
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 739 |
تعداد مقالات | 7,159 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,704,581 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,033,163 |
تحلیل نظریۀ رفتار متقابل اریک برن بر جنبۀ«والد» شخصیت های رمان سووشون | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 2، دوره 22، شماره 42، اردیبهشت 1403، صفحه 25-46 اصل مقاله (817.45 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2024.46037.3174 | ||
نویسندگان | ||
یاسین اژنگ1؛ محمدعلی محمودی* 2؛ محمود حسن آبادی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان،ایران. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان،ایران | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان،ایران. | ||
چکیده | ||
یکی از نظریات دانش روانشناسی که به بررسی شخصیت افراد میپردازد، نظریۀ تحلیل رفتار متقابل اریک برن است. بر اساس دیدگاه برن شخصیت انسانها متشکل از سه جنبۀ «بالغ»، «والد» و «کودک» است که با توجه به شرایط موجود و پیشزمینۀ تربیتی هر فرد، یک جنبه، کنترل شخصیت را بر عهده میگیرد. براساس این نظریه، شخصیتی متعادل و سازگار دانسته میشود که جنبه بالغ وی با توجه به اقتضای حال و مقام، به سایر جنبهها اجازۀ کنترل شخصیت را بدهد. وقایع رمان «سووشون» سیمین دانشور که در شهر شیراز اتفاق میافتد، به عنوان نمونهای از کل جامعۀ آن روز ایران شناخته می شود که ویژگیهای روانی شخصیتهای آن متأثر از شرایط جامعه و متناسب با آن به تصویر کشیده شدهاست. این پژوهش بر آن است تا به روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانهای، رفتار متقابل شخصیتها در جامعه داستانی سووشون را بر پایۀ نظریه تحلیل رفتار متقابل اریک برن مورد بررسی قرار دهد تا از این طریق، همارزی شخصیت ها و وقایع رمان با شرایط جامعه را آشکار کرده و به این سوال اساسی پاسخ دهد که استبداد حاکم بر جامعه چه تاثیری بر جنبه والد شخصیت های رمان سووشون گذاشته است؟ به نظر می رسد استبداد حاکم بر جامعه سنتی آن روز ایران باعث شده است تا رفتار اغلب شخصیتهای داستان تحت تأثیر جنبه والد آنها شکل گرفته و غلبۀ ارزشهای سنتی در جامعه مردسالار ، موجب شده تا رفتار متقابل مردان و زنان داستان در قالب الگوی ارتباطی " والد به کودک"بروز یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
رفتار متقابل؛ اریک برن؛ جنبۀ والد؛ سیمین دانشور؛ سووشون | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
امیدعلی، حجت اله(1400) فروغ و سیمین، ارادۀ معطوف به سنت شکنی، پژوهشنامۀ ادب غنایی، دورۀ بیستم، شمارۀ سی و نه، صص64-45.
برن، اریک(1398)تحلیل رفتارمتقابل، ترجمه اسماعیل فصیح، چاپ چهاردهم، تهران: فرهنگ نشر نو.
پرستش، شهرام(1390)روایت نابودی ناب، چاپ اول، تهران: ثالث.
جونز، ون و استوارت، یان (1398)تحلیل رفتارمتقابل، روشهای نوین در روانشناسی، ترجمه بهمن دادگستر، چاپ سی و یکم، تهران: دایره.
حجاجی، عزیز و رزی فام، حسین(1394)نقد روانشناختی داستان موسی و شبان مثنوی از دیدگاه نظریۀ اریک برن، پژوهشهای نقد ادبی و سبک شناسی، شماره یک(پی در پی21)، صص32-11.
حسن لی، کاوس و سالاری، قاسم (1386)نشانههای فمینیسم در آثار سیمین دانشور، مطالعات زنان، سال پنجم، شمارۀ یک، صص 25-5.
دارابی، جعفر(1388)نظریههای روانشناسی شخصیّت. تهران: آییژ.
دانشور، سیمین(1349)سووشون، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
دریانورد، سمیه، محمودی، محمدعلی و عباسی، محمود (1402)بحران هویت زنان در دو رمان جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان از سیمین دانشور، پژوهشنامۀ ادب غنایی، دورۀ21، شمارۀ40، صص 76-59.
رزی فام، حسین، دهقان، علی و فرضی، حمیدرضا(1397)تحلیل رفتار متقابل جنبۀ کودک در شخصیتهای داستانی مثنوی بر اساس نظریات اریک برن، پژوهشهای نقد ادبی و سبک شناسی، شماره 2(پی در پی32)، صص 76-43.
رضی، احمد و حاجتی، سمیه(1391)تحلیل رفتار متقابل شخصیتها در داستان شیر و گاو از کلیله و دمنه، پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، دورۀ جدید، سال چهارم، شمارۀ یک (پیاپی 13)، صص 56-39.
عباسزاده، خداویردی و طاهرلو،هانیه(1390) سیمای زن در آثار سیمین دانشور، بهارستان سخن(فصلنامۀ علمی پژوهشی ادبیات فارسی)، سال هفتم،شماه 18.
عمران نژاد، نسرین، عادل زاده، پروانه و پاشایی فخری، کامران (1397) تحلیل رفتارمتقابل شخصیتهای تاریخ بیهقی بر اساس نظریه اریک برن، پنجمین همایش متن پژوهی ادبی.
فرزاد، عبدالحسین(1388)دربارهی نقد ادبی. تهران: قطره.
قنبری، بیتا و دائی زاده جلودار، امین(1395)تحلیل جامعه شناختی آثار سیمین دانشور، جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره چهارم، صص 157-131.
کارخانهای، بهرام، 1385،تحلیل رفتار متقابل، چاپ اول، تهران: شهر آب.
گلدمن، لوسین(1382) نقد تکوینی، ترجمه محمد تقی غیاثی، چاپ اول، تهران: نگاه.
هریس، امیب و هریس، تامسآ (1400) ماندن در وضعیت آخر، ترجمه اسماعیل فصیح، چاپ سی ودوم،تهران: نشر نو.
هریس، تامس آنتونی (1392) وضعیت آخر، ترجمه اسماعیل فصیح، چاپ بیست و نهم، تهران: نشر نو. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 340 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 257 |