
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 772 |
تعداد مقالات | 7,486 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,490,785 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,482,314 |
معرفی کتاب مجمعالنّوادر و بررسی محتوایی آن (اثری از میراث داستانی شبهقاره) | ||
مطالعات شبه قاره | ||
مقاله 17، دوره 17، شماره 48، فروردین 1404، صفحه 303-324 اصل مقاله (968.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2024.46924.2383 | ||
نویسندگان | ||
صفورا مولایی* 1؛ سلمان ساکت* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
2استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران(نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
مجمعالنّوادر مجموعهای است از حکایات فارسی و گاه عربی که ملکالقضات صدر جهان فیضاللّه بنیانی/بنبانی، از صاحبمنصبان حکومت گجرات، آن را در سال 903ق. نوشته و به محمودشاه بیگرّا، پادشاه گجرات (حکـ .863 – 917)، پیشکش کرده است. مؤلّف حکایات را از منابع مختلف فارسی و عربی گردآورده و با افزودن دیدهها و شنیدههای خود، کتاب را در یک مقدمه، چهل فصل و یک خاتمه تدوین کرده است. از این اثر شش نسخه شناسایی شده که چهار نسخۀ آن به دست آمده است. یکی نسخۀ محفوظ در کتابخانۀ دانشگاه پنجاب است که در 930ق. کتابت شده و قدیمیترین نسخهای است که دستیاب شده است؛ دیگری نسخۀ کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی است که احتمالًا در قرن 11یا 12ق. کتابت شده؛ سومی نسخۀ محفوظ در کتابخانۀ آصفیۀ هند که تاریخ کتابت آن احتمالًا قرن 12یا 13ق. است و چهارمی نسخۀ کتابخانۀ نورعثمانیۀ ترکیه که تاریخ کتابت آن1025ق. است. در این مقاله ضمن بررسی محتوایی و ساختاری کتاب، مؤلّف اثر و دیگر آثار او، منابعش در تألیف کتاب، مهدی الیه، محل تألیف و دستنویسهای اثر معرفی شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
فیضاللّه بنیانی / بنبانی؛ مجمعالنّوادر؛ نسخهشناسی؛ تصحیح متن؛ میراث شبهقاره | ||
مراجع | ||
آبی، سعد منصوربن الحسین. (1424ق.). نثرالدّر فی المحاضرات، به کوشش خالد عبدالغنی محفوظ، بیروت: دارالکتب العلمیّة.
آلداود، علی. (1383). بَنْیانی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 653-654، جلد 12، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
استرآبادی، محمدقاسم. (1394). تاریخ فرشته، ترجمۀ محمدرضا نصیری، جلد 4، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
استوری، چارلز آمبرز. (1362). ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری، ترجمۀ یحیی آرینپور، سیروس ایزدی و کریم کشاورز، تحریر احمد منزوی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
اسلم بیگ، شکیل. (1386). چامپانیر، دانشنامۀ جهان اسلام، 672-673، جلذ 11، تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی.
اسماعیلپور، م. (1380). تاریخنویسی در شبهقاره، دانشنامۀ ادب فارسی، 639-703، جلد 4، بخش 1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
اقبال، محمد. (1939). مجمعالنوادر، اورینتال کالج مگزین، جلد 15، عدد4، شمارۀ مسلسل 58، 98-106.
امین، پرویز. (1383). بنّو، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 619-620، جلد 12، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
انصاری، بزمی. (1377). بنون، دانشنامۀ جهان اسلام، 408-409، ج4، چاپ دوم، تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی.
برزگر. (1380). داستانسرایی و داستاننویسی در شبهقاره، دانشنامۀ ادب فارسی، 1116-1145، جلد 4 بخش 2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
برزگر. (1380). فیضالله بنبانی، دانشنامۀ ادب فارسی، 2009-2010، جلد 4، بخش 3، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
برزگر. (1380). محمودشاه یکم گجراتی، دانشنامۀ ادب فارسی، 2301-2305، جلد 4، بخش 3، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بشیرحسین، محمد. (1968م.). فهرست مخطوطات شیرانی، جلد 1، لاهور: ادارۀ تحقیقات پاکستان.
بغدادی، اسماعیل پاشا. (1402ق.). هدیة العارفین اسماء المؤلفین و آثار المصنفین من کشف الظنون، جلد 4، بیروت: دارالفکر.
بنیانی/بنبانی، فیضالله (903ق.). مجمعالنوادر، کتابخانۀ آصفیۀ هند، شمارۀ 5592 [نسخهخطی]، تاریخ کتابت بیتا.
بنیانی/بنبانی، فیضالله. (903 ق.). مجمعالنوادر، کتابخانۀ نورعثمانیه استانبول، شمارۀ 4212 [نسخهخطی]، تاریخ کتابت 1025ق.
بنیانی/بنبانی، فیضالله. (903ق.). مجمعالنوادر، تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 88 فیروز [نسخهخطی]، تاریخ کتابت بیتا.
بنیانی/بنبانی، فیضالله. (903ق.). مجمعالنوادر، لاهور: کتابخانۀ دانشگاه پنجاب، شمارۀ 1681/4734 [نسخهخطی]، تاریخ کتابت 930ق.
جامی، عبدالرحمن. (1381). بهارستان، تصحیح اسماعیل حاکمی، تهران: اطلاعات.
جوادی، رعنا؛ قوجهزاده، علیرضا؛ سلیمانی، زهرا. (1401). شیوۀ پردازش و تأثیرپذیری بنبانی در نقل روایات و حکایات مجمعالنوادر از نثرالدر المحاضرات آوی، مطالعات نقد ادبی، 17(52)، 170-155.
جوزجانی، منهاجالدین سراج. (1363). طبقات ناصری، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
حائری، عبدالحسین. (1357ش./ 2537 شاهنشاهی). فهرست کتابخانۀ مجلس شورای ملّی، جلد 21، تهران: چاپخانۀ مجلس شورای ملّی.
حبیبی، عبدالحی. (1332). طبقات محمودشاهی و مجمعالنوادر فیضالله بنیانی (دو نسخۀ نادر فارسی)، یغما، 6(1)، 34-39.
حبیبی، عبدالحی. (1341) نوم ورکی مورّخان فیضالله بنیانی مورخ عالم اولیکوال، آریانا، 20(12)، 12-7.
حسینی شیرازی، هبةالله. (1389). اخلاق علایی، تصحیح محمدجعفر یاحقی و سلمان ساکت، تهران: فرهنگستان هنر.
حسینی، محمدتقی. (1393). فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانۀ نورعثمانیّه – استانبول، تهران: منشور سمیر.
حموی، یاقوتبن عبدالله. (1397ق.). معجم البلدان، جلد 1. بیروت: دارصادر.
خلّکان، احمدبن محمدبن ابیبکر. (1398ق.) وفیات الأعیان فی أنباء أبناء الزّمان، به کوشش احسان عباس، بیروت: دار صادر.
دادبه، اصغر؛ مسعودی آرانی، عبدالله. (1390). چهارمقاله، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 466-470، ج19، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
زارع بنادکوکی، نجمه؛ نوریان، مهدی؛ محمدی فشارکی، محسن. (1400). گونهشناسی لطیفه از قرن هشتم تا دهم هجری به انضمام معرفی دو نسخهخطی، متنپژوهی ادبی، 25(88)، 88-112.
زمخشری، محمودبن عمر. (1419ق.). الجبال و الأمکنة و المیاه، به کوشش احمد عبدالتّواب عوض، القاهره: دارالفضیلة.
سید حسینزاده، هدی. (1383). بنارس، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 564- 566، ج12، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
عمید، حسن. (1381). فرهنگ فارسی عمید، ج3، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
عوفی، سدیدالدین. (1387). جوامعالحکایات و لوامعالروایات، تصحیح امیربانو مصفا، ج 2، قسم 1، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فخرالدین علی صفی. (1336). لطائفالطوائف، مقدمه و تصحیح احمد گلچین معانی، تهران: شرکت نسبی حاج محمدحسین اقبال و شرکا.
فلاح، مرتضی. (1389). جایگاه فرهنگ و زبان فارسی در شبهقاره، مطالعات شبهقاره، 2(2)، 67-98.
فیروزآبادی، مجدالدین محمد. (1426ق.). قاموسالمحیط، چاپ هشتم، بیروت: مؤسسۀ الرسالة.
کحاله، عمررضا. (1414ق.). المعجم المؤلفین، ج 2، بیروت: مؤسسۀ رسالة.
گلچین معانی، احمد. (1363). تاریخ تذکرههای فارسی، چاپ دوم، تهران: کتابخانۀ سنایی.
مستوفی، حمداللّه. (1364). تاریخ گزیده، به اهتمام عبدالحسین نوایی، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
معین، محمد. (1377). «مقدّمه»، نک: نظامی عروضی سمرقندی، احمدبن عمر.
منزوی، احمد. (1353). فهرست نسخههای خطی فارسی، ج 6، تهران: مؤسسۀ فرهنگی منطقهای.
منزوی، احمد. (1363). فهرست مشترک نسخههای خطی فارسی پاکستان، ج3، اسلامآباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
منزوی، احمد. (1365). فهرست مشترک نسخههای خطی فارسی پاکستان، ج6، اسلامآباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
نبیخان، احمد. (1345). ذخیرۀ نادر از کتابهای خطی در موزۀ ملی پاکستان، هلال، 61، 20-25.
نظامی عروضی سمرقندی، احمدبن عمر. (1377). چهارمقاله، تصحیح محمد قزوینی و اهتمام محمد معین، تهران: صدای معاصر.
نفیسی، سعید. (1363). تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی تا قرن دهم، چاپ دوم، تهران: انتشارات فروغی.
نوشاهی، عارف. (1362). فهرست نسخههای خطی فارسی موزۀ ملی پاکستان، اسلامآباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
یاحقی، محمدجعفر و ساکت، سلمان. (1389). «مقدمه»، نک: حسینی شیرازی، هبةالله.
Nazir Ahmad. (1956). Imam-ud-din husain riadi, The Grandson Of Nadir-ul-‘asr ustad Ahmad, The Architect Of The Taj Mahal, and His Tadhkira-i-Baghistan, Islamic Culture. 30(4), 330-350. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 369 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 93 |