تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 690 |
تعداد مقالات | 6,766 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,001,801 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,412,055 |
نقدی بر سنت علمی جونپوری درکتاب جامع بهادرخانی | ||
مطالعات شبه قاره | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1402 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2023.45537.2349 | ||
نویسندگان | ||
ایرج نیک سرشت* 1؛ نعیم شرافت2 | ||
1دانشیار پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران،تهران،ایران (نویسنده مسئول) | ||
2استادیارگروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین، قزوین،ایران | ||
چکیده | ||
قرن هفدهم تا نوزدهم در هندوستان، موج گستردهای برای ترجمه و بازنویسی و جمعآوری متون فارسی و عربی دانشمندان دوره اسلامی آغاز شده بود. جامع بهادرخانی، نوشته غلامحسین جونپوری، بعنوان یکی از دایرهالمعارفهای آموزشی شبه قاره در قرن نوزدهم، در حوزه حساب و هندسه و نورشناسی و نجوم، شمایی از نوع نگاه علمی حاکم بر مدارس علمی شبه قاره را به ما میدهد. با وجود آنکه در این سه قرن مذکور، استعمار بریتانیای کبیر بر تمام نهادهای علمی و آموزشی هندوستان احاطه داشته، اما آثاری همچون جامع بهادرخانی که بیشتر تحت تاثیر متون و سنت علم قدیم بودهاند تا پیشرفتهای علمی جدید. تا آنجا که در جامع بهادرخانی با وجود معرفی برخی نظریهها و اکتشافات جدید مانند نظریه حرکت تقدیمی زمین توسط نیوتن یا کشف قمرهای سیاره زحل در اوایل قرن نوزدهم، اما باز پایه مطالعات نجومی جونپوری بر اساس مدل منسوخ بطلمیوسی و متون بزرگان مکتب مراغه و سمرقند است. یا در مبحث مناظر و مرایا همان مکتب اقلیدس را پیش میگیرد که در قرن نوزدهم در غرب اثری از آن در نورشناسی جدید وجود نداشت. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بررسی چگونگی و چرایی دلبستگی جونپوری در کتاب جامع بهادرخانی به سنت علم قدیم میپردازیم. | ||
کلیدواژهها | ||
هندوستان؛ جونپوری؛ جامع بهادرخانی؛ علم جدید؛ علم قدیم | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 137 |