اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 32 |
| تعداد شمارهها | 735 |
| تعداد مقالات | 7,132 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,584,886 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,938,015 |
تحلیل ساختاری عوامل و پیشرانهای مؤثر بر زیستپذیری شهر مرزی سراوان با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
| مقاله 4، دوره 14، شماره 50، فروردین 1403، صفحه 89-122 اصل مقاله (1.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2024.44505.3087 | ||
| نویسندگان | ||
| لیلا بلوچ زهی1؛ حسن ایزدی* 2؛ محمد امین3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، ایران. | ||
| 2استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز ، ایران. | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد ، ایران | ||
| چکیده | ||
| شهرهای مرزی بهعنوان نقاط مهم و استراتژیک برای هر کشور از اهمیت خاصی برخوردارند و همواره دولتها برای بهبود شرایط زندگی و حفظ امنیت پایدار در آنها در تلاش بودهاند. زیستپذیری یکی از جنبههای مهم و حیاتی شهرنشینی است که در ارتقای کیفیت زندگی، توسعۀ شهری و حفظ امنیت نقش بسزایی دارد؛ ازاینرو شناسایی عوامل و پیشرانهای مؤثر بر زیستپذیری اینگونه شهرها در زمان حال و بهخصوص آینده همواره از موضوعات مهم برنامهریزان شهری بوده است. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل ساختاری عوامل و پیشرانهای مؤثر بر زیستپذیری شهر مرزی سراوان است که با بهرهگیری از ادبیات نظری و روش پیمایشی بر پایۀ تکنیک دلفی عوامل و پیشرانهای مؤثر در قالب پرسشنامۀ ماتریسی استخراج شده است. جامعۀ آماری این پژوهش 25 نفر از خبرگان و متخصصان شهری و دانشگاهی بودهاند که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند. درمجموع ۳۰ عامل و نیروی پیشران در 5 بُعد زیستپذیری طبقهبندی و امتیازدهی و سپس نتایج در نرمافزار MICMAC پردازش شده است. در بین عوامل و پیشرانهای مؤثر بر زیستپذیری، 11 عامل و پیشران کلیدی که بیشترین تأثیر را بر زیستپذیری شهر سراوان دارند، شناسایی شدهاند که عبارتاند از: تأثیر تصمیمات سیاسی دولت، سرمایهگذاریهای بخش خصوصی، اعتبارات دولتی، اشتغال، آموزش و تحصیل، روابط اجتماعی و برابری، زیرساختهای شهری، ارتباطات با همسایگان مرزی، محرومیتزدایی، تابآوری در برابر بلایای انسانساخت و استطاعت مالی. این عوامل و پیشرانها نقش اثرگذاری بالا و اثرپذیری اندک دارند؛ بنابراین کنترل و برنامهریزی زیستپذیری شهر سراوان در گرو تغییرات این عوامل و پیشرانها قرار دارد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| زیستپذیری شهری؛ تحلیل ساختاری؛ روش تحلیل اثرات متقابل؛ شهرهای مرزی؛ شهر سراوان | ||
| مراجع | ||
|
اجزا شکوهی، محمد؛ محمدی، سعدی؛ داوری، پریسا؛ محمدی، چنور؛ اکبری، مجید. (1399). ارائۀ مدل زیستپذیری کلانشهر مشهد با استفاده از رهیافت مدلسازی ساختاری-تفسیری ISM. فصلنامۀ برنامهریزی توسعۀ کالبدی، (دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامهریزی روستایی ایران)، دورۀ هفتم، شمارۀ 4، صص 28-11.https://doi.org/10.30473/psp.2021.43663.2047
اشنویی نوشآبادی، امیر؛ محمدابراهیمی، مهشید. (1400). تعیین پیشرانهای کلیدی مؤثر بر زیستپذیری شهری با رویکرد آیندهپژوهی (مطالعۀ موردی: شهر کاشان). نشریۀ جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تبریز، دورۀ بیستوپنجم، شمارۀ 76، صص 41-27.https://dx.doi.org/10.22034/gp.2021.13132
امینی، شادی؛ احمدزاده، حسن؛ هوشیار، حسن؛ ولیزاده، رضا. (1400). شناسایی مؤلفههای آتی زیستپذیری شهری با رویکرد آیندهپژوهشی، مطالعۀ موردی: شهر مهاباد. فصلنامۀ شهر پایدار، انجمن جغرافیا و برنامهریزی شهری ایران، دورۀ چهارم، شمارۀ 3، صص 113-99.http://www.jscity.ir/article_139156.html
برزگر، صادق؛ حیدری، تقی؛ انبارلو، علیرضا. (1398). تحلیل سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد زیستپذیری (موردمطالعه: محلات غیررسمی شهر زنجان). فصلنامۀ برنامهریزی منطقهای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ نهم، شمارۀ 33. صص 152-137.https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_3429.html
برهانی، کاظم؛ عظیمزاده ایرانی، اشرف؛ الهامی، امیرحسین. (1399). تحلیل فضایی کاربریهای چندمنظورۀ شهری با تلفیق روش MCDM و GIS مطالعۀ موردی: پناهگاههای اضطراری شهر سراوان. فصلنامۀ اطلاعات جغرافیایی سپهر، سازمان جغرافیایی، دورۀ بیستوششم، شمارۀ 116. صص 118-103.https://doi.org/10.22131/sepehr.2021.242863
بندرآباد، علیرضا. (1390). شهر زیستپذیر از مبانی تا معانی. تهران: انتشارات آذرخش.https://www.adinehbook.com/gp/product/6005881387
ساسانپور، فرزانه؛ تولایی، سیمین؛ جعفری اسدآبادی، حمزه. (1393). قابلیت زیستپذیری شهرها در راستای توسعۀ پایدار شهری (موردمطالعه: کلانشهر تهران). فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 42، صص 157-129.https://www.sid.ir/paper/150341/fa
جلیلی، معصومه؛ ساسانپور، فرزانه؛ شماعی، علی؛ فصیحی، حبیباله. (1400). دوگانگی فضایی زیستپذیری در منطقۀ 7 کلانشهر تهران. فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیا ایران، دورۀ نوزدهم، شمارۀ 71، صص 61-43.https://www.sid.ir/paper/955841/fa
حاتمینژاد، حسین؛ رضوانی، محمدرضا؛ خسروی کردستانی، فریبا. (1393). سنجش میزان زیستپذیری منطقهای دو شهر سنندج. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دانشگاه خوارزمی، دورۀ اول، شمارۀ 4، صص 37-23.http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2458-fa.html
حاتمینژاد، حسین؛ خسروی کردستانی، فریبا؛ تابعی، نادر. (1396). مقدمهای بر زیستپذیری شهری (راهبردی نوین در برنامهریزی شهری). تهران: انتشارت آراد کتاب، چاپ اول.https://www.adinehbook.com/gp/product/6001863040
حسینزاده، رباب؛ صفرعلیزاده، اسماعیل؛ خبازی، حسین. (1400). سنجش زیستپذیری محلات شهری در راستای توسعۀ پایدار از دیدگاه شهروندان، موردمطالعه: محلۀ شهر کهنه و شهرک سید مرتضی - کاشمر. فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد، دورۀ دهم، شمارۀ 40، صص 140-123.https://www.sid.ir/paper/388108/fa
حیدری، محمدتقی؛ شماعی، علی؛ ساسانپور، فرزانه؛ سلیمانی، محمد؛ احدنژاد روشتی، محسن. (1394). ارزیابی قابلیت زیستپذیری بافت فرسوده و راهبردهای تقویت آن (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ شهر زنجان)، فصلنامۀ شهر پایدار، انجمن جغرافیا و برنامهریزی شهری ایران، دورۀ دوم، شمارۀ 2، صص 34-19.https://ensani.ir/file/download/article/20161023141744-10068-18.pdf
دولتشاه، صدیقه؛ سرور، رحیم؛ توکلان، علی. (1400). ارزیابی زیستپذیری شهری در شهرهای نفتی ایران (مطالعۀ موردی: بندر ماهشهر). فصلنامۀ شهر پایدار، انجمن جغرافیا و برنامهریزی شهری ایران، دورۀ چهارم، شمارۀ 3، صص 80-69.http://www.jscity.ir/article_139153.html
سپاهیان، عبدالسلام؛ کریمیان بستانی، مریم؛ سرابندی، زهرا؛ فیروزیراد، سیما. (1400). بررسی و ارزیابی اثرات شکوفایی شهری بر زیستپذیری شهری، مطالعۀ موردی: شهر سراوان. فصلنامۀ آیندهپژوهی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، دورۀ اول، شمارۀ 2، صص 34-20.https://doi.org/10.30495/uf.2022.1947956.1019
سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395).https://www.amar.org.ir/
سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی؛ زنگانه، احمد؛ خزائینژاد، فروغ. (1395). زیستپذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخصها. فصلنامۀ پژوهشهای جغرافیایی برنامهریزی شهری، مؤسسۀ جغرافیا، دورۀ چهارم، شمارۀ 1، صص 50-27.https://www.sid.ir/paper/502900/fa
شهریاری، محمدرضا؛ مشکسار، پریسا. (1401). سنجش و ارزیابی شاخصهای زیستپذیری در محلات شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ قصردشت شیراز). مجلۀ سیاستگذاری شهری و منطقهای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، دورۀ اول، شمارۀ 3، صص 92-76.https://journals.iau.ir/article_694643.html
صدیقی اقدس، علیرضا؛ ناه، بختیار؛ بیگبابایی، بشیر. (1399). تبیین زیستپذیری بخش مرکزی کلانشهر تبریز با رویکرد آیندهپژوهی. فصلنامۀ جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، مؤسسۀ آموزش عالی قشم و انجمن ژئوپلیتیک ایران، دورۀ دهم، شمارۀ 2، صص 547-565.http://www.jgeoqeshm.ir/article_109457.html
طالشی، مرضیه؛ آقاییزاده، اسماعیل؛ جعفری مهرآبادی، مریم. (1398). تحلیل ساختاری زیستپذیری بافتهای فرسودۀ شهری با رویکرد آیندهپژوهی (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ منطقه یک شهر قزوین). فصلنامۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ دهم، شمارۀ 39، صص 117-134.https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_3734.html
علیاکبری، اسماعیل؛ مرصوصی، نفیسه؛ اکبری، مجید. (1399). آسیبشناسی فراروش پژوهشهای زیستپذیری در مقیاس کلانشهرهای ایران. فصلنامۀ جغرافیا و آمایش شهری-منطقهای، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دورۀ دهم، شمارۀ 35، صص 106-85.https://doi.org/10.22111/gaij.2020.5454
کیانی، اکبر؛ خمر، غلامعلی؛ مژگان، نگاره. (1395). زیستپذیری شهری و توسعۀ پایدار رویکردهایی نوین در شهرهای امروزی. چهارمین کنفرانس علمی-پژوهشی افقهای نوین در علوم جغرافیا و برنامهریزی معماری و شهرسازی ایران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین-انجمن علمی تخصص عمران و معماری.https://civilica.com/doc/617336
گزارش سالانۀ شهرداری سراوان. (1397).
محمدی آوندی، بابک؛ رجبی، آزیتا؛ اقبالی، ناصر. (1398). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ پایدار محلات شهر اهواز (مطالعۀ موردی: محلات کیانپارس و لشکرآباد». فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ پانزدهم، شمارۀ 55، صص 280-268.https://www.sid.ir/paper/150547/fa
مرادی، مهوش؛ اکبرپور، محمد. (1400). واکاوی زیستپذیری روستاهای پیرانشهر (موردمطالعه: دهستان درودفرامان، شهرستان کرمانشاه). فصلنامۀ پژوهشهای روستایی، دانشگاه تهران، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 3، صص 571-552.https://doi.org/10.22059/jrur.2021.325227.1643
مهدیون، جعفر؛ شکوهی، علی. (1399). تحلیل شاخصهای کالبدی-محیطی زیستپذیری شهر زنجان با رویکرد آیندهپژوهی. فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد واحد اهر، دورۀ بیستم، شمارۀ 71، صص ۱۵۷-۱۳۵.http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3371-fa.html
مهرهکش، ریحانه؛ صابری، حمید. (1401)، شناسایی شاخصهای مؤثر بر زیستپذیری محلات شهری (مطالعۀ موردی محلات مناطق 1، 5، 8 شهرداری اصفهان). فصلنامۀ جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، دورۀ دوم، شمارۀ 17، صص 1-16.https://doi.org/10.22067/jgusd.2021.47296.0
مؤمنپور آکردی، مریم؛ علیزاده فرد، احمد؛ جعفری کتریمی، فاطمه. (1401). تبیین شاخصهای زیستپذیری در سکونتگاههای پیرامون شهر ساری با رویکرد بازآفرینی. فصلنامۀ پژوهشهای نوین علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی، مؤسسۀ آموزش عالی آزاد نگاره یزد، دورۀ چهارم، شمارۀ 37، صص 138-123.https://civilica.com/doc/1601036
هدایت، عثمان؛ باسیتی، شهرام. (1400). عوامل مؤثر بر کاهش زیستپذیری اجتماعی-اقتصادی در روستاهای مرزی شهرستان بانه. فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، دانشگاه خوارزمی، دورۀ سوم، شمارۀ 37، صص 152-129.http://dorl.net/dor/20.1001.1.23222131.1400.10.37.7.9
وارثی، حمیدرضا؛ محمدی، جمال؛ موسوی نور، علی. (1397). ارزیابی و تحلیل مؤلفههای زیستپذیری کلانشهر تهران. فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ چهاردهم، شمارۀ 51، صص 257-138.https://rimag.ricest.ac.ir/fa/Article/8921/FullText
ویسیناب، برهان؛ بابایی اقدم، فریدون؛ قربانی، رسول. (1398). شناسایی و اولویتبندی عوامل مرتبط با بُعد اقتصادی زیستپذیری شهری (مطالعۀ موردی: کلانشهر تبریز). پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران، دورۀ هفتم، شمارۀ 1، صص 149-127.https://doi.org/10.22059/jurbangeo.2019.271201.1020
Ahmed, N. O., El-Halafawy, A. M., & Amin, A. M. (2019). A Critical Review of Urban Livability. European J https://doi.org/10.14207/ejsd.2019.v8n1p165ournal of Sustainable Development, 8(1), 165-182.https://doi.org/10.14207/ejsd.2019.v8n1p165
AARP Livability Index Annual Report (2005).
American Institute of Architects Annual Report (2005). What Makes a Community Livable? No.(101), 10-11.https://www.aia.org/
Balsas, C. J. (2004). Measuring the livability of an urban centre: an exploratory study of key performance indicators. Planning, Practice & Research, 19(1), 101-110.https://doi.org/10.1080/0269745042000246603
Banzhaf, E., Kollai, H. & Kindler, A. (2018) Mapping urban grey and green structures for liveable cities using a 3D enhanced OBIA approach and vital statistics, Geocarto International.623-640.https://doi.org/10.1080/10106049.2018.1524514
Bassolas, A., Barbosa-Filho, H., Dickinson, B., (2019). Hierarchical organization of urban mobility and its connection with city livability.https://www.nature.com/articles/s41467-019-12809-y
Cao, Y., Li, F., Xi, X., & D. J. C. van Bilsen and L. Xu. (2021). Urban livability: Agent-based simulation, assessment, and interpretation for the case of Futian District, Shenzhen,Journal of Cleaner Production.https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2021.128662
Community indicators Institute Annual Report(2018)/www.communityindicators.net
Conger, B.W. (2015). On Livability, Liveability and the Limited Utility of Quality-Of-Life Rankings.https://www.policyschool.ca/wp-content/uploads/2016/03/livability-conger.pdf
Cummins, R.A. (2005). Moving from the Quality of Life Concept to a theory. In R. Schalock (Ed.). Journal of Intellectual Disability Research – Special Issue on Quality of Life, 49, 699-706.https://doi.org/10.1111/j.1365-2788.2005.00738.x
EIU organization report (2022)/ www.eiu.com
EU Urban Audit Report, (2017) / www.ec.europa.eu
Evans, P. B. (2002). Livable cities: Urban struggles for livelihood and Sustainability.https://www.ucpress.edu/book/9780520230255/livable-cities
Fu, B., Yu, D., & Zhang, Y. (2019). The livable urban landscape: GIS and remote sensing extracted land use assessment for urban livability in Changchun Proper, China. Land Use Policy, Vol. 87,40-48.https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.104048
Gyori, K. A., & Barona, C. P., (2019). Assessing Urban Livability through Residential Preference - An International Survey. Data, MDPI, vol. 4(4), 1-20.https://doi.org/10.3390/data4040134
Heylen, K. (2006, July). Liveability in social housing: Three case-studies in Flanders. In Residential Environments and People, ENHR Conference July.URL:https://www.semanticscholar.org/paper/Liveability-in-social-housing%3A-three-case-studies-Heylen/f63e8e5ea69101d102125368aecf2eb0c8bc51c8
Hongfei, A., & Shuqin, Z. (2018). Ecological Livability Evaluation Based on Remote Sensing Technology-A 47 Study of Shijiazhuang. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 178, No. 1, p.012023). IOP Publishing.https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/178/1/012023
Jaszczak, A., Kristianova, K., Wasilewska, O. & Bojovic, D.D.(2020). Concepts of "biophilia" and "livability" in the context of social perception of public space in cities. Space & FORM, (42):133-146.http://dx.doi.org/10.21005/pif.2020.42.C-02
Kashef, M. (2016). Urban livability across disciplinary and professional boundaries. Frontiers of Architectural Research, Vol. 5, No. 2, pp. 239-253.https://doi.org/10.1016/j.foar.2016.03.003
Lihu P, Xiaowen L, Shipeng Q, Yingjun Z, Huimin Y. (2020) A multi-agent model of changes in urban safety livability. SIMULATION. ;96(6):519-535.https://doi.org/10.1177/0037549719898762
Litman, T. (2015). Evaluating transportation economic development impacts. Victoria Transport Policy 51.https://www.researchgate.net/publication/255632796_Evaluating_Transportation_Land_Use_Impacts
Liu, J., & Han, J. (2017). Does a Certain Rule Exist in the Long-Term Change of a City’s Livability Evidence from New York, Tokyo, and Shanghai. Sustainability, 9(10), 1-15.https://doi.org/10.3390/su9101681
Liu, J., Nijkamp, P., Huang, X., & Lin, D. (2017). Urban livability and tourism development in China: Analysis of sustainable development by means of spatial panel data. Habitat International, 68, 99-107.http://dx.doi.org/10.1016/j.habitatint.2017.02.005
Mercer Institute Annual Report (2019)/ www.mercer.com
Pandey, R., Garg, Y., & Bharat, A. (2014). Quantitative Approach for Understanding Perspectives on Livability in Indian Context. International Journal on Emerging Technologies 5, no. 1(1), 1-7.https://www.researchgate.net/publication/310625896_Quantitative_Approach_for_Understanding_perspectives_on_livability_in_Indian_context/citations
Southworth, M. (2016) Learning to make liveable cities, Journal of Urban Design, Vol. 11, No. 42.570-573.https://doi.org/10.1080/13574809.2016.1220152
Staricco, L., & Brovarone, E. V. (2022). Livable neighborhoods for sustainable cities: Insights from Barcelona.Transportation Research Procedia,Volume 60, 354-361.https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.12.046
Takahashi, K., Kudo, S., Tateishi, E., Furukawa, N., Nordqvist, J., & Allasiw, D. I. (2018). Identifying Context-Specific Categories for Visualizing Livability of Cities-a Case Study of Malmö. Challenges in Sustainability, 6(1), 52-64.https://ideas.repec.org/a/lib/000cis/v6y2018i1p52-64.html
Throsby, D. (2005). Cultural heritage as financial asset in strategies for urban development and poverty alleviation. In International Conference for Integrating Urban Knowledge and Practice. 2-14.https://researchers.mq.edu.au/en/publications/cultural-heritage-as-financial-asset-in-strategies-for-urban-deve
Wheeler, S. (2001). Livable communities: Creating safe and livable neighborhoods, towns, and regions in California. UC Berkeley: (IURD) Institute of Urban and Regional Development.https://escholarship.org/uc/item/8xf2d6jg
Wong, C. (2015). A framework for City Prosperity Index: Linking indicators, analysis and policy. Habitat International, 45, 3-9.https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2014.06.018
Yang, Y.; Fang, S.; Wu, H.; Du, J.; Tu, H.; He, W., (2021). Spatiotemporal Trends and Driving Factors of Urban Livability in the Yangtze River Delta Agglomeration. Sustainability, 13(1),31-52. https://doi.org/10.3390/su132313152 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 333 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 253 |
||