تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 719 |
تعداد مقالات | 7,024 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,552,978 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,910,671 |
نقش فناوریهای جغرافیایی در مسیریابی راههای ارتباطیِ بینشهری با تأکید بر الگوریتم دایکسترا (نمونۀ موردی: جادۀ اردبیل–سرچم) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 3، دوره 13، شماره 49، دی 1402، صفحه 65-92 اصل مقاله (1.96 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2023.46833.3143 | ||
نویسندگان | ||
محمد تقی معصومی* 1؛ بهنام باقری2 | ||
1استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران | ||
2استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
درنظرگرفتن معیارهای صحیح در تعیین مسیر جادهها میتواند نقش عمدهای در کاهش هزینههای اقتصادی، افزایش ایمنی و دسترسی به جادهها در کنار حفظ محیطزیست ایفا کرده و زمینۀ رشد و شکوفایی منطقه را فراهم کند. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و با هدف شناسایی مسیری کمهزینه و ایمن برای ارتباط شهر اردبیل با مرکز کشور ازطریق آزادراه تبریز-زنجان انجام شده است. دادههای مورد نیاز برای انجام پژوهش که شامل نقاط ارتفاعی بهدستآمده از تصویر Google Erath و تصویر ماهوارۀ OLI Landsat-9 است، جمع آوری شد. مدل رقومی ارتفاع، نقشۀ توپوگرافی، نقشۀ شیب از تصویر گوگلارث و نقشۀ کاربری اراضی از تصویر ماهوارهای لندست استخراج شد. سپس مسیر جادۀ فعلی اردبیل-سرچم از تصویر گوگلارث رقومی شده و وضعیت جاده از منظر شیب بررسی و شیبهای خطرناک در آن شناسایی شدهاند. در مرحلۀ آخر با استفاده از مدل بیلدر سیستم اطلاعات جغرافیایی و با بهرهگیری از الگوریتم دایکسترا، کمهزینهترین مسیر از اردبیل به سرچم با درنظرگرفتن عامل شیب و سپس با درنظرگرفتن همزمان دو عامل شیب و کاربری اراضی منطقه شناسایی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که مسیر پیشنهادی نسبتبه مسیر فعلی اردبیل به سرچم، هم از لحاظ طول جاده و هم از لحاظ شیب جاده و کاربری اراضی، وضعیت بهمراتب بهتر و ایمنتری دارد بهطوریکه طول جاده 25 کیلومتر کم شده و 15 کیلومتر از مسیر که دارای شیب تا 10 درصد و خطرناک بود، به 6/8 کیلومتر کاهش یافته و این کاهش باعث کمشدن هزینههای اقتصادی، ایمنی بیشتر برای مسافران و ساکنان بومی منطقه خواهد شد. همچنین در مسیر پیشنهادی عبور جاده از مراتع درجه یک کاهش یافته و از 36 کیلومتر به 22 کیلومتر رسیده است، عبور از مزارع آبی مسیر که قبلاً 26 کیلومتر را پوشش میداد، در مسیر پیشنهادی بهینه به 13 کیلومتر کاهش یافته است و این تأثیر مهمی در حفظ محیطزیست خواهد داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
اردبیل سرچم؛ راه؛ الگوریتم دایکسترا؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مسیر کمهزینه (LCPA) | ||
مراجع | ||
بازرگان، مهدی؛ امیرفخریان، مصطفی. (1396). مسیریابی بهینة خودروهای امدادی در زمان وقوع حوادث با استفاده از الگوریتم مسیریابی در GISمطالعة موردی: شهر مشهد. فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، دانشگاه مشهد، دورۀ سیودوم، شمارۀ 3، صص 51-35.https://georesearch.ir/article-1-125-fa.htmlh
رحمانی، محمد. (1395). پهنهبندی تصادفات جادهای با هدف تعیین نقاط حادثهخیز با استفاده از GIS (نمونۀ موردی مسیر همدان-ملایر). آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، دورۀ نهم، شمارۀ 34، صص 155-175.https://ebtp.malayer.iau.ir/article_527330.html
رستمی، میثم؛ کیامهر، رامین؛ بیات، رامین. (1394). ارائۀ روشی دانشپایه جهت وزندهی درونلایهای بهمنظور تعیین مسیر بهینه با استفاده از سامانههای اطلاعات مکانی (GIS) (مطالعۀ موردی: محور ایلام-حمیل). فصلنامۀ علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، دورۀ بیستوچهارم، شمارۀ 96، صص 19-5 .https://www.sepehr.org/article_18940.html
دانایی نیا، احمد؛ زاغیان، محمدعلی. (1397). مکانیابی اسکان موقت زلزلهزدگان در بافت تاریخی؛ مبانی و راهبردها مطالعة موردی: محلة محتشم کاشان. برنامه ریزی فضایی، دانشگاه اصفهان، دوره ،8 شماره 4، صص 46-27.https://sppl.ui.ac.ir/article_23243.html
داورپناه، امین؛ وحیدنیا، محمدحسن. (1400). تعیین مسیر بهینۀ خطوط انتقال آب با مقایسۀ روشهای مختلف تصمیمگیری چندمعیاره و الگوریتم مسیر بهینه در رستر (مطالعۀ موردی: از ارداک به مشهد). فصلنامۀ علمی مهندسی منابع آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ چهاردهم، شمارۀ 51، صص 56-39.https://wej.marvdasht.iau.ir/article_5012.html
درویشصفت، علیاصغر؛ احمدی، هما؛ مخدوم فرخنده، مجید؛ ابوالقاسمی، شیرین. (1386). مسیریابی براساس اصول زیستمحیطی با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: جادۀ پارچین در شرق تهران). نشریۀ منابع طبیعی ایران، دانشگاه تهران، دانشکده منابع منابع طبیعی، دورۀ شصتم، شمارۀ 1، صص 203-211.https://www.sid.ir/paper/22968/fa
عابدیان، سحر؛ سلمان ماهینی، عبدالرسول؛ علیزاده، افشین؛ خراسانی، نعمتالله. (1394). استفاده از الگوریتم کوتاهترین مسیر در مسیریابی شبکۀ جادهای در شهرستانهای کردکوی، بندرگز و گلوگاه. مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، دورۀ پنجم، شمارۀ 15، صص 91-84.https://gps.gu.ac.ir/article_10092.html
صفارزاده، محمود؛ راد، عباس؛ صفارزاده، محمود؛ میرزا بروجردیان، امین. (1385). تعیین کریدور اولیۀ شریانهای حملونقل زمینی براساس محدودیتهای نقاط اجباری و مناطق ممنوعه. پژوهشنامۀ حملونقل، پژوهشکده حمل و نقل مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی، دورۀ سوم، شمارۀ 1، صص 47-35.https://www.trijournal.ir/article_11342.html
علیمحمدی، عارفه؛ ایلدرمی، علیرضا؛ میرسنجری، میرمهرداد؛ عابدیان، سحر. (1400). مسیریابی بهینة شبکة جادهای با تأکید بر پارامترهای محیط طبیعی و بهرهگیری از الگوریتم کمهزینهترین مسیر و سامانة اطلاعات جغرافیایی نمونة پژوهش: دلیجان-الیگودرز.جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، دورۀ سیودوم، شمارۀ 2، صص 22-1.https://gep.ui.ac.ir/article_25665.html
میرعبدالهی، سیدکمال؛ میرعبدالهی، منیره السادات. (1394). تعیین مسیر بهینه قطار بین شهری یزد- اردکان با استفاده از منطق فازی. جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، دوره26، شماره1، صص 202-191.https://gep.ui.ac.ir/article_18717.html
نصیری هنده خاله، اسماعیل؛ گنجی، نسرین. (1400). تعیین مسیر بهینۀ شبکۀ راهها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعۀ موردی: مسیر رودسر-قزوین). پژوهشهای جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران، دورۀ پنجاهوسوم، شمارۀ 1، صص 65-84.https://jhgr.ut.ac.ir/article_72865.html
Antikainen, H. ( 2013). Using the Hierarchical Pathfinding A* Algorithm in GIS to Find Paths through Rasters with Nonuniform Traversal Cost, ISPRS Int. J. Geo-Inf, 2(12),996-1014. https://doi.org/10.3390/ijgi2040996
Bagli, S., Geneletti, D., & Orsi, F. (2011). Routeing of power lines through least-cost path analysis and multicriteria evaluation to minimise environmental impacts, Environmental Impact Assessment Review, 31(3), 234-239. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2010.10.003
Chandio, I. A., Matori, A. N. B., & Yusof, K. B. W. (2012). Routing of road using Least-cost path analysis and Multi-criteria decision analysis in an uphill site Development. In International Conference on Civil, Offshore & Environmental Engineering (ICCOEE2012); Kuala Lumpur Convention Centre (KLCC): Kuala Lumpur, Malaysia.
De Lima, R. M., Osis, R., de Queiroz, A. R., & Santos, A. H. M. (2016). Least‐cost path analysis and multi‐criteria assessment for routing electricity transmission lines. IET Generation, Transmission & Distribution, 10(16), 4222-4230.https://doi.org/10.1049/iet-gtd.2016.1119
Januadi, M. I., Nabila, D. N. U. (2020). Routing the highway development by using SuperMap Least Cost Path Analysis (LCPA) and Multi-Criteria Decision Analysis (MCDA) and its assessment toward spatial planning. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 561(1), 1-9. IOP Publishing.https://doi.org/ 10.1088/1755-1315/561/1/012019
Moffat, T., Hankard, P. (1998). Strategic ecological assessment of road development.
Rees W.G. (2004). Least-cost paths in mountainous terrain.Computers & Geosciences, 30(3), 203-209.https://doi.org/10.1016/j.cageo.2003.11.001
Sarı, F., Sen, M. (2017). Least cost path algorithm design for highway route selection , International Journal of Engineering and Geosciences , 2 (1) , 1-8 . https://doi.org/10.26833/ijeg.285770
Suleiman, S., Agarwal, V., Lal, D., & Sunusi, A. (2015). Optimal route location by least cost path (LCP) analysis using (GIS) a case study. International Journal of Scientific Engineering and Technology Research, 4(44), 9621-9626.http://ijsetr.com/uploads/431265IJSETR7417-1645.pdf
McDonald, M. D., Kessler, F. C. (2022). Least-Cost Path and Accessibility Analysis of a High Speed Railway Corridor: Victorville, CA to Las Vegas, NV. Journal of Geographic Information System, 14(1), 40-60.http://doi: 10.4236/jgis.2022.141003
Mahavar, V ., Prakash, I. & Pham, B. T. (2019). Development and Application of GIS Model in the Selection of Cost Effective Road Alignment. International Journal of Applied Engineering Research, 14(15), 3413-3428.https://www.ripublication.com/ijaer19/ijaerv14n15_13.pdf
Ngunyi, J., Mundia, C. & Gachari. M., (2017). Analysis of Standard Gauge Railway Using GIS and Remote Sensing, American Journal of Geographic Information System, 6 (2), 54-63.doi:10.5923/j.ajgis.20170602.02
Tang, Q., Dou, Wanfeng.(2023). An Effective Method for Computing the Least-Cost Path Using a Multi-Resolution Raster Cost Surface Model. ISPRS International Journal of Geo-Information. 12(7),1-20.https://doi.org/10.3390/ijgi12070287
Yildirim, F., Kadi, F. (2022). Production of optimum forest roads and comparison of these routes with current forest roads: a case study in Maçka, Turkey. Geocarto International, 37(8), 2175-2197.https://doi.org/10.1080/10106049.2020.1818852
Youtube.(2016). Computer science channel uploaded. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 288 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 348 |