
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,264 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,979,031 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,168,607 |
نسبت عقل و شهود با معرفت در آرای مشایخ بغداد و خراسان | ||
مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی | ||
مقاله 12، دوره 7، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 255-274 اصل مقاله (354.85 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jrm.2024.46018.1132 | ||
نویسندگان | ||
عباس رجبی* 1؛ هادی وکیلی2 | ||
1دانش آموخته دکتری، عرفان اسلامی و اندیشه های امام خمینی(ره)، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی ، تهران، ایران | ||
2دانشیار، گروه حکمت معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، تهران ،ایران | ||
چکیده | ||
در بررسی پیرامون نسبت عقل و شهود با معرفت در آرای مشایخ صوفیه سخنان فراوانی یافت میشود که نشانگر اهمیت مسألۀ حاضر است. این که عارف در طی مقامات عرفانی تا چه اندازه به معرفت نیازمند است و جنس معرفتی که وی بدان محتاج است از چه سنخی است، آیا از نوع معلومات مکتسبۀ عقل است یا از اموری است که محصول و رهآورد شهود تلقی میشود؟ و این که در آرای مشایخ بغداد و خراسان در این باره چه تشابهات و چه تفاوتهایی دیده میشود؟ سوالاتی است که جستار حاضر در پی پاسخگویی به آنهاست. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی آرای صوفیه در دو مکتب مذکور پرداخته شده است. در نگاه عارفان مکتب بغداد به لحاظ زمانه و زمینۀ دینی و تسلط اهل ظاهر نسبت به عقل و شهود توأمان نگریسته میشده است و حتی در مقام دفاع از تصوف و رد شبهات عقل گریزی یا عقل ستیزی دفاعیههایی نیز به رشتۀ تحریر در آمد. اما در خراسان به سبب آزادیهایی که در بیان عقاید وجود داشته است، مشایخ خراسان بیشتر بر نقش شهود در سلوک تأیید و تأکید داشتهاند. ضمن آن که عقل را نیز نا آشنای با عالم عرفان و تعالیم عرفانی قلمداد نمیکردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
معرفت؛ عقل؛ شهود؛ مشایخ بغداد و خراسان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 252 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252 |