تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 643 |
تعداد مقالات | 6,317 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,873,514 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,468,636 |
دگرگونی نیروهای سیاسی و تداوم سلطنت در عصر صفوی | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 آبان 1402 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2023.44401.3510 | ||
نویسنده | ||
سید محمدوهاب نازاریان* | ||
وابستگی سازمانی ندارد | ||
چکیده | ||
تصور غالب دربارۀ سیاست در عصر صفویان به غلبۀ تشیع و فقه شیعی در جایگاه نیروی سیاسی غالب مربوط میشود؛ اما صفویان ریشه و مَنِشی صوفیانه داشتند که پس از پادشاهی با فقاهت شیعی پیوند یافت. بنابراین، شاهان صفوی از سه شأن مرشدی صوفی، شاه ایرانی و شاه شیعه برخوردار بودند. در این چارچوب، مسئلۀ پژوهش حاضر بر نحوۀ تعامل این سه و ماهیت این سه نیرو و شأن سیاسی حاکمان صفوی متمرکز است و برای بررسی آن، این پرسش مطرح شده است که دگرگونیهای تاریخی در جایگاه سیاسی و اجتماعی صفویه چه تأثیری بر روی نیروهای سیاسی عمده و حاکمیت سیاسی آموزههای آنان داشته است؟ عمدهترین یافتۀ پژوهش برای پاسخ بدین پرسش نشان داده است که ماهیت سیاسی صفویه و آموزههای آن از آغاز حیات فرقه تا پایان حکومتش چندرگه بود که از وجهی کاملاً صوفیگرایانه به سلطنت تغییر کرد که به معنای حذف کامل آموزهها و برخی شئون صوفیانه نبود و توانایی سیاسی نیروی علما و آموزههای فقاهت شیعی را با سلطنت همراه کرد که احیای سلطنت ایرانی و تداوم آن را در پی داشت و نه سلطۀ سیاسی یک نیروی سیاسی جدید با حاکمیت فقاهت. بنابراین، به نظر میرسد که تصور غالب مبنی بر تسلط سیاسی فقاهت موضوعیت ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاه صفوی؛ سلطنت؛ تصوف؛ فقاهت؛ آموزه سیاسی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 27 |