخل شهر دارای خدمات عمومی مطلوب و نواحی حاشیه و پیرامون نظیر نواحی (5-6-13) با توجه به تعداد جمعیت آنها، فاقد خدماترسانی یا بهصورت نامطلوب توزیع شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
عدالت اجتماعی؛ عدالت فضایی؛ پراکنش جمعیت؛ توزیع خدمات شهری؛ تربت حیدریه | ||
مراجع | ||
اخگری، مهدی؛ سلیمه سالارزایی (1400). تحلیل عدالت فضایی در توزیع خدمات، با تأکید بر مدیریت شهری در منطقۀ 4 زاهدان، فصلنامۀ جغرافیا و برنامهریزی شهری چشمانداز زاگرس. صفحات 111-93.
توکلینیا، جمیله؛ آرمان مسلمی؛ ابراهیم فیروزی؛ سارا ابتدائی (1394). تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع خدمات شهری بر پایۀ عدالت فضایی (اردبیل)، پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری. دورۀ 3. شمارۀ 3. صفحات 385-308.
جعفرینیا، عباس (1398). عدالت اجتماعی، عدالت فضایی و توسعه، فصلنامۀ علمی-پژوهشی جغرافیا برنامهریزی منطقهای. سال دهم. شمارۀ 1. صفحات 311-289.
https://www.jgeoqeshm.ir/article_105776.html
حکیمی، هادی؛ مصطفی هرائینی؛ پریا علیزاده (1396). تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع فضایی خدمات عمومی در مناطق شهری (شهر ارومیه) محیط کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجشازدور و برنامهریزی. دورۀ 8. شمارۀ 3. صفحات 46-35.
حیدری، جهانگیر (1395). تحلیل توزیع فضایی کاربریهای خدمات عمومی شهری در نواحی شهر بوشهر، مجلۀ جغرافیایی و توسعۀ ناحیهای. سال 4. شمارۀ 2. پیاپی 27. صفحات 153-129.
خادمنژاد، علی؛ بختیار عزتپناه؛ علی شمسالدینی (1399). تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر توزیع خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی (شهرستان باکو)، فصلنامۀ جغرافیایی گردشگری. سال دهم. شمارۀ 37. صفحات 96-83.
خدمتزاده، علی؛ میر نجف موسوی؛ حجت محمدی ترکمانی (1399). تحلیلی بر تغییرات کاربری اراضی شهر ارومیه با استفاده از مدل SVM در شبکههای عصبی، سنجشازدور و GIS ایران. 12(4). صفحات 72-57.
رجبی، سجاد؛ رضا ولیزاده؛ داریوش ستارزاده؛ علی پناهی؛ قربان محبوبی (1400). تحلیل پراکنش خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت فضایی در ساختار فضایی کلانشهر تبریز، نشریۀ علمی جغرافیا و برنامهریزی شهری. سال 25. شمارۀ 78. صفحات 177-159.
روستایی، شهریور؛ هادی حکیمی؛ شیوا علیزاده (1399). سنجش عدالت فضایی شاخصهای کمّی و کیفی مسکن در حوزههای شهری (ارومیه)، پژوهشهایی جغرافیای انسانی. 52(3). صفحات 1029- 1009
ستاوند، محمدهادی؛ فاضل حاجیزاده؛ حسین یغفوری (1397، بهار 1398). واکاوی فضایی مناطق شهری شیراز از منظر عدالت اجتماعی با تأکید بر خدمات عمومی، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. سال نوزدهم. شمارۀ 52. صفحات 192-171.
سرور، هوشنگ؛ منیژه لالهپور؛ سولماز سربازگلی (1395). ارزیابی و تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری تبریز، جغرافیا. فصلنامۀ علمی-پژوهشی و بینالمللی انجمن ایران. دورۀ جدید. سال چهاردهم. شمارۀ 51. صفحات 324-305.
شیخعلیپور، بهزاد؛ علیاصغر عبداللهی؛ محسن پورخسروانی (1398). بررسی توزیع خدمات شهری در راستای عدالت فضایی، فصلنامه جغرافیایی آمایش شهری- منطقهای. سال نهم. شماره 31. صفحات 34-15.
عبداللهی، علیاصغر؛ مجتبی سلیمانی دامنه (1397). تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در کلانشهر اهواز با استفاده از مدلهای ترکیبی، فصلنامۀ جغرافیایی سرزمین، علمی-پژوهشی. دورۀ 15. شمارۀ 58. صفحات 99-83.
عبداللهی، علیاصغر؛ مسلم قاسمی (1397). تحلیل توزیع فضای خدمات عمومی شهری با استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری ویکور و WasPas (کرمان)، پژوهشهای جغرافیایی و برنامهریزی شهری. دورۀ 6. شمارۀ 4. صفحات 715-69.
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_71196.html
کوشانه، روشن؛ بختیار عزتپناه؛ میرنجف موسوی (1398). تحلیل پراکنش فضایی کاربریهای خدمات عمومی شهری با استفاده از روش شاخص ویلیامسون، فصلنامۀ علمی-پژوهشی. نگرشهای نو در جغرافیای انسانی. سال 11. شمارۀ 4. پیاپی 44. صفحات 221-205.
محمدیحمیدی، سمیه؛ محسن احدنژاد روشتی؛ میرنجف موسوی (1395). بررسی و تحلیل فضایی توزیع و دسترسی به خدمات عمومی شهری، مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا. فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه گلستان. سال 6. شمارۀ 21. صفحات 140-125.
موحدینیا، مصطفی؛ محمدرضا خدابخشی؛ نسرین محمدیزاده (1399). سنجش توزیع فضایی خدمات عمومی شهر کرمان با تأکید بر حکمروایی خوب شهری با استفاده از نرمافزار Geoda، دوفصلنامۀ جغرافیای اجتماعی شهری، 7(1)، صفحات 253-233.
محمودزاده، حسن؛ محمد صمدی؛ مهدی هریسچیان (1399). بررسی تناسب زیرساخت سبز شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از متریکهای سیمای سرزمین و تحلیل شبکۀ فازی (کلانشهر تبریز)، پژوهشهای جغرافیایی و برنامهریزی شهری، دورۀ 8 شمارۀ 2. صفحات 325-299.
مشفقیفر، شکوفه، بختیار عزتپناه، میر نجف موسوی (1399، بهار 1400). ارزیابی خدمات شهری در مناطق دهگانۀ کلانشهر تبریز، (فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دهم، شمارۀ 37، صفحات 79-89
موسوی، میرنجف؛ سجاد امیدوار؛ رباب حسینزاده؛ نیما بایرامزاده (1401). تحلیل عدالت فضایی در توزیع کاربریهای خدماتی در مناطق شهری (مناطق 5گانۀ ارومیه)، فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی. سال یازدهم. شمارۀ 43. صفحات 177-162.
یغفوری، حسین؛ سجاد قاسمیی؛ نرگس قاسمی (1396). بررسی عدالت فضایی در توزیع خدمات با تأکید بر مدیریت شهری، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی. سال سی و دوم. شمارۀ سوم. شمارۀ پیاپی 126. صفحات 128-114.
http://georesearch.ir/browse.php?a_id=118&sid=1&slc_lang=fa
References Abonyewah, M. Gajendran., T.Maunda. K (2018). Profilimal Informal settlements for disaster Risks. Journal of Procedia Engineering, 213(4), 234-245. https://www.scincedirect.com Bassett. S (2013). The role of spatial justice in the regeneration of Uarban Spaces: Groningen. The Netherlands, NEURUS Research. https://www.ideals.illinois.edu Furlan, R (2015). Livability and social in wweast bay, the new business precinct of Doha. Arts and Social Sciences Journal, 6(3), 166-177. Johansen, P.H., Fisker, J.k. Thuesen, A., A (2021). We live in nature all the time: Spatial justice, outdoor recreation, and the refrains of rural rhythm. Geoforum, Volume 120. 132-141. Liu.C.Xu.m. Chen. S .an jm, Yan.pl (2007). Assesing the Impact of Urbanization on Regional Net Primary Producitvity in Jiangyin County. China.Journal of Environmental Mangement. 597-606. https://europepmc.org Macedo, J., & Haddad, M.A (2016). Equitable distribution of open apace: Using spatial analysis to evaluate urban parks in Cauritibe., Brazil. Environment and Planning B: Planinng and Design. 43, 1096-1117. Meng. Q (2018). Fracking equity: A Spatial justice analisis prototype. Journal of Land Use Policy, 70(5), 10-15. Mortezavi, M. Sheykh, R (2018). Optimization of Urban Budget Allocation Based on SPATIAL Justice Indicators (Case: MASHHAD Metropolis) UrbanEconomics and Management, 7 (2(26)), 31-47. https://iueam.ir Noredberg, Kenneth (2020). Spatial Justice and Iocal capability in rural areas. Journal of Rural Studies. 78.47-58.10.1016/ j. jrurstud. (2020).06.008. Okojie, C (2009). Decentralization and Public Service Delivery in Nigeria. (IFPRI) International Food Policy Research Institute. William E. Murnion (1989). The Ideology of Soicial Justice for all ,In : Journal of Business Ethic,8, 848. You, H (2016). Characterizing the inequalities in Uarban Public green space Provision in Shenzhen, China. Habitat International, 56, 176-180. https://www.scincedirect.com
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 233 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 243 |