
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 764 |
تعداد مقالات | 7,395 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,232,832 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,348,546 |
چهره دوگانه «مطرب» در ادب فارسی (با تاکید بر ادب عرفانی تا سده هشتم) | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 2، دوره 22، شماره 43، مهر 1403، صفحه 27-48 اصل مقاله (1.01 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2024.47509.3217 | ||
نویسنده | ||
حسن حیدرزاده سردرود* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در بخش بزرگی از ادب فارسی مخصوصاً شعر، تیپ «مطرب» حضور برجسته دارد. حافظۀ شعری ایرانی مأنوس با ادب کلاسیک (سعدی و حافظ و مولوی)، سیمایی بشکوه و اثیری از او مییابد، اما به محض ورود به سطح زبان جامعه، متوجه بار معنایی تحقیرآمیز آن میشود. این تحقیق در پی آن است تا با بررسی متون مشهور ادبی تا سدۀ هشتم، به این سؤالهای اصلی پاسخ دهد: «مواجهۀ دوگانه با «مطرب» در ادب و فرهنگ قدیم ایران چگونه نمود مییابد؟»، «آبشخورهای این رویارویی متناقض کدام است؟» این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی و با اسناد کتابخانهای انجام شده و دایرۀ زمانی آن از آغاز ادب فارسی دری تا سدۀ هشتم است. فراوانی منابع ادبی، نویسنده را وادار کرده تا به امهات متون بپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که در بخشی از ژانر ادب عرفانی و ادب درباری، مطرب چندان چهرۀ ارجمندی ندارد، اما در سایر ژانرها، چهرۀ او تابناک و ارزشمند است. آنچه باعث ایجاد سیمایی منفی از مطرب در ادب صوفیانه شده، علاوه بر تأثیر نصوص دینی در شکلگیری این نگاه، توأمانی مطربی با حواشی فسادآلود بزمهای طرب و درآمیختگی مفهوم مطرب و لولی است. | ||
کلیدواژهها | ||
مطرب؛ خنیاگر؛ ادبیات عرفانی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 243 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 153 |