اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 699 |
| تعداد مقالات | 6,840 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,125,459 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,504,731 |
بررسی تأثیر فعالیت‌های فرهنگی دهیاری‌ها بر رفتارهای محیط‌زیستی در روستاهای غرب گیلان (مجموعه آبادی‌های طوالش) | ||
| نشریه جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 5، دوره 22، شماره 75، خرداد 1403، صفحه 107-138 اصل مقاله (990.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2024.46971.3588 | ||
| نویسندگان | ||
| سونا حبیبی1؛ صادق صالحی* 2 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی،گرایش بررسی مسائل اجتماعی ایران، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| 2استاد گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| چکیده | ||
| امروزه، بنیادی‌ترین عامل در پیدایش محیط‌زیست‌‌گرایی، نهادینه‌کردن فرهنگ حفاظتی است. این مهم برعهدۀ سازمان‌هایی است که در سطح محلی ازجمله مدیریتی ایجاد شده‌اند. دهیاری یکی از کارگزاران فرهنگ‌سازی محیط‌زیستی است که نقشی اثرگذار در حفظ پایداری محیط‌زیست روستایی برعهده دارد. این پژوهش کیفی، با هدف بررسی فعالیت‌های فرهنگ‌سازی محیط‌زیستی دهیاری‌ها در مجموعه روستاهای طوالش در غرب گیلان انجام شده است. جامعۀ مطالعاتی شامل 43 نفر از روستاییان است که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته قرار گرفتند. داده‌ها براساس تحلیل محتوای کیفی قیاسی جهت‌دار، تحلیل شدند. اعتبار یافته‌های این تحقیق به دو شیوۀ باورپذیرکردن گزینشی و ارزیابی اعتبار به روش ارتباطی حاصل شد. براساس مفهوم «فرهنگ‌سازی محیط‌زیستی» به‌عنوان مفهوم تعدیل‌یافته مبتنی‌بر نظریۀ ارزش‌های مادی/فرامادی اینگلهارت، 6 مقوله، 8 زیرمقوله و 10 کد استخراج و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که عمدۀ فعالیت‌های دهیاری‌ها متمرکز بر مدیریت پسماند و آموزشِ محدود تفکیک زباله از مبدأ بوده است. فعالیت‌های محیط‌زیستی دهیاری‌ها، محدود و مقطعی و مشارکت آن‌ها، شعاری و نمادین است. ضمن اینکه در این حیطه، مشارکت روستاییان نیز ناچیز بوده است. در واقع، نتایج حاکی از آن است که دهیاری‌ها به‌عنوان مدیریت اجرایی در سطح روستاها، در زمینۀ فرهنگ‌سازی محیط‌زیستی روستاییان موفق نبوده است. گزارۀ نظری مجموع یافته‌های این بررسی بدین صورت تدوین شده است: «در نواحی روستایی، مجموعه موانع اجتماعی-ساختاری؛ یعنی سازمانی، اقتصادی-زیربنایی و شناختی-فرهنگی به انضمام موقعیت جغرافیایی روستاها به‌عنوان چالش‌های عمدۀ نهاد دهیاری برای ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست شناخته می‌شوند. در سطح مدیریت محلی، فقدان نظام مدیریتی یکپارچه و پایدار در عرصۀ ارتقای فرهنگ رفتاری حفاظت از محیط‌زیست، امری اجتماعی است». | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرهنگ‌سازی محیط‌زیستی؛ دهیاری؛ تحلیل محتوای کیفی؛ روستاهای غرب گیلان | ||
| مراجع | ||
|
ابوالمعالی، خدیجه (1391). پژوهش کیفی از نظریه تا عمل، تهران. نشر علم.
ازکیا، مصطفی؛ رشید احمدرش؛ کامبیز پارتازیان (1396). روش‌های پژوهش کیفی از نظریه تا عمل، جلد دوم. چاپ اول. تهران. انتشارات کیهان.
اساسنامه، تشکیلات و سازمان دهیاری‌ها (1380). مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
افشارکبیری، افشار؛ محمد ولائی (1398): بررسی و تحلیل چالش‌های مدیریت نوین روستایی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان میاندوآب، روستا و توسعه. دوره 22. شماره 3. صفحات 94-69.
اکبرپور، محمد؛ امیر امیری؛ سمیه عظیمی (1401). تحلیل مدیریت پسماند روستایی با استفاده از تحلیل مدل ساختاری (مطالعه موردی دهستان ماهیدشت کرمانشاه(، راهبردهای توسعه روستایی. دوره 9. شماره 1. صفحات140-123.
ایمانی‌جاجرمی، حسین؛ مجید عبداللهی (1388). بررسی تحولات مدیریت روستایی در ایران از مشروطیت تا زمان حاضر، راهبرد. دوره 18. شماره 52. صفحات 244-221.
اینگلهارت، رونالد (1381). فرهنگ و دموکراسی، ترجمه علی مرتضویان، فصلنامه ارغنون. شماره 20. صفحات 116-93.
اینگلهارت، رونالد؛ کریستین ولزل (1394). نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، ترجمه یعقوب احمدی. چاپ دوم. تهران. انتشارات کویر.
اینگلهارت، رونالد (1395). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه مریم وتر. چاپ هفتم. تهران. انتشارات کویر.
بای، مریم (1399). نقش مدیریت روستایی در توسعه با تاکید بر نقش دهیاری‌ها، پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی. معماری و شهرسازی، دوره 3. شماره 28. صفحات 61-39.
ببی، ارل (1397). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه رضا فاضل. جلد اول. چاپ دوازدهم. تهران. انتشارات سمت.
برقی، حمید؛ محسن شایان؛ اکرم جلایی؛ سعیده رشیدی (1397). ارزیابی نقش دهیاری‌ها در فرآیند توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی:دهستان گلاب شهرستان کاشان)، اندیشه جغرافیایی. دوره 10. شماره 19. صفحات 123-103.
بلیکی، نورمن (1397). طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان. چاپ دوازدهم. تهران. نشر نی.
پیربداقی، فاطمه (1388). تحلیل محتوای کمّی و کیفی، پیام پژوهش. دوره 9. شماره 101. صفحات 30-27.
حبیبی، سونا؛ صادق صالحی (1399). تبیین محیط‌زیست گرایی و مدل تعدیلی نظریه ارزش‌های فرامادی، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی. دوره 27. شماره 2. صفحات 253-225.
حبیبی، سونا؛ صادق صالحی (1400). شناخت مسایل و زمینه‌های بروز مشکلات محیط‌زیستی: کاربرد نظریه داده‌بنیاد در مناطق روستایی غرب گیلان، فصلنامه توسعه پایدار محیط جغرافیایی. سال 3. شماره 4. صفحات 86-73.
حبیبی، سونا؛ صادق صالحی (1401). موانع پایداری محیط زیست روستایی با تأکید بر زمینه‌های اقتصادی در روستاهای طوالش، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. سال 11. شماره 4. صفحات 76-47.
حبیبی، سونا؛ صادق صالحی (1402). روستائیان و رفتارهای محیط‌زیستی (مطالعه‌ای کیفی در باب چگونگی وضعیت جامعه‌پذیری محیط‌زیستی در روستاهای غرب گیلان)، فصلنامه پژوهش‌های روستایی. دوره 14. شماره 2. صفحات 285-264.
حسنی، محمد؛ فاطمه وجدانی (1396). تحلیل محتوای کیفی کتاب‌های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر تربیت اخلاقی، فصلنامه تربیت اسلامی. سال 12. شماره 25. صفحات 54-29.
دلاور، علی (1389). روش‌شناسی کیفی، فصلنامه راهبرد، سال 19. شماره 54. صفحات 329-307.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان، معاونت آمار و اطلاعات، آمارنامه سال 1397. جدول 6-2 جمعیت آبادی‌های دارای سکنه بر حسب طبقه‌بندی جمعیت و شهرستان براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان، معاونت آمار و اطلاعات، نقشه و اطلاعات مکانی و استان گیلان. تاریخ دسترسی 18/02/1403
شوکتی‌آمقانی، محمد؛ مسلم سواری (1399). بررسی چالش‌های دهیاران در مدیریت نوین روستایی (مورد مطالعه: دهیاران شهرستان اسکو از توابع استان آذربایجان شرقی)، فصلنامه مدیریت شهری و روستایی. شماره 58. صفحات 130-113.
شیری، طهمورث؛ ندا عظیمی (1391). بررسی مقایسه‌ای تحلیل محتوای کیفی و روش هرمنوتیک، نشریه مطالعات جامعه‌شناسی. سال 4. شماره 15. صفحات 99-79.
صالحی، صادق؛ سونا حبیبی؛ احمد رضایی؛ علی‌اصغر فیروزجائیان (1400). تحلیل عوامل و زمینه‌های اجتماعی- فرهنگی شکل‌گیری مشکلات محیط‌زیستی: کاربرد نظریه داده بنیاد (مطالعه موردی: مناطق روستایی طوالش)، فصلنامه پژوهش‌های روستایی. دوره 12. شماره 3. صفحات 551-536.
عادل‌مهربان، مرضیه (1395). مروری بر تحلیل محتوای کیفی و کاربرد آن در پژوهش، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
عباس‌زاده، محمد (1391). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، نشریه جامعه‌شناسی کاربردی. سال 23. شماره 1. صفحات 34-19.
عطایی، سیاوش؛ حسن افراخته؛ حسین توکلی‌کجانی (1399). جایگاه مدیریت نوین روستایی در تحولات اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی (مورد مطالعه: بخش کهریزک)، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی. جلد 7. شماره 4. صفحات 431-415.
فلیک، اوه (1399). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی. چاپ یازدهم. تهران. نشر نی.
قربانی، معصومه؛ علیرضا دربان‌آستانه؛ محمدرضا رضوانی (1402). مرور نظام‌مند تحلیل چارچوب یکپارچه مدیریت محلی در روستاهای پیراشهری (سال‌های 2022-2010)، پژوهش‌های روستایی. انتشار آنلاین. 8 تیر 1402.
قنبری؛ سیروس؛ مهدی نادریان‌فر (1397). ارزیابی عملکرد دهیاران در پایداری محیطی روستاها (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان نیمروز)، نشریه جغرافیا و پایداری محیط. سال 8. شماره 27. صفحات 45-31.
محسنی‌تبریزی، علیرضا؛ علی سلیمی (1391). تحلیل محتوای کیفی قیاسی و بهره‌گیری از آموزه‌های اسلام در علوم اجتماعی، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی. سال 18. شماره 72. صفحات 159-135.
مرادی، خدیجه؛ حسین آگهی (۱۳۹۳). واکاوی چالش‌های مدیریت روستایی با رویکرد کیفی تئوری بنیانی، نشریه جغرافیا و توسعه. دوره 12. شماره ۳۴. صفحات 181-167.
مشفق‌نژادی، عنایت‌اله؛ افشین حکمتی‌اصل؛ محمدصادق بهارلویی (1399). واکاوی عملکرد دهیاری‌ها در راستای بهبود کیفیت محیطی روستاییان (مطالعه موردی: دهستان سررود جنوبی)، فصلنامه مهندسی جغرافیایی سرزمین. دوره 4. شماره 7. صفحات 69-56.
میرمحمدتبار، سید احمد؛ محمدمظلوم خراسانی؛ محسن نوغانی؛ علی سیلانیان‌طوسی (1396). تأثیر یادگیری اجتماعی بر رفتارهای مخرب محیط‌زیست در کشاورزان با تأکید بر نقش آموزش‌های ترویجی، فصلنامه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی. سال 10 شماره 4. صفحات 78-67.
نادری‌مهدیی، کریم (1394). واکاوی عوامل بازدارندة مدیریت نوین روستایی در استان همدان، فصلنامه پژوهش‌های روستایی. دوره 6. شماره 1. صفحات 208-187.
نصیری‌لاکه، محمد؛ نصراله مولایی‌هشجین؛ عیسی پوررمضان (1400). نقش مدیریت روستایی در توسعه اقتصادی-اجتماعی روستاهای ناحیه مرکزی استان گیلان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. سال 10. شماره 1. صفحات 110-91.
DOR: 20.1001.1.23222131.1400.10.35.4.2
AGENDA 21 (1992). United Nations Conference on Environment & Development Rio de Janerio. Brazil, 1992. United Nations Sustainable Development. https://sustainabledevelopment.un.org/outcomedocuments/agenda21 Alpenberg, J. and Wnuk-Pel, T (2022). Environmental performance measurement in a Swedish municipality Motives and stages. Journal of Cleaner Production, Vol. 370(3): 133502, 1-11. DOI:10.1016/j.jclepro.2022.133502 Anand, S.V (2013). Global Environmental Issues. Open Access Scientific Reports,2(2): 1-9. http://dx.doi.org/10.4172/scientificreports.632 Clayton, D.B. and Bass, S (2002). Sustainable Development Strategies: A Resource Book. Organisation for Economic Co operation and Development, Paris and United Nations Development Programme, New York, Earthscan Publications Ltd. Inglehart, R (1977). The silent revolution: Changing values and political styles among Western publics. Princeton, NJ: Princeton University Press. Inglehart, R (2000). Globalization and Postmodern Values. The Washington Quarterly, 23, 215 228. https://www.uv.es/~genomica/spa/inves/Inglehart.pdf Inglehart, R.F.; Ponarin, E. and Inglehart, R.C. (2017). Cultural Change, Slow and Fast: The Distinctive Trajectory of Norms Governing Gender Equality and Sexual Orientation, Social Forces, 95(4): 1313-1340. Krajhanzl, J (2010). Environmental and Pro-environmental behaviors. In School and Health, Health Education: International Experiences. Publisher: Masarykova univerzita, MSD. BrnoEditors: Evžen Řehulka, 21, 251-274. https://www.researchgate.net/publication/265508352_Environmental_and_Pro-environmental_Behavior Panya, N.; Poboon, Ch.; Phoochinda, W. and Teungfung, R (2018). The performance of the environmental management of local governments in Thailand. Kasetsart Journal of Social Sciences, 39: 33-41. https://doi.org/10.1016/j.kjss.2017.03.001 Poria, Y.; Reichel, A. and Brandt, Y. (2011). Dimensions of Hotel Experience of People With Disabilities: An Exploratory Study. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(5): 571-591. Silva, B.E.; Azevedo-Ramos, C.and Farias, H.A (2021). Municipal environmental management and regional conservation in eastern Amazon: perceived performance by public agents in the Pará state, Brazil. Sustainability in Debate - Brasília, 12(3): 254-268. doi:10.18472/SustDeb.v12n1.2021.39267 Silva, B.E.; Azevedo-Ramos, C. and Farias, H.A (2019). The impact of decentralization policies: the environmental performance applied to municipalities of the Amazon. Desenvolv. Meio Ambiente, v. 51, 202-223. United Nations. (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, 135. https://www.unfpa.org/sites/default/files/resource-pdf/Resolution_A_RES_70_1_EN.pdf | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 186 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 280 |
||