دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات33
تعداد شماره‌ها772
تعداد مقالات7,486
تعداد مشاهده مقاله12,490,640
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,482,283
پورکریم, رویا, عساکره, حسین, فرجی, عبدالله, خسروی, محمود. (1402). واکاوی روند تغییرات فعالیت مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 21(73), 143-165. doi: 10.22111/gdij.2023.45588.3522
رویا پورکریم; حسین عساکره; عبدالله فرجی; محمود خسروی. "واکاوی روند تغییرات فعالیت مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 21, 73, 1402, 143-165. doi: 10.22111/gdij.2023.45588.3522
پورکریم, رویا, عساکره, حسین, فرجی, عبدالله, خسروی, محمود. (1402). 'واکاوی روند تغییرات فعالیت مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 21(73), pp. 143-165. doi: 10.22111/gdij.2023.45588.3522
پورکریم, رویا, عساکره, حسین, فرجی, عبدالله, خسروی, محمود. واکاوی روند تغییرات فعالیت مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ. نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1402; 21(73): 143-165. doi: 10.22111/gdij.2023.45588.3522

واکاوی روند تغییرات فعالیت مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ

مجله جغرافیا و توسعه
مقاله 7، دوره 21، شماره 73، دی 1402، صفحه 143-165    اصل مقاله (1.32 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2023.45588.3522
نویسندگان
رویا پورکریم1؛ حسین عساکره* 2؛ عبدالله فرجی3؛ محمود خسروی4
1دانشجوی دکترای تغییرات آب و هوایی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2عضو هیات علمی دانشگاه زنجان
3استادیار اقلیم‌شناسی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
4استاد اقلیم‌شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی ، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده
 مراکز فشار و سامانه‌‌های همدیدی گوناگونی اقلیم ایران را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهند که تغییرات آن‌ها می‌تواند پیامدهای قابل‌توجه اقلیمی به‌همراه داشته باشد. در این پژوهش واکاوی روند تغییرات بلندمدت تعداد مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ، به‌عنوان مراکز چرخندزایی مؤثر بر اقلیم بارشی ایران، مورد بررسی قرار گرفت. بدین‌منظور داده‌‌های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 1000 هکتوپاسکال برای دورۀ آماری 40 سالۀ 1987 تا 2018 از مرکز پیش‌بینی میان‌مدت جوّی اروپا (ECMWF) استخراج شد. درمجموع طی این دوره، 97 مرکز کم‌‌فشار چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ بر منطقۀ مورد مطالعه شکل گرفت. براساس روش ناپارامتری آزمون خی‌دو روند تغییرات تعداد چرخندهای توأمان بررسی شد. نتایج نشان داد که در طی دورۀ مورد بررسی، تعداد چرخندهای توأم دریای مدیترانه–دریای سرخ به‌ لحاظ آماری متغیرهای مورد مطالعه (زمان و تعداد مراکز چرخندی توأمان) تغییرات معنی‌داری به‌‌صورت دهه‌‌ای و نیز بین دو نیمه دورۀ آماری تجربه نکرده‌اند. به‌منظور بررسی دقیق‌‌تر و با احتمال اینکه تغییرات می‌‌تواند در مقیاس کوتاه‌‌تر رخ دهد، قیاس بین نمونه‌‌های متعدد انجام شد و مبنای کار تغییرات دوره‌‌های دو و چهارساله قرار گرفت و تغییرات مقطعی در این دوره‌‌ها به لحاظ آماری در سطح معنی‌‌داری (045/0) مشاهده شد.
کلیدواژه‌ها
مراکز چرخندی؛ چرخندهای توأم دریای مدیترانه-دریای سرخ؛ ایران
مراجع
 

آزادی، مجید؛ وکیلی رضازاده (1382). پیش‌‌بینی عددی سیستم‌‌های زمستانی روی ایران: مطالعۀ مقایسه‌‌ای پارامترسازی‌های فیزیکی، هشتمین کنفرانس دینامیک شاره‌‌ها. دانشگاه تبریز. 13.

https://civilica.com/doc/30234/download/

امیدوار، کمال؛ مسلم ترکی (1391). شناسایی الگوهای ریزش بارش­های سنگین در استان چهارمحال و بختیاری، مجله برنامه­ریزی و آمایش فضا. دوره 16. شماره 4. صفحات 170-135.

https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-6231-fa.html

براتی، محمد (1389). بررسی همدید کنش‌‌های چرخندی بر روی ایران در سال 1372، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد اقلیم‌شناسی. به راهنمایی دکتر سعید موحدی و سید ابوالفضل مسعودیان. دانشگاه اصفهان.

https://ganj.irandoc.ac.ir

بیات، علی؛ محمد سلیقه؛ مهری اکبری (1396). اقلیم‌شناسی سیکلون‌‌های بارش‌زای زمستانۀ ایران، نشریۀ تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. سال 4. شماره 2. صفحات 18-1.

http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2712-fa.html

پوراحمد، احمد؛ حسین حاتمی‌‌نژاد؛ محمد احمدی (1393). سنجش میزان مشارکت شهروندان در زیباسازی شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 تهران)، پژوهش‌‌های جغرافیای برنامه‌‌ریزی شهری. دوره 2. شماره 3. صفحات 322-303.

DOI: 10.22059/jurbangeo.2014.53058

حلبیان، امیرحسین؛ حسینعلی پورجزی فرشته و بیژن صابری (1391). تحلیل همدید سامانه­های سیل­زا در قم، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. دوره 2. شماره 8. صفحات 137-121.

http://journals.hsu.ac.ir/jarhs/article-۱-۲۶۳-fa.html

خانی، سکینه (1400). بررسی تغییرات توام ویژگی­های فرود دریای سرخ و بارش غرب-جنوب غرب ایران در بستر تحولات اقلیمی، پایان نامه دوره دکتری به راهنمایی دکترحسین عساکره: دانشگاه زنجان.

https://ganj.irandoc.ac.ir/#/search?keywords

دلاور، علی (1392). روش تحقیق در روان‌‌شناسی و علوم تربیتی، چاپ سی و نهم. تهران: نشر ویرایش.

https://www.adinehbook.com/gp/product/9646184022

رزمی، رباب (1389). تغییر رژیم بارش در آذربایجان ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی دکتر حسین عساکره. دانشگاه زنجان.

https://www.znu.ac.ir/members/supervisor/asakereh-hossein

سلیمانی، سحر؛ برومند صلاحی (1401). واکاوی همدید بارش‌‌های سیلابی شمال ایران (مطالعۀ موردی: بارش سنگین و فراگیر 12 تا 15 مهر 1397)، نشریۀ پژوهش‌‌های اقلیم‌‌شناسی. سال سیزدهم. شمارۀ 51. صفحات 31-15. 

https://clima.irimo.ir/article_149606.html?lang=fa

عساکره، حسین؛ هوشنگ قائمی؛ شیما رضایی (1394). بررسی مکانیسم گسترش و شدت کم‌‌فشار دریای سرخ، مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا. فصلنامۀ علمی-‌‌ پژوهشی دانشگاه گلستان. دوره 6. شماره21. صفحه 90-77.

https://gps.gu.ac.ir/article_41674.html

عساکره، حسین؛ سیدابوالفضل مسعودیان؛ فاطمه ترکارانی (1399). بررسی وردایی دهه‌‌ای بارش سالانۀ ایران زمین طی چهار دهۀ اخیر (1394-1355)، نشریۀ علمی جغرافیا و برنامه‌‌ریزی. سال 25. شماره 67. صفحات 202-187.

DOI: 10.22034/gp.2020.41308.2680

عساکره، حسین (1400). مبانی اقلیم‌‌شناسی آماری، چاپ دوم. انتشارات دانشگاه زنجان.

https://www.ketabium.com/product

عساکره، حسین (1396). مبانی پژوهش در آب و هواشناسی، چاپ اول: انتشارات دانشگاه زنجان.

https://climatology.ir/?p=15065

عساکره، حسین؛ سکینه خانی‌تملیه (1401). واکاوی مقدار و فراوانی بارش روزانۀ غرب-جنوب غرب ایران در رابطه با فعالیت کم‌فشار دریای سرخ طی دورۀ آماری 2016-1979. اطلاعات جغرافیایی‌سپهر. دورۀ 31. شمارۀ 122. صفحات 166-151.

https://www.doi.org/10.22131/sepehr.2022.254787

علیجانی، بهلول (1366). رابطۀ پراکندگی مکانی مسیر سیکلون‌‌های خاورمیانه با سیستم‌‌های هوای سطح بالا، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی. شماره 4. صفحات 143-125.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/959126

علیجانی، بهلول (1374). آب‌وهوای ایران، تهران. چاپ پنجم. انتشارات دانشگاه پیام نور.

https://www.gisoom.com/book/11062026

علیجانی، بهلول (1381). اقلیم‌شناسی سینوپتیک، تهران. انتشارات سمت.

https://samta.samt.ac.ir/product/13514

علیزاده، امین؛ غلامعلی کمالی؛ فرهاد موسوی؛ محمد موسوی بایگی (1380). هوا و اقلیم‌‌شناسی، چاپ دوم. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

https://press.um.ac.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=6:f-182&Itemid=717&lang=fa

فنودی، محسن؛ کمال امیدوار؛ احمد مزیدی (1396). واکاوی تأثیر سامانۀ ناوۀ سودانی بر بارش‌های رگباری ناحیۀ کوه‌پایه‌‌های داخلی ایران، فصلنامۀ جغرافیای طبیعی. دوره 10. شماره 1. صفحات 74-61.

https://journals.iau.ir/article_532549.html

قائدی، سهراب؛ سعید موحدی؛ سیدابوالفضل مسعودیان؛ داریوش رحیمی (1390). تأثیر ناوۀ دریای سرخ بر بارش ایران، پژوهش‌نامۀ جغرافیایی. تعدادۀ 1. صفحات 78-63.

https://www.sid.ir/paper/221207/fa

کاوسی، رضا؛ سعید موحدی (1393). بررسی همدید کنش‌‌های چرخندی بر روی ایران، فصنامۀ علمی-‌‌پژوهشی فضای جغرافیایی. جلد 29. شمارۀ 4. صفحه 112-97.

https://ensani.ir/fa/article/337443

لشکری، حسن (1375). الگوی سینوپتیکی بارش‌‌های شدید جنوب‌غربی ایران،پایان‌نامۀ دکتری اقلیم‌شناسی.دانشگاه تربیت مدرس.

لشکری، حسن (1381). مسیریابی سامانه‌‌های کم‌‌فشار سودانی ورودی به ایران، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی. 21.
صفحات 156-133.

https://www.sid.ir/paper/6966/fa

لشکری، حسن (1382). مکانیسم تکوین، تقویت و توسعۀ مرکز کم‌‌فشار سودان و نقش آن بر روی بارش‌‌های جنوب و جنوب‌‌غرب ایران، پژوهش‌‌های جغرافیایی 46. صفحات 18-1.

https://www.sid.ir/paper/5419/fa

لشکری، حسن؛ مهناز جعفری (1400). الگوهای همدید تعیین‌کنندۀ مسیر حرکت سامانه‌‌های بارشی با منشأ سودانی، نشریۀ تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال هشتم، تعداده 1. صفحات 78-55.

http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3104-fa.html

مفیدی، عباس (1378). کم‏فشار سودانی مکانیسم بارش‏زا در جنوب و جنوب‏ غرب ایران، نشریة جغرافیا. 1. آموزش و پرورش منطقة 17. صفحات 55-47.

https://sid.ir/paper/425520/fa

مفیدی، عباس؛ آذر زرین (1384). تحلیل سینوپتیک سامانه‏های کم‏فشار سودانی (مطالعة موردی توفان دسامبر 2001)، فصلنامة جغرافیایی سرزمین، دوره 2. شماره 2. صفحات 48-24.

https://sarzamin.srbiau.ac.ir/article_6026.html

مفیدی، عباس؛ آذر زرین (1384). بررسی سینوپتیکی تأثیر سامانه‏های کم‏فشار سودانی در وقوع بارش‏های سیل‏زا در ایران، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، دوره 20. شماره 2. پیاپی 77. صفحات 136-113.

https://www.sid.ir/paper/29958/fa

مسعودیان، سیدابوالفضل (1390). آب‌وهوای ایران، انتشارات شریعۀ توس. چاپ اول.

https://www.gisoom.com/book

مسعودیان، سیدابوالفضل (1391). بررسی همدید کنش‌‌های چرخندی در طی 1382-1340 خورشیدی، مخاطرات محیط طبیعی. دوره 1. شماره 1. صفحات 33-15.

doi: 10.22111/jneh.2012.2441

مشکواتی، امیرحسین؛ محمد مرادی (1383). بررسی ناوۀ فشاری دریای سرخ از دیدگاه دینامیکی، مجلۀ نیوار. تعداده‌‌های 52 و 53. صفحات 74-53.

موحدی، سعید؛ سیدابوالفضل مسعودیان (1394). بررسی همزمانی رخداد پرفشار دریای سیاه و بارش روزانه در ایران زمین، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی. سال 30. شماره 1. پیاپی 116.

https://jgr.ui.ac.ir/article_18103.html

موحدی، سعید؛ محمد براتی(1394). بررسی همدید کنش‌های چرخندی و همبستگی آن‌ها با بارش کشور در سال 1372، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی. دورۀ 26. شمارۀ 4. شمارۀ پیاپی 60. صفحه 40-21.

20.1001.1.20085362.1394.26.4.2.7

Almazroui M, Awad A M (2016). Synoptic regimes associated with the eastern Mediterranean wet season cyclone tracks. Atmospheric Research. 180. 92-118.

DOI:10.1016/j.atmosres.2016.05.015.

Alpert, P., Osetinsky, I., Ziv, B., Shafir, H (2004a). A New Season Definition Based on Classified Daily Synoptic System: An Example for the Eastern Mediterranean. International Journal of Climatology. 24. 1013-1021.

https://doi.org/10.1002/joc.1036

Alpert, P., BU Neeman., Shay-El, Y (1990). Climatological analysis of Mediterranean cyclones using ECMWF data. Tellus 42. 65-77.

https://doi.org/10.3402/tellusa.v42i1.11860

Asakereh, H., Masoodian, A., Tarkarani, F., Zandkarimi, S (2022). Tropospheric features associated with the onset and cessation of the rainy season in Iran, Acta Geophysica Vol. 71, Issue.1063-1084 

DOI: https://doi.org/10.1007/s11600-022-00996.

Asakereh, H., Masoodian, A., Tarkarani, F., Zandkarimi, S (2023). Decadal variations of the onset, cessation, and length of the widespread rainy season in Iran. Theoretical and Applied Climatology Vol. 152 (2023) 599-615

DOI: https://doi.org/10.1007/s00704-023-04378.

Asakereh, H., Masoodian, A., Tarkarani, F., Zandkarimi, S (2021). A discrimination of roles of internal and external factors on the decadal variation of annual precipitation in Iran over recent four decades (1975-2016). Physical Geography Research Quarterly 53(1). 91-107.

DOI: 10.22059/JPHGR.2021.304776.1007529

Campins, J., Genovés. A., Picornell. MA., Jansà. A (2010). Climatology of Mediterranean cyclones using the ERA-40 dataset. Int J Climatol. 31(11).1596- 1614.

https://doi.org/10.1002/joc.2183

Elfandy, M.G (1950). Effects to Topography and Other Factors on the Movement of Lows in the Middle East and Sudan, Bull, American Meteorology Society. 10(31) .375-381.

Jansa, A., Genoves, A., Garcia-Moya, JA (2000). Western Mediterranean cyclones and heavy rain. Part 1: numerical experiment concerning the Piedmont flood case. Meteorol Appl .7.323-333. 

doi:10.1017/ S1350482700001663.

Katrin, M., Nissen., Gregor C, Leckebusch., Joaquim G, Pinto., Uwe, Ulbrich (2014). Mediterranean cyclones and windstorms in a changing climate. Reg Environ Change. 14. 1873-1890.

DOI 10.1007/s10113-012-0400-8

Kotroni, V., Lagouvardos, K., Defer, E., Dietrich, S., Porcù, F., Medaglia, CM., Demirtas, M (2006). The Antalya 5 December 2002 storm: observations and model analysis. J Appl Meteorol Climatol. 45.576-590.

doi:10.1175/JAM2347.1

Krichak, S., Alpert, P.  Krishnamurti, T.N (1997a). Red sea trough/cyclone development numerical investigation. Meteorology and Atmospheric Physics. 63. 159-169.

https://doi.org/10.1007/BF01027382

Matthies, F., Menne, B (2009). Prevention and management of health hazards related to heatwaves. Int J Circumpolar Health 68(1).8-22

DOI: 10.3402/ijch.v68i1.18293

Parry, ML (2000). Assessment of potential effects and adaptations for climate change in Europe: The Europe ACACIA Project. Norwich: Jackson Environment Institute. University of East Anglia. 320.

https://books.google.com/books/about/Assessment_of_Potential_Effects_and_Adap.html?id=uodujgEACAAJ

Ramos, MC (2001). Rainfall distribution patterns and their change over time in a Mediterranean area. Theoretical and Applied Climatology. 69. 163-170.

https://doi.org/10.1007/s007040170022

Solot, S. B (1950). General Circulation over the Anglo-egyptian Sudan and Adjacent Regions, Bull. American Meteorology Society. 31. 85-94.

https://doi.org/10.1175/1520-0477-31.3.85

Solow, Andrew., & james, m.broadus (1989). on the detection of greenhouse warming. climatic change 15.449-153.

https://doi.org/10.1007/BF00240467

Trigo, I. F., Davis, T. D., Bigg, G. R (1999). Objective climatology of cyclones in the Mediterranean region. J. Climate. 12. 1685- 1696.

https://doi.org/10.1175/1520-0442(1999)012<1685:OCOCIT>2.0.CO;2

Ulbrich, U., Leckebusch, GC., Pinto, JG (2009). Extratropical cyclones in the present and future climate: a review. Theor Appl Climatol. 96.117-131.

https://doi.org/10.1007/s00704-008-0083-8

Walther, GR., Post, E., Convey, P., Menzel, A., Parmesan, C., Beebee, TJ., Fromentin, JM., Hoegh-Guldberg, O., Bairlein, F (2002). Ecological responses to recent climate change. Nature. 416(6879).389-395.

https://doi.org/10.1038/416389a

Zecchetto, S. de biasio, F (2007). Sea Surface Winds over the Mediterranean Basin from Satellite Data (200004): Meso- and Local-Scale Features on Annual and Seasonal Time Scales. Journal of applied meteorology and climatology. 46. 418- 827.

https://doi.org/10.1175/JAM2498.1

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 657
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 383


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب