تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 701 |
تعداد مقالات | 6,850 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,205,057 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,517,327 |
هستی شناسی واجد شیرازی با تأکید بر سه مفهوم مرگ اندیشی، تقدیرگرایی و پوچ گرایی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 8، دوره 22، شماره 43، مهر 1403، صفحه 141-170 اصل مقاله (802.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2024.46967.3206 | ||
نویسندگان | ||
فائزه سلامی1؛ محمّد بارانی* 2؛ مریم خلیلی جهانتیغ3 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان،ایران | ||
3استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان،ایران | ||
چکیده | ||
هستیشناسی، اصطلاحی است که برای شناخت وجود از آن استفاده میکنند. این مفهوم که یکی از مباحث مهم فلسفی است، به شعر نیز راه یافته است؛ چراکه شعر همواره بستری مناسب و مستعد برای فهم آسانتر مسائل فلسفی بوده است. شعر والاترین هنری است که میتواند بیانگر نوع نگاه و جهانبینی شاعران نسبتبه زندگی و مسائل مطرحشده در آن باشد؛ بههمیندلیل برای کشف افق هستیشناسانۀ هر شاعر باید به شعر او رجوع کرد. در این مطالعه با روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال اساسی هستیم که مفاهیمی مانند «مرگاندیشی»، «تقدیرگرایی» و «پوچگرایی» در آسمان اندیشه و هستیشناسی واجد شیرازی، شاعر قرن چهارده خورشیدی چه بازتابی دارند. براساس یافتههای پژوهش حاضر میتوان چنین ادعا کرد که واجد، شاعری مرگاندیش است و مرگاندیشی را به مخاطبان خود توصیه میکند. او نگاه متناقضی نسبتبه مرگ دارد و مرگ را از دو وجهِ خوشایند و ناخوشایند آن مورد توجه قرار داده است. همچنین براساس یافتههای حاضر، واجد شاعری تقدیرگراست که با وجود اشارههای اندکی که به قدرت اختیار و ارادۀ بشر داشته است، چیرگی و تسلط تفکر جبرگرا در کل اشعارش نمایان است. بهدلیل اندیشههای توحیدی و دینگرایانه، واجد نمیتواند بهصورت کامل در زمرۀ پوچگرایان قرار بگیرد؛ اما وجود عواملی چون ناشناختگی راز هستی و شک و تردیدهای فلسفی و دینی، او را به اندیشههای پوچگرایانه نزدیک کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
هستیشناسی؛ واجد شیرازی؛ مرگاندیشی؛ تقدیرگرایی؛ پوچگرایی | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک. (1382). هایدگر و پرسش بنیادین. تهران: مرکز.
احمدی، بابک. (1389). هایدگر و تاریخ هستی. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
اکبری، رضا. (1382). جاودانگی. چاپ اول. قم: بوستان کتاب.
بکت، ساموئل. (1389). مالون میمیرد. ترجمۀ سهیل سمی. چاپ اول. تهران: ثالث.
حسامپور، سعید؛ نبوی، سمیه؛ حسینی، اعظم. (1394). «مرگ و مرگاندیشی در اشعار اخوان ثالث، شاملوو فروغ فرخزاد»، پژوهشنامۀ ادب غنایی، سال سیزدهم، شمارۀ 24، صص 96-77.
حسامی، مرمر. (1400). در چنبرۀ زروان (تأملی در تقدیرگرایی زروانی در ادبیات فارسی از عصر فردوسی تا حملۀ مغول). با مقدمۀ دکتر اصغر دادبه. تهران: آگرین کتاب (نسخۀ الکترونیکی فیدیبو).
حیدری، علی؛ دانیاری، کیانوش. (1397). «تحلیل اشعار سهراب سپهری از منظر هستیشناسی هایدگر»، دوفصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی، سال بیستوششم، شمارۀ 84، صص 113-97.
دولتآبادی، هوشنگ. (1379). جای پای زروان، خدای بخت و تقدیر. چاپ اول. تهران: نی.
شوپنهاور، آرتور. (1388). جهان همچون اراده و تصور. ترجمۀ ای جی پین و رضا ولی یاری. تهران: مرکز.
شوپنهاور، آرتور. (1395). جهان و تأملات فیلسوف. گزیدههایی از نوشتههای آرتور شوپنهاور. ترجمۀ رضا ولی یاری. تهران: مرکز.
عسکری یزدی، علی. (1381). شکاکیت، نقدی بر ادلّه. چاپ اول. قم: بوستان کتاب.
عفیفی، رحیم. (1374). اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشتههای پهلوی. چاپ اول. تهران: توس.
فدایی، غلامرضا. (1395). جستارهایی در هستیشناسی و معرفتشناسی. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
فلاماریون، کامیل. (1373). مرگ و اسرار آن. ترجمۀ بهنام جمالیان. تهران: مرکز نشر فرهنگی مشرق.
کارترایت، دیوید آی. (1392). واژهنامۀ تاریخی فلسفۀ شوپنهاور. ترجمۀ محسن اکبری. تهران: معاصر.
کرمی، محمدحسین. (1383). «تقدیر و سرنوشت در ادبیات فارسی و تأثیر آن بر فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، صص 150-129.
کلوز، فرانک. (1392). هیچ. ترجمۀ شادی حامدی آزادی. تهران: بصیرت (نسخۀ الکترونیکی فیدیبو).
کیا، مژگان. (1379). نهیلیسم و تأثیر آن بر نقاشی. چاپ اول. تهران: تندیس.
مسلم بن الحجاج القشیری. (1393). صحیح مسلم. ترجمۀ خالد ایوبی نیا. جلد چهارم. چاپ اول: حسینی اصل.
مطهری، مرتضی. (1379). آشنایی با قرآن. چاپ سیزدهم. قم: بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مطهری.
مطهری، مرتضی. (1389). انسان و سرنوشت. چاپ سی و هفتم. تهران: صدرا.
معتمدی، غلامحسین. (1372). انسان و مرگ. چاپ اول. تهران: مرکز.
مک کواری، جان. (1382). الهیات اگزیستانسیالیستی (مقایسۀ هیدگر و بولتمان). ترجمۀ مهدی دشت بزرگی. چاپ اول. قم: بوستان کتاب.
واجد شیرازی، محمدجواد. (1378). دیوان اشعار. با مقدمۀ جعفر مؤید شیرازی. به اهتمام جواد واجد. چاپ اول. تهران: انتشارات ما.
هایدگر، مارتین. (1383). متافیزیک چیست. ترجمۀ سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.
هایدگر، مارتین. (1393). هستی و زمان. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. چاپ چهارم. تهران: نی.
هدایت، صادق. (1351). بوف کور. تهران: امیرکبیر.
یالوم، اروین. د. (1392). خیره به خورشید نگریستن: غلبه بر وحشت مرگ. ترجمۀ اورانوس قطبی نژاد آسمانی. تهران: قطره(نسخه الکترونیکی فیدیبو).
یالوم، اروین. د. (1400). رواندرمانی اگزیستانسیال. ترجمۀ سپیده حبیب. چاپ شانزدهم. تهران: نی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 95 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |