تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 714 |
تعداد مقالات | 6,952 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,426,563 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,804,601 |
مؤلفههای مقولۀ «ثنویت» در دین زردشتی بر اساس کتاب دینکَردِ سوم | ||
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
دوره 7، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 1-19 اصل مقاله (351.81 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2023.45890.1129 | ||
نویسنده | ||
موسی محمودزهی* | ||
دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران | ||
چکیده | ||
ثنویت پایۀ دین زردشتی شناخته میشود؛ بدین معنی که در جهانبینی زردشتی پدیدههای جهان هستی در دو دستۀ «نیک و بَد» دستهبندی میشوند. در این دستهبندی، سپندمینو و همکارانش در دستۀ نیک، و زَدارمینو و همکارانش در دستۀ بَد جای میگیرند. یکی از معروفترین منابع دین زردشتی کتابی به نام «دینکَرد» است که بخشی از آن به نام «دینکَرد سوم»، مقولۀ ثنویت را بیش از هر متن زردشتیِ دیگر در قالب متنی اندرزی مورد بحث قرار داده است. این مقاله با روشی متنشناسانه، با ذکر مثالهایی از متن به توضیح مؤلفههای ثنویت پرداخته است. مؤلفههای شناخته شدۀ ثنویت در متنِ دینکرد سوم شامل دو دستۀ اصلی و فرعی به شرح زیر هستند: 1- مؤلفههای اصلی شامل وجود سپندمینو و زدارمینو از آغاز، پیشآگاهی سپندمینو و پَسآگاهی زدارمینو، زمان کرانهمند 12000 ساله، دوام سپندمینو و نابودی مطلق زَدارمینو در پایان؛ 2- مؤلفههای فرعی شامل ذاتی یا حادث بودن، جداسانی، اینهَمانی، روابط علّت و معلولی(= عامل و معمولی)، همگرایی و واگرایی، تضاد و تقابل، نشانهشناسی و پدیدارشناسی، تفاوت در ظاهر و باطن، درجهبندی کمّی و کیفی، فرجامشناسی، داوریِ پایانی. بر اساس این مؤلفهها، نتایج نشان میدهد که ثنویتِ زردشتی خود ریشه در باوری دیرینتر در اساطیر ایرانی به نام «اَشَه در برابر دُروج» دارد که آن خود به اندیشهای قدیمیتر در روزگارِ یگانگی هند و ایرانیان(= آریاییها) برمیگردد. با الهام از این اسطورۀ ایرانی، دین زردشتی آن را در تمام سطوح و لایههایِ اندیشگانیِ خود جای داده و از آن تصویری مبارزاتی بین سپندمینو و زَدارمینو در یک بازۀ زمانیِ 9000 ساله از دوران آمیختگی تا پایان جهان آفریده است. در این مبارزۀ طولانی، پیروزی فرجامین در سایۀ دانایی مطلق به همراهِ خرد، از آنِ سپندمینو است و زَدارمینو رَه به نیستی میبرد. بنابراین، هستی ماندگار از آنِ سپندمینو است تا دوباره و چندباره چرخۀ مرگ و زندگی را بچرخاند. | ||
کلیدواژهها | ||
دینکرد؛ ثنویت؛ سپندمینو؛ زَدارمینو؛ جهان مینوی؛ جهان مادی؛ پایانِ جهان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 250 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 256 |