اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 776 |
| تعداد مقالات | 7,515 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,609,804 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,524,147 |
باورها و کردارهای زرتشتیان در روایات اهل سنت با تأکید بر احادیث نبوی | ||
| مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
| دوره 7، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 65-88 اصل مقاله (429.72 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2023.45958.1133 | ||
| نویسندگان | ||
| علینقی لزگی1؛ جلال ترکاشوند1؛ سید محمد حاجتی شورکی* 2 | ||
| 1استادیار، گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه امام علی علیه السلام | ||
| 2دکترای ادیان و عرفان ، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ، قم | ||
| چکیده | ||
| واژه مجوس در منابع اسلامی اشاره به زرتشتیان دارد. این واژه در قرآن کریم، منابع حدیثی فریقین و اسناد و مدارک تاریخی فراوان به کار رفته است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، به استخراج و تحلیل مجوس در مصادر حدیثی اهل سنت می‌پردازد. تکیه نوشتار بر احادیثی است که از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده است. از سایر معصومان(ع)، فقط یک عنوان حدیثی از امیرالمؤمنین علی (ع) و دو حدیث از امام صادق(ع) نقل شده است. مجموع احادیث موضوعات مختلفی را شامل می‌شود که در ذیل شش عنوان کلی و سه عنوان جزئی گردآوری شده است. برخی روایات ناظر به مباحث اعتقادی، بعضی به آداب و رسوم مجوس و بیشتر موارد به مباحث فقهی مجوس اشاره دارد. احادیث گردآوری شده ناظر به زرتشتیان است و در آنها از زرتشت و دین وی یاد نشده است. از میان موضوعات حدیثی، عناوین تراشیدن ریش و بلند کردن سبیل، شطرنج، قدریه و دوگانه‌انگاری امکان تطبیق با مضامین منابع زرتشتی داشت که این مقایسه صورت گرفت. در خصوص مضمون حدیث نسبت تراشیدن ریش و بلند کردن سبیل به مجوس می‌توان گفت که در منابع زرتشتی شاهدی بر تقویت مضمون این حدیث یافت نشد، هرچند برخی اسناد تاریخی متقدم در تأیید این فعل مجوس وجود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زرتشتیان؛ احادیث؛ پیامبر(ص)؛ اهل سنت؛ اهل کتاب | ||
| مراجع | ||
|
ابن ابی شیبه، عبد الله بن محمد (1409ق). مصنف ابن أبی شیبة، بیروت، دار التاج.
ابن اثیر، عزالدین (1965م). الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر.
ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، تحقیق و تصحیح محمود محمد طناحی، (چاپ4). قم، مؤسسة مطبوعاتی اسماعیلیان.
ابن بابویه، محمد بن علی (1413ق). من لایحضره الفقیه، تحقیق و تصحیح علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
ابن جوزى، عبدالرحمن (1412ق). المنتظم فى تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (1424). فتح الباری شرح صحیح الامام ابی عبدالله محمد بن اسماعیل البخاری، بیروت، المکتبه العصریه.
ابن حنبل، احمد بن محمد (1416ق). مسند الإمام أحمد بن حنبل، بیروت، مؤسسة الرسالة.
ابن خلدون، عبدالرحمن (1408ق). تاریخ ابنخلدون، تحقیق خلیل شحادة، (چاپ2)، بیروت، دارالفکر.
ابن زنجویه، حمید بن مخلد (1428ق). الأموال لابن زنجویه، بیروت، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الإسلامیة.
ابن سیده، على بن اسماعیل (1421ق). المحکم و المحیط الاعظم، تحقیق و تصحیح عبدالحمید هنداوی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1407ق). البدایة و النهایه، بیروت، دارالفکر.
ابن ماجه، محمد بن یزید (1418ق). سنن إبن ماجه، بیروت، دار الجیل.
ابوداود، سلیمان بن اشعث (1420ق). سنن أبی داود، قاهره، دار الحدیث.
ابوعبید، قاسم بن سلام (1408ق). الأموال، بیروت، دار الفکر.
ازهرى، محمد بن احمد (1421ق). تهذیب اللغه، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
اون والا، مانک رستم (1922م). روایات داراب هرمزدیار، بمبئی، بینا.
باقلانى، ابوبکر محمد بن الطیّب (1425ق). الإنصاف فیما یجب اعتقاده، لایجوز اعتقاده، لایجوز الجهل به، بیروت، دارالکتب العلمیه.
بخارى، محمد بن اسماعیل (1410ق). صحیح البخاری، (چاپ2). مصر، جمهوریة مصر العربیة، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلى للشئون الاسلامیة، لجنة إحیاء کتب السنه.
بروسیوس، ماریا (1390). ایرانیان عصر باستان، ترجمة هایده مشایخ، تهران، هرمس.
بلاذرى، أبوالحسن أحمد بن یحیى (1988م). فتوح البلدان، بیروت، دار و مکتبة الهلال.
بویس، مری (1391). زرتشتیان باورها و آداب دینی آنها، ترجمة عسکر بهرامی،( چاپ12). تهران، ققنوس.
بویس، مری (1393). منابع مکتوب دین زردشتی، ترجمة شیما جعفری، (چاپ2). تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
بیهقی، احمد بن حسین (1412ق). معرفة السنن و الآثار، پاکستان، دار الاقصی.
بیهقی، احمد بن حسین (1421ق). شعب الإیمان، بیروت، دار الکتب العلمیه.
ترمذى، محمد بن عیسى (1419ق). الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، قاهره، دار الحدیث.
تفتازانی، سعد الدین (1409ق). شرح المقاصد، تحقیق و تعلیق عبدالرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی.
جاماسب آسانا، جاماسب جی دستور منوچهر جی (1371). متنهای پهلوی، ترجمة سعید عریان، تهران، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
جرجانی، علی بن محمد (1325ق). شرح المواقف، تصحیح بدرالدین نعسانى، قم، الشریف الرضی.
جزیری، عبدالرحمن (بیتا)، الفقه علی المذاهب الاربعه، مصر، دارالکتاب العربی.
جلالی نائینی، سیدمحمدرضا (1384). ثنویان در عهد باستان، تهران، طهوری.
جوادی آملی، عبدالله (1376). فطرت در قرآن، تحقیق و تنظیم محمدرضا مصطفیپور، قم، اسراء.
حاجتی شورکی، سیدمحمد (1398). شایست و ناشایست دین زرتشت، تهران، تراث.
دادگی، فرنبغ (1380). بندهش، ترجمة مهرداد بهار، تهران، توس.
دارمى، عبدالله (1421ق). مسند الدارمی المعروف ب: (سنن الدارمی)، ریاض، دار المغنی.
دریایی، تورج (1383). شاهنشاهی ساسانی، ترجمة مرتضی ثاقبفر، تهران، ققنوس.
دهالا، مانک جی نوشیروان جی (1377). خداشناسی زرتشتی از باستانیترین زمان تاکنون، ترجمة رستم شهزادی، تهران، فروهر.
دهخدا، علیاکبر (1377). لغت نامه، (چاپ2). تهران، دانشگاه تهران.
راشد محصل، محمدتقی ]مترجم[ (1389). دینکرد هفتم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم.
رضایی، مریم ]مترجم[ (1393). دینکرد چهارم، تهران، علمی.
رضی، هاشم (1353). ادبیات سنتی زرتشتی: زرتشت و گشتاسب، تهران، فروهر.
ژینیو، فیلیپ (1382). ارداویرافنامه، ترجمة ژاله آموزگار، (چاپ2). تهران، معین.
سبحانی، جعفر (1412ق). الإلهیات على هدى الکتاب و السنة و العقل، (چاپ3). قم، المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة.
شافعی، محمد بن ادریس (1425). مسند الشافعی، کویت، غراس.
شاکد، شائول (1387). تحول ثنویت (تنوع آرای دینی در عصر ساسانی)، ترجمة سیداحمدرضا قائم مقامی، تهران، ماهی.
شعیری، محمد بن محمد (بیتا). جامع الاخبار، نجف، مطبعه حیدریه.
شهزادی، رستم (1371). زرتشت و آموزشهای او، تهران، فروهر
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1383). شرح أصول الکافی، تصحیح و تحقیق محمد خواجوى و علی عابدی شاهرودی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
صنعانی، عبدالرزاق بن همام (1403ق). مصنف عبدالرزاق، بیروت، المجلس العلمی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت، اعلمی.
طبری، محمد بن جریر (1387). تاریخ الطبری، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، (چاپ2). بیروت، دار التراث.
فضیلت، فریدون ]مترجم[ (1399). کتاب سوم دینکرد، ویراست2، تهران، برسم.
کریستن سن، آرتور امانوئل (1374). وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان، ترجمة مجتبی مینوی، (چاپ2). تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
گردیزی، عبدالحی بن ضحاک (1363). تاریخ گردیزى، تحقیق عبدالحى حبیبى، تهران، دنیاى کتاب.
مالک بن انس (1425ق). موطأ الإمام مالک، امارات، مؤسسه زاید بن سلطان آل نهیان للأعمال الخیریة و الإنسانیه.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحارالانوار، تصحیح جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
مجلسى، محمدباقر (1404ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تحقیق و تصحیح سیدهاشم رسولى محلاتى، (چاپ2). تهران، دارالکتب الإسلامیه.
مرتضى زبیدى، محمد بن محمد (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق و تصحیح علی شیری، بیروت، دارالفکر
مستوفی، حمدالله بن ابیبکر (1364). تاریخ گزیده، تحقیق عبدالحسین نوایى، (چاپ3). تهران، امیرکبیر.
مسعودی، علی بن حسین (1374). مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمة ابوالقاسم پاینده، (چاپ5).تهران، انتشارات علمى و فرهنگى.
مسلم بن حجاج (1412)، صحیح مسلم، تصحیح محمدفؤاد عبدالباقی، مصر، دارالحدیث.
مطهری، مرتضی (1384). مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، (چاپ7).تهران، صدرا.
معین، محمد (1360). فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.
مکنزی، دیوید نیل (1379). فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمة مهشید میرفخرایی، (چاپ2).تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مینوی، مجتبی (۱۳۵۴). نامة تنسر به گشنسب، تهران، خوارزمی.
نسائى، احمد بن على (1411ق). السنن الکبرى، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون.
نمیرانیان، کتایون (1381). «زرتشتیان ایران: نامها و اوصاف آنها»، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش34.
هینلز، جان راسل (1371). شناخت اساطیر ایران، ترجمة ژاله آموزگار و احمد تفضلی، (چاپ2). تهران، چشمه.
یاقوت حموی، شهاب الدین (1995م). معجم البلدان، (چاپ2). بیروت، دار صادر.
یعقوبی، احمد (1371). تاریخ یعقوبى، ترجمة محمدابراهیم آیتى، چ6، تهران، انتشارات علمى و فرهنگى. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 325 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 312 |
||