اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 772 |
| تعداد مقالات | 7,486 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,490,761 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,482,309 |
بررسی تاثیر مقام ولایت امام معصوم در سلوک عملی طریقه ذهبیه عصر قاجار | ||
| مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
| مقاله 5، دوره 7، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 89-107 اصل مقاله (358.23 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2024.46965.1144 | ||
| نویسندگان | ||
| وحید محمودی* 1؛ لیلا هوشنگی2؛ سیده حورا قائمی3 | ||
| 1پژوهشگر عرفان اسلامی ، مدرس دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی ، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار ، گروه ادیان و عرفان ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران | ||
| 3دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه الزهراء (س)، تهران ، ایران | ||
| چکیده | ||
| با توجه به اهمیت ذهبیه در مقام نخستین طریقه صوفی شیعی ایران و جایگاه مبحث ولایت امام معصوم(ع) که اساس تشیع است، بررسی این مسئله نزد عرفای بزرگ این طریقه در فهم و شناخت مباحث معرفتی و نیز سلوک عرفانی شیعی ضروری می‌نماید. ذهبیه در سده نهم از طریقه کبرویه منشعب شد و بتدریج مبانی تشیع در آن قوت یافت و تمام جنبه‌های معنوی از جمله سلوک این طریقه را دربر گرفت. این امر در آثار شیوخ ذهبیه عصر قاجار نمود بیشتری یافته است. از این رو سوال اصلی این پژوهش عبارت است: ولایت چه تأثیری در سلوک عملی طریقه ذهبیه عصر قاجار دارد؟ از نگاه شیوخ این عصر، پذیرش ولایت امام، شرط ورود به سلوک است و در تمام مراحل سلوکی یعنی توبه، آداب و اصول، دستیابی به مقامات عالیه این امر مؤثر است و حتی نهایات سلوک نیز به حقیقت ولایت ختم می‌شود. این تأکید خاص بر ارتباط معنوی و قلبی با امام وجه ممیزه تعالیم ذهبیه به شمار می‌آید. مرتبط‌ترین آثار با موضوع تحقیق، متعلق به ابوالقاسم راز شیرازی و مجد الاشراف است از این رو بیشترین استنادهای این تحقیق به آثار این دو شیخ ذهبی است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل مضمون گزارش‌های سلوکی مرتبط با مقام ولایت امام در آثار شیوخ ذهبیه عصر قاجار بررسی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ذهبیه؛ ولایت؛ امام؛ سلوک؛ قاجار | ||
| مراجع | ||
|
ابن بابویه، محمد بن على(1413ق)، من لا یحضره الفقیه، به کوشش علی اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین.ابن بابویه، محمد بن على( (1413ق)، معانی الأخبار، به کوشش علی اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین.
ابن عربی، محی الدین(1370ش)، فصوص الحکم، به کوشش ابوالعلای عفیفی، چ3، تهران: الزهرا.
ابونصر سراج، اللمع فی التصوف، به کوشش رینولد آلین نیکلسون، لیدن، مطبعة بریل، 1914م.
آشتیانی، میرزا احمد(1386ش)، سر سلوک، به کوشش محمدجواد رودگر، قم: آیت اشراق.
بحرالعلوم، سیدمهدی (1428ق). رساله سیر و سلوک، مشهد: انتشارات نور ملکوت.
جامی، عبدالرحمن(1375ش)، نفحات الانس، به کوشش محمود عابدی، چ3، تهران: اطلاعات.
جذبی اصفهانی، هبة‌اله (1382 ش)، رساله باب ولایت و راه هدایت، تهران: حقیقت.
خالد البرقی(1371ق)، المحاسن، به کوشش جلال‌الدین محدث، چ2، قم: دار الکتب الإسلامیة، 1371ق.
درویش ذهبی، محمدهاشم (1306ق). کوثرنامه، تهران: کتابخانه مجلس، شماره ثبت405147 .
راز شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1324ق) . ملکوت المعرفه فی شرح خطبه البیان، تهران: مجلس شورا ملی،شماره ثبت86947.
راز شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1323). آیات الولایه، تهران: کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار،5130 .
راز شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1324ق). ملکوت المعرفه فی اسرار الولایه، تهران: کتابخانه مجلس شورا ملی شماره ثبت86947.
راز شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1310ق). کبریت احمر، مجموعه رسائل تشویق السالکین، ترجمه احمد، خوشنویس، تهران: کتابخانه مجلس شورا ملی، شماره ثبت 13737.
راز شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1383). قوائم الانوار و طوالع الاسرار، تصحیح خیرالله، محمودی، شیراز: انتشارات دریای نور.
راغب اصفهانى(1374ش)، مفردات الفاظ قرآن، چ2، تهران: مرتضوی.
سلماسی، پرویزخان(1320ق). جواهر الکلام و مفتاح المرام، دستورات سلوکی ذهبیه، چاپ سنگی، تبریز: مطبعه مشهدی، شماره ثبت 7479.
سهروردی، شهاب‌الدین،(1375ش) عوارف المعارف، ترجمه ابومنصور اصفهانى، چ2، تهران: علمى و فرهنگى.
سیّدحیدر آملی (1391ش)، جامع الاسرار و منبع الانوار، ترجمه محمدرضا جوزی، تهران، هرمس.
شیروانى، زین العابدین، (بی‌تا)، بستان السیاحة، تهران: سنایی.
طوسی، محمد بن الحسن(1373ش)، اوصاف الاشراف، به کوشش سیدمهدى شمس‌الدین، چ3، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى.
عبدالرزاق کاشانی، (1426ق)، لطائف الأعلام فى إشارات أهل الإلهام، به کوشش احمد عبدالرحیم السایح و دیگران، ج1-2، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیة.
عزیزالدین نسفی (1386ش)، کشف الحقایق، به کوشش احمد مهدوى دامغانى، چ4، تهران: علمى و فرهنگى.
طار نیشابوری، (1386ش) تذکرة الاولیاء، به کوشش محمد استعلامی، چ16، تهران، زوار.
فتال نیشابورى، محمد بن احمد(1375ش)، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم: انتشارات رضى.
کاشانی، عبدالرزاق(1426ق)، اصطلاحات الصوفیة، به کوشش عاصم ابراهیم الکیالى، بیروت: دار الکتب العلمیة.
کرُبن، هانری (1390ش). اسلام در سرزمین ایران، ترجمه رضا کوهکن، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه.
مجد الاشراف(1320ق). مرآت الکاملین، تهران:کتابخانه مجلس شورای ملی، شماره ثبت888720.
مجد الاشراف (1333ق). مجلل الانوار یا کشکول سلسله الذهب، تبریز: انتشارات رضایی.
مجد الاشراف (1310ق). دُرة المُصطَفَی فِی بَیانِ سِرالمرتضی فِی السلوکِ اِلی اللهِ، تهران:کتابخانه مجلس شورای ملی، شماره ثبت1178.
همدانی، میرسیدعلی(1362ش)، مشارق الاذواق، به کوشش محمد خواجوی، تهران: مولی.
یحیی بن معاذ رازی(1423ق)، جواهر التصوف، به کوشش سعید هارون عاشور، قاهره، مکتبة الآداب.
یزدان‌پناه، یداله(1391ش)، مبانی عرفان نظری، چ3، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
نصیری، محمد؛ رودگر، محمد، گرایش‌های شیعی کبرویه، پژوهشنامه تاریخ اسلام، س4، ش13.
قدرت الهی، احسان؛ درویشی، مرضیه، گرایش‌های شیعی در تصوف علاءالدوله سمنانی، فصلنامه شیعه‌شناسی، س14، ش55.
دیوانی، امیر، کربلایی نظر، محسن، ضرورت و جایگاه امام معصوم با تکیه بر کتاب و سنت، پژوهشنامه مذاهب اسلامی، س4، ش 7.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 404 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 324 |
||